Ayrıntılar birinci sefer ortaya çıktı! Doğruluk oranı yüzde 98
Pandeminin başından beri Türkiye genelinde teşhis merkezlerinin kurulması ve teşhis, ilaç, aşı üzere en hayati konulardaki AR-GE faaliyetlerinin yürütülmesinde büyük katkı sağlayan Türkiye Sıhhat Enstitüleri Başkanlığı (TÜSEB) bünyesinde geliştirilen yerli PCR testi DiaKit’in AR-GE çalışmaları tamamlandı, piyasaya çıkması için gün sayılıyor. Kitin üretimi, Ankara’daki TÜSEB Aziz Sancar Araştırma Merkezi bünyesinde gerçekleştirilecek, öncelik Türkiye’nin gereksinimine yönelik olsa da, gerekirse etraf ülkelere de ihracatı mümkün olacak. TÜSEB Lider Yardımcısı ve Türkiye Biyoteknoloji Enstitüsü Lideri Doç. Dr. Rabia Çakır Koç, Demirören Haber Ajansı’na yaptığı açıklamada, yeni PCR teşhis kitinin tüm özelliklerini birinci kere anlattı.
“AR-GE’Sİ TAMAMLANMAK ÜZERE, PİYASAYA SÜRÜLMEYE HAZIR”
TÜSEB’in aslında pandeminin başından itibaren yalnızca teşhis kiti değil aşı ve ilaç konusunda da proje takviyeleri verdiğini anlatarak “aynı vakitte şahsen süreçlerin ortasında bulundu. Pandeminin başlangıcından itibaren, teşhis merkezlerinin fazlaca süratli bir biçimde kurulması ve ülkede teşhis kapasitesinin artırılması noktasında değerli faaliyetlerde bulundu. Bu merkezlerin kurulması, sarf gereçlerinin temini, aygıtların kurulması ve eğitim işçisinin buralarda istihdam edilmesini sağladı. Biyoteknoloji Enstitüsü bünyesinde de yerli teşhis kiti geliştirilmesi ile ilgili çalışmalar yapıldı. TÜSEB olarak AR-GE faaliyetlerini tamamlamak üzere olduğumuz teşhis kitimiz piyasaya sürülmeye hazır hale geldi” dedi.
MUTASYONLARDAN ETKİLENMİYOR, MÜHLET YARIYA İNİYOR MALİYETİ DÜŞÜRÜYOR
Yeni teşhis kitinin mevcut muadillerine nazaran bir fazlaca avantajı olduğuna işaret eden. Doç. Dr. Koç, “Tanı kitlerinde tahlil mühleti fazlaca kıymetlidir. Tahlil mühletinin kısa olması, hem kritik durumlarda hastaya çabuk karşılık verebilmek için, tıpkı vakitte mevcut altyapı ile daha fazla teşhis konulabilmesi ve kapasitenin artırılması için pek kıymetli. Bunun haricinde bir değerli avantajı da varyantlardan etkilenmiyor oluşu. Yaptığımız moleküler dizaynın, mutasyonlarda etkilenmeyen bir bölgede olması niçiniyle, şu ana kadar görülen varyantlarda, doğruluktan rastgele bir sapma olmadan müspetlerin olumlu, negatiflerin de negatif olduğunu gösterdi. Ayrıyeten maliyetinin düşük olması, ülke için kıymetli bir yarar sağlayacak. Mevcut olanlara nazaran önemli oranda düşürüyor maliyeti. Her gün yüzbinlerce şahsa test yapıldığını düşündüğümüzde, ülkeye önemli bir ekonomik yarar sağlaması da değer taşıyor” diye konuştu.
“YÜKSEK DOĞRULUK ORANI PANDEMİ İDARESİ AÇISINDAN ÖNEMLİ”
TÜSEB bünyesinde geliştirilen DiaKit’in doğruluk oranının da pek yüksek olduğuna işaret eden Doç. Dr. Koç, kelamlarını şu biçimde sürdürdü: “Yüzde 98, yüzde 100 aralığında diyebiliriz doğruluk oranını da. Doğruluğun bu kadar yüksek olmasının niçini, mutasyonlardan fazlaca fazla etkilenmeyen bir alanın seçilmiş olması. PCR kitimiz bu dizaynı yardımıyla şu ana kadar karşılaştığımız tüm varyantların teşhisinde olumluluğu yakalayabildi. Olağan hastalığın teşhisinin yanlışsız bir biçimde konulması, çabucak sonrasındasında hastalığının tedavisi ve pandemi idaresi açısından da çok değerli olacağı için yüksek doğrulukta olması, önemli bir avantaj. Biyoinformatik tahliller çerçevesinde de gelecek varyantlardan, yeni mutasyonlardan da etkilenmesini beklemiyoruz.”
