PCIe dahil olmak üzere ana sistem temas özellikleri üzerinde çalışmalar gerçekleştiren PCI-SIG, 2021 yılında yüksek performanslı ekran kartlarının güç tüketimine yetişebilmek için yeni bir standart ortaya çıkardı: PCIe 5.0 kontağı olarak da bilinen 12VHPWR konnektörü.
12VHPWR’nin yeni kuşak güç kaynaklarında kimi 8 pinli molex konnektörlerinin yerini aldığını nazaranceğiz. Bildiğiniz üzere güç tüketimi arttıkça kullanılan 8 pin konnektörlerin sayısı da artıyor. 12VHPWR, 8 pinli bir irtibat noktasından dört kat daha fazla, 12 kanal üzerinden 600W’a kadar güç sağlayabiliyor. Bu konnektörün boyutları ise pek küçük.
Daha evvel ATX 3.0 PSU standardı ve 12VHPWR konnektörüne ait bilgileri bu makalemizde kapsamlıca ele almıştık. PCI-SIG aslında 12VHPWR standardıyla ilgili bir sorun görmüyor. Lakin satıcıların birtakım güç kaynaklarıyla birlikte paketlemeye başladığı ucuz 8 pin – 12VHPWR adaptörler tasa yaratmaya başladı. PCI-SIG, yakın vakitte konsorsiyum üyelerine tasalarını lisana getiren bir ileti gönderdi:
“12VHPWR konnektörlerinin ve tertibatlarının kimi uygulamalarının belli şartlar altında güvenlik meselelerine yol açabilecek termal farklılıklar gösterdiğini hatırlatmak isteriz. PCI-SIG, ortak standart için gerekli ayrıntıları sağlamasına karşın, sanayide uygun standart tasarım uygulamaları büsbütün benimsenmiyor. PCI-SIG çalışma kümeleri konnektör ve sistem tasarımı alanında biroldukça bilgili uzman içerdiğinden, bu sanayi sorunu hakkında mevcut ayrıntıları inceleyecek ve uygun olan her türlü tahlile yardımcı olacaklardır.
Yeni detaylar ortaya çıktıkça PCI-SIG olarak daha fazla güncelleme sağlayacağız. Bu ortada, üyelerimize konnektör tedarikçileriyle yakın bir biçimde çalışmalarını ve bilhassa güvenlik kaygılarının olabileceği yerlerde yüksek kuvvetli irtibatları kullanırken gerekli itinası göstermelerini tavsiye ediyoruz.”
Örnek bir 3×8 pin to 12VHWPR adaptör.
PCI-SIG, üstü örtülü bir biçimde kalitesiz konnektörlerden doğabilecek meseleleri lisana getiriyor. Birtakım durumlarda bileşenler eriyebilir ve hatta başka donanımlara ziyan verebilir. Wccftech, sorunun 8 pinli konektörlerin değişkenliğinden kaynaklandığını varsayım ediyor. Mevcut jenerasyon GPU’ların birçok, birden çok 8 pinli ilişki noktası gerektiriyor ve bu durumda bile çoklukla konnektörlerin nominal hudutları zorlanıyor. Yeni jenerasyon GPU’lar ise yüksek performansının yanı sıra fazlaca daha yüksek güç tüketimleriyle geliyor.
Hızlı test kurulumunda iki adet 8 pin konnektör ve bir adaptörle bir arada 12VHPWR kontağı yapıldı. Testlerde 600W tüketime varan iş yükleri kullanıldı. Güç kaynağı, her biri sırf 150W olarak derecelendirilmelerine karşın 8-pin başına 300W’dan biraz daha fazla güç sağlayarak çarçabuk 600W’lık güç sağladı.
Eğer yeni jenerasyon performanslı bir ekran kartı almayı planlıyorsanız güç kaynağı konusunda ve bilhassa adaptör konusunda dikkatli olmakta yarar var. Örneğin NVIDIA’nın yeni amiral gemisi RTX 4090, referans olarak 450W’lık bir TDP ile listeleniyor olsa da özel soğutmalı kartların 600W’ın üzerinde güç tüketebileceğini söyleniyor. Hatta kimi söylentilerde 800W üzere sayılardan bahsedilmişti. tıpkı vakitte, AMD’nin Radeon RX 7000 serisi ekran kartları da evvelki kuşağa nazaran daha fazla güç tüketecek. Ayrıyeten işin içine bir de sürat aşırtma girdiğinde her şey apayrı bir hal alacaktır.
Bu bahis, sırasıyla 600W ve 450W’lık güç tüketimi için çift 8 pinli ve üç 8 pinli güç adaptörleri ile gerçekleşen testlerle açığa kavuşturuldu. Bir Gen 5 konnektörü 55 Ampere kadar dayanabiliyor, bu niçinle 600 watt (50A) bu hudut dahilinde.
600W yükte 12VHPWR konnektörden 2 x 8-pin adaptöre:
12VHPWR’nin yeni kuşak güç kaynaklarında kimi 8 pinli molex konnektörlerinin yerini aldığını nazaranceğiz. Bildiğiniz üzere güç tüketimi arttıkça kullanılan 8 pin konnektörlerin sayısı da artıyor. 12VHPWR, 8 pinli bir irtibat noktasından dört kat daha fazla, 12 kanal üzerinden 600W’a kadar güç sağlayabiliyor. Bu konnektörün boyutları ise pek küçük.
