Yener KARADENİZ
Türkiye ihracatta her ay Cumhuriyet tarihi rekorları kırmaya devam ederken, ihracatın lokomotif bölümleri içinde yer alan otomotiv, kimya, hazırgiyim, çelik, demir ve demir dışı metaller üzere birfazlaca bölüm hem bu yıl için belirledikleri amaçları üst istikametli revize etti tıpkı vakitte 2022 için fazlaca daha yüksek gayeler belirledi. 2020’de toplamda 82 milyar dolar ihracata imza atan 5 kesim, bu yıl sonunda kelam konusu sayısı yüzde 27 artırarak 104 milyar dolara çıkarmaya hazırlanırken, önümüzdeki yıl ise 110 milyar doları aşmayı hedefliyor. Dal temsilcilerine nazaran bu yıl üretim ve ihracatta meşakkatlere yol açan hammadde, güç maliyeti, çip krizi ve kur önümüzdeki yıl da sorun olarak varlığını devam ettirecek. İş dünyası temsilcileri, rakip ülkelere bakılırsa Türkiye’nin avantajlarını ise Çin’e göre düşük navlun, üretim kabiliyeti, sürat ve AB üzere ana pazarlara yakınlık olarak sıraladı. Bölüm liderleri, bölümlerin 2022 amaçlarını, avantajlarını ve dezavantajlarını Dünya’ya kıymetlendirdi.
KİMYA
Kesimin en büyük kozu Teknoloji Merkezi
Geçen yılı 18,3 milyar dolar ihracat ile tamamlayan kimya dalı, bu yılı 22 milyar dolar ile kapatmaya hazırlanıyor. Önümüzdeki yıl için ise 24 milyar dolarlık gaye belirlediklerini anlatan İstanbul Kimyevi Hususlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İKMİB) Lideri Adil Pelister’e bakılırsa bölümün en büyük ezaları içinde birinci sırada hammadde tedariki yer alıyor.
Petrolde yaşanan fiyat artışının hammadde fiyatlarını da direkt etkilediğini tabir eden Pelister, önümüzdeki yıl maksatları hakkında ise şu ayrıntıları verdi: “24 milyar dolarlık gayeye ulaşabilmek için fiziki ve dijital etkinliklerimizi sürdüreceğiz. Kimya Teknoloji Merkezi’mizi 2022 yılı itibariyle faaliyete geçirmek için çalışmalarımıza aralıksız devam ediyoruz. Merkezimizdeki milletlerarası akredite referans laboratuvarlarımız ile bu alandaki muhtaçlığını karşılayacağız. Testlerin süratli ve daha uygun fiyatlarla gerçekleştirilmesini amaçlıyoruz. Bütün gayemiz 2019 ve 2020 senelerında toplam ülke ihracatımızda sektörel bazda kalıcı ikinciliği yakalayan kimya dalımızı gerek hacim gerekse bedel bazında hak ettiği yere yükseltmek”.
OTOMOTİV
Güç fiyatlarındaki artış ek yük oluşturacak
Uludağ Otomotiv Sanayisi İhracatçıları Birliği (OİB) Lideri Baran Çelik, 2022’de otomotiv bölümü ihracatını etkileyecek en kıymetli ögenin yarı iletken çip krizi olacağını kaydetti. En berbat geri kalsa da kelam konusu sorunun 2022’nin birinci yarısında da devam edeceğini lisana getiren Çelik, bu vakitte üretim kesintileri ile karşılaşabileceğine dikkat çekti. Çelik’in verdiği bilgilere nazaran bu süreçte kelam konusu alanda tüm dünyada epeyce fazla yatırım yapıldı ve yapılmaya da devam ediliyor. Elektrikli ve otonom araçların yaygınlaşması ile bu sorunun daha da arttığını kaydeden Çelik, 2023 yılı daha sonrasında sorunun büsbütün çözüleceğinin kestirim edildiğini belirtti. Öteki sıkıntıları ise hammadde, lojistik ve güç krizi olarak sıralayan Çelik, şöyleki devam etti: “Salgının global arz talep istikrarını bozması ve çok iklim olayları bugünkü hammadde ve güç krizinin dolaysıyla da fiyat artışlarının en büyük niçinleri olarak görülüyor. Güç fiyatları inanılmaz bir süratle artışa geçti. Bu da üretim ve ihracat üzerinde ek bir yük oluşturacak. Zincirleme meseleler ile karşı karşıyayız ve bu problemlerin kısa vadede çözülebilmesi maalesef mümkün gözükmüyor” dedi. Çelik, 2022 ihracat beklentileri konusunda ise şu sözleri kullandı: “2022 de dal açısından güç bir yıl olacak. Bu yılı 30 milyar doların biraz altında bir sayı ile kapatacağız. Önümüzdeki yıl bu sayının üzerine çıkabiliriz” tabirlerini kullandı.
