‘Aşı ihtilafı yaşayan en az 1000 aile var’
Mert İnan – İstanbul / Tüm dünyada çocuklara Kovid-19 aşısı yapılmasına ait tartışmalar sürerken Hollanda’da enteresan olay yaşandı. Hollanda’da temmuz ayından itibaren 12-17 yaş ortası çocuklar ebeveyn onayıyla koronavirüs aşısı olmaya başladı. Lakin Groningen’de yaşayan 12 yaşındaki bir çocuğun boşanan anna babası içinde “aşı izni” verilmesi konusunda sorun yaşadı. Annesi çocuğunun aşı bulunmasına onay verirken, baba oğlunun aşılanmasına ve test yaptırmasına karşı çıktı ve mevzu mahkemeye taşındı. Groningen Mahkemesi de babasının itirazına karşın Hollandalı çocuğun aşı olabileceğine karar verdi.
Mahkeme yargıcı, çocukların hastalığın uzun vadeli neticelerindan etkilenebildiğini vurguladı. Ortaya çıkan değişik durumun akabinde Türkiye’deki durumu merak konusu oldu. Uzmanlar, Sıhhat Bakanlığı’nın geçen günlerde değerli bir algoritma değişikliği yaptığını belirtirken, yeni algoritma ile ayrılmış çiftler içinde velayet sahibi ebeveynin sonucunın aşılanma için kâfi olduğu alımı paylaştılar.
‘HEKİMLER VEREBİLİR’
Bilhassa ayrılmış çiftler içinde aşı ihtilafı yaşanabildiğini lisana getirirken Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bölümü’nden Mustafa Hacımustafaoğlu, Türkiye’de bilhassa boşanan ebeveynler içindeki aşı ihtilafı çocukların sıhhatini olumsuz etkilediğini söylemiş oldu. Türkiye’de artık 12 yaş ve üzeri çocukların ebeveyn müsaadesi ile Kovid-19 aşısı olduğuna uşarat eden Hacımustafaoğlu, “Ebeveynler müsaade vermediği takdirde 18 yaşına kadar aşı uygulaması yapılamıyor. Özetle her türlü uygulama ebeveyn müsaadesine tabi durumda. Lakin asıl sorun başka çiftler içinde çıkıyor. Anne yahut babadan biri ‘Aşılansın’ derken oburu karşı çıkabiliyor. Aşı ihtilafının ortadan kalkmadığı durumlarda doktorların karar vermesi gerçek prosedür olabilir. Ne var ki, Uygar Kanun bu biçimde bir uygulamaya müsaade etmiyor. İlgili bakanlık tarafınca tavsiye sonucu ve türel düzenleme ile bu biçimde bir uygulama da hayata geçirilebilir. Ülkemizde Hollanda’da yaşanan hadiseye benzeri bir yasal süreç yaşanmış değil” dedi.
VELAYET KİMDEYSE…
Türk Tabipler Birliği Genel Sekreteri Prof. Dr. Vedat Bulut da Türkiye’de boşanan çiftler içinde aşı ihtisözüne hayli rastlandığına dikkat çekerek, Sıhhat Bakanlığı’nın geçen günlerde velayet sahibi ebeveynin sonucunın aşılanma için kâfi olduğuna dair algoritmada değişiklik yaptığını duyurdu. Sorunun çözüldüğünü belirten Prof. Bulut şunları dedi:
“Daha evvel aşı için 2 ebeveynin sonucu gerekirken ayrılmış çiftlerde velayet kimdeyse aşılanma yetkisi de kelam konusu şahısta oluyor. Bilhassa ayrılmış çiftler içinde aşı ihtilafı yaşandığına dair hayli sayıda müracaat oluyor. Bu sorunu yaşayan en az 1000 aile olduğunu söyleyebiliriz. Burada en büyük sorun velayetin olduğu ebeveynin aşı aksisi olması. Bu durumda öteki ebeveyn, aşı aksisi velayet sahibinden davacı olabilir, çocuk da tıpkı Hollanda’daki üzere hakkını arayabilir. Uygar Kanuna göre 18 yaşından küçük çocuklar için karar merci ebeveynler. Hekimlerin ihtilaf durumunda karar vermesi üzere bir durum kelam konusu olamaz.”
