Aydın’ın müsilajı JES’ler
MERT İNAN İstanbul – Marmara Denizi’ndeki müsilaj felaketi gündemdeki yerini korurken, bir öbür etraf felaketi de Aydın’ın tarım topraklarında yaşanmaya devam ediyor. Türkiye’de biroldukça tarım eserinin üretiminde başı çeken Aydın’ın verimli toprakları jeotermal güç santrallerinin (JES) olumsuz tesirleri niçiniyle günden güne kirleniyor. Milliyet’e konuşan uzmanlar, başta incir ve zeytin olmak üzere, tarım mamüllerinin kalite ve rekoltesinde önemli düşüş yaşandığını vurgulayarak halk sıhhatinin tehdit altında olduğu ihtarında bulundu.
Germencik Etraf ve Tabiat Derneği Sözcüsü halk sıhhati uzmanı Dr. Metin Aydın şunları söylemiş oldu: “Bölgede faaliyet gösteren 36 adet JES, tarım toprakları ve doğal su kaynaklarına ziyan vererek halk sıhhatini tehdit etmeye devam ediyor. JES’lerden çıkan radon ve kükürt havada asılı kaldıktan daha sonra yere çöküyor. Bölgede epeyce önemli kükürt dioksit kirliliği kelam konusu. Atıkların büyük kısmı su kuyuları yahut Menderes Nehri’ne deşarj edilirken, ziraî sulama birlikteinde toprakta ağır metal birikimine niye oluyor. Kanser olaylarında önemli artış olduğunu görüyoruz. Son senelerda Germencik’teki kanser hasta sayısı dört kat arttı. Deveran sistemine bağlı hastalıkları oldukcaça görmeye başladık. Yapılan ölçümlerde birtakım bölgelerde olağanın 150 katı oranında arsenik saptandı. Menderes Havzası’nda yeraltı su kaynaklarının tükenmesine bağlı olarak obruklar oluşmaya başladı.”
Birçoğu ruhsatsız
Germencik Etraf Derneği Başkanlığı da yapan çiftçilerden Halil Çetinkaya ise Milliyet için bölgede keşif çeşidi yaparken, elde ettiği sonuçları şu biçimde lisana getirdi:
“Dünyanın en verimli tarım toprakları JES’lerin tehditi altında yok oluyor. Aydın genelinde 36 jeotermal santral var ve bunların 16 tanesi Germencik’te. Üstelik birçoğu da ruhsatsız. Aydın’ın yüzde 80’i jeotermal alanı olarak ruhsatlandırılmış. Artık kaliteli incir bulmak imkansız. Santraller de bizim müsilajımız.”
Randıman ve kalite düştü
Kızılcaköy sakinlerinden çiftçilikle uğraşan Yasin Toker de, ömür alanlarında üç yıl evvel başlanması planlanan JES projesine karşı verdikleri hukuk uğraşından galip geldiklerini lisana getirirken, “Sarızeybek Santrali’nin projesi başlanmadan yargı sonucuyla iptal edildi. Aydın’daki tarım yerlerinde randıman ve eser kalitesi epeyce düştü. Şayet JES’lerin niye olduğu kirliliğin önüne geçilemezse birkaç yıl ortasında tarım toprakları fonksiyonsuz, su kaynakları ise adeta zehir suyuna dönüşebilir” dedi.
‘30’dan fazla santrali yargıya taşıyabiliriz’
Etraf örgütleri ve çiftçilerin avukatlığını üstüne alan Akın Yakan ise son bir aylık müddette üç santralin ÇED sürecinin yargı tarafınca iptal edildiğini belirterek şunları söylemiş oldu: “JES’lerin önüne geçmek için İdari Mahkeme nezdinde biroldukça dava açtık. Son bir
aylık süreçte üç tane ÇED olumlu sonucu iptal edildi. ÇED raporu iptal edilen iki santral faaliyete geçmek üzere. Tüm etraf örgütleri ve çiftçilerle kıymetlendirme yaptıktan daha sonra faaliyetteki 30’dan fazla santralin durumunu da yargıya taşıyabiliriz.”
‘Resmen mevt saçıyor’
Mahmut Nedim Barış (Aydın Ziraat Odası Başkanı): “JES’ler tarım yerlerini kirletmiyor, resmen vefat saçıyor. Bölgede 36 santral ve binden çok kuyu var. Hem ovayı, hem toprağı, hem havayı rezil ettiler. İncir ve zeytinde rekolte düşmesi olduğu üzere mamüllerin kalitesi de kalmadı. JES’lerin yarardan epey ziyanı var. Ülkedeki toplam
elektrik üretimine katkısı yüzde 1 fakat 250 bin kişinin geçim kapısını yok ediyorlar. Çiftçiler kan ağlıyor. Yeraltından çıkan akışkanın ortasında arsenik, bor, kadmiyum üzere ağır metal var. Kirlilik her yere saçıldığı üzere kanser oranlarında önemli artış yaşanıyor. Söke, Germencik, Nazilli, Çine, Sultanhisar’daki zeytin ve incirler kollarında kuruyor.”