HAZIR GİYSİ
Hammadde ve kurdan telaşlı
2019’u 17,7 milyar dolar, 2020’yi ise 17,1 milyar dolar ihracat ile kapatan hazırgiyim kesimi bu yılın başında 19 milyar dolar olarak belirlenen ihracat amacını yükseltti. İstanbul Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği Lideri (İHKİB) Mustafa Gültepe, yılı büyük olasılıkla 20 milyar dolar düzeyinde bir ihracat ile kapatacaklarını anlattı. Her yıl yüzde 8 üzere bir büyüme amaçları olduğunu hatırlatan Gültepe, önümüzdeki yıl ise yatırımlara bağlı olarak 21 milyar dolar ihracatı aşabileceklerini belirtti. Bu süreçte bölümün önündeki en büyük riskin ise hammadde fiyatları ve kurdaki dalgalanma olduğunu lisana getiren Gültepe, “Türkiye’deki hammadde fiyatları öbür milletlerarası pazarlara nazaran hayli daha fazla artıyor. Biroldukça ülke ile yüzde 20’ye varan fiyat farkımız var. bu biçimde olunca fiyat tutturmak ve bunu sürdürülebilir kılmak zorlaşıyor. Önümüzdeki yıl da hammadde meblağları en büyük sorun olarak karşımızda duracak üzere görünüyor. Kurda yaşanan dalgalanma da bir başka kıymetli problem” dedi. Bölümün avantajları konusunda ise Gültepe, şu sözleri kullandı: “Dışarda yaşanan lojistik sorunları sebebi ile yakından tedarikin öne çıkması bizim için bir avantaj. Süratli üretim kabiliyetimiz de bir başka avantajımız.”
ÇELİK
Maksatlar üst istikametli revize edildi
2019’da 13,8 milyar dolar, 2020’de ise 12,7 milyar dolarlık ihracata imza atan çelik kesimi, bu yıl sonu için ölçüde 23 milyon ton, kıymette ise 15 milyar dolarlık ihracat maksadı belirlemişti. Çelik İhracatçıları Birliği (ÇİB) İdare Konseyi Lideri Adnan Aslan, kelam konusu sayısı revize ederek ölçüde 24 milyon tonu, pahada ise 22 milyar doları hedeflediklerini söylemiş oldu. 2022 için ise maksat vermeyen Aslan, “Çeliğe olan talebin geri gelmesi, Türk çelik endüstrisini de olumlu tarafta etkiledi. 2022’de de 2021 yılına misal gelişmelerin yaşanacağını düşünüyor ve Türk çelik dalında yaşanan olumlu havanın önümüzdeki sene de devam edeceğini öngörüyoruz” dedi. Dalın, önümüzdeki periyoda ait risk ve avantajları için ise Aslan şu tabirleri kullandı: “ABD ve AB pazarlarında Türk çelik bölümünü gaye alan korumacılık tedbirleri devam ediyor. Bu tedbirler önümüzdeki yılda da risk oluşturmaya devam edecek. Asıl problemimiz malzemeyi tedarik etmek. Güç ve hammaddede dışarıya bağımlıyız. Dövizin çok arttığı ve stabil olmadığı ortamların ise maliyetimize yansımaları fazlaca önemli boyutlara ulaşıyor. Bu bahisteki beklentimizi kurun öngörülebilir ve istikrarlı olması.” Halihazırda kesimin en kıymetli gündem unsurlarından birinin de AB Yeşil Mutabakatı kapsamında uygulamaya konacak olan Hudutta Karbon Düzenlemesi olduğunu aktaran Aslan, Türkiye’nin kelam konusu düzenlemeye tabi olmasının engellenmesi gerektiğini aktardı.