‘AŞILAMA DÜŞÜK’
Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr Bengi Başer ise yurt haricinde ve Türkiye’De 12 yaşındaki çocuklara aşı yapılması için ebeveyn müsaadesi gerektiğini vurgularken; “Ayrılmış çiftlerde 2 ebeveynin de olumlu sonucu olması gerekirken bu sorun çözüldü ve velayet sahibi ebeveyn aşı yapılması istikametinde karar vermesi yetiyor. Hollanda’daki durumun bir gibisi çabucak hemen bizim ülkemizde görülmedi. Lakin tıpkı aile ortasında bile aşı kararsızlığı yaşayanlar olabiliyor. Gerekirse yeni türel düzenlemeler yapılabilir” diye konuştu. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Ağır Bakım Bilim Kolu öğretim üyesi Prof. Dr. Necmettin Ünal da şu değerlendirmeyi yaptı:
“Ülke olarak aşı ihtilafı yaşamayan fakat aşı olmamış milyonlarca insanımızı ikna etmemiz gerekiyor. 12 yaş üzeri aşılanması gereken 9 milyon çocuk var lakin aşılanmış çocuk sayısı 500 bin civarında. Bizde epeyce yavaş ilerleyen bir müddetç kelam konusu. Toplum sıhhatini tehdit eden hadiselerde, toplumsal kararların geçerli olması gerekir. Bu kararları da yönetim koyar. 9 milyon da 500 bin aşılanma kelam konusu ise durum vahim demektir. Siyasi yönetim aşılanma konusunda tartısını koymalı.”
‘MAHKEME ÇOCUĞU DA DİNLER’
Hukukçu Başar Yaltı, aşı konusunda ihtilafı yaşandığında anne yahut babanın çocuk ismine dava açabileceğini bildirerek, süreçle ilgili şu ayrıntıları paylaştı:
“Bu durumda mahkeme çocuğu da dinleyip karar verir. Ebeveynler çocuğun aleyhine davranıyorsa devlet müdafaa ismine vasi de atama yetkisine sahiptir. Türkiye’de 12 yaşından büyük çocuklara aşı yapılırken ailenin yahut vekalet kimdeyse o kişinin müsaadesi aranıyor. İhtilaf durumunda olan
velayetin kimde olduğudur. Uygar Kanuna nazaran bu hak ebeveynlere eşit olarak verilmiştir. Mahkemelerde her vakit çocuğun lehine olan karar alınır. Önümüzdeki günlerde aşılanma yaşını düşmesiyle bizim ülkemizde de benzeri yargıya taşınmış aşı sıkıntıları ortaya çıkacaktır. 12 yaş ve üzeri okul çağında okul kurallarına uyulması gerektiğinden bir süre daha sonra ebeveyn müsaadesi olmadan da aşılanmalar yapılacaktır.”
‘AŞILAMA YAŞI MECBUREN İNECEK’
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Ana Bilim Kolu Lideri Prof. Dr. Ergin Çiftçi, çocukların da Kovid-19’dan etkilendiğini belirterek, “Araştırmalar aşıların çocuklarda hem tesirli birebir vakitte inançlı olduğunu gösteriyor. Birtakım istenmeyen tesirler olmakla bir arada bunlar aşılamayı durdurmamız için gerekecek kıymette değiller.
Çocuklar, kreşlerde, okullarda virüse yakalanabiliyorlar ve bunu hem kendi yaşıtlarına tıpkı vakitte meskene gidip annesine-babasına, konuttaki kardeşlerine bulaştırabiliyorlar. Korunmak için toplu aşılama yapılabilir mi; biz salgını denetim altına alamazsak giderek daha fazla çocuğu aşılamak durumunda kalacağız ve aşılama yaşı aşağılara gerçek mecburen inecek üzere görünüyor.”
