Bilhassa Linux dağıtımlarında çoğunlukla kullanılan komut satırı üzerinden işletim sistemiyle alakalı biroldukca işlevi çalıştırmanın kimi durumlarda gereklilik olduğu yadsınamaz bir gerçek. Çünkü komut satırına pek aşina değilseniz, Linux’ta evrakları ve disk şoförlerini yönetmek ortasından çıkılmaz bir hale dönüşebilir.
Öbür taraftan komut satırını yahut öbür ismiyle terminali hiç kullanmayanlar için bahsetmiş olduğumiz süreçler göz korkutucu da gelebilir lakin bu makalemizden faydalandıktan daha sonra Linux disk idare komutları ile alakalı aklınızda soru işareti kalmayacak. Dilerseniz anlatıma geçelim.
Disk idare komutlarının birden fazla kök erişim müsaadesi istediği için terminali açtığınızda birinci vakit içinderda sudo su yazmanız gerektiğini unutmayın. Bu sayede müsaadelerle alakalı rastgele bir sorun yaşamayacaksınız.
Örneğin bilgisayarınıza USB bellek taktınız lakin sisteminizdeki Linux dağıtımı bu diski görmedi. Bunun sebebi kimi Linux dağıtımlarının (özellikle masaüstüne sahip olmayanlar) çıkarılabilir sürücüyü otomatik olarak algılamayı desteklememesinden kaynaklanıyor. Linux ile yeni tanışan kullanıcıları pek zorlayan bu durumu düzeltmenin yolu ise fazlaca sıradan. Yapmanız gereken süreç bilgisayarınızdaki çıkarılabilir diski tespit etmek ve onu işletim sistemi içerisinde de takmak.
Birinci evvel şoförün aygıt etiketini öğrenmeniz gerekiyor. Bunu aşağıdaki komutu terminale girerek yapabilirsiniz.
fdisk -l
Etiketi öğrenmek için komutu girdiğinizde aşağıdaki çıktıda olduğu üzere fazlaca sayıda disk nazaranbilirsiniz.
bu biçimde bir durumda bilgisayara taktığınız diski boyutundan ayırt edebilmek sizin için daha kolay olur. çabucak sonrasında diskin /dev/sda yahut /dev/sdb biçiminde sahip olduğu etiketi öğrenin. Yanlışsız diski ve yanlışsız etiketi belirlediğinizden emin olun.
Diski takmaya hazır olduğunuzda, aşağıdaki “label” kısmını az evvel öğrendiğiniz etiketle değiştirin ve komutu çalıştırın. Birinci komut, bağlanacak disk için boş bir dizin oluşturacak ve ikincisi ise diski kelam konusu dizine bağlayacak. Artık bahsetmiş olduğumiz pozisyonda sürücüyü görüntüleyebilirsiniz.
mkdir -p /media/usb/my_drive
mount /dev/ /media/usb/my_drive
Diskle işiniz bittiğinde, aşağıdaki komutu kullanarak kontağını kesebileceğinizi de belirtmiş olalım.
umount /dev/
Bilgisayarınıza taktığınız diski çeşitli niçinlerden dolayı biçimlendirmek isteyebilirsiniz. Örneğin yeni bir USB bellek satın aldınız ancak belleğin Linux yahut öbür işletim sistemleri tarafınca okunabilmesi için biçimlendirme sürecinden geçmesi gerekiyor. Ya da şoförünüz anlık bir sorun verdiğinden dolayı biçimlendirme yapma yoluna gidebilirsiniz. Bunu terminal üzerinden gerçekleştirmek ise pek sıradan lakin bilgilerinizin silineceğini belirtelim.
