Bayanlar sıhhatte da şiddetten kaçamıyor
CİSÜ Platformu Proje Koordinatörü Yonca Cingöz, “Cinsel sıhhate erişim hakkının engellenmesi bir şiddet aracı ve biçimidir” dedi.
‘Haklarını bilmiyorlar’
Bayanların şiddete maruz bırakıldığında sıklıkla birinci vakit içinderda sıhhat kuruluşlarına başvurduğunu söyleyen Cingöz, hadise ile ilgilenen sıhhat işçisinin hata duyurusunda bulunması ve savcılığa yönlendirmesi gerektiğini lakin toplumsal cinsiyet eşitliği ve mesken içi şiddete karşı farkındalığı olmayan tabipler dahil birfazlaca saha çalışanının ‘Çocukların var, yuvan yıkılmasın’ üzere şiddeti yasallaştıran tekliflerde bulunduğunu söz etti. Cingöz, “6284 Sayılı Yasa ile önlem sonucu mühleti boyunca bayanlar sigortalı sayılıyor. Lakin bu hak bilinmiyor. Şiddete maruz bırakılan bayanlar için bu hizmetin sağlanması önemlidir” dedi.
Müsaadesiz gidemiyorlar
Cingöz’ün dikkat çektiği en kıymetli noktalardan biri de, bayanların eşleri müsaade vermediği için denetime gidememeleri.
“Eşleri ve akrabaları tarafınca gereksiz görüldüğü için bayanlar sıklıkla tabip denetimlerine gidemiyor ve erken teşhis talihini kaybediyor. Rahim ağzı kanseri, göğüs kanseri üzere birfazlaca kanser tipi için taramalar yapılması gerekiyor lakin bayanların sıklıkla fakat sıhhat problemleri ağırlaşınca sıhhat kuruluşuna gitmesine müsaade veriliyor, sonuçta sakatlık yahut ölümlerle karşılaşılıyor. Erken basamakta fark edilen rahim ağzı kanseri, daha düşük maliyetle tedavi talihini yakalarken geç fark edilen durumlarda ise tedavi hayli daha yüksek maliyetli” diye konuştu
Yargılayıcı tavır
Çok doğum yapan bayanların yaşlanmayla bir arada SGK nezdinde sıhhat masraflarının artışa geçtiğine değinen Cingöz, mevzuatta olmamasına ve hukuksuz bulunmasına karşın doktorların spiral taktırmak isteyen bayanlardan eş onayı istediğine dikkat çekti.
Yonca Cingöz, şunları söylemiş oldu:
“Evli olmayan bayanlarla ilgili tarama sorularının ve cinsel sıhhatle ilgili soruların sorulmaması ve ayrıntıların verilmemesi yaygın ve sıkıntılı bir hal. Yaygın yargılayıcı/zorlayıcı tavırlardan biri de muayene sırasında, ‘Bakire misin yahut evli misin?’ üzere bayanların özel hayatının mahremiyetini ihlal eden ahlakçı sorular sorulması. çoğunlukla etkin cinsel hayatla ilgili utandıran, muayene olmayı isterken güya olmaması gerekir üzere hissettiren tutumlarda bulunuluyor. Birçok hastanede servisin ismi jinekoloji ya da ‘kadın hastalıkları’ değil, ‘kadın doğum’. Bu isimlendirmenin kendisi bir yere işaret ediyor. Rutin denetimlerde birden fazla bayan, hele ki uygar durumu ‘evli’ ise gebelik ısrarıyla karşılaşıyor. Kendilerine yumurta dondurma seçeneğini sunan hekim sayısı ise pek az. Bayanların kaç çocuk doğuracağı, kürtaja erişimin zorlaştırılması üzere, doğurganlık haklarına yönelik pronatalist siyasetlerden kaynaklanan önemli müdahaleler kelam konusu. Cinsel haklara erişim ve sistemlerin kurulmamış olması ve cinsel sıhhate ait giderek muhafazakarlaşan siyasetler toplumsal cinsiyete dayalı bir şiddet biçimidir.”