“VARYANTI BELİRLEYECEK YENİ KİTLER DE GELİŞTİRİYORUZ”
Yeni PCR kitinin hastada hangi varyantın bulunduğunu tespit etmediğini vurgulayan Doç. Dr. Koç, “Belli bir noktadan daha sonra müspet bireyde hangi varyantın olduğu konusunda bir bilgi istendiğinde de, bununla ilgili AR-GE çalışmaları devam eden farklı projelerimiz var. Bir hastanın yalnızca müspet ya da negatif olması değil, olumlu olan hastanın hangi varyant ile enfekte olduğunun bilinmesi için yeni varyasyonlar, yeni teşhis kitleri geliştiriyoruz. AR-GE çalışmaları tamamlandıktan daha sonra üretimine yönelik planlamalarını da gerçekleştirdik. bu biçimdelikle A’dan Z’ye, yani geliştirmeden üretime kadarki tüm etapları TÜSEB bünyesinde gerçekleştirilecek. Hem ülkemizin muhtaçlığını birebir vakitte tahminen etraf ülkelere bu kiti gönderebilecek kapasitelerde üretmemiz mümkün” dedi.
“TÜSEB BÜNYESİNDE FİYATSIZ EĞİTİMLER VERECEĞİZ”
Pandeminin başından beri birfazlaca yerli firmanın teşhis kiti geliştirdiğine ve hala de bu konularda çalıştığına değinen Doç. Dr. Koç, kelamlarını şöyleki noktaladı: “Bu çalışmaların tamamı aslında epey değerli ülkemiz için. Zira gelecek pandemilerde, yeni enfeksiyon casuslarının ortaya çıkması kelam konusu olduğunda bir bilgi birikimi ve tecrübe oldu hem kamu kurumlarında, hem TÜSEB ve bu firmalarımızda. Bizim TÜSEB olarak kurduğumuz bir alt yapımız daha var. Bu altyapıda biyoteknolojik ilaçlar ve aşılara yönelik hem AR-GE merkezi olarak kullanılabilecek, birebir vakitte eğitimler verilebilecek. Bu eğitimler bilhassa lisans mezunlarına, lisans öğrencilerine, yüksek lisans ve doktora öğrencilerimize yönelik ve büsbütün fiyatsız olarak uzmanlar tarafınca verilecek eğitimlerdir.”
KOVİD-19’U DÖRT KRİTERE NAZARAN HESAPLAYABİLEN MODELLEME FORMÜLÜ
Öte yandan Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesinde misyonlu bilim insanları da “yaş”, “kan grubu”, “kronik hastalık” ve “gen yapısı” olmak üzere 4 farklı bilgiyi dikkate alarak kimlerin Kovid-19 niçiniyle ağır hasta olacağını, kimlerin asemptomatik biçimde hastalığı geçireceğini hesaplayabilen modelleme sistemi geliştirdi.
Dünya genelinde Kovid-19 virüsünün insanları niye farklı etkilediği istikametindeki araştırmalar sürerken Ankara Üniversitesinde bakılırsavli bilim insanlarınca bu mevzuda yapılan çalışmanın sonuçları, memleketler arası bilimsel mecmua Immunogenetics’te yayımlanarak dünyaya duyuruldu.
Bilim Akademisi üyesi ve Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi İç hastalıkları Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Meral Beksaç, çalışmanın sonuçlarını AA muhabirine anlattı.
Çalışmayı, hastanede izledikleri Kovid-19’u belirtisiz atlatan ve ağır bakım gereksinimine sahip 130 hasta ile 440 sağlıklı kişi üzerinde yürüttüklerini tabir eden Beksaç, virüsün herkesi farklı etkilemesinin niçinleri olarak yaş, kan kümesi, kronik rahatsızlık ve genetik faktörler olmak üzere 4 farklı parametre belirlediklerini belirtti.