Mert İnan – İstanbul / Tüm dünyada çocuklara Kovid-19 aşısı yapılmasına ait tartışmalar sürerken Hollanda’da enteresan olay yaşandı. Hollanda’da temmuz ayından itibaren 12-17 yaş ortası çocuklar ebeveyn onayıyla koronavirüs aşısı olmaya başladı. Lakin Groningen’de yaşayan 12 yaşındaki bir çocuğun boşanan anna babası içinde “aşı izni” verilmesi konusunda sorun yaşadı. Annesi çocuğunun aşı bulunmasına onay verirken, baba oğlunun aşılanmasına ve test yaptırmasına karşı çıktı ve mevzu mahkemeye taşındı. Groningen Mahkemesi de babasının itirazına karşın Hollandalı çocuğun aşı olabileceğine karar verdi.
Mahkeme yargıcı, çocukların hastalığın uzun vadeli neticelerindan etkilenebildiğini vurguladı. Ortaya çıkan değişik durumun akabinde Türkiye’deki durumu merak konusu oldu. Uzmanlar, Sıhhat Bakanlığı’nın geçen günlerde değerli bir algoritma değişikliği yaptığını belirtirken, yeni algoritma ile ayrılmış çiftler içinde velayet sahibi ebeveynin sonucunın aşılanma için kâfi olduğu alımı paylaştılar.
‘HEKİMLER VEREBİLİR’
Bilhassa ayrılmış çiftler içinde aşı ihtilafı yaşanabildiğini lisana getirirken Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bölümü’nden Mustafa Hacımustafaoğlu, Türkiye’de bilhassa boşanan ebeveynler içindeki aşı ihtilafı çocukların sıhhatini olumsuz etkilediğini söylemiş oldu. Türkiye’de artık 12 yaş ve üzeri çocukların ebeveyn müsaadesi ile Kovid-19 aşısı olduğuna uşarat eden Hacımustafaoğlu, “Ebeveynler müsaade vermediği takdirde 18 yaşına kadar aşı uygulaması yapılamıyor. Özetle her türlü uygulama ebeveyn müsaadesine tabi durumda. Lakin asıl sorun başka çiftler içinde çıkıyor. Anne yahut babadan biri ‘Aşılansın’ derken oburu karşı çıkabiliyor. Aşı ihtilafının ortadan kalkmadığı durumlarda doktorların karar vermesi gerçek prosedür olabilir. Ne var ki, Uygar Kanun bu biçimde bir uygulamaya müsaade etmiyor. İlgili bakanlık tarafınca tavsiye sonucu ve türel düzenleme ile bu biçimde bir uygulama da hayata geçirilebilir. Ülkemizde Hollanda’da yaşanan hadiseye benzeri bir yasal süreç yaşanmış değil” dedi.
VELAYET KİMDEYSE…
Türk Tabipler Birliği Genel Sekreteri Prof. Dr. Vedat Bulut da Türkiye’de boşanan çiftler içinde aşı ihtisözüne hayli rastlandığına dikkat çekerek, Sıhhat Bakanlığı’nın geçen günlerde velayet sahibi ebeveynin sonucunın aşılanma için kâfi olduğuna dair algoritmada değişiklik yaptığını duyurdu. Sorunun çözüldüğünü belirten Prof. Bulut şunları dedi:
“Daha evvel aşı için 2 ebeveynin sonucu gerekirken ayrılmış çiftlerde velayet kimdeyse aşılanma yetkisi de kelam konusu şahısta oluyor. Bilhassa ayrılmış çiftler içinde aşı ihtilafı yaşandığına dair hayli sayıda müracaat oluyor. Bu sorunu yaşayan en az 1000 aile olduğunu söyleyebiliriz. Burada en büyük sorun velayetin olduğu ebeveynin aşı aksisi olması. Bu durumda öteki ebeveyn, aşı aksisi velayet sahibinden davacı olabilir, çocuk da tıpkı Hollanda’daki üzere hakkını arayabilir. Uygar Kanuna göre 18 yaşından küçük çocuklar için karar merci ebeveynler. Hekimlerin ihtilaf durumunda karar vermesi üzere bir durum kelam konusu olamaz.”
