Ben ne yapabilirim ki demeyin!
İşte o örnek hadiseler ve ne yapılması gerektiği;
Komşuluk-ev içi şiddet:
Her sabah işe giderken, karşı dairende yaşayan genç çiftle karşılaşıyor ve selamlaşıyorsun. Bir gün, hanımın sakinliği dikkatini çekti ancak pek üzerinde durmadın. Sonraki gün, geç saatlerde meskenlerinden gelen seslere uyandın, çarpılan kapı ve kırılan cam seslerini işittin.
Ne yapabilirsin?
– Yaşanılan konut içi şiddeti hiç tereddüt etmeden resmi mercilere ihbar edebilirsin. Polisi aradığında, arama ayrıntıların zımnî tutulacaktır.
– Şiddetin tırmanma riskini azaltmak için kendinin ve yakınlarının can güvenliğinden emin olacak biçimde, komşularının kapı zilini çalıp ortamdan süratlice uzaklaşabilirsin.
– Komşunla yalnız karşılaştığın bir anda, onun için yapabileceğin bir şey olup olmadığını sorabilirsin. Konuşmak istemiyorsa üzerine gitmemen ve onu zorlamaman gerektiğini bilmelisin.
– Apartmanın görünür bir yerine
şiddet yardım çizgilerini ve telefon uygulamalarını içeren bir afiş asabilirsin.
Sokakta (Tanımadığın Birileri, Fizikî şiddet):
Otobüste dışarı bakıyorsun. Tam bu sırada sokakta, bir erkeğin bir bayana şiddet uyguladığını gördün. Ne yapabilirsin?
– Yaşananlara kayıtsız kalmayarak şiddetin sürmesine müsaade vermeyebilirsin. Şiddetin bir şahsi-özel alan sorunu değil hepimizi ilgilendiren bir problem olduğunu kendine hatırlatmalısın.
– Vakit kaybetmeden polisi arayıp, şiddetin yaşandığı yeri bildirebilirsin.
– Her biçimde kendi güvenliğini sağladığından emin olmalısın ve otobüsten inip olaya müdahale etmemelisin.
İşte (İş Arkadaşlığı, çalışma hayatında şiddet-taciz):
Tıpkı odada birlikte çalıştığın iş arkadaşın, şirket çalışanlarından birisinin kendisini iş daha sonrası yemeğe çağırdığını ve “hayır” demesine rağmen, geceleri rahatsız eden cinsel içerikli bildiriler attığını söylemiş oldu.
Ne yapabilirsin?
– İş arkadaşına onun her vakit yanında olacağını, mahremiyetine hürmet göstereceğini ve yaşadıklarını kimseye anlatmayacağını söylemelisin.
– Çalıştığınız kurumun etik konsey üzere sistemlerine başvurması için yönlendirebilirsin.
– Hakları konusunda bilgi sahibi olması için tüzel danışmanlık almasını önerebilirsin.
– Faili tanıdığın için kendi fikirlerini de orta ara sorgulamalısın! İş arkadaşın “ne yaptı da başına bunlar geldi” üzere mağdur suçlayıcı önyargıları bırakmalısın. Asıl hatalının fail olduğunu kendine hatırlatmalısın.
Üniversite (Okul arkadaşlığı, flört şiddeti):
Tıpkı kısımda okuduğun sınıf arkadaşının partneri, arkadaşını arayıp her beş dakikada bir nerede ve kimlerle olduğunu soruyor. Bir gün bu kişi yanınıza geldi ve arkadaşını sert bir biçimde bileğinden tutarak yanına gelmesini söylemiş oldu.
Ne yapabilirsin?
– Arkadaşın dehşet, baş karışıklığı, belirsizlik yaşıyor olabilir; şiddete maruz bırakıldığını fark etmemiş de olabilir. Arkadaşının yaşadığı inançsız alakayı sorgulamadan onunla konuşabilirsin. “niçin ayrılmıyorsun” üzere sözlerden kaçınmalı ve onun kendi tecrübesini anlaması tarafında ona dayanak olabilirsin.
– Bir duygusal ilgi ortasında güzel ve inançta hissetmenin herkes için bir hak olduğunu arkadaşınla yaptığın konuşmalarda vurgulayabilirsin.
Spor Kulübünde (Takım arkadaşlığı, sporda şiddet-taciz):
Birebir grubunda olan arkadaşın her soyunma odası çıkışında antrenörün onu beklediğini, ona yönelttiği birtakım imalardan rahatsız olduğunu ve tahminen de kulübü bile bırakabileceğinden bahsetti.