Öncelikle geçen başlıkta bahsetmiş olduğumiz metodu kullanarak bilgisayarına taktığınız diskin etiketini bulmak emeliyle bu komutu çalıştırın:
fdisk -l
Yeni eklenen diski bulduktan daha sonra birebir temel komutu kullanarak biçimlendirelim. “label” kısmını öğrendiğiniz etiketle değiştirmeyi unutmayın.
fdisk /dev/
Bu komut, diskinizin biçimlendirilmesiyle ilgili kimi detayları belirmeniz için terminal tabanlı küçük bir araca dönüşecek. Burada gerçekleştireceğiniz her süreçte dikkatli olmalı, gerçek diski belirlediğinizi de denetim etmelisiniz.
Birinci evvel diskinizi büsbütün silmeniz gerekiyor. Sileceğiniz diskin kısım tablosunu görüntülemek, silmek ve akabinde bu buyrukları yazmak (uygulamak) için aşağıdaki parametreleri sırasıyla yürütün:
mkfs.ext4 /dev/
Bu başlıktaki etaplarda rastgele bir sorun yaşarsanız fdisk aracının kılavuz sayfasına bakabileceğinizi de belirtelim.
Linux ortamında diskinizdeki tüm dataları öteki bir diske aktarmak dd komutu ile pek sıradan. Örneğin eski bir USB bellekteki dataları tıpkı yahut daha büyük boyuttaki bir diske kopyalamaya için aşağıdaki komuttan faydalanabilirsiniz. Komutta düzenlemeniz gereken iki alan var. birinci vakit içinderda “source_label” kısmını kopyalanacak bilgilerin kaynağı olan şoförün etiketiyle, “dest_label” kısmını ise kopyalamanın yapılacağı şoförün etiketiyle değiştirin.
dd if=/dev/of=/dev/ status=progress
Diskinizdeki evrak sisteminde çeşitli niçinlerle bozulmalar meydana geldiğinde bunu onarmak için fsck komutunu kullanabilirsiniz lakin dikkat etmeniz birtakım ayrıntılar var. Çünkü yapılacam yanlışlı bir süreçte data kaybı yaşanma ihtimali kelam konusu.
Açılımı File System Check olan bu araç Windows’daki chkdsk ile tıpkı fonksiyona sahip lakin kullanmasının biraz daha karışık olduğu söylenebilir.
Ayrıyeten fcsk, evrak sisteminin problemlerini denetim edebilmek için diskin işletim sistemi üzerinden kontağının kesilmesine gereksinim duyuyor. Şayet diskin temasını kesmeden tamir sürecini yaparsanız evraklarınızın silinmesi olası. Pekala fcsk nasıl kullanılmalı dilerseniz bunu anlatalım.
Birinci evvel bilgisayarımızı Linux işletim sistemlerinde yaygın olarak kullanılan bakım moduna almamız gerekiyor. Bunun için aşağıdaki komuttan faydalanabilirsiniz.
sudo init 1
Açılan ekrandan evvela sistemin ana dizinini ondan sonrasında diskimizi çıkaracağız. Aşağıdaki komutları sırasıyla uygulayarak bu iki süreci çarçabuk yapabilirsiniz.
umount /home
umount /dev/sda2
Artık belge sistemindeki bozukluğu tarama sürecine başlayabiliriz. fsck ile yapılan bu tarama sonunda araç, belirlenen problemlerin düzeltilmesini isteyip istemeyeceğinizi soracaktır. Y tuşuna basarak onay verebilirsiniz.
fsck /dev/sda2
Ek olarak diski hayli kapsamlı bir taramadan geçirmek de isteyebilirsiniz. Bunun için fcsk’nın f parametresinden yaralanmanız gerekmekte.
fsck -f /dev/sda2
Linux disk idare komutları başlığımızın sonuna geldik. Mevzuyla alakalı sıkıntılarınızı Technopat Toplumsal’e, görüşlerinizi ise yorumlardan bizlere iletmeyi unutmayın.