DEMİR VE DEMİR DIŞI METALLER
Navlun yakın pazarda avantaj yaratıyor
2019’da 8,1 milyar dolar, 2020’de ise 8,3 milyar dolarlık ihracata imza atan demir ve demir dışı metaller dalı, bu yıla 10 milyar dolarlık ihracat amacıyla başlamıştı. İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği (İDDMİB) Lideri Tahsin Öztiryaki, eylül prestiji ile 8,9 milyar dolar ihracat sayısına ulaştıklarını, yıl sonunda ise 10 milyar dolar barajını da aşacaklarını anlattı. Öztiryaki, 2022 için ise şu tabirleri kullandı: “2022 yılında Türkiye’nin orta vadeli ihracat artışının yüzde 9,5 oranında olması bekleniyor. Bölümümüz için de paralel bir gaye koyarsak 2022 yılı için bölüm ihracat gayemiz 13,5 milyar dolar olacak diyebiliriz.” Öztiryaki’ye nazaran halihazırda devam eden lojistik sorunu 2022’de devam edecek. Öztiryaki, “Navlun fiyatları rekabetçiliğimizi olumsuz etkiliyor. Fakat bu olumsuz durum yakın pazarlarda rekabet avantajı da sağlıyor” dedi. Bir öbür riskin ise artan hammadde meblağları olduğunu lisana getiren Öztiryaki, şöyleki devam etti: “Sektörümüz hammaddede yurtdışına bağımlı bir durumda. Bu niçinle hammadde güvenliğimizin sağlanması, üzerinde değerle durulması gereken bir mevzu. Bunun için; ülkemizi metal ticaretinde bir merkez pozisyonuna getirerek ülkemizde depolanan metal ölçüsünü artırabilir, ülkemizde çıkarılan metal cevherlerinin yurtarasında değerlendirilmesini sağlayabilir ve metal hurdalarının yurtarasında kıymetlendirme oranını artırabiliriz. Paslanmaz çeliği ülkemizde üretmeliyiz. Ayrıyeten metal hurdaların daha büyük oranda yurtarasında değerlendirilmesini sağlamalıyız. Bunların yanı sıra Avrupa Birliği Yeşil Mutabakatı kapsamında Emisyon Test ve Belgelendirme altyapımızın AB tarafınca tanınacak biçimde geliştirilmesi ehemmiyet arz ediyor” tabirlerini kullandı.
Türkiye ihracatta her ay Cumhuriyet tarihi rekorları kırmaya devam ederken, ihracatın lokomotif bölümleri içinde yer alan otomotiv, kimya, hazırgiyim, çelik, demir ve demir dışı metaller üzere birfazlaca bölüm hem bu yıl için belirledikleri amaçları üst istikametli revize etti tıpkı vakitte 2022 için fazlaca daha yüksek gayeler belirledi. 2020’de toplamda 82 milyar dolar ihracata imza atan 5 kesim, bu yıl sonunda kelam konusu sayısı yüzde 27 artırarak 104 milyar dolara çıkarmaya hazırlanırken, önümüzdeki yıl ise 110 milyar doları aşmayı hedefliyor. Dal temsilcilerine nazaran bu yıl üretim ve ihracatta meşakkatlere yol açan hammadde, güç maliyeti, çip krizi ve kur önümüzdeki yıl da sorun olarak varlığını devam ettirecek. İş dünyası temsilcileri, rakip ülkelere bakılırsa Türkiye’nin avantajlarını ise Çin’e göre düşük navlun, üretim kabiliyeti, sürat ve AB üzere ana pazarlara yakınlık olarak sıraladı. Bölüm liderleri, bölümlerin 2022 amaçlarını, avantajlarını ve dezavantajlarını Dünya’ya kıymetlendirdi.
KİMYA
Kesimin en büyük kozu Teknoloji Merkezi
Geçen yılı 18,3 milyar dolar ihracat ile tamamlayan kimya dalı, bu yılı 22 milyar dolar ile kapatmaya hazırlanıyor. Önümüzdeki yıl için ise 24 milyar dolarlık gaye belirlediklerini anlatan İstanbul Kimyevi Hususlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İKMİB) Lideri Adil Pelister’e bakılırsa bölümün en büyük ezaları içinde birinci sırada hammadde tedariki yer alıyor.