Kan kümesine ait dünya genelinde de farklı çalışmalar bulunduğunu hatırlatan Beksaç, “Biz ‘A’ kan kümesini kollayıcı olarak gördük. Kronik rahatsızlığın hastalığın seyrini etkilediği de esasen biliniyor. Çalışmamızın özgün kısmı ise bağışıklığı belirleyen genlerden KIR genlerinin kalıpları üzerine. Anniçin, babadan aktarılan ve toplumda çevresel faktörlerin tesiriyle seçilerek bizlere kadar ulaşan bu genlerin, bağışıklık sistemine ve ortalarında Kovid-19 dahil hastalıklara karşı bedenin vereceği reaksiyonda de kıymetli bir faktör olduğunu keşfettik. Araştırmamız kararında telomerik AA haplotipine sahip olanların enfeksiyonu ağır geçirdiğini, telomerik AB1 özelliğinde olanların ise enfeksiyona daha dirençli olduğunu gösterdik.” diye konuştu.
Beksaç, Kovid-19 ağır bakım gereksinimi mümkünlüğünü hesaplayabilen yola “www.immunogenetic.org” internet adresi üzerinden girilebildiğini bildirerek, “Hesaplama formülü ile 4 farklı parametre koyduğumuz vakit belirtisiz hastalık riskinin yüzde 90’dan fazla, ağır bakım muhtaçlığının da yüzde 70’den daha fazla bir güçle gösterebildiğimizi ortaya çıkardık.” sözlerini kullandı.
“PATENT KIYMETLENDİRME SÜRECİNDE”
Beksaç, çalışmalarına ait şu ayrıntıları verdi:
“Geliştirdiğimiz model, enfeksiyon ile çabucak hemen tanışmamış ve Kovid-19 bulaşı halinde hastalığın nasıl atlatılacağını önce hesaplayabiliyor. Şu anda dünyada olan mevcut skor sistemleri, enfeksiyon başladıktan daha sonrakilere dayanıyor. Çalışmamızın avantajı kimlerin daha fazlaca korunması gerektiği doğrultusunda. Bu modelin yalnızca Kovid-19 için değil, daha diğer enfeksiyonlar için de yararlı olacağını düşünüyoruz. Modelimiz şu an hala patent kıymetlendirme sürecinde.”
KIR genotipinin lakin hastanelerde yapılabileceğine işaret eden Beksaç, “Bu test Türkiye’de yapılabiliyor. SGK kapsamında kök hücre nakli olacak hastalar için karşılanıyor. Lakin ileride elde ettiğimiz bu bilgiler geniş ortamlarda, platformda bilimsel yayınlarla teyit edilecek olursa bu biçimde bir geri ödeme özelliği de kazanabilir. Onun için sistemin kullanılmasını ve olabildiğince öbür araştırmacılar ve bağımsız araştırıcılar tarafınca da teyit edilmesini bekliyoruz.” halinde konuştu.
Geliştirdikleri sistemin yüzde 90 ve yüzde 70 üzerinde olasılıkları hesaplayabildiğini fakat yüzde 100 sonuçlara ulaşmak için projelerinin devam ettiğini ve elde ettikleri yeni gen araştırmaları ile bu olasılıkları daha da üste çıkarmaya çalıştıklarını aktaran Beksaç, “Yeni genler üzerine de çalışıyoruz, yakın bir gelecekte, bu çalışmamızın sonuçlarını da kamuoyu ile paylaşmayı hedefliyoruz.” dedi.
Prof. Dr. Meral Beksaç, Kovid-19 aşılarına ait şu değerlendirmeyi yaptı:
“Bundan daha sonraki süreçte kişinin aşıya vereceği bağışıklık cevabının da bu genetik özelliklerden etkilenmesini bekliyoruz. Sonuç prestijiyle AA haplotipine sahip olan şahıslar enfeksiyonu güç geçiriyorlar ve bu bireyleri aşılamak bu zorluğu bir ölçü azaltabilir. Lakin öbür yandan AB1 üzere esirgeyici özelliğe sahip olanlar aşıdan daha da hayli yararlanacakları için ağır bakım muhtaçlığı daha da azalacaktır. Onun için modellerin umarım öbür araştırıcılar tarafınca aşı daha sonrasındaki enfeksiyon açısından da araştırılması yapılır.”