CİSÜ Platformu Proje Koordinatörü Yonca Cingöz, “Cinsel sıhhate erişim hakkının engellenmesi bir şiddet aracı ve biçimidir” dedi.
‘Haklarını bilmiyorlar’
Bayanların şiddete maruz bırakıldığında sıklıkla birinci vakit içinderda sıhhat kuruluşlarına başvurduğunu söyleyen Cingöz, hadise ile ilgilenen sıhhat işçisinin hata duyurusunda bulunması ve savcılığa yönlendirmesi gerektiğini lakin toplumsal cinsiyet eşitliği ve mesken içi şiddete karşı farkındalığı olmayan tabipler dahil birfazlaca saha çalışanının ‘Çocukların var, yuvan yıkılmasın’ üzere şiddeti yasallaştıran tekliflerde bulunduğunu söz etti. Cingöz, “6284 Sayılı Yasa ile önlem sonucu mühleti boyunca bayanlar sigortalı sayılıyor. Lakin bu hak bilinmiyor. Şiddete maruz bırakılan bayanlar için bu hizmetin sağlanması önemlidir” dedi.
Müsaadesiz gidemiyorlar
Cingöz’ün dikkat çektiği en kıymetli noktalardan biri de, bayanların eşleri müsaade vermediği için denetime gidememeleri.
“Eşleri ve akrabaları tarafınca gereksiz görüldüğü için bayanlar sıklıkla tabip denetimlerine gidemiyor ve erken teşhis talihini kaybediyor. Rahim ağzı kanseri, göğüs kanseri üzere birfazlaca kanser tipi için taramalar yapılması gerekiyor lakin bayanların sıklıkla fakat sıhhat problemleri ağırlaşınca sıhhat kuruluşuna gitmesine müsaade veriliyor, sonuçta sakatlık yahut ölümlerle karşılaşılıyor. Erken basamakta fark edilen rahim ağzı kanseri, daha düşük maliyetle tedavi talihini yakalarken geç fark edilen durumlarda ise tedavi hayli daha yüksek maliyetli” diye konuştu
Yargılayıcı tavır
Çok doğum yapan bayanların yaşlanmayla bir arada SGK nezdinde sıhhat masraflarının artışa geçtiğine değinen Cingöz, mevzuatta olmamasına ve hukuksuz bulunmasına karşın doktorların spiral taktırmak isteyen bayanlardan eş onayı istediğine dikkat çekti.
Yonca Cingöz, şunları söylemiş oldu:
“Evli olmayan bayanlarla ilgili tarama sorularının ve cinsel sıhhatle ilgili soruların sorulmaması ve ayrıntıların verilmemesi yaygın ve sıkıntılı bir hal. Yaygın yargılayıcı/zorlayıcı tavırlardan biri de muayene sırasında, ‘Bakire misin yahut evli misin?’ üzere bayanların özel hayatının mahremiyetini ihlal eden ahlakçı sorular sorulması. çoğunlukla etkin cinsel hayatla ilgili utandıran, muayene olmayı isterken güya olmaması gerekir üzere hissettiren tutumlarda bulunuluyor. Birçok hastanede servisin ismi jinekoloji ya da ‘kadın hastalıkları’ değil, ‘kadın doğum’. Bu isimlendirmenin kendisi bir yere işaret ediyor. Rutin denetimlerde birden fazla bayan, hele ki uygar durumu ‘evli’ ise gebelik ısrarıyla karşılaşıyor. Kendilerine yumurta dondurma seçeneğini sunan hekim sayısı ise pek az. Bayanların kaç çocuk doğuracağı, kürtaja erişimin zorlaştırılması üzere, doğurganlık haklarına yönelik pronatalist siyasetlerden kaynaklanan önemli müdahaleler kelam konusu. Cinsel haklara erişim ve sistemlerin kurulmamış olması ve cinsel sıhhate ait giderek muhafazakarlaşan siyasetler toplumsal cinsiyete dayalı bir şiddet biçimidir.”