“300 binden çok istihdam sağlayan plastik bölümü itibarsızlaştırılmamalı”

Bilgin

Global Mod
Global Mod
Hüseyin GÖKÇE

DÜNYA ve Ankara Sanayi Odası tarafınca düzenlenen Yuvarlak Masanın konuğu, 10 numaralı Kauçuk ve Kauçuk Eserleri Sanayi ile 11 Numaralı Plastik ve Plastik Eserleri Sanayi Komitesi oldu.

Dallar, ortak sorun olarak; kurlardaki belirsizlik, finansmana erişim ve finansman maliyetinin yüksekliğini belirttiler. Endüstriciler, hammaddede dışa bağımlılığın, sürdürülebilir tedarik açısından risk oluşturduğunu anlattılar.

“FİYATLARIN ÇOK YÜKSELMESİNE KARŞIN ESER YOK”

Babacan Kauçuk /Genel Müdür Akman Karakülah


Mevzuyu genel olarak ele aldığımız vakit görüyoruz ki kauçuk ve plastik bölümlerinin dertleri birbirine benziyor. Hammadde meblağları çok yüksek. Bu yüksek fiyatlara razı olsanız bile hammadde bulamıyorsunuz. Bulsanız bile hammaddenin sevkiyatında çeşitli sıkıntılarla karşılaşıyorsunuz. Yansıyan navlun meblağları, nakliyata eklenen biroldukça yan etkenler de bu duruma sebep açmakta. özetlemek gerekirsesı hem hammadde bulmak sıkıntı tıpkı vakitte getirtmek güç.

Bizim de ortasında bulunduğumuz kauçuk kesiminde atık dediğimiz şey fazlaca fazla yok. Bilhassa lastik fabrikalarının kullanmadığı kauçuklar ikince el olarak çıkıyor. 31 Aralık’ta bir bildirim çıktı ve ‘Artık ülkemize ikinci el kauçuk girmeyecek, standart oluşacak’ denildi.

Bunun üzerine Kauçuk Kümesi olarak, ASO ile TOBB ve Bakanlıklara ziyarette bulunduk. Ülkemize giren mamüllerin atık olmadığını, yalnızca formül yanılgılı eserler olduğunu, bunların yine kullanmasıyla dala yarar sağlayacağını söylemiş olduk. Üstelik bunu ihraç ederek ülkemize önemli döviz girişinin de sağlandığını belirttik.

Bakanlıkta yaptığımız görüşmelerde etraf kirliliği konusunda epey baskı geldiği söyleniyor. halbuki bunlar çevreyi kirletmiyor.

Günümüzde artık granül eserler ve kauçuk tozu var. Bunları birkaç firma kullanıyor. Bu kullanımlar da bölümümüze önemli katkı sağlıyorlar ama bu mamüllerin üretimde kullanması yasaklandı. Çok uğraşmamıza, bütün gayretlerimize karşın maalesef ki fiyat 3’e katlandı. Fiyatı evvelinde 1,5 lira olan eser 3,5-4,00 liralara kadar yükseldi.

PETKİM özelleştirilmedilk evvel sentetik kauçuk üretiyordu ve fazlaca kaliteli sonuçlar elde ediliyordu. Ödemesini 15 gün evvelce gerçekleştirip bekliyorduk bu eser için lakin artık o da üretilmiyor. halbuki PETKİM’in özelleştirme kontratında üretim zaruriliği da unsurlar içinde vardı.

yeniden etmek gerekirse, hammadde derdi ciddiyet arz ederek sürüyor. Fiyatlar epeyce fazla yükselmesine karşın eser ya yok ya da bulması zorlaşmakta. Tedarikçi firmalar teslimat günü vermiyorlar. Çu durum karşısında ne yapacağımızı bilmiyor durumdayız.