Pandeminin başından beri Türkiye genelinde teşhis merkezlerinin kurulması ve teşhis, ilaç, aşı üzere en hayati konulardaki AR-GE faaliyetlerinin yürütülmesinde büyük katkı sağlayan Türkiye Sıhhat Enstitüleri Başkanlığı (TÜSEB) bünyesinde geliştirilen yerli PCR testi DiaKit’in AR-GE çalışmaları tamamlandı, piyasaya çıkması için gün sayılıyor. Kitin üretimi, Ankara’daki TÜSEB Aziz Sancar Araştırma Merkezi bünyesinde gerçekleştirilecek, öncelik Türkiye’nin gereksinimine yönelik olsa da, gerekirse etraf ülkelere de ihracatı mümkün olacak. TÜSEB Lider Yardımcısı ve Türkiye Biyoteknoloji Enstitüsü Lideri Doç. Dr. Rabia Çakır Koç, Demirören Haber Ajansı’na yaptığı açıklamada, yeni PCR teşhis kitinin tüm özelliklerini birinci kere anlattı.
“AR-GE’Sİ TAMAMLANMAK ÜZERE, PİYASAYA SÜRÜLMEYE HAZIR”
TÜSEB’in aslında pandeminin başından itibaren yalnızca teşhis kiti değil aşı ve ilaç konusunda da proje takviyeleri verdiğini anlatarak “aynı vakitte şahsen süreçlerin ortasında bulundu. Pandeminin başlangıcından itibaren, teşhis merkezlerinin fazlaca süratli bir biçimde kurulması ve ülkede teşhis kapasitesinin artırılması noktasında değerli faaliyetlerde bulundu. Bu merkezlerin kurulması, sarf gereçlerinin temini, aygıtların kurulması ve eğitim işçisinin buralarda istihdam edilmesini sağladı. Biyoteknoloji Enstitüsü bünyesinde de yerli teşhis kiti geliştirilmesi ile ilgili çalışmalar yapıldı. TÜSEB olarak AR-GE faaliyetlerini tamamlamak üzere olduğumuz teşhis kitimiz piyasaya sürülmeye hazır hale geldi” dedi.
MUTASYONLARDAN ETKİLENMİYOR, MÜHLET YARIYA İNİYOR MALİYETİ DÜŞÜRÜYOR
Yeni teşhis kitinin mevcut muadillerine nazaran bir fazlaca avantajı olduğuna işaret eden. Doç. Dr. Koç, “Tanı kitlerinde tahlil mühleti fazlaca kıymetlidir. Tahlil mühletinin kısa olması, hem kritik durumlarda hastaya çabuk karşılık verebilmek için, tıpkı vakitte mevcut altyapı ile daha fazla teşhis konulabilmesi ve kapasitenin artırılması için pek kıymetli. Bunun haricinde bir değerli avantajı da varyantlardan etkilenmiyor oluşu. Yaptığımız moleküler dizaynın, mutasyonlarda etkilenmeyen bir bölgede olması niçiniyle, şu ana kadar görülen varyantlarda, doğruluktan rastgele bir sapma olmadan müspetlerin olumlu, negatiflerin de negatif olduğunu gösterdi. Ayrıyeten maliyetinin düşük olması, ülke için kıymetli bir yarar sağlayacak. Mevcut olanlara nazaran önemli oranda düşürüyor maliyeti. Her gün yüzbinlerce şahsa test yapıldığını düşündüğümüzde, ülkeye önemli bir ekonomik yarar sağlaması da değer taşıyor” diye konuştu.
“YÜKSEK DOĞRULUK ORANI PANDEMİ İDARESİ AÇISINDAN ÖNEMLİ”
TÜSEB bünyesinde geliştirilen DiaKit’in doğruluk oranının da pek yüksek olduğuna işaret eden Doç. Dr. Koç, kelamlarını şu biçimde sürdürdü: “Yüzde 98, yüzde 100 aralığında diyebiliriz doğruluk oranını da. Doğruluğun bu kadar yüksek olmasının niçini, mutasyonlardan fazlaca fazla etkilenmeyen bir alanın seçilmiş olması. PCR kitimiz bu dizaynı yardımıyla şu ana kadar karşılaştığımız tüm varyantların teşhisinde olumluluğu yakalayabildi. Olağan hastalığın teşhisinin yanlışsız bir biçimde konulması, çabucak sonrasındasında hastalığının tedavisi ve pandemi idaresi açısından da çok değerli olacağı için yüksek doğrulukta olması, önemli bir avantaj. Biyoinformatik tahliller çerçevesinde de gelecek varyantlardan, yeni mutasyonlardan da etkilenmesini beklemiyoruz.”