‘AŞILAMA DÜŞÜK’
Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr Bengi Başer ise yurt haricinde ve Türkiye’De 12 yaşındaki çocuklara aşı yapılması için ebeveyn müsaadesi gerektiğini vurgularken; “Ayrılmış çiftlerde 2 ebeveynin de olumlu sonucu olması gerekirken bu sorun çözüldü ve velayet sahibi ebeveyn aşı yapılması istikametinde karar vermesi yetiyor. Hollanda’daki durumun bir gibisi çabucak hemen bizim ülkemizde görülmedi. Lakin tıpkı aile ortasında bile aşı kararsızlığı yaşayanlar olabiliyor. Gerekirse yeni türel düzenlemeler yapılabilir” diye konuştu. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Ağır Bakım Bilim Kolu öğretim üyesi Prof. Dr. Necmettin Ünal da şu değerlendirmeyi yaptı:
“Ülke olarak aşı ihtilafı yaşamayan fakat aşı olmamış milyonlarca insanımızı ikna etmemiz gerekiyor. 12 yaş üzeri aşılanması gereken 9 milyon çocuk var lakin aşılanmış çocuk sayısı 500 bin civarında. Bizde epeyce yavaş ilerleyen bir müddetç kelam konusu. Toplum sıhhatini tehdit eden hadiselerde, toplumsal kararların geçerli olması gerekir. Bu kararları da yönetim koyar. 9 milyon da 500 bin aşılanma kelam konusu ise durum vahim demektir. Siyasi yönetim aşılanma konusunda tartısını koymalı.”
‘MAHKEME ÇOCUĞU DA DİNLER’
Hukukçu Başar Yaltı, aşı konusunda ihtilafı yaşandığında anne yahut babanın çocuk ismine dava açabileceğini bildirerek, süreçle ilgili şu ayrıntıları paylaştı:
“Bu durumda mahkeme çocuğu da dinleyip karar verir. Ebeveynler çocuğun aleyhine davranıyorsa devlet müdafaa ismine vasi de atama yetkisine sahiptir. Türkiye’de 12 yaşından büyük çocuklara aşı yapılırken ailenin yahut vekalet kimdeyse o kişinin müsaadesi aranıyor. İhtilaf durumunda olan
velayetin kimde olduğudur. Uygar Kanuna nazaran bu hak ebeveynlere eşit olarak verilmiştir. Mahkemelerde her vakit çocuğun lehine olan karar alınır. Önümüzdeki günlerde aşılanma yaşını düşmesiyle bizim ülkemizde de benzeri yargıya taşınmış aşı sıkıntıları ortaya çıkacaktır. 12 yaş ve üzeri okul çağında okul kurallarına uyulması gerektiğinden bir süre daha sonra ebeveyn müsaadesi olmadan da aşılanmalar yapılacaktır.”
‘AŞILAMA YAŞI MECBUREN İNECEK’
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Ana Bilim Kolu Lideri Prof. Dr. Ergin Çiftçi, çocukların da Kovid-19’dan etkilendiğini belirterek, “Araştırmalar aşıların çocuklarda hem tesirli birebir vakitte inançlı olduğunu gösteriyor. Birtakım istenmeyen tesirler olmakla bir arada bunlar aşılamayı durdurmamız için gerekecek kıymette değiller.
Çocuklar, kreşlerde, okullarda virüse yakalanabiliyorlar ve bunu hem kendi yaşıtlarına tıpkı vakitte meskene gidip annesine-babasına, konuttaki kardeşlerine bulaştırabiliyorlar. Korunmak için toplu aşılama yapılabilir mi; biz salgını denetim altına alamazsak giderek daha fazla çocuğu aşılamak durumunda kalacağız ve aşılama yaşı aşağılara gerçek mecburen inecek üzere görünüyor.”