Ne yapabilirsin?
– Hatalı olanın arkadaşın olmadığını ona hatırlatmalısın.
– Şiddetin hiç bir öne sürülen sebebi olamayacağını ve kulübü bırakması gerekenin o olmadığını ona söyleyebilirsin.
– Yaşadıklarına tahlil bulmak için alternatifleri birlikte düşünebileceğinizi ve onun için en güzeline bir daha onun karar verebileceğini iletebilirsin.
– Yaşadığı süreci güvendiği beşerlerle paylaşmasını ve ilgili uzmanlardan dayanak alabileceğini söyleyebilirsin.
– Kulübün kontrol sistemine bilgi verebilirsiniz.
Bir Kafede (Yakın arkadaşlık, cinsiyetçi-nefret söylemi):
Bir sohbet sırasında yakın bir arkadaşın mülteci bayanlara yönelik şiddeti yasal nazaranbileceğini söylemiş oldu. Ne yapabilirsin?
– Bu olaya gülmen ya da destekleyici yorumlar yapman şiddeti destekleyecek ve bir daha üretilmesine taban hazırlayacaktır. Sessiz kalarak, duruma müdahale etmediğinde, şiddetin sürdürülmesine imkân tanımış olursun!
– Arkadaşlarının bayanlara yönelik şiddeti olağanlaştıran cinsiyetçi yorumlarına yahut latifelerine bu tip tabirlerin cinsiyet ayrımcılığına girdiğini söyleyerek meydan okuyabilirsin!
– Şiddeti legalleştiren, değersizleştiren yorumlara ve latifelere gülmemeli, bir daha üretmemeli ve sessiz kalmamalısın.
Toplumsal Medya (Tanımadığın Birileri, dijital-siber şiddet);
Toplumsal medyada takip ettiğin bir bayan milletvekilinin, şiddetle gayret kampanyasıyla ilgili yazdıklarının altına yazılan taciz içerikli yorumları gördün.
Ne yaparsın?
– Cinsel içerikli ya da nefret söylemi içeren yorumlar ve tehditler de gerçekleşme olasılıklarından bağımsız olarak birer siber/dijital şiddet çeşididir ve hatadır.
– Bu çeşit içerikleri gördüğünde olayın gerçekleştiği dijital platformun şikâyet düzeneğini kullanmalısın. bu biçimdece dijital platformların hem senin birebir vakitte bütün kullanıcılar için daha inançlı bir hale gelmesine katkı sağlayabilirsin.
– Şikayet düzeneklerinde, şikayetinin gerçek bir biçimde değerlendirilebilmesi için ilgili başlık altında yapılmış olması gerektiğini de unutmamalısın.
Şiddete şahit olduğunda arayabileceğin acil telefon çizgileri:
155 Polis: Acil Davet Merkezi
Alo 183: Aile, Bayan, Çocuk ve Engelli Toplumsal Hizmet Müracaat Çizgisi
0212 656 96 96 / 0549 656 96 96: Aile İçi Şiddet Acil Yardım Sınırı
ALO 157: Farklı bir lisan için
Yabancılar İrtibat Merkezi
444 80 86: İBB Takviye Çizgisi (Türkçe, Kürtçe, İngilizce ve Arapça)
– Acil ve telefonla konuşulamayacak durumlarda yardım çağırabilmek maksadıyla, aşağıdaki uygulamaları şiddete maruz bırakılan kişinin telefonuna indirmesini önerebilirsin.
KADES: Emniyet Genel Müdürlüğünün Taşınabilir Bayan Takviye Uygulaması
– Kırmızı Işık Türkiye Vodafone Vakfı Taşınabilir Uygulaması
Şiddete maruz bırakılan bireye müracaat yapabileceği yerler;
– Polis merkezleri, Jandarma Karakolları, Şiddet Tedbire ve İzleme Merkezi (ŞÖNİM)
Sıhhat kuruluşları:
İsimli Makamlar (Cumhuriyet Başsavcılığı, Aile Mahkemeleri), Bayan Dayanışma Merkezleri, Baroların İsimli Yardım Ofisleri – Bayan İstişare Merkezleri/Komisyonları
Ünlüler seslendirdi
Kampanya için oluşturulan senaryoları Demet Evgar, Pınar Deniz, Ceyda Düvenci, Gupse Özay, Deniz Bayramoğlu ve Emre Sakçı üzere isimler seslendirdi.