Öbür taraftan komut satırını yahut öbür ismiyle terminali hiç kullanmayanlar için bahsetmiş olduğumiz süreçler göz korkutucu da gelebilir lakin bu makalemizden faydalandıktan daha sonra Linux disk idare komutları ile alakalı aklınızda soru işareti kalmayacak. Dilerseniz anlatıma geçelim.
Disk idare komutlarının birden fazla kök erişim müsaadesi istediği için terminali açtığınızda birinci vakit içinderda sudo su yazmanız gerektiğini unutmayın. Bu sayede müsaadelerle alakalı rastgele bir sorun yaşamayacaksınız.
Örneğin bilgisayarınıza USB bellek taktınız lakin sisteminizdeki Linux dağıtımı bu diski görmedi. Bunun sebebi kimi Linux dağıtımlarının (özellikle masaüstüne sahip olmayanlar) çıkarılabilir sürücüyü otomatik olarak algılamayı desteklememesinden kaynaklanıyor. Linux ile yeni tanışan kullanıcıları pek zorlayan bu durumu düzeltmenin yolu ise fazlaca sıradan. Yapmanız gereken süreç bilgisayarınızdaki çıkarılabilir diski tespit etmek ve onu işletim sistemi içerisinde de takmak.
Birinci evvel şoförün aygıt etiketini öğrenmeniz gerekiyor. Bunu aşağıdaki komutu terminale girerek yapabilirsiniz.
fdisk -l
Etiketi öğrenmek için komutu girdiğinizde aşağıdaki çıktıda olduğu üzere fazlaca sayıda disk nazaranbilirsiniz.
bu biçimde bir durumda bilgisayara taktığınız diski boyutundan ayırt edebilmek sizin için daha kolay olur. çabucak sonrasında diskin /dev/sda yahut /dev/sdb biçiminde sahip olduğu etiketi öğrenin. Yanlışsız diski ve yanlışsız etiketi belirlediğinizden emin olun.
Diski takmaya hazır olduğunuzda, aşağıdaki “label” kısmını az evvel öğrendiğiniz etiketle değiştirin ve komutu çalıştırın. Birinci komut, bağlanacak disk için boş bir dizin oluşturacak ve ikincisi ise diski kelam konusu dizine bağlayacak. Artık bahsetmiş olduğumiz pozisyonda sürücüyü görüntüleyebilirsiniz.
mkdir -p /media/usb/my_drive
mount /dev/ /media/usb/my_drive
Diskle işiniz bittiğinde, aşağıdaki komutu kullanarak kontağını kesebileceğinizi de belirtmiş olalım.
umount /dev/
Bilgisayarınıza taktığınız diski çeşitli niçinlerden dolayı biçimlendirmek isteyebilirsiniz. Örneğin yeni bir USB bellek satın aldınız ancak belleğin Linux yahut öbür işletim sistemleri tarafınca okunabilmesi için biçimlendirme sürecinden geçmesi gerekiyor. Ya da şoförünüz anlık bir sorun verdiğinden dolayı biçimlendirme yapma yoluna gidebilirsiniz. Bunu terminal üzerinden gerçekleştirmek ise pek sıradan lakin bilgilerinizin silineceğini belirtelim.
Öncelikle geçen başlıkta bahsetmiş olduğumiz metodu kullanarak bilgisayarına taktığınız diskin etiketini bulmak emeliyle bu komutu çalıştırın:
fdisk -l
Yeni eklenen diski bulduktan daha sonra birebir temel komutu kullanarak biçimlendirelim. “label” kısmını öğrendiğiniz etiketle değiştirmeyi unutmayın.
fdisk /dev/
Bu komut, diskinizin biçimlendirilmesiyle ilgili kimi detayları belirmeniz için terminal tabanlı küçük bir araca dönüşecek. Burada gerçekleştireceğiniz her süreçte dikkatli olmalı, gerçek diski belirlediğinizi de denetim etmelisiniz.
