Beş duygusal kademe var…
İnkar, öfke, pazarlık, depresyon ve kabullenme
İsviçreli psikiyatrist Elisabeth Kübler-Ross 1969’da yayımlanan “Ölüm ve Ölmek Üzerine” (On Death & Dying) isimli kitabında ölümcül bir hastalık ile karşılaşan insanların 5 duygusal kademeden geçtiğini tespit etmişti; inkâr, öfke, pazarlık, depresyon ve kabullenme. Kübler-Ross ile bir arada 2005’te yayınlanan “Yas ve Yas Üzerine” (On Grief & Grieving: Finding the Meaning of Grief through the Five Stages of Loss) kitabını yazan David Kessler bu evrelerin Covid-19 salgınına da uyarlanabileceğini belirtmişti. Kessler Harvard Business Review için yapılan söyleşide şu biçimde bir benzetme yapmıştı
“…inkâr var: “Virüs bizi etkilemeyecek.” Öfke var: “Evde kalmama niye oluyor ve aktivitelerimi elimden alıyorsunuz.” Pazarlık var: “Tamam, şayet iki hafta boyunca toplumsal uzaklık koyarsam her şey daha âlâ olacak, değil mi?” Depresyon var: “Bunun ne vakit sona ereceğini bilmiyorum.” Ve son olarak kabullenme var: “Bu olay gerçekleşiyor, nasıl devam edeceğimi keşfetmeliyim.” Koronavirüs Salgını ve Toplum araştırmamızın 81. haftasındaki sonuçlar bana bu sınıflandırmayı hatırlattı. 81 haftadır araştırma yaptığımıza nazaran salgın 83-84 haftadır ülkemizi etkilemeye devam ediyor demektir. Son hafta sonuçları toplum olarak “depresyon” ve “kabullenme” içinde olduğumuzu gösteriyor. “Pazarlık” evresinde çok yüksek oranda uygulanan maske-mesafe önlemleri olay ve kayıplar devam edip de “Depresyon” basamağına geçtikçe gevşemeye başlamış. Bir vakit içinder bu önlemlere ahenk %90’ların üzerinde iken artık maske için %54’e, uzaklık için ise %24’e gerilemiş biçimde.
Her iki bireyden biri, salgınla gayretin makûs gittiğini düşünüyor. Telaşlı olanların oranı %90’ı aşıyor. Bu durumun yarattığı depresif hissin bir göstergesi de vatandaşların üçte ikisinin hayatlarının tekdüze hale geldiğini ve toplumsal etraflarını kaybettiklerini düşünmeleri.
Her dört bireyden üçünün salgının 2022 yılında da devam edeceğini belirtmesi bana “Kabullenme” basamağına geçmeye başladığımızı düşündürdü. Hatta o denli ki her üç şahıstan ikisi hayatlarının geri kalanında öteki salgınlar ile de karşılaşacaklarını bekliyorlar. Covid-19’u mağlup etme müddeti uzadıkça salgınlar ömrümüzün bir gerçeği üzere kabul edilmeye başlanıyor.
David Kessler, bahsetmiş olduğum söyleşide bu beş kademeye yeni bir tane daha ekleme konusunda Kübler-Ross’un ailesinden onay aldığını belirtiyor; “Anlam”. Kessler mevtle karşılaşanların son etapta “O karanlık saatlerimin bir manası olmalıydı.” noktasına geleceklerini ön görüyor. Geçtiğimiz hafta 2 ilaç onay aldı, salgını alt etme yolunda bir dev adım daha atıldı. Bu kabus bitecek! Ve umarım tüm bu yaşadıklarımızdan gelecek kuşaklara aktarabileceğimiz bir “anlam” çıkartabiliriz.
Toplum maske uzaklık kurallarına artık epey dikkat etmiyor
Soru: Konuttan dışarı çıktığınızda, başka şahısların ne sıklıkta 1.5 metre toplumsal ara kuralına uyduklarını görüyorsunuz?
Soru: Konuttan dışarı çıktığınızda, öteki şahısların ne sıklıkta maske taktıklarını görüyorsunuz?