“VARYANTI BELİRLEYECEK YENİ KİTLER DE GELİŞTİRİYORUZ”
Yeni PCR kitinin hastada hangi varyantın bulunduğunu tespit etmediğini vurgulayan Doç. Dr. Koç, “Belli bir noktadan daha sonra müspet bireyde hangi varyantın olduğu konusunda bir bilgi istendiğinde de, bununla ilgili AR-GE çalışmaları devam eden farklı projelerimiz var. Bir hastanın yalnızca müspet ya da negatif olması değil, olumlu olan hastanın hangi varyant ile enfekte olduğunun bilinmesi için yeni varyasyonlar, yeni teşhis kitleri geliştiriyoruz. AR-GE çalışmaları tamamlandıktan daha sonra üretimine yönelik planlamalarını da gerçekleştirdik. bu biçimdelikle A’dan Z’ye, yani geliştirmeden üretime kadarki tüm etapları TÜSEB bünyesinde gerçekleştirilecek. Hem ülkemizin muhtaçlığını birebir vakitte tahminen etraf ülkelere bu kiti gönderebilecek kapasitelerde üretmemiz mümkün” dedi.
“TÜSEB BÜNYESİNDE FİYATSIZ EĞİTİMLER VERECEĞİZ”
Pandeminin başından beri birfazlaca yerli firmanın teşhis kiti geliştirdiğine ve hala de bu konularda çalıştığına değinen Doç. Dr. Koç, kelamlarını şöyleki noktaladı: “Bu çalışmaların tamamı aslında epey değerli ülkemiz için. Zira gelecek pandemilerde, yeni enfeksiyon casuslarının ortaya çıkması kelam konusu olduğunda bir bilgi birikimi ve tecrübe oldu hem kamu kurumlarında, hem TÜSEB ve bu firmalarımızda. Bizim TÜSEB olarak kurduğumuz bir alt yapımız daha var. Bu altyapıda biyoteknolojik ilaçlar ve aşılara yönelik hem AR-GE merkezi olarak kullanılabilecek, birebir vakitte eğitimler verilebilecek. Bu eğitimler bilhassa lisans mezunlarına, lisans öğrencilerine, yüksek lisans ve doktora öğrencilerimize yönelik ve büsbütün fiyatsız olarak uzmanlar tarafınca verilecek eğitimlerdir.”
KOVİD-19’U DÖRT KRİTERE NAZARAN HESAPLAYABİLEN MODELLEME FORMÜLÜ
Öte yandan Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesinde misyonlu bilim insanları da “yaş”, “kan grubu”, “kronik hastalık” ve “gen yapısı” olmak üzere 4 farklı bilgiyi dikkate alarak kimlerin Kovid-19 niçiniyle ağır hasta olacağını, kimlerin asemptomatik biçimde hastalığı geçireceğini hesaplayabilen modelleme sistemi geliştirdi.
Dünya genelinde Kovid-19 virüsünün insanları niye farklı etkilediği istikametindeki araştırmalar sürerken Ankara Üniversitesinde bakılırsavli bilim insanlarınca bu mevzuda yapılan çalışmanın sonuçları, memleketler arası bilimsel mecmua Immunogenetics’te yayımlanarak dünyaya duyuruldu.
Bilim Akademisi üyesi ve Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi İç hastalıkları Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Meral Beksaç, çalışmanın sonuçlarını AA muhabirine anlattı.
Çalışmayı, hastanede izledikleri Kovid-19’u belirtisiz atlatan ve ağır bakım gereksinimine sahip 130 hasta ile 440 sağlıklı kişi üzerinde yürüttüklerini tabir eden Beksaç, virüsün herkesi farklı etkilemesinin niçinleri olarak yaş, kan kümesi, kronik rahatsızlık ve genetik faktörler olmak üzere 4 farklı parametre belirlediklerini belirtti.
