Evrim KÜÇÜK
Ukrayna’daki savaş, global uzun çelik eserleri pazarındaki görünümü bir anda değiştiriverdi. Bu yıla girerken piyasada meblağları talebin belirlemesi bekleniyordu fakat artık fiyatların itici gücü arz. Rusya’ya basamaklı olarak yeni yaptırımlar açıklanıyor, Ukrayna’nın üretimi baltalanıyor. Milletlerarası İnşaat Demiri İhracatçıları ve Üreticileri Birliği (IREPAS) raporuna bakılırsa, hem uzun birebir vakitte yarı mamul tarafında yaşanan zahmetler, tıpkı coğrafyadaki Türkiye dahil birtakım ülkeler için fırsat olarak gösteriliyor.
IREPAS, Ukrayna’daki savaşın kesimde oyunun kurallarını nasıl değiştirdiğine dair bir rapor hazırladı. Raporda savaş daha sonrası fiyat, talep ve üretim istikrarlarının nasıl bir daha şekillendiğine dair tespitlere yer veriliyor. Rapordan satır başları şu biçimde:
Asya ve Avrupa içinde fiyat istikrarı bozuluyor
Batı yarımkürede talep var fakat arz sorunu yaşanıyor. Doğu yarımkürede de istikrarlı bir talep var, lakin Çinli ve Güneydoğu Asyalı üreticilerin kuvvetli varlığı bu iki bölge içinde fiyat farkı yaratıyor. Sonuç olarak, Asya ile dünyanın geri kalanı içinde bir fiyat dengesizliği var. Türk menşeli nervürlü demir ve filmaşin fiyatları ile Çin, Vietnam yahut Malezya menşeli eser içindeki fark ton başına 100 dolardan fazla. Kuzey Amerika ve AB / İngiltere pazarları içindeki fiyat farkı daha da büyük. Memleketler arası pazarlar her zamankinden daha bölgesel hale geliyor. Avrupa şu an çelikte en yüksek fiyata sahip bölge. Asya ve bilhassa Çin meblağları her yerden değerli ölçüde daha düşük. Çelik ticareti Asya’ya satıştan, Asya’dan satın almaya gerçek taraf değiştiriyor.
AB’de talep ve fiyatlar arttı
AB’li üreticiler uzun vadeli taahhütlerde bulunmak istemiyor. Daha epey günlük olarak stoktan satışlar tercih ediliyor. Birtakım fabrikaların kapasite kullanım oranlarını düşürmesi tasasıyla inşaat şirketlerinin, projelerindeki malzemeyi garanti altına almak istemesi olağandan çok talep yaratıyor. İthalat opsiyonlarının azalması fiyatlarda üst istikametli hareketi destekliyor. ABD’de ise talep ve arz daha yatay bir görünüm sergiliyor. Lakin yerli üreticilerin tam kapasite çalıştığı dikkate alındığında, talep artışı halinde alımların ithalat ile telafi edilmesi beklenebilir. ABD’deki fiyatların da yükselişe yatkın olduğu söylenebilir.
Türkiye için daha fazla hurda
Global hurda segmentinde Rusya ve Ukrayna’dan tedarik neredeyse durma noktasına geldi. Açık, Avrupa’dan karşılandı. Bilhassa Türk üreticiler açığı telafi etti.
Hurdada süreç azalıyor, fiyatlar düşüyor
Londra Metal Borsası’ndaki kısa vadeli hurda vadeli süreç kontratları, 7 Nisan’a kadar olan haftada keskin bir biçimde düşerken, ticaret hacimleri geriledi. S&P Küresel Commodity Insights tarafınca bedellendirilen Platts Nisan kontratı 7 Nisan’da 8.75 dolar/ton düşüşle 636.50 dolar/ tona geriledi. Mayıs kontratı 30.75 dolar/ton düşüşle 609.50 dolar/ tona indi. Haziran kontratı da 35 dolar/ton düşüşle 599.50 dolar/ ton düzeyine geldi. Yılın ikinci çeyreğinde vadeli meblağların nisan kontratlarına oranla gerilemesi yani artan ‘bacwardation’ yatırımcının hurda meblağlarında gevşemenin süreceği beklentisine işaret ediyor.
Türk hurdasında yatay seyir
İç piyasaya bakıldığında, birinci sınıf ağır ergitme hurdası 1/2 (80:20) ithalatı için 1 ay vadeli fiyatlar, birden fazla üreticinin alım yapmakta temkinli davranması niçiniyle 8 Nisan’da 638 dolar/ton CFR düzeyinde yatay bir görünüm sergiledi. İç piyasadan değerlendirmede bulunan bir kesim temsilcisi, “Piyasa istikrarlı lakin sakin, bu yüzden önümüzdeki hafta üreticilerden talep artışı görmezsek fiyatlarda gerileme yaşanabilir” dedi. 7 Nisan haftasında LME hurda vadeli süreç hacmi, bundan evvelki haftadaki 85 bin 690 tondan 22 bin 790 tona geriledi.
Türkiye’de inşaat demiri fiyatı istikrarlı
Kısa vadeli inşaat demiri vadeli kontratları de 7 Nisan’a kadar olan haftada hurdaya paralel olarak kuvvetli kayıplar gördü. Nisan kontratı 10.50 dolar/ton düşüşle 939.50 dolar olarak kıymetlendirdi. Mayıs kontratı 16 dolar gerileyerek 929.50 dolara yanlışsız gevşerken, Haziran kontratı ise 11 dolar düşüşle 919.50 dolar oldu. Türkiye fiziki inşaat demiri ihracat fiyatları, 7 Nisan tarihinde 955-960 dolar/ton içinde istikrarlı görününken, Türkiye’deki firmalar Avrupa’nın başka ihracat pazarlarına kıyasla yüksek fiyatları kabul etme konusunda daha istekli yolduğunu belirtiliyorlar.
