Çanakkale arasında artık zehir akıyor
Gökhan Karakaş – Çanakkale Boğazı’na dökülen Sarıçay’da yapılan araştırmada, akarsuda kadmiyum, kurşun, çinko, nikel ve arsenik üzere zehirli metaller olduğu saptandı. Uzmanlar bu zehirli unsurların, çok gübre kullanması kaynaklı ya da havzadaki maden yataklarından çaya karışarak Çanakkale Boğazı’na ulaştığını belirterek, kirlenmenin denize ve etrafa büyük ziyan verebileceğinin altını çizdi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Cihan Erginal “Ne yazık ki kente hoşluk katan Çanakkale çayında ekolojik tehdit büyüyor. Metallerin balıklara ve öteki canlılara geçip geçmediği araştırılmalı” dedi.
Çanakkale’nin 8 akarsuyundan biri olan ve kent merkezini ikiye bölerek turistik ve ekonomik paha katan Çanakkale Çayı (Sarıçay) son günlerde yoğunlaşan renginin yanı sıra çamur katmanının su yüzebir daha gelmesiyle dikkat çekiyor.
NİKEL, KURŞUN YÜKSEK RİSKLİ
600 bin kişinin yaşadığı ilin merkezine hoşluk katan Çanakkale çayında yaz aylarında beliren koku artık kış günlerinde de kendini gösteriyor. Kentin değerli coğrafik bedellerinden olmasının yanında İnönü, Atatürk ve Troya isimli 3 köprü ile etrafında yüzlerce tesisin kurulmasını sağlayan akarsudaki kirliliğin izini süren uzmanlar ağır metal kirliliğiyle karşılaştı.
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Cihan Erginal ve öğrencisi Araştırma vazifelisi Taylan Akarsu, ÇOMÜ Bilimsel Araştırma Projeleri ünitesinin takviyesiyle çayın taban çökellerini ayrıntılı araştırdı. Balıkçı teknesiyle çayın 26 farklı yerindeki farklı derinliklerinden örnekler alan Taylan Akarsu akarsudaki kirliliğin boyutlarını ortaya çıkarttı. Yüksek lisans çalışmasını tamamlayan Akarsu, elde ettikleri örneklerde kadmiyum, kurşun, çinko, nikel ve arsenik üzere ağır ve zehirli metallerin olduğunu belirtti.
Örneklerin Kanada’daki Bureau Veritas’ın ACME laboratuvarına gönderildiğini belirten Prof. Dr. Ahmet Cihan Erginal, renk ve manzara değişimiyle görünür olan ekolojik riske dikkat çekti. Prof. Dr. Erginal, kentin en değerli su kaynağı çayın taban çökellerindeki çok metal zenginleşmesinin ekolojik riski günden güne arttığını belgelediklerini belirtirken görüşlerini Milliyet’e deklare etti. Prof. Dr. Erginal, “Elde edilen datalardan her bir örnekteki metal zenginleşmesi ve jeoakümülasyon indeksi hesaplamaları daha sonrasında metal zenginleşmesinden kaynaklanan ekolojik risk düzeyini sayısal olarak hesapladık. Örneklerde krom, nikel, kurşun, bizmut, çinko, mangan, arsenik ve bilhassa kadmiyum zenginleşmesi var. Orta ve yüksek seviyede toplam metal zenginleşmesi belirledik. Kadmiyum orta seviyede, nikel ve kurşun ise çok yüksek seviyede risk oluşturuyor” dedi.
MANZARA KİRLİLİĞİ, KOKU
Prof. Dr. Erginal, şunları anlattı: “Kadmiyum, kurşun, çinko, nikel ve arsenik fazla gübre kullanması ve pestisitlerden (zararlı organizmalara karşı tarım ilacı) kaynaklanabilir. Çayın geçtiği havzadaki maden yataklarından da gelebilir. Nikel ve arsenik ise kömür tüketimiyle bağlantılı olabilir. Atmosferik kaynaklı ağır metal çökelimi ve ziraî faaliyetler haricinde çayın denize döküldüğü kısma kadar uzanan kanal boyunca şehirsel atık suların tesirine de maruz kalıyor. Çayın yatağında ekolojik risk düzeyinin günden güne artması kaygı verici. Metaller fazla ağır olduğu için toksik yani zehirleyici tesir gösterirler.
Ortaya çıkan imaj kirliliği ve berbat koku çevreyi olumsuz etkiliyor. Çay yatağında civa ve arsenik üzere metalleri nispeten düşük ölçüde belirledik lakin kadmiyum, nikel ve kurşun çok yüksek.”