Her ne kadar olay sayılarından dolayı tasa seviyesi artsa da, çabanın gidişatına yönelik fazlaca olumlu düşünülmese de toplumsal aralık kuralına artık uyulmadığı düşünülüyor. Bireylerin yarısı öbür şahısların toplumsal araya hiç uymadığını, %26’sı da nadiren uyduklarını belirtiyor. Maske takma konusunda ise biraz daha temkinli olunduğu görülse de bir daha de toplumun %46’sının ya hiç ya da nadiren maske taktığı düşünülüyor.
Bireylerin korona kaygı seviyesi artıyor
Soru: Koronavirüs hadise ve vefat sayılarının düşmemesi sizin Koronavirüs ile ilgili tasa seviyenizi nasıl etkiledi?
Koronavirüs salgınında ülkemizde hadise ve mevt sayıların uzun müddettir hiç azalmaması toplumun tasa seviyesini olumsuz etkiliyor. Bireylerin yalnızca %8’i hadise sayılarının onların tasa seviyesini etkilemediğini belirtirken, %46’sı tasalarının arttığını söylüyor. %34’ü ise aslına bakarsan daima telaşlı olduğunu söylemekte.
Yüzde 33 ülkemizde koronavirüsle gayretin yeterli gittiğini düşünüyor…
Soru: Ülkemizde koronavirüsle gayretin gidişatına dair değerlendirmenizi belirtir misiniz?
Koronavirüs ile çabanın gidişatına yönelik toplumun %33’ü yeterli gittiğini düşünürken, uğraşın makus gittiğini düşünenlerinin oranı %48.
Çoğunluk öbür salgınların da gelebileceğini düşünüyor
Soru: 2022 yılında da salgının devam etmesinden hayli kaygılıyım
Soru: hayatım boyunca öteki bir salgınla daha müsabaka olasılığımı yüksek görüyorum
Bireylerin pandemide toplumsal hayatları da olumsuz etkilenmiş
Soru: Salgın yüzünden toplumsal etrafımı kaybetmişim üzere hissediyorum
Soru: Salgın niçiniyle hayatımın hayli tekdüzeleştiğini düşünüyorum
Koronavirüs Salgını ve Toplum: Genel Kamuoyu Araştırması 28 EKİM – 2 KASIM 2021
İnkar, öfke, pazarlık, depresyon ve kabullenme
İsviçreli psikiyatrist Elisabeth Kübler-Ross 1969’da yayımlanan “Ölüm ve Ölmek Üzerine” (On Death & Dying) isimli kitabında ölümcül bir hastalık ile karşılaşan insanların 5 duygusal kademeden geçtiğini tespit etmişti; inkâr, öfke, pazarlık, depresyon ve kabullenme. Kübler-Ross ile bir arada 2005’te yayınlanan “Yas ve Yas Üzerine” (On Grief & Grieving: Finding the Meaning of Grief through the Five Stages of Loss) kitabını yazan David Kessler bu evrelerin Covid-19 salgınına da uyarlanabileceğini belirtmişti. Kessler Harvard Business Review için yapılan söyleşide şu biçimde bir benzetme yapmıştı
“…inkâr var: “Virüs bizi etkilemeyecek.” Öfke var: “Evde kalmama niye oluyor ve aktivitelerimi elimden alıyorsunuz.” Pazarlık var: “Tamam, şayet iki hafta boyunca toplumsal uzaklık koyarsam her şey daha âlâ olacak, değil mi?” Depresyon var: “Bunun ne vakit sona ereceğini bilmiyorum.” Ve son olarak kabullenme var: “Bu olay gerçekleşiyor, nasıl devam edeceğimi keşfetmeliyim.” Koronavirüs Salgını ve Toplum araştırmamızın 81. haftasındaki sonuçlar bana bu sınıflandırmayı hatırlattı. 81 haftadır araştırma yaptığımıza nazaran salgın 83-84 haftadır ülkemizi etkilemeye devam ediyor demektir. Son hafta sonuçları toplum olarak “depresyon” ve “kabullenme” içinde olduğumuzu gösteriyor. “Pazarlık” evresinde çok yüksek oranda uygulanan maske-mesafe önlemleri olay ve kayıplar devam edip de “Depresyon” basamağına geçtikçe gevşemeye başlamış. Bir vakit içinder bu önlemlere ahenk %90’ların üzerinde iken artık maske için %54’e, uzaklık için ise %24’e gerilemiş biçimde.