Petrolde yaşanan fiyat artışının hammadde fiyatlarını da direkt etkilediğini tabir eden Pelister, önümüzdeki yıl maksatları hakkında ise şu ayrıntıları verdi: “24 milyar dolarlık gayeye ulaşabilmek için fiziki ve dijital etkinliklerimizi sürdüreceğiz. Kimya Teknoloji Merkezi’mizi 2022 yılı itibariyle faaliyete geçirmek için çalışmalarımıza aralıksız devam ediyoruz. Merkezimizdeki milletlerarası akredite referans laboratuvarlarımız ile bu alandaki muhtaçlığını karşılayacağız. Testlerin süratli ve daha uygun fiyatlarla gerçekleştirilmesini amaçlıyoruz. Bütün gayemiz 2019 ve 2020 senelerında toplam ülke ihracatımızda sektörel bazda kalıcı ikinciliği yakalayan kimya dalımızı gerek hacim gerekse bedel bazında hak ettiği yere yükseltmek”.
OTOMOTİV
Güç fiyatlarındaki artış ek yük oluşturacak
Uludağ Otomotiv Sanayisi İhracatçıları Birliği (OİB) Lideri Baran Çelik, 2022’de otomotiv bölümü ihracatını etkileyecek en kıymetli ögenin yarı iletken çip krizi olacağını kaydetti. En berbat geri kalsa da kelam konusu sorunun 2022’nin birinci yarısında da devam edeceğini lisana getiren Çelik, bu vakitte üretim kesintileri ile karşılaşabileceğine dikkat çekti. Çelik’in verdiği bilgilere nazaran bu süreçte kelam konusu alanda tüm dünyada epeyce fazla yatırım yapıldı ve yapılmaya da devam ediliyor. Elektrikli ve otonom araçların yaygınlaşması ile bu sorunun daha da arttığını kaydeden Çelik, 2023 yılı daha sonrasında sorunun büsbütün çözüleceğinin kestirim edildiğini belirtti. Öteki sıkıntıları ise hammadde, lojistik ve güç krizi olarak sıralayan Çelik, şöyleki devam etti: “Salgının global arz talep istikrarını bozması ve çok iklim olayları bugünkü hammadde ve güç krizinin dolaysıyla da fiyat artışlarının en büyük niçinleri olarak görülüyor. Güç fiyatları inanılmaz bir süratle artışa geçti. Bu da üretim ve ihracat üzerinde ek bir yük oluşturacak. Zincirleme meseleler ile karşı karşıyayız ve bu problemlerin kısa vadede çözülebilmesi maalesef mümkün gözükmüyor” dedi. Çelik, 2022 ihracat beklentileri konusunda ise şu sözleri kullandı: “2022 de dal açısından güç bir yıl olacak. Bu yılı 30 milyar doların biraz altında bir sayı ile kapatacağız. Önümüzdeki yıl bu sayının üzerine çıkabiliriz” tabirlerini kullandı.
HAZIR GİYSİ
Hammadde ve kurdan telaşlı
2019’u 17,7 milyar dolar, 2020’yi ise 17,1 milyar dolar ihracat ile kapatan hazırgiyim kesimi bu yılın başında 19 milyar dolar olarak belirlenen ihracat amacını yükseltti. İstanbul Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği Lideri (İHKİB) Mustafa Gültepe, yılı büyük olasılıkla 20 milyar dolar düzeyinde bir ihracat ile kapatacaklarını anlattı. Her yıl yüzde 8 üzere bir büyüme amaçları olduğunu hatırlatan Gültepe, önümüzdeki yıl ise yatırımlara bağlı olarak 21 milyar dolar ihracatı aşabileceklerini belirtti. Bu süreçte bölümün önündeki en büyük riskin ise hammadde fiyatları ve kurdaki dalgalanma olduğunu lisana getiren Gültepe, “Türkiye’deki hammadde fiyatları öbür milletlerarası pazarlara nazaran hayli daha fazla artıyor. Biroldukça ülke ile yüzde 20’ye varan fiyat farkımız var. bu biçimde olunca fiyat tutturmak ve bunu sürdürülebilir kılmak zorlaşıyor. Önümüzdeki yıl da hammadde meblağları en büyük sorun olarak karşımızda duracak üzere görünüyor. Kurda yaşanan dalgalanma da bir başka kıymetli problem” dedi. Bölümün avantajları konusunda ise Gültepe, şu sözleri kullandı: “Dışarda yaşanan lojistik sorunları sebebi ile yakından tedarikin öne çıkması bizim için bir avantaj. Süratli üretim kabiliyetimiz de bir başka avantajımız.”