“Fabrikada kullandığımız araçların masraflarını gider gösteremiyoruz”

Bir de devletin bize önemli oranda yansıttığı vergi yükleri var bir türlü indiremediğimiz. Örneğin fabrikalarımızda kullandığımız özel araçlarımız var. Müşteri ziyaretlerimizi bu özel araçlarla gerçekleştiriyoruz. Fakat bu araçların masrafl arını masraf olarak gösteremiyoruz ve vergilendirmeden düşüremiyoruz. Binek araçlar için yapılan harcamaların yüzde 30’u masraf olarak yazılmıyor. Akaryakıtın KDV’sinin yüzde 30’u düşmüyor. Bunların haricinde binek araçlarının MTV’lerini de düşemiyoruz. Telefon faturalarının ÖİV’si indirimi kabul görmüyor. Bizler bilhassa bu vakitte uygulanan vergiler üzerinde indirim yapılmasını beklerken bilakis vergi oranımız yükselmektedir. Her fabrikada ortalama 15-20 özel araç var. Bu araçların harcanmasını niye vergilendirmeden düşemiyoruz anlayamıyoruz. Devletin sağlamış olduğu kredi imkanlarını geri dönüşü yüksek faizli olduğu için kullanamadık. Neredeyse yüzde 20’ye yaklaşan faiz oranları şu dar durumda yüzde 10’dan bile kullanılamaz hale gelmiştir. Mümkün kredi taleplerimizde, ‘Şimdi kredi veririm lakin SGK borcu olmayacak, devlete borcun olmayacak, yazılmış çek senet olmayacak’ diyorlar. Bu talepleri karşılayabilecek bir kişi yahut firma, yani borçları olmayan krediyi ne yapsın?

“KONKORDATO ALAN FİRMALAR FARKLI VURGUNCULUK YAPTI”

Tambursan Plastik Kauçuk / Genel Müdür Ezgin Öğünç Durhan


2010 yılında faaliyete başladık. İç piyasada 7 yıl çalıştım ve bu süreçte kauçuk kümesinin bana hayli katkısı oldu. Bu süreç içerisinde hem iç birebir vakitte dış piyasayı inceleme fırsatımız oldu. Toplamda 8 ülkeye ihracat yapıyoruz.

Ülke olarak imalat kesimine daha fazla ehemmiyet vermemiz gerekiyor. Bölüm gereği birfazlaca alana eser hizmeti veriyoruz. İmalat dayanaklarımız arttıkça dışa bağımlılığımız azalacak ve yerli- ulusal eserlerle ülkemizin kalkınmasında amiral gemi olacağız.

Fabrikamızda maden kesiminde kullanılan kauçuk ve metal aksamları eserleri kullanıyoruz. Bölümümüz; maden, savunma, tarım, makine üzere kesimlere hitap ettiği için pandemide mağdur olmadı.

bu vakitte karşımıza çıkan en kıymetli bahis, finansman maliyetlerindeki yükseklik. Bir öbür mevzu ise hammaddelerimizin kıymetli bir kısmının yurt dışı menşeli olması ve kur artışlarından dolayı maliyetimizde yaşanan artışlardır. Olağan koşullarda kendimize 3-5 hatta 10 yıllık yol haritası çiziyoruz. Lakin daima değişen fiyatların çıkardığı engellemelerden dolayı 3 yıldır yol haritası çizemiyoruz.

SGK ve vergi primleri çok yüksek olduğu biçimde kimseyi işten çıkarmadım. Otomobilimi satıp, maaşları ve vergi borçlarını ödedim.

Çek için getirilen afl ardan ve konkardato veren fabrikalardan fazlaca rahatsızım. 2019’dan buyana birfazlaca firma sermayelerini bu konkarto atılan firmalara kaptırdı. Konkardato alan firmalar, farklı vurgunculuk yaptı.

İstihdam maliyetlerimiz devasa yükseklikte ve yetişmiş eleman bulmakta zorluk yaşıyoruz. Biz imalatçıların gecesi, gündüzü, tatili, hastalığı yoktur. Birinci evvel iş daha sonra geri kalanını yaşarız. Bundan daha sonra ne olur bilmem. Bildiğim tek şey üretmek, üretmek…

“DIŞA BAĞIMLILIK TEDARİK AÇISINDAN RİSK OLUŞTURUYOR”