İşte o örnek hadiseler ve ne yapılması gerektiği;
Komşuluk-ev içi şiddet:
Her sabah işe giderken, karşı dairende yaşayan genç çiftle karşılaşıyor ve selamlaşıyorsun. Bir gün, hanımın sakinliği dikkatini çekti ancak pek üzerinde durmadın. Sonraki gün, geç saatlerde meskenlerinden gelen seslere uyandın, çarpılan kapı ve kırılan cam seslerini işittin.
Ne yapabilirsin?
– Yaşanılan konut içi şiddeti hiç tereddüt etmeden resmi mercilere ihbar edebilirsin. Polisi aradığında, arama ayrıntıların zımnî tutulacaktır.
– Şiddetin tırmanma riskini azaltmak için kendinin ve yakınlarının can güvenliğinden emin olacak biçimde, komşularının kapı zilini çalıp ortamdan süratlice uzaklaşabilirsin.
– Komşunla yalnız karşılaştığın bir anda, onun için yapabileceğin bir şey olup olmadığını sorabilirsin. Konuşmak istemiyorsa üzerine gitmemen ve onu zorlamaman gerektiğini bilmelisin.
– Apartmanın görünür bir yerine
şiddet yardım çizgilerini ve telefon uygulamalarını içeren bir afiş asabilirsin.
Sokakta (Tanımadığın Birileri, Fizikî şiddet):
Otobüste dışarı bakıyorsun. Tam bu sırada sokakta, bir erkeğin bir bayana şiddet uyguladığını gördün. Ne yapabilirsin?
– Yaşananlara kayıtsız kalmayarak şiddetin sürmesine müsaade vermeyebilirsin. Şiddetin bir şahsi-özel alan sorunu değil hepimizi ilgilendiren bir problem olduğunu kendine hatırlatmalısın.
– Vakit kaybetmeden polisi arayıp, şiddetin yaşandığı yeri bildirebilirsin.
– Her biçimde kendi güvenliğini sağladığından emin olmalısın ve otobüsten inip olaya müdahale etmemelisin.
İşte (İş Arkadaşlığı, çalışma hayatında şiddet-taciz):
Tıpkı odada birlikte çalıştığın iş arkadaşın, şirket çalışanlarından birisinin kendisini iş daha sonrası yemeğe çağırdığını ve “hayır” demesine rağmen, geceleri rahatsız eden cinsel içerikli bildiriler attığını söylemiş oldu.
Ne yapabilirsin?
– İş arkadaşına onun her vakit yanında olacağını, mahremiyetine hürmet göstereceğini ve yaşadıklarını kimseye anlatmayacağını söylemelisin.
– Çalıştığınız kurumun etik konsey üzere sistemlerine başvurması için yönlendirebilirsin.
– Hakları konusunda bilgi sahibi olması için tüzel danışmanlık almasını önerebilirsin.
– Faili tanıdığın için kendi fikirlerini de orta ara sorgulamalısın! İş arkadaşın “ne yaptı da başına bunlar geldi” üzere mağdur suçlayıcı önyargıları bırakmalısın. Asıl hatalının fail olduğunu kendine hatırlatmalısın.
Üniversite (Okul arkadaşlığı, flört şiddeti):
Tıpkı kısımda okuduğun sınıf arkadaşının partneri, arkadaşını arayıp her beş dakikada bir nerede ve kimlerle olduğunu soruyor. Bir gün bu kişi yanınıza geldi ve arkadaşını sert bir biçimde bileğinden tutarak yanına gelmesini söylemiş oldu.
Ne yapabilirsin?
– Arkadaşın dehşet, baş karışıklığı, belirsizlik yaşıyor olabilir; şiddete maruz bırakıldığını fark etmemiş de olabilir. Arkadaşının yaşadığı inançsız alakayı sorgulamadan onunla konuşabilirsin. “niçin ayrılmıyorsun” üzere sözlerden kaçınmalı ve onun kendi tecrübesini anlaması tarafında ona dayanak olabilirsin.
– Bir duygusal ilgi ortasında güzel ve inançta hissetmenin herkes için bir hak olduğunu arkadaşınla yaptığın konuşmalarda vurgulayabilirsin.
Spor Kulübünde (Takım arkadaşlığı, sporda şiddet-taciz):
Birebir grubunda olan arkadaşın her soyunma odası çıkışında antrenörün onu beklediğini, ona yönelttiği birtakım imalardan rahatsız olduğunu ve tahminen de kulübü bile bırakabileceğinden bahsetti.