Kan kümesine ait dünya genelinde de farklı çalışmalar bulunduğunu hatırlatan Beksaç, “Biz ‘A’ kan kümesini kollayıcı olarak gördük. Kronik rahatsızlığın hastalığın seyrini etkilediği de esasen biliniyor. Çalışmamızın özgün kısmı ise bağışıklığı belirleyen genlerden KIR genlerinin kalıpları üzerine. Anniçin, babadan aktarılan ve toplumda çevresel faktörlerin tesiriyle seçilerek bizlere kadar ulaşan bu genlerin, bağışıklık sistemine ve ortalarında Kovid-19 dahil hastalıklara karşı bedenin vereceği reaksiyonda de kıymetli bir faktör olduğunu keşfettik. Araştırmamız kararında telomerik AA haplotipine sahip olanların enfeksiyonu ağır geçirdiğini, telomerik AB1 özelliğinde olanların ise enfeksiyona daha dirençli olduğunu gösterdik.” diye konuştu.
Beksaç, Kovid-19 ağır bakım gereksinimi mümkünlüğünü hesaplayabilen yola “www.immunogenetic.org” internet adresi üzerinden girilebildiğini bildirerek, “Hesaplama formülü ile 4 farklı parametre koyduğumuz vakit belirtisiz hastalık riskinin yüzde 90’dan fazla, ağır bakım muhtaçlığının da yüzde 70’den daha fazla bir güçle gösterebildiğimizi ortaya çıkardık.” sözlerini kullandı.
“PATENT KIYMETLENDİRME SÜRECİNDE”
Beksaç, çalışmalarına ait şu ayrıntıları verdi:
“Geliştirdiğimiz model, enfeksiyon ile çabucak hemen tanışmamış ve Kovid-19 bulaşı halinde hastalığın nasıl atlatılacağını önce hesaplayabiliyor. Şu anda dünyada olan mevcut skor sistemleri, enfeksiyon başladıktan daha sonrakilere dayanıyor. Çalışmamızın avantajı kimlerin daha fazlaca korunması gerektiği doğrultusunda. Bu modelin yalnızca Kovid-19 için değil, daha diğer enfeksiyonlar için de yararlı olacağını düşünüyoruz. Modelimiz şu an hala patent kıymetlendirme sürecinde.”
KIR genotipinin lakin hastanelerde yapılabileceğine işaret eden Beksaç, “Bu test Türkiye’de yapılabiliyor. SGK kapsamında kök hücre nakli olacak hastalar için karşılanıyor. Lakin ileride elde ettiğimiz bu bilgiler geniş ortamlarda, platformda bilimsel yayınlarla teyit edilecek olursa bu biçimde bir geri ödeme özelliği de kazanabilir. Onun için sistemin kullanılmasını ve olabildiğince öbür araştırmacılar ve bağımsız araştırıcılar tarafınca da teyit edilmesini bekliyoruz.” halinde konuştu.
Geliştirdikleri sistemin yüzde 90 ve yüzde 70 üzerinde olasılıkları hesaplayabildiğini fakat yüzde 100 sonuçlara ulaşmak için projelerinin devam ettiğini ve elde ettikleri yeni gen araştırmaları ile bu olasılıkları daha da üste çıkarmaya çalıştıklarını aktaran Beksaç, “Yeni genler üzerine de çalışıyoruz, yakın bir gelecekte, bu çalışmamızın sonuçlarını da kamuoyu ile paylaşmayı hedefliyoruz.” dedi.
Prof. Dr. Meral Beksaç, Kovid-19 aşılarına ait şu değerlendirmeyi yaptı:
“Bundan daha sonraki süreçte kişinin aşıya vereceği bağışıklık cevabının da bu genetik özelliklerden etkilenmesini bekliyoruz. Sonuç prestijiyle AA haplotipine sahip olan şahıslar enfeksiyonu güç geçiriyorlar ve bu bireyleri aşılamak bu zorluğu bir ölçü azaltabilir. Lakin öbür yandan AB1 üzere esirgeyici özelliğe sahip olanlar aşıdan daha da hayli yararlanacakları için ağır bakım muhtaçlığı daha da azalacaktır. Onun için modellerin umarım öbür araştırıcılar tarafınca aşı daha sonrasındaki enfeksiyon açısından da araştırılması yapılır.”