ÇELİK
Maksatlar üst istikametli revize edildi
2019’da 13,8 milyar dolar, 2020’de ise 12,7 milyar dolarlık ihracata imza atan çelik kesimi, bu yıl sonu için ölçüde 23 milyon ton, kıymette ise 15 milyar dolarlık ihracat maksadı belirlemişti. Çelik İhracatçıları Birliği (ÇİB) İdare Konseyi Lideri Adnan Aslan, kelam konusu sayısı revize ederek ölçüde 24 milyon tonu, pahada ise 22 milyar doları hedeflediklerini söylemiş oldu. 2022 için ise maksat vermeyen Aslan, “Çeliğe olan talebin geri gelmesi, Türk çelik endüstrisini de olumlu tarafta etkiledi. 2022’de de 2021 yılına misal gelişmelerin yaşanacağını düşünüyor ve Türk çelik dalında yaşanan olumlu havanın önümüzdeki sene de devam edeceğini öngörüyoruz” dedi. Dalın, önümüzdeki periyoda ait risk ve avantajları için ise Aslan şu tabirleri kullandı: “ABD ve AB pazarlarında Türk çelik bölümünü gaye alan korumacılık tedbirleri devam ediyor. Bu tedbirler önümüzdeki yılda da risk oluşturmaya devam edecek. Asıl problemimiz malzemeyi tedarik etmek. Güç ve hammaddede dışarıya bağımlıyız. Dövizin çok arttığı ve stabil olmadığı ortamların ise maliyetimize yansımaları fazlaca önemli boyutlara ulaşıyor. Bu bahisteki beklentimizi kurun öngörülebilir ve istikrarlı olması.” Halihazırda kesimin en kıymetli gündem unsurlarından birinin de AB Yeşil Mutabakatı kapsamında uygulamaya konacak olan Hudutta Karbon Düzenlemesi olduğunu aktaran Aslan, Türkiye’nin kelam konusu düzenlemeye tabi olmasının engellenmesi gerektiğini aktardı.
DEMİR VE DEMİR DIŞI METALLER
Navlun yakın pazarda avantaj yaratıyor
2019’da 8,1 milyar dolar, 2020’de ise 8,3 milyar dolarlık ihracata imza atan demir ve demir dışı metaller dalı, bu yıla 10 milyar dolarlık ihracat amacıyla başlamıştı. İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği (İDDMİB) Lideri Tahsin Öztiryaki, eylül prestiji ile 8,9 milyar dolar ihracat sayısına ulaştıklarını, yıl sonunda ise 10 milyar dolar barajını da aşacaklarını anlattı. Öztiryaki, 2022 için ise şu tabirleri kullandı: “2022 yılında Türkiye’nin orta vadeli ihracat artışının yüzde 9,5 oranında olması bekleniyor. Bölümümüz için de paralel bir gaye koyarsak 2022 yılı için bölüm ihracat gayemiz 13,5 milyar dolar olacak diyebiliriz.” Öztiryaki’ye nazaran halihazırda devam eden lojistik sorunu 2022’de devam edecek. Öztiryaki, “Navlun fiyatları rekabetçiliğimizi olumsuz etkiliyor. Fakat bu olumsuz durum yakın pazarlarda rekabet avantajı da sağlıyor” dedi. Bir öbür riskin ise artan hammadde meblağları olduğunu lisana getiren Öztiryaki, şöyleki devam etti: “Sektörümüz hammaddede yurtdışına bağımlı bir durumda. Bu niçinle hammadde güvenliğimizin sağlanması, üzerinde değerle durulması gereken bir mevzu. Bunun için; ülkemizi metal ticaretinde bir merkez pozisyonuna getirerek ülkemizde depolanan metal ölçüsünü artırabilir, ülkemizde çıkarılan metal cevherlerinin yurtarasında değerlendirilmesini sağlayabilir ve metal hurdalarının yurtarasında kıymetlendirme oranını artırabiliriz. Paslanmaz çeliği ülkemizde üretmeliyiz. Ayrıyeten metal hurdaların daha büyük oranda yurtarasında değerlendirilmesini sağlamalıyız. Bunların yanı sıra Avrupa Birliği Yeşil Mutabakatı kapsamında Emisyon Test ve Belgelendirme altyapımızın AB tarafınca tanınacak biçimde geliştirilmesi ehemmiyet arz ediyor” tabirlerini kullandı.