Ne yapabilirsin?
– Hatalı olanın arkadaşın olmadığını ona hatırlatmalısın.
– Şiddetin hiç bir öne sürülen sebebi olamayacağını ve kulübü bırakması gerekenin o olmadığını ona söyleyebilirsin.
– Yaşadıklarına tahlil bulmak için alternatifleri birlikte düşünebileceğinizi ve onun için en güzeline bir daha onun karar verebileceğini iletebilirsin.
– Yaşadığı süreci güvendiği beşerlerle paylaşmasını ve ilgili uzmanlardan dayanak alabileceğini söyleyebilirsin.
– Kulübün kontrol sistemine bilgi verebilirsiniz.
Bir Kafede (Yakın arkadaşlık, cinsiyetçi-nefret söylemi):
Bir sohbet sırasında yakın bir arkadaşın mülteci bayanlara yönelik şiddeti yasal nazaranbileceğini söylemiş oldu. Ne yapabilirsin?
– Bu olaya gülmen ya da destekleyici yorumlar yapman şiddeti destekleyecek ve bir daha üretilmesine taban hazırlayacaktır. Sessiz kalarak, duruma müdahale etmediğinde, şiddetin sürdürülmesine imkân tanımış olursun!
– Arkadaşlarının bayanlara yönelik şiddeti olağanlaştıran cinsiyetçi yorumlarına yahut latifelerine bu tip tabirlerin cinsiyet ayrımcılığına girdiğini söyleyerek meydan okuyabilirsin!
– Şiddeti legalleştiren, değersizleştiren yorumlara ve latifelere gülmemeli, bir daha üretmemeli ve sessiz kalmamalısın.
Toplumsal Medya (Tanımadığın Birileri, dijital-siber şiddet);
Toplumsal medyada takip ettiğin bir bayan milletvekilinin, şiddetle gayret kampanyasıyla ilgili yazdıklarının altına yazılan taciz içerikli yorumları gördün.
Ne yaparsın?
– Cinsel içerikli ya da nefret söylemi içeren yorumlar ve tehditler de gerçekleşme olasılıklarından bağımsız olarak birer siber/dijital şiddet çeşididir ve hatadır.
– Bu çeşit içerikleri gördüğünde olayın gerçekleştiği dijital platformun şikâyet düzeneğini kullanmalısın. bu biçimdece dijital platformların hem senin birebir vakitte bütün kullanıcılar için daha inançlı bir hale gelmesine katkı sağlayabilirsin.
– Şikayet düzeneklerinde, şikayetinin gerçek bir biçimde değerlendirilebilmesi için ilgili başlık altında yapılmış olması gerektiğini de unutmamalısın.
Şiddete şahit olduğunda arayabileceğin acil telefon çizgileri:
155 Polis: Acil Davet Merkezi
Alo 183: Aile, Bayan, Çocuk ve Engelli Toplumsal Hizmet Müracaat Çizgisi
0212 656 96 96 / 0549 656 96 96: Aile İçi Şiddet Acil Yardım Sınırı
ALO 157: Farklı bir lisan için
Yabancılar İrtibat Merkezi
444 80 86: İBB Takviye Çizgisi (Türkçe, Kürtçe, İngilizce ve Arapça)
– Acil ve telefonla konuşulamayacak durumlarda yardım çağırabilmek maksadıyla, aşağıdaki uygulamaları şiddete maruz bırakılan kişinin telefonuna indirmesini önerebilirsin.
KADES: Emniyet Genel Müdürlüğünün Taşınabilir Bayan Takviye Uygulaması
– Kırmızı Işık Türkiye Vodafone Vakfı Taşınabilir Uygulaması
Şiddete maruz bırakılan bireye müracaat yapabileceği yerler;
– Polis merkezleri, Jandarma Karakolları, Şiddet Tedbire ve İzleme Merkezi (ŞÖNİM)
Sıhhat kuruluşları:
İsimli Makamlar (Cumhuriyet Başsavcılığı, Aile Mahkemeleri), Bayan Dayanışma Merkezleri, Baroların İsimli Yardım Ofisleri – Bayan İstişare Merkezleri/Komisyonları
Ünlüler seslendirdi
Kampanya için oluşturulan senaryoları Demet Evgar, Pınar Deniz, Ceyda Düvenci, Gupse Özay, Deniz Bayramoğlu ve Emre Sakçı üzere isimler seslendirdi.