Birinci ameliyatlı kafatası ‘canlandırılacak’
Aksaray’ın Gülağaç ilçesi Kızılkaya köyündeki Aşıklı Höyük, 10 bin 400 yıllık tarihiyle Orta Anadolu ve Kapadokya’nın birinci köyü olarak biliniyor. Tarihte biroldukça birincilere konut sahipliği yapan Aşıklı Höyük’te, koyun ile keçinin evcilleştirilmesinin yanı sıra tarım denemelerinin birinci yapı taşları atılıyor. Aşıklı Höyük’te 1989’daki hafriyatlarda bulunan, tarihteki birinci beyin ameliyatının gerçekleştirildiği 9 bin 500 yıllık kafatasında “canlandırma” projesi hayata geçiriliyor. Tıp tarihi açısından da büyük değer taşıyan, Aksaray Müzesi’nde sergilenen ve 25 yaştaki bir bayana ilişkin olduğu belirtilen birinci beyin ameliyatının yapıldığı kafatası “canlandırılacak”.
Balmumu olacak
Aksaray Müzesi Müdürü Yusuf Altın, hafriyat çalışmaları sırasında bulunan kafatasında iki delik olduğunu, bu çalışmanın tarihte gerçekleştirilen birinci kafatası ameliyatı olduğunu söz etti. 9 bin 500 yıl evvelki periyotta insanların yaş ortalamasının 30-35 olduğunu aktaran Altın şunları söylemiş oldu: “Kafatasında yapılan çalışmalardan, ameliyatı gerçekleştirilen bayanın sürecin akabinde 10 gün kadar yaşadığı bilim insanlarınca saptandı. Aksaray Müzesi’nde sergilenen kafatasında Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan alınan müsaadenin akabinde Aksaray Belediyesi etlendirme çalışması projesi başlattı. Kafatasının üç boyutlu taramasını yaptırdık. Bunlardan iki tane yapılacak ve Aksaray Bilim Merkezi’yle müzemizde sergilenecek. Süreçleri Almanya’da yaptırıyoruz. Bittikten daha sonra getirerek vatandaşlarımıza sunacağız. 9 bin 500 yıl evvelki 25 yaştaki bir bayanı canlandıracağız ve ziyaretçilerimize göstereceğiz. Canlandırma işlemi balmumu biçiminde olacak.”
‘Aşıklı bayanıyla tanışacağız’
Aşıklı Höyük Hafriyat Lideri Prof. Dr. Mihriban Özbaşaran, Aşıklı Höyük’te kazıların 1989’da başladığını hatırlattı. Özbaşaran, “Orta Anadolu’da lk tarım ve hayvancılıkla uğraşan insanları burada görüyoruz. Milattan Evvel 8400’lerde başlıyor birinci yerleşme” dedi. Özbaşaran, bu birincilerin yanı sıra bölgede 25 yaşlarında bir bayanın kafatasına cerrahi operasyonun yapıldığının tespit edildiğini söylemiş oldu.
Bebeğiyle gömülmüş
Kafatasının ilişkin olduğu hanımın bebeğiyle bir arada gömüldüğünü ve o biçimde bulduklarını aktaran Özbaşaran şu biçimde konuştu: “Bu kafatasının bilhassa delindiği, hayli hassas bir biçimde süreç yapıldığı ortaya çıkarıldı. Bunun obsidyen deliciler kullanılarak yapılan bir ameliyat olduğu belirlendi. Bu delik olduktan daha sonra kafatasındaki hücrelerde yenilenme var. Yani bayanın en azından bir süre daha yaşadığı anlaşılıyor. Aşıklı Höyük’ün tıp tarihi açısından ehemmiyeti hayli büyük. Kafatasıyla ilgili yeni bir çalışma yürütülüyor. Onu 3d olarak canlandıracağız. Heyecanla bekliyoruz, projeyle o hanımı canlandırmış olacağız. Biz de Aşıklı hanımıyla tanışacağız. O bakımdan fazlaca heyecanlıyız.”