Her iki bireyden biri, salgınla gayretin makûs gittiğini düşünüyor. Telaşlı olanların oranı %90’ı aşıyor. Bu durumun yarattığı depresif hissin bir göstergesi de vatandaşların üçte ikisinin hayatlarının tekdüze hale geldiğini ve toplumsal etraflarını kaybettiklerini düşünmeleri.
Her dört bireyden üçünün salgının 2022 yılında da devam edeceğini belirtmesi bana “Kabullenme” basamağına geçmeye başladığımızı düşündürdü. Hatta o denli ki her üç şahıstan ikisi hayatlarının geri kalanında öteki salgınlar ile de karşılaşacaklarını bekliyorlar. Covid-19’u mağlup etme müddeti uzadıkça salgınlar ömrümüzün bir gerçeği üzere kabul edilmeye başlanıyor.
David Kessler, bahsetmiş olduğum söyleşide bu beş kademeye yeni bir tane daha ekleme konusunda Kübler-Ross’un ailesinden onay aldığını belirtiyor; “Anlam”. Kessler mevtle karşılaşanların son etapta “O karanlık saatlerimin bir manası olmalıydı.” noktasına geleceklerini ön görüyor. Geçtiğimiz hafta 2 ilaç onay aldı, salgını alt etme yolunda bir dev adım daha atıldı. Bu kabus bitecek! Ve umarım tüm bu yaşadıklarımızdan gelecek kuşaklara aktarabileceğimiz bir “anlam” çıkartabiliriz.
Toplum maske uzaklık kurallarına artık epey dikkat etmiyor
Soru: Konuttan dışarı çıktığınızda, başka şahısların ne sıklıkta 1.5 metre toplumsal ara kuralına uyduklarını görüyorsunuz?
Soru: Konuttan dışarı çıktığınızda, öteki şahısların ne sıklıkta maske taktıklarını görüyorsunuz?
Her ne kadar olay sayılarından dolayı tasa seviyesi artsa da, çabanın gidişatına yönelik fazlaca olumlu düşünülmese de toplumsal aralık kuralına artık uyulmadığı düşünülüyor. Bireylerin yarısı öbür şahısların toplumsal araya hiç uymadığını, %26’sı da nadiren uyduklarını belirtiyor. Maske takma konusunda ise biraz daha temkinli olunduğu görülse de bir daha de toplumun %46’sının ya hiç ya da nadiren maske taktığı düşünülüyor.
Bireylerin korona kaygı seviyesi artıyor
Soru: Koronavirüs hadise ve vefat sayılarının düşmemesi sizin Koronavirüs ile ilgili tasa seviyenizi nasıl etkiledi?
Koronavirüs salgınında ülkemizde hadise ve mevt sayıların uzun müddettir hiç azalmaması toplumun tasa seviyesini olumsuz etkiliyor. Bireylerin yalnızca %8’i hadise sayılarının onların tasa seviyesini etkilemediğini belirtirken, %46’sı tasalarının arttığını söylüyor. %34’ü ise aslına bakarsan daima telaşlı olduğunu söylemekte.
Yüzde 33 ülkemizde koronavirüsle gayretin yeterli gittiğini düşünüyor…
Soru: Ülkemizde koronavirüsle gayretin gidişatına dair değerlendirmenizi belirtir misiniz?
Koronavirüs ile çabanın gidişatına yönelik toplumun %33’ü yeterli gittiğini düşünürken, uğraşın makus gittiğini düşünenlerinin oranı %48.
Çoğunluk öbür salgınların da gelebileceğini düşünüyor
Soru: 2022 yılında da salgının devam etmesinden hayli kaygılıyım
Soru: hayatım boyunca öteki bir salgınla daha müsabaka olasılığımı yüksek görüyorum
Bireylerin pandemide toplumsal hayatları da olumsuz etkilenmiş
Soru: Salgın yüzünden toplumsal etrafımı kaybetmişim üzere hissediyorum
Soru: Salgın niçiniyle hayatımın hayli tekdüzeleştiğini düşünüyorum
Koronavirüs Salgını ve Toplum: Genel Kamuoyu Araştırması 28 EKİM – 2 KASIM 2021