Daha evvel ATX 3.0 PSU standardı ve 12VHPWR konnektörüne ait bilgileri bu makalemizde kapsamlıca ele almıştık. PCI-SIG aslında 12VHPWR standardıyla ilgili bir sorun görmüyor. Lakin satıcıların birtakım güç kaynaklarıyla birlikte paketlemeye başladığı ucuz 8 pin – 12VHPWR adaptörler tasa yaratmaya başladı. PCI-SIG, yakın vakitte konsorsiyum üyelerine tasalarını lisana getiren bir ileti gönderdi:
“12VHPWR konnektörlerinin ve tertibatlarının kimi uygulamalarının belli şartlar altında güvenlik meselelerine yol açabilecek termal farklılıklar gösterdiğini hatırlatmak isteriz. PCI-SIG, ortak standart için gerekli ayrıntıları sağlamasına karşın, sanayide uygun standart tasarım uygulamaları büsbütün benimsenmiyor. PCI-SIG çalışma kümeleri konnektör ve sistem tasarımı alanında biroldukça bilgili uzman içerdiğinden, bu sanayi sorunu hakkında mevcut ayrıntıları inceleyecek ve uygun olan her türlü tahlile yardımcı olacaklardır.
Yeni detaylar ortaya çıktıkça PCI-SIG olarak daha fazla güncelleme sağlayacağız. Bu ortada, üyelerimize konnektör tedarikçileriyle yakın bir biçimde çalışmalarını ve bilhassa güvenlik kaygılarının olabileceği yerlerde yüksek kuvvetli irtibatları kullanırken gerekli itinası göstermelerini tavsiye ediyoruz.”
Örnek bir 3×8 pin to 12VHWPR adaptör.
PCI-SIG, üstü örtülü bir biçimde kalitesiz konnektörlerden doğabilecek meseleleri lisana getiriyor. Birtakım durumlarda bileşenler eriyebilir ve hatta başka donanımlara ziyan verebilir. Wccftech, sorunun 8 pinli konektörlerin değişkenliğinden kaynaklandığını varsayım ediyor. Mevcut jenerasyon GPU’ların birçok, birden çok 8 pinli ilişki noktası gerektiriyor ve bu durumda bile çoklukla konnektörlerin nominal hudutları zorlanıyor. Yeni jenerasyon GPU’lar ise yüksek performansının yanı sıra fazlaca daha yüksek güç tüketimleriyle geliyor.
Hızlı test kurulumunda iki adet 8 pin konnektör ve bir adaptörle bir arada 12VHPWR kontağı yapıldı. Testlerde 600W tüketime varan iş yükleri kullanıldı. Güç kaynağı, her biri sırf 150W olarak derecelendirilmelerine karşın 8-pin başına 300W’dan biraz daha fazla güç sağlayarak çarçabuk 600W’lık güç sağladı.
Eğer yeni jenerasyon performanslı bir ekran kartı almayı planlıyorsanız güç kaynağı konusunda ve bilhassa adaptör konusunda dikkatli olmakta yarar var. Örneğin NVIDIA’nın yeni amiral gemisi RTX 4090, referans olarak 450W’lık bir TDP ile listeleniyor olsa da özel soğutmalı kartların 600W’ın üzerinde güç tüketebileceğini söyleniyor. Hatta kimi söylentilerde 800W üzere sayılardan bahsedilmişti. tıpkı vakitte, AMD’nin Radeon RX 7000 serisi ekran kartları da evvelki kuşağa nazaran daha fazla güç tüketecek. Ayrıyeten işin içine bir de sürat aşırtma girdiğinde her şey apayrı bir hal alacaktır.
Bu bahis, sırasıyla 600W ve 450W’lık güç tüketimi için çift 8 pinli ve üç 8 pinli güç adaptörleri ile gerçekleşen testlerle açığa kavuşturuldu. Bir Gen 5 konnektörü 55 Ampere kadar dayanabiliyor, bu niçinle 600 watt (50A) bu hudut dahilinde.
600W yükte 12VHPWR konnektörden 2 x 8-pin adaptöre:
- 1 x 8-Pin konnektör = 25,4A yahut 304,8W (150W pahası üzerinde 2 kat artış)
- 1 x 8-Pin konnektör = 25,1A yahut 301,2W (150W kıymeti üzerinde 2 kat artış)
- 1 x 8-pin konnektör = 25,34A yahut 282,4W (150W bedeline bakılırsa %88 artış)
- 1 x 8-pin konnektör = 7,9A yahut 94,8W (150W güç pahası dahilinde)
- 1 x 8-pin konnektör = 6,41 yahut 76,92W (150W güç kıymeti dahilinde)
- 12VHPWR konnektörü 600W için tasarlandı.
- Tek 8 pin konektör 150W için tasarlandı.
- 600W/450W yük altında, 16 pin ile 2×8 pin ayırıcı kablonun 8 pinli konektörü aracılığıyla 150W’dan fazla güç çekilebiliyor.
- Akım, 16pin – 3×8 pin ayırıcı kablo üzerinde düzgün dengelenmiyor.
- Ekran kartları üzere yüksek güç gerektiren durumlarda lokal 12VHPWR konnektörü öneriliyor.