Aksaray’ın Gülağaç ilçesi Kızılkaya köyündeki Aşıklı Höyük, 10 bin 400 yıllık tarihiyle Orta Anadolu ve Kapadokya’nın birinci köyü olarak biliniyor. Tarihte biroldukça birincilere konut sahipliği yapan Aşıklı Höyük’te, koyun ile keçinin evcilleştirilmesinin yanı sıra tarım denemelerinin birinci yapı taşları atılıyor. Aşıklı Höyük’te 1989’daki hafriyatlarda bulunan, tarihteki birinci beyin ameliyatının gerçekleştirildiği 9 bin 500 yıllık kafatasında “canlandırma” projesi hayata geçiriliyor. Tıp tarihi açısından da büyük değer taşıyan, Aksaray Müzesi’nde sergilenen ve 25 yaştaki bir bayana ilişkin olduğu belirtilen birinci beyin ameliyatının yapıldığı kafatası “canlandırılacak”.
Balmumu olacak
Aksaray Müzesi Müdürü Yusuf Altın, hafriyat çalışmaları sırasında bulunan kafatasında iki delik olduğunu, bu çalışmanın tarihte gerçekleştirilen birinci kafatası ameliyatı olduğunu söz etti. 9 bin 500 yıl evvelki periyotta insanların yaş ortalamasının 30-35 olduğunu aktaran Altın şunları söylemiş oldu: “Kafatasında yapılan çalışmalardan, ameliyatı gerçekleştirilen bayanın sürecin akabinde 10 gün kadar yaşadığı bilim insanlarınca saptandı. Aksaray Müzesi’nde sergilenen kafatasında Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan alınan müsaadenin akabinde Aksaray Belediyesi etlendirme çalışması projesi başlattı. Kafatasının üç boyutlu taramasını yaptırdık. Bunlardan iki tane yapılacak ve Aksaray Bilim Merkezi’yle müzemizde sergilenecek. Süreçleri Almanya’da yaptırıyoruz. Bittikten daha sonra getirerek vatandaşlarımıza sunacağız. 9 bin 500 yıl evvelki 25 yaştaki bir bayanı canlandıracağız ve ziyaretçilerimize göstereceğiz. Canlandırma işlemi balmumu biçiminde olacak.”
‘Aşıklı bayanıyla tanışacağız’
Aşıklı Höyük Hafriyat Lideri Prof. Dr. Mihriban Özbaşaran, Aşıklı Höyük’te kazıların 1989’da başladığını hatırlattı. Özbaşaran, “Orta Anadolu’da lk tarım ve hayvancılıkla uğraşan insanları burada görüyoruz. Milattan Evvel 8400’lerde başlıyor birinci yerleşme” dedi. Özbaşaran, bu birincilerin yanı sıra bölgede 25 yaşlarında bir bayanın kafatasına cerrahi operasyonun yapıldığının tespit edildiğini söylemiş oldu.
Bebeğiyle gömülmüş
Kafatasının ilişkin olduğu hanımın bebeğiyle bir arada gömüldüğünü ve o biçimde bulduklarını aktaran Özbaşaran şu biçimde konuştu: “Bu kafatasının bilhassa delindiği, hayli hassas bir biçimde süreç yapıldığı ortaya çıkarıldı. Bunun obsidyen deliciler kullanılarak yapılan bir ameliyat olduğu belirlendi. Bu delik olduktan daha sonra kafatasındaki hücrelerde yenilenme var. Yani bayanın en azından bir süre daha yaşadığı anlaşılıyor. Aşıklı Höyük’ün tıp tarihi açısından ehemmiyeti hayli büyük. Kafatasıyla ilgili yeni bir çalışma yürütülüyor. Onu 3d olarak canlandıracağız. Heyecanla bekliyoruz, projeyle o hanımı canlandırmış olacağız. Biz de Aşıklı hanımıyla tanışacağız. O bakımdan fazlaca heyecanlıyız.”