MERT İNAN İstanbul – Marmara Denizi’ndeki müsilaj felaketi gündemdeki yerini korurken, bir öbür etraf felaketi de Aydın’ın tarım topraklarında yaşanmaya devam ediyor. Türkiye’de biroldukça tarım eserinin üretiminde başı çeken Aydın’ın verimli toprakları jeotermal güç santrallerinin (JES) olumsuz tesirleri niçiniyle günden güne kirleniyor. Milliyet’e konuşan uzmanlar, başta incir ve zeytin olmak üzere, tarım mamüllerinin kalite ve rekoltesinde önemli düşüş yaşandığını vurgulayarak halk sıhhatinin tehdit altında olduğu ihtarında bulundu.
Germencik Etraf ve Tabiat Derneği Sözcüsü halk sıhhati uzmanı Dr. Metin Aydın şunları söylemiş oldu: “Bölgede faaliyet gösteren 36 adet JES, tarım toprakları ve doğal su kaynaklarına ziyan vererek halk sıhhatini tehdit etmeye devam ediyor. JES’lerden çıkan radon ve kükürt havada asılı kaldıktan daha sonra yere çöküyor. Bölgede epeyce önemli kükürt dioksit kirliliği kelam konusu. Atıkların büyük kısmı su kuyuları yahut Menderes Nehri’ne deşarj edilirken, ziraî sulama birlikteinde toprakta ağır metal birikimine niye oluyor. Kanser olaylarında önemli artış olduğunu görüyoruz. Son senelerda Germencik’teki kanser hasta sayısı dört kat arttı. Deveran sistemine bağlı hastalıkları oldukcaça görmeye başladık. Yapılan ölçümlerde birtakım bölgelerde olağanın 150 katı oranında arsenik saptandı. Menderes Havzası’nda yeraltı su kaynaklarının tükenmesine bağlı olarak obruklar oluşmaya başladı.”
Birçoğu ruhsatsız
Germencik Etraf Derneği Başkanlığı da yapan çiftçilerden Halil Çetinkaya ise Milliyet için bölgede keşif çeşidi yaparken, elde ettiği sonuçları şu biçimde lisana getirdi:
“Dünyanın en verimli tarım toprakları JES’lerin tehditi altında yok oluyor. Aydın genelinde 36 jeotermal santral var ve bunların 16 tanesi Germencik’te. Üstelik birçoğu da ruhsatsız. Aydın’ın yüzde 80’i jeotermal alanı olarak ruhsatlandırılmış. Artık kaliteli incir bulmak imkansız. Santraller de bizim müsilajımız.”
Randıman ve kalite düştü
Kızılcaköy sakinlerinden çiftçilikle uğraşan Yasin Toker de, ömür alanlarında üç yıl evvel başlanması planlanan JES projesine karşı verdikleri hukuk uğraşından galip geldiklerini lisana getirirken, “Sarızeybek Santrali’nin projesi başlanmadan yargı sonucuyla iptal edildi. Aydın’daki tarım yerlerinde randıman ve eser kalitesi epeyce düştü. Şayet JES’lerin niye olduğu kirliliğin önüne geçilemezse birkaç yıl ortasında tarım toprakları fonksiyonsuz, su kaynakları ise adeta zehir suyuna dönüşebilir” dedi.
‘30’dan fazla santrali yargıya taşıyabiliriz’
Etraf örgütleri ve çiftçilerin avukatlığını üstüne alan Akın Yakan ise son bir aylık müddette üç santralin ÇED sürecinin yargı tarafınca iptal edildiğini belirterek şunları söylemiş oldu: “JES’lerin önüne geçmek için İdari Mahkeme nezdinde biroldukça dava açtık. Son bir
aylık süreçte üç tane ÇED olumlu sonucu iptal edildi. ÇED raporu iptal edilen iki santral faaliyete geçmek üzere. Tüm etraf örgütleri ve çiftçilerle kıymetlendirme yaptıktan daha sonra faaliyetteki 30’dan fazla santralin durumunu da yargıya taşıyabiliriz.”
‘Resmen mevt saçıyor’
Mahmut Nedim Barış (Aydın Ziraat Odası Başkanı): “JES’ler tarım yerlerini kirletmiyor, resmen vefat saçıyor. Bölgede 36 santral ve binden çok kuyu var. Hem ovayı, hem toprağı, hem havayı rezil ettiler. İncir ve zeytinde rekolte düşmesi olduğu üzere mamüllerin kalitesi de kalmadı. JES’lerin yarardan epey ziyanı var. Ülkedeki toplam
elektrik üretimine katkısı yüzde 1 fakat 250 bin kişinin geçim kapısını yok ediyorlar. Çiftçiler kan ağlıyor. Yeraltından çıkan akışkanın ortasında arsenik, bor, kadmiyum üzere ağır metal var. Kirlilik her yere saçıldığı üzere kanser oranlarında önemli artış yaşanıyor. Söke, Germencik, Nazilli, Çine, Sultanhisar’daki zeytin ve incirler kollarında kuruyor.”