‘Bugünlere nasıl geldik evraklı açıklayacağım’
Gökhan Karakaş – Büyük Başkan Mustafa Kemal Atatürk, ebediyete intikal edişinin 83’nücü yılında anılırken Ulusal Mücadele’den Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşuna uzanan yolu anlattığı Nutuk isimli yapıtla ilgili fazlaca bilinmeyen ayrıntılar ortaya çıktı. Araştırmacı Alp Armutlu, Atatürk’ün Anadolu’da kat ettiği 10 bin kilometrelik yolu takip ederek yazdığı Umudun Yolu isimli kitabı Milliyet’e anlattı.
Ata’nın anlatımı
Birinci Dünya Savaşı’nı yenik tamamlayan ve anayurdu işgal edilen Osmanlı İmparatorluğu’ndan yeni ve çağdaş bir cumhuriyet kuran Büyük Lider Mustafa Kemal Atatürk’ün şahsen kaleme aldığı Nutuk 11 lisana çevrildi. Nutuk’ta Ulusal Uğraş sürecinden ihtilallere uzanan süreç Büyük Önder’in gözlemleriyle aktarılıyor.
10 bin kilometre yol
Nutuk’un manasını kavramak ve kamuoyuna daha âlâ anlatmak için 2017 yılından beri Nutuk Yıldızı sunumlarını sürdüren Atatürk tarihi araştırmacısı Alp Armutlu’nun yazdığı Umudun Yolu isimli eser yaşanan süreci özetliyor. Türk yurdunu kurtarmak için idealist bir Osmanlı subayı olarak Samsun’a giden Mustafa Kemal’in dünyayı şaşırtarak kazandığı zaferin akabinde ilan ettiği cumhuriyeti okurlarına anlatmak isteyen Armutlu, Anadolu’da 10 bin kilometre dolaşmıştı. Karadeniz kıyısını takip ederek İstanbul’dan Samsun’a giden Armutlu, Amasya, Havza, Erzurum, Sivas, Kastamonu, Ankara, Çankırı, Eskişehir, Afyon üzere yerlerde Atatürk’ün izlerini arayarak 98 yıl evvel yaşadıklarını anlamaya çalıştı.
Suikast daha sonrası yazdı
Müşahede ve araştırmaları kararı Umudun Yolu isimli kitabı yazdığını belirten Armutlu, Ulusal Çaba sırasında Mustafa Kemal Paşa’nın stratejilerinin nasıl uygulamalara dönüştürdüğünü incelediğini söylemiş oldu. İlham kaynağının kağnısıyla cepheye silah taşıyan Anadolu bayanı olduğunu vurgulayan Armutlu şunları söylemiş oldu:kendi hayatını yazmak yerine gerçekleri Nutuk ile Türk milletine anlatmak istedi. 16 Haziran 1926’da İzmir’de Kemeraltı’nda Ziya Hurşit ve Sarı Edip Efe üzere isimlerin düzenlediği suikast teşebbüsü Atatürk’ü geride Nutuk üzere ebedi bir eser bırakmaya sürükledi. Bu suikastta Kurtuluş Savaşı’nda ön cephede çarpışan kumandanların bile rolünün olması üzerine Atatürk 18 Haziran’da Anadolu Ajansı’na tarihe geçen öbür bir kelamını söylemişti. ‘Benim naçiz bedenim bir gün elbette toprak olacaktır. Ama Türkiye Cumhuriyeti ebediyen payidar kalacaktır’. Nutuk’un öyküsü bu suikast teşebbüsünün önlenmesiyle başlar. Atatürk İsmet İnönü’ye, ‘Her şeyin açık açık bilinmesi için birinci günden bugüne kadar neler olup bittiğini, bugünlere neler kıymetine ve nasıl geldiğimizi, evraklara dayanarak açıklamaya ve milletime hesap vermeye karar verdim’ diyerek Nutuk’u yazacağını söyler. Açıkça rejime ve kendisine karşı yapılan bu teşebbüsten daha sonra Nutuk’a karar verir.”