Ören Kauçuk / Şirket Müdürü Fatih Üren


Kauçuk eserleri bilhassa son senelerda kullanması gitgide artmaktadır. Bu kadar artan ölçüde kullanılan kauçuk için kesimin memleketler arası alanda rekabet gücüne sahip olabilmesi ve ülke iktisadına daha fazla katkı sağlayabilmesi fazlaca kıymetlidir. Bu niçinle kesimle ilgili dertlerin en kısa vakitte çözülmesi gerektiğine inanmaktayım. Türkiye’de hammadde üretiminin hudutlu olması, kimi eserlerde de hiç olmaması dalın önündeki en büyük meselesidir. Kauçuk üretiminde hammaddede dışa bağımlılığımız dalın önündeki en büyük mahzur. Üretimi durdurulan sentetik kauçuk ve karbon siyahının da ithal edilmeye başlanmasıyla, hammadde olarak büsbütün dışa bağımlı hale gelinmiş ve bu durum ülke iktisadına büyük ziyan vermiştir. Ülkemiz, kauçuk endüstrinin temel girdileri doğal kauçukta yüzde 100, sentetik kauçukta ise yüzde 99 ithalata bağımlı. Bu sebeple hammadde de dışa bağımlılığı azaltmak için; Türkiye’de sentetik ve karbon siyahı üretimi için kapanan tesislerin yerine yenilerinin açılması ya da Petkim vb.firmalarla görüşülerek yeniden sentetik kauçuk ve karbon siyahı üretime başlanılması sağlanmalıdır. Bu sayede dışa bağımlılığın azalması ve üretilebilecek bir hammaddenin dışarıdan alınmasının kısmen de olsa önüne geçilmiş olacaktır.

Kauçuk, genelde endüstriyel bazda kullanılan bir eserdir. Ayrıyeten dokumacılık mamüllerinde de kullanılmaktadır. Fakat dokumada KDV %8 iken, kauçuktan %18 KDV alınıyor. Bu hususun da çözülmesi gerektiğini düşünüyorum. Kauçuk dalımız, enerjiyi en kıymetli kullanan daldır. Bu durum da maliyeti olumsuz etkilemektedir. Elektrik gücünün sübvanse edilmesi bilhassa yurt dışı ile rekabet edilebilmesi açısından kıymetli bir dayanak olacaktır.

“PLASTİĞE YÖNELİK ALGI OPERASYONU VAR”

Güno Pazarlama Reklamcılık / İdare Konseyi Lideri Mehmet Yalçındere


2016 Yılında Davos doruğunda gündemimize giren Yeni Dünya Tertibi ile yeni plastik iktisadı süreci ile ilgili, çeşitli milletlerarası kuruluş ve vakıfl arın çalışmaları ile algı operasyonu sürüyor. Yeni plastik iktisadı süreci niçiniyle petrol bazlı eserleri sonlandırılması ve yasaklamaları sürüyor. Bunlardan biri de tek kullanımlık mamüllerin AB’de 1 Temmuz 2021’den itibaren petrol bazlı olanların yasaklanması kadar, bio bazlı plastikler yasaklanmamıştır. 2016 Yılından bu yana tabiat, etraf ve iklim değişikliğine yönelik hassaslık arttıkça global firmaların “doğayı kirleten öder” prensibinden kurtulmak için bu çalışmalara değer verdiklerini görüyoruz. Yeni plastik iktisadı çerçevesinde, bilhassa tabiat ve etraf açısından geri dönüşüm değerli hale geldi. Hatta global firmalar, fırsat olarak kıymetlendirerek mamüllerinde geri dönüştürülmüş hammadde kullanımlarını taahhüt ederek mamüllerini de geliştirip satışlarını sürdürmektedirler. AB kültüründe artık çöp yok, plastik atıklar bedelli hammadde olarak kabul edilmektedir. Kamuda, lokal idarede ve tüketicilerde şuur oluşmuş. Plastik kesimiyle birlikte kelam sahibi olması geri dönüşümü geliştiriyor.

“MEVZUATIN DAİMA DEĞİŞMESİNDEN DÜŞÜNCE YAŞIYORUZ”

Öz Norm Ambalaj Plastik / Genel Müdür Selçuk Fazilet


Tüm girdilerimizde sorun var. Örneğin güç maliyetimiz yüzde 20 arttı. Benim elektrik maliyetim geçen aya nazaran yüzde 20 yükseldi. Hammadde, navlun, güç, petrol, nakliye, kredi faizi, döviz üzere konulardaki artışlar yanı sıra mevzuatın daima değişmesinin kahrını da yaşıyoruz. Ben üretimin yüzde 80’ini ihraç ediyorum. 12 Aralık’ta 600 dolardan 26 konteyner sevkiyat yapmıştım. Bu ay 3 bin dolara çıkınca hiç eser göndermedim. Eser 7 bin dolar, nakliyesi 3 bin 600 dolar. Hatta bu parayı ödemeyi göze alsan bile konteyner yok. Nisan ayında fabrikayı kapatmak zorunda kaldım. Sorun navlun fiyatı. Üstelik konteyner de yok beşerler bu parayı ödese de. Daha az iş yapmaya başlayınca lojistikte maliyeti artırdılar. Konteyner bulma ve navlun fiyatlarında artış son üç aydır uygunca ağırlaştı. Nefes kredisinde muaf tutulduk. aslına bakarsan maliyetlerimiz epeyce arttığı için otomatik olarak kredi haricinde kalıyoruz. Yani ciro kaybı yaşamamış üzere oluyoruz.