Birinci evvel diskinizi büsbütün silmeniz gerekiyor. Sileceğiniz diskin kısım tablosunu görüntülemek, silmek ve akabinde bu buyrukları yazmak (uygulamak) için aşağıdaki parametreleri sırasıyla yürütün:
- p = Denetim hedefli olarak diskin boyutunu ve belge sistemini görüntüleme parametresi.
- d = Diski büsbütün silme parametresi.
- w = Yapılan değişiklikleri (geri dönüşü olmamak üzere) diske yazma parametresi.
- n = Seçilen diskte kısım oluşturma parametresi.
- p = Disk üzerinde oluşturulan kısmı birincil hale getirme parametresi (n komutundan daha sonra uygulayın.)
- 1 = Birincil kısmı kullanma parametresi.
- p = Yapılan değişiklikleri uygulamadan evvel denetim için kısım tablosunu görüntüleme parametresi.
- w = Değişiklikleri yazdırma parametresi.
mkfs.ext4 /dev/
Bu başlıktaki etaplarda rastgele bir sorun yaşarsanız fdisk aracının kılavuz sayfasına bakabileceğinizi de belirtelim.
Linux ortamında diskinizdeki tüm dataları öteki bir diske aktarmak dd komutu ile pek sıradan. Örneğin eski bir USB bellekteki dataları tıpkı yahut daha büyük boyuttaki bir diske kopyalamaya için aşağıdaki komuttan faydalanabilirsiniz. Komutta düzenlemeniz gereken iki alan var. birinci vakit içinderda “source_label” kısmını kopyalanacak bilgilerin kaynağı olan şoförün etiketiyle, “dest_label” kısmını ise kopyalamanın yapılacağı şoförün etiketiyle değiştirin.
dd if=/dev/of=/dev/ status=progress
Diskinizdeki evrak sisteminde çeşitli niçinlerle bozulmalar meydana geldiğinde bunu onarmak için fsck komutunu kullanabilirsiniz lakin dikkat etmeniz birtakım ayrıntılar var. Çünkü yapılacam yanlışlı bir süreçte data kaybı yaşanma ihtimali kelam konusu.
Açılımı File System Check olan bu araç Windows’daki chkdsk ile tıpkı fonksiyona sahip lakin kullanmasının biraz daha karışık olduğu söylenebilir.
Ayrıyeten fcsk, evrak sisteminin problemlerini denetim edebilmek için diskin işletim sistemi üzerinden kontağının kesilmesine gereksinim duyuyor. Şayet diskin temasını kesmeden tamir sürecini yaparsanız evraklarınızın silinmesi olası. Pekala fcsk nasıl kullanılmalı dilerseniz bunu anlatalım.
Birinci evvel bilgisayarımızı Linux işletim sistemlerinde yaygın olarak kullanılan bakım moduna almamız gerekiyor. Bunun için aşağıdaki komuttan faydalanabilirsiniz.
sudo init 1
Açılan ekrandan evvela sistemin ana dizinini ondan sonrasında diskimizi çıkaracağız. Aşağıdaki komutları sırasıyla uygulayarak bu iki süreci çarçabuk yapabilirsiniz.
umount /home
umount /dev/sda2
Artık belge sistemindeki bozukluğu tarama sürecine başlayabiliriz. fsck ile yapılan bu tarama sonunda araç, belirlenen problemlerin düzeltilmesini isteyip istemeyeceğinizi soracaktır. Y tuşuna basarak onay verebilirsiniz.
fsck /dev/sda2
Ek olarak diski hayli kapsamlı bir taramadan geçirmek de isteyebilirsiniz. Bunun için fcsk’nın f parametresinden yaralanmanız gerekmekte.
fsck -f /dev/sda2
Linux disk idare komutları başlığımızın sonuna geldik. Mevzuyla alakalı sıkıntılarınızı Technopat Toplumsal’e, görüşlerinizi ise yorumlardan bizlere iletmeyi unutmayın.