‘Çok yoruldu, kalp spazmı geçirdi’
Nutuk’un Samsun’a birinci adımla başladığını ve 14 Ekim 1927 tarihine kadar sürdüğünü vurgulayan Armutlu şöyleki devam etti: “15 Ekim 1927’de Mustafa Kemal Paşa tarafınca TBMM’de CHP Kongresi’nin kürsüsünden şahsen okunmaya başlanan Nutuk toplam 36 saat 33 dakika sürdü. 1927 yazının tamamını Nutuk’a ayıran Mustafa Kemal Paşa okuma aksiyonunu büyük bir nazaranv kabul eder. Zira milletine hesap vermektedir. 15 Ekim’de Sivas Kongresi’ne, 16 Ekim’de Amasya görüşmelerine, 17 Ekim’de TBMM açılışına, 18 Ekim’de II. İnönü Savaşı sonuna, 19 Ekim’de Lozan Barış Anlaşması’na, 20 Ekim’de ise Lozan daha sonrası periyoda kadar olan süreci anlatan Atatürk,
Nutuk’un son kısmında gençliğe hitap etmiştir. Ankara’da Nutuk’u hazırlarken kalbi bu kadar ağır yaşamaya ve koşturmaya dayanamadı. Hasta yatağında Hatay sorunun düşünen bir önder. Büyük Lider, 1927 Haziran’ında kalp spazmı geçirdi. Yalnızca İstanbul’da Anadolu’da ya da Çanakkale’de değil, Afrika, Arap Yarımadası, Şam, Libya, Derne, Trablusgarp, Bingazi, Bulgaristan, Makedonya’da ömrü savaşlarla geçmiş bir asker yeni bir ülke kurmuştu ve fazlaca yorulmuştu. bir daha de Nutuk’u yazarak halkına ulaşmak istedi. Devlet problemleriyle ilgilenirken cumhuriyet nasıl kuruldu bilinsin diye Nutuk’u hazırladı. Türk milletine yazılı olarak hesap vermek istedi.”
‘Nutuk bir kere okunarak anlaşılacak kitap değil’
Turgut Özakman’ın kendisine her insanın eline Nutuk alarak Anadolu’yu dolaşması gerektiğini dediğini belirten Armutlu, “Kocatepe’ye çıkmamış Türk genci her aynada gördüğü kişiyi kendisi sanır. Nutuk bir kere okunarak tam manasıyla anlaşılacak bir kitap değil. Üzerinde düşünmek, çalışmak ve olayların geçtiği yerleri gezmek gerekir” dedi.
Gökhan Karakaş – Büyük Başkan Mustafa Kemal Atatürk, ebediyete intikal edişinin 83’nücü yılında anılırken Ulusal Mücadele’den Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşuna uzanan yolu anlattığı Nutuk isimli yapıtla ilgili fazlaca bilinmeyen ayrıntılar ortaya çıktı. Araştırmacı Alp Armutlu, Atatürk’ün Anadolu’da kat ettiği 10 bin kilometrelik yolu takip ederek yazdığı Umudun Yolu isimli kitabı Milliyet’e anlattı.
Ata’nın anlatımı
Birinci Dünya Savaşı’nı yenik tamamlayan ve anayurdu işgal edilen Osmanlı İmparatorluğu’ndan yeni ve çağdaş bir cumhuriyet kuran Büyük Lider Mustafa Kemal Atatürk’ün şahsen kaleme aldığı Nutuk 11 lisana çevrildi. Nutuk’ta Ulusal Uğraş sürecinden ihtilallere uzanan süreç Büyük Önder’in gözlemleriyle aktarılıyor.
10 bin kilometre yol
Nutuk’un manasını kavramak ve kamuoyuna daha âlâ anlatmak için 2017 yılından beri Nutuk Yıldızı sunumlarını sürdüren Atatürk tarihi araştırmacısı Alp Armutlu’nun yazdığı Umudun Yolu isimli eser yaşanan süreci özetliyor. Türk yurdunu kurtarmak için idealist bir Osmanlı subayı olarak Samsun’a giden Mustafa Kemal’in dünyayı şaşırtarak kazandığı zaferin akabinde ilan ettiği cumhuriyeti okurlarına anlatmak isteyen Armutlu, Anadolu’da 10 bin kilometre dolaşmıştı. Karadeniz kıyısını takip ederek İstanbul’dan Samsun’a giden Armutlu, Amasya, Havza, Erzurum, Sivas, Kastamonu, Ankara, Çankırı, Eskişehir, Afyon üzere yerlerde Atatürk’ün izlerini arayarak 98 yıl evvel yaşadıklarını anlamaya çalıştı.