“PLASTİK ATIKLAR, ÇÖP DEĞİL, KAYNAKTIR”

Kaydem Katı Atıklar bir daha Kıymetlendirme / Şirket Müdürü Teoman Arıkan


Kesimimizin yeni ve kıymetli iki sorunu var. Bunlardan birincisi plastik üzerinde oluşturulan olumsuz algı, oburu ise plastik atık ithalatı önündeki pürüz ve yasaklar. Plastik aslında karbon salınımını düşüren, pak bir dünya için gerekli materyallerin başında geliyor. Plastiği hakikat kullanmayı, ondan en âlâ biçimde yaralanmayı öğrenmek zorundayız. Aslında sorunun kaynağı plastik değil, onu hakikat kullanmayan insanlardır. Yani plastik atıklar çöp değil kaynaktır. Plastik geri dönüşüm sanayicileri sahiden çöp mü ithal ettiler? Yoksa erken harekete geçtikleri için kazananlar olacakken, büyük ve fazlaca uluslu şirketlerin oyuna girmesiyle, ülkemiz için fırsat olan bu alandan; algı, lobi, dezenformasyon, mevzuat ve yeni kanunlar üzere uygulamalarla oyun haricinde mı bırakılmak isteniyoruz? Bugün plastik atık dediğimizde, kimyasal geri dönüşüm sistemi yardımıyla plastik, atığın epeyce ötesinde, bedelli kimyasallara dönüşüyor. Yeni sistemi planlayan gelişmiş ülkeler, şu andaki yapıyı revize etmek yerine, sıfırdan bir sistem kuruyorlar. Yeni yasalar, Paris Mutabakatı, sıfır emisyon, plastik geri dönüşümünün uzun vadeli finansman kaynaklarına dahil etmek ve yaptırımlar üzere uygulamaları hazırlıyorlar. Yeni kurdukları hayli milyon dolarlık fonlarla, vakıfl arla, çevreci örgütlerle kuracakları bu sistemi yönetecekler. Sıfır atık maksadının en kıymetli paydaşı olan plastik bölümünü; itibarsızlaştırmak, yasaklarla ve sınırlamalarla önlemeye çalışmak son derece yanlış olur. Umuyoruz ki kanun koyucuları bu kusurdan geri dönecektir.

DOĞAYI PLASTİK DEĞİL, BEŞERLER KİRLETİYOR

Sunteks Plastik ve Ambalaj / Genel Müdür Esat Hisarcıklılar


AB’de tek kullanımlık materyal yasağı süreci Türkiye’dilk evvel başlamıştı. Bizde de sıfır atık projesiyle 2019 yılı itibariyle başladı ve tek kullanımlık poşetler parayla satılmaya başlandı. daha sonraki süreçte ise sıfır atık kapsamında, adım adım ithal edilen hurda gereçler yasaklandı, en sonunda polietilen , etilen polimer atık yasaklandı. Burada işin hem çevresel, hem ekonomik boyutu var. Şunu unutmamak gerekir ki doğayı plastik değil beşerler kirletiyor. Poşet ve öbür materyaller paralı yapılırsa tabiat temizlenecek algısı yaratıldı, tek kullanımlık materyale vergiler getirildi. Bu uygulama bir noktada faydalı olsa da geri dönüşüm daha efektif hale getirilmeden yalnızca ufak tahliller olacak kalacaktır.

Gelişmiş ülkeler atıklarını yerinde ayrıştırma yaparken, bizde geri dönüşümün yüzde 90’ı yabanî geri dönüşüm yani atıkların hepsi çöp alanına gittikten daha sonra ve kontamine olup öteki materyallerle karıştıktan daha sonra yapılan ayrıştırmadır. Bu materyaller hayli kıymetli bir atık olup bunun tekrar yeniden kullanılabileceği, halka gerçek olarak anlatılmalıdır. Biz aslında 200 dolara getirdiğimiz hurdayı, 4 katı bedelle satan ve net döviz girdisi sağlayan bir bölümüz. Burada algı idaresinden çıkıp sayılar üzerinden gidilmesi lazım.