Gökhan Karakaş – Çanakkale Boğazı’na dökülen Sarıçay’da yapılan araştırmada, akarsuda kadmiyum, kurşun, çinko, nikel ve arsenik üzere zehirli metaller olduğu saptandı. Uzmanlar bu zehirli unsurların, çok gübre kullanması kaynaklı ya da havzadaki maden yataklarından çaya karışarak Çanakkale Boğazı’na ulaştığını belirterek, kirlenmenin denize ve etrafa büyük ziyan verebileceğinin altını çizdi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Cihan Erginal “Ne yazık ki kente hoşluk katan Çanakkale çayında ekolojik tehdit büyüyor. Metallerin balıklara ve öteki canlılara geçip geçmediği araştırılmalı” dedi.
Çanakkale’nin 8 akarsuyundan biri olan ve kent merkezini ikiye bölerek turistik ve ekonomik paha katan Çanakkale Çayı (Sarıçay) son günlerde yoğunlaşan renginin yanı sıra çamur katmanının su yüzebir daha gelmesiyle dikkat çekiyor.
NİKEL, KURŞUN YÜKSEK RİSKLİ
600 bin kişinin yaşadığı ilin merkezine hoşluk katan Çanakkale çayında yaz aylarında beliren koku artık kış günlerinde de kendini gösteriyor. Kentin değerli coğrafik bedellerinden olmasının yanında İnönü, Atatürk ve Troya isimli 3 köprü ile etrafında yüzlerce tesisin kurulmasını sağlayan akarsudaki kirliliğin izini süren uzmanlar ağır metal kirliliğiyle karşılaştı.
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Cihan Erginal ve öğrencisi Araştırma vazifelisi Taylan Akarsu, ÇOMÜ Bilimsel Araştırma Projeleri ünitesinin takviyesiyle çayın taban çökellerini ayrıntılı araştırdı. Balıkçı teknesiyle çayın 26 farklı yerindeki farklı derinliklerinden örnekler alan Taylan Akarsu akarsudaki kirliliğin boyutlarını ortaya çıkarttı. Yüksek lisans çalışmasını tamamlayan Akarsu, elde ettikleri örneklerde kadmiyum, kurşun, çinko, nikel ve arsenik üzere ağır ve zehirli metallerin olduğunu belirtti.
Örneklerin Kanada’daki Bureau Veritas’ın ACME laboratuvarına gönderildiğini belirten Prof. Dr. Ahmet Cihan Erginal, renk ve manzara değişimiyle görünür olan ekolojik riske dikkat çekti. Prof. Dr. Erginal, kentin en değerli su kaynağı çayın taban çökellerindeki çok metal zenginleşmesinin ekolojik riski günden güne arttığını belgelediklerini belirtirken görüşlerini Milliyet’e deklare etti. Prof. Dr. Erginal, “Elde edilen datalardan her bir örnekteki metal zenginleşmesi ve jeoakümülasyon indeksi hesaplamaları daha sonrasında metal zenginleşmesinden kaynaklanan ekolojik risk düzeyini sayısal olarak hesapladık. Örneklerde krom, nikel, kurşun, bizmut, çinko, mangan, arsenik ve bilhassa kadmiyum zenginleşmesi var. Orta ve yüksek seviyede toplam metal zenginleşmesi belirledik. Kadmiyum orta seviyede, nikel ve kurşun ise çok yüksek seviyede risk oluşturuyor” dedi.
MANZARA KİRLİLİĞİ, KOKU
Prof. Dr. Erginal, şunları anlattı: “Kadmiyum, kurşun, çinko, nikel ve arsenik fazla gübre kullanması ve pestisitlerden (zararlı organizmalara karşı tarım ilacı) kaynaklanabilir. Çayın geçtiği havzadaki maden yataklarından da gelebilir. Nikel ve arsenik ise kömür tüketimiyle bağlantılı olabilir. Atmosferik kaynaklı ağır metal çökelimi ve ziraî faaliyetler haricinde çayın denize döküldüğü kısma kadar uzanan kanal boyunca şehirsel atık suların tesirine de maruz kalıyor. Çayın yatağında ekolojik risk düzeyinin günden güne artması kaygı verici. Metaller fazla ağır olduğu için toksik yani zehirleyici tesir gösterirler.
Ortaya çıkan imaj kirliliği ve berbat koku çevreyi olumsuz etkiliyor. Çay yatağında civa ve arsenik üzere metalleri nispeten düşük ölçüde belirledik lakin kadmiyum, nikel ve kurşun çok yüksek.”