Suikast daha sonrası yazdı
Müşahede ve araştırmaları kararı Umudun Yolu isimli kitabı yazdığını belirten Armutlu, Ulusal Çaba sırasında Mustafa Kemal Paşa’nın stratejilerinin nasıl uygulamalara dönüştürdüğünü incelediğini söylemiş oldu. İlham kaynağının kağnısıyla cepheye silah taşıyan Anadolu bayanı olduğunu vurgulayan Armutlu şunları söylemiş oldu:kendi hayatını yazmak yerine gerçekleri Nutuk ile Türk milletine anlatmak istedi. 16 Haziran 1926’da İzmir’de Kemeraltı’nda Ziya Hurşit ve Sarı Edip Efe üzere isimlerin düzenlediği suikast teşebbüsü Atatürk’ü geride Nutuk üzere ebedi bir eser bırakmaya sürükledi. Bu suikastta Kurtuluş Savaşı’nda ön cephede çarpışan kumandanların bile rolünün olması üzerine Atatürk 18 Haziran’da Anadolu Ajansı’na tarihe geçen öbür bir kelamını söylemişti. ‘Benim naçiz bedenim bir gün elbette toprak olacaktır. Ama Türkiye Cumhuriyeti ebediyen payidar kalacaktır’. Nutuk’un öyküsü bu suikast teşebbüsünün önlenmesiyle başlar. Atatürk İsmet İnönü’ye, ‘Her şeyin açık açık bilinmesi için birinci günden bugüne kadar neler olup bittiğini, bugünlere neler kıymetine ve nasıl geldiğimizi, evraklara dayanarak açıklamaya ve milletime hesap vermeye karar verdim’ diyerek Nutuk’u yazacağını söyler. Açıkça rejime ve kendisine karşı yapılan bu teşebbüsten daha sonra Nutuk’a karar verir.”
‘Çok yoruldu, kalp spazmı geçirdi’
Nutuk’un Samsun’a birinci adımla başladığını ve 14 Ekim 1927 tarihine kadar sürdüğünü vurgulayan Armutlu şöyleki devam etti: “15 Ekim 1927’de Mustafa Kemal Paşa tarafınca TBMM’de CHP Kongresi’nin kürsüsünden şahsen okunmaya başlanan Nutuk toplam 36 saat 33 dakika sürdü. 1927 yazının tamamını Nutuk’a ayıran Mustafa Kemal Paşa okuma aksiyonunu büyük bir nazaranv kabul eder. Zira milletine hesap vermektedir. 15 Ekim’de Sivas Kongresi’ne, 16 Ekim’de Amasya görüşmelerine, 17 Ekim’de TBMM açılışına, 18 Ekim’de II. İnönü Savaşı sonuna, 19 Ekim’de Lozan Barış Anlaşması’na, 20 Ekim’de ise Lozan daha sonrası periyoda kadar olan süreci anlatan Atatürk,
Nutuk’un son kısmında gençliğe hitap etmiştir. Ankara’da Nutuk’u hazırlarken kalbi bu kadar ağır yaşamaya ve koşturmaya dayanamadı. Hasta yatağında Hatay sorunun düşünen bir önder. Büyük Lider, 1927 Haziran’ında kalp spazmı geçirdi. Yalnızca İstanbul’da Anadolu’da ya da Çanakkale’de değil, Afrika, Arap Yarımadası, Şam, Libya, Derne, Trablusgarp, Bingazi, Bulgaristan, Makedonya’da ömrü savaşlarla geçmiş bir asker yeni bir ülke kurmuştu ve fazlaca yorulmuştu. bir daha de Nutuk’u yazarak halkına ulaşmak istedi. Devlet problemleriyle ilgilenirken cumhuriyet nasıl kuruldu bilinsin diye Nutuk’u hazırladı. Türk milletine yazılı olarak hesap vermek istedi.”
‘Nutuk bir kere okunarak anlaşılacak kitap değil’
Turgut Özakman’ın kendisine her insanın eline Nutuk alarak Anadolu’yu dolaşması gerektiğini dediğini belirten Armutlu, “Kocatepe’ye çıkmamış Türk genci her aynada gördüğü kişiyi kendisi sanır. Nutuk bir kere okunarak tam manasıyla anlaşılacak bir kitap değil. Üzerinde düşünmek, çalışmak ve olayların geçtiği yerleri gezmek gerekir” dedi.