Ukrayna’daki savaş, global uzun çelik eserleri pazarındaki görünümü bir anda değiştiriverdi. Bu yıla girerken piyasada meblağları talebin belirlemesi bekleniyordu fakat artık fiyatların itici gücü arz. Rusya’ya basamaklı olarak yeni yaptırımlar açıklanıyor, Ukrayna’nın üretimi baltalanıyor. Milletlerarası İnşaat Demiri İhracatçıları ve Üreticileri Birliği (IREPAS) raporuna bakılırsa, hem uzun birebir vakitte yarı mamul tarafında yaşanan zahmetler, tıpkı coğrafyadaki Türkiye dahil birtakım ülkeler için fırsat olarak gösteriliyor.
IREPAS, Ukrayna’daki savaşın kesimde oyunun kurallarını nasıl değiştirdiğine dair bir rapor hazırladı. Raporda savaş daha sonrası fiyat, talep ve üretim istikrarlarının nasıl bir daha şekillendiğine dair tespitlere yer veriliyor. Rapordan satır başları şu biçimde:
Asya ve Avrupa içinde fiyat istikrarı bozuluyor
Batı yarımkürede talep var fakat arz sorunu yaşanıyor. Doğu yarımkürede de istikrarlı bir talep var, lakin Çinli ve Güneydoğu Asyalı üreticilerin kuvvetli varlığı bu iki bölge içinde fiyat farkı yaratıyor. Sonuç olarak, Asya ile dünyanın geri kalanı içinde bir fiyat dengesizliği var. Türk menşeli nervürlü demir ve filmaşin fiyatları ile Çin, Vietnam yahut Malezya menşeli eser içindeki fark ton başına 100 dolardan fazla. Kuzey Amerika ve AB / İngiltere pazarları içindeki fiyat farkı daha da büyük. Memleketler arası pazarlar her zamankinden daha bölgesel hale geliyor. Avrupa şu an çelikte en yüksek fiyata sahip bölge. Asya ve bilhassa Çin meblağları her yerden değerli ölçüde daha düşük. Çelik ticareti Asya’ya satıştan, Asya’dan satın almaya gerçek taraf değiştiriyor.
AB’de talep ve fiyatlar arttı
AB’li üreticiler uzun vadeli taahhütlerde bulunmak istemiyor. Daha epey günlük olarak stoktan satışlar tercih ediliyor. Birtakım fabrikaların kapasite kullanım oranlarını düşürmesi tasasıyla inşaat şirketlerinin, projelerindeki malzemeyi garanti altına almak istemesi olağandan çok talep yaratıyor. İthalat opsiyonlarının azalması fiyatlarda üst istikametli hareketi destekliyor. ABD’de ise talep ve arz daha yatay bir görünüm sergiliyor. Lakin yerli üreticilerin tam kapasite çalıştığı dikkate alındığında, talep artışı halinde alımların ithalat ile telafi edilmesi beklenebilir. ABD’deki fiyatların da yükselişe yatkın olduğu söylenebilir.
Türkiye için daha fazla hurda
Global hurda segmentinde Rusya ve Ukrayna’dan tedarik neredeyse durma noktasına geldi. Açık, Avrupa’dan karşılandı. Bilhassa Türk üreticiler açığı telafi etti.
Hurdada süreç azalıyor, fiyatlar düşüyor
Londra Metal Borsası’ndaki kısa vadeli hurda vadeli süreç kontratları, 7 Nisan’a kadar olan haftada keskin bir biçimde düşerken, ticaret hacimleri geriledi. S&P Küresel Commodity Insights tarafınca bedellendirilen Platts Nisan kontratı 7 Nisan’da 8.75 dolar/ton düşüşle 636.50 dolar/ tona geriledi. Mayıs kontratı 30.75 dolar/ton düşüşle 609.50 dolar/ tona indi. Haziran kontratı da 35 dolar/ton düşüşle 599.50 dolar/ ton düzeyine geldi. Yılın ikinci çeyreğinde vadeli meblağların nisan kontratlarına oranla gerilemesi yani artan ‘bacwardation’ yatırımcının hurda meblağlarında gevşemenin süreceği beklentisine işaret ediyor.
Türk hurdasında yatay seyir
İç piyasaya bakıldığında, birinci sınıf ağır ergitme hurdası 1/2 (80:20) ithalatı için 1 ay vadeli fiyatlar, birden fazla üreticinin alım yapmakta temkinli davranması niçiniyle 8 Nisan’da 638 dolar/ton CFR düzeyinde yatay bir görünüm sergiledi. İç piyasadan değerlendirmede bulunan bir kesim temsilcisi, “Piyasa istikrarlı lakin sakin, bu yüzden önümüzdeki hafta üreticilerden talep artışı görmezsek fiyatlarda gerileme yaşanabilir” dedi. 7 Nisan haftasında LME hurda vadeli süreç hacmi, bundan evvelki haftadaki 85 bin 690 tondan 22 bin 790 tona geriledi.
Türkiye’de inşaat demiri fiyatı istikrarlı
Kısa vadeli inşaat demiri vadeli kontratları de 7 Nisan’a kadar olan haftada hurdaya paralel olarak kuvvetli kayıplar gördü. Nisan kontratı 10.50 dolar/ton düşüşle 939.50 dolar olarak kıymetlendirdi. Mayıs kontratı 16 dolar gerileyerek 929.50 dolara yanlışsız gevşerken, Haziran kontratı ise 11 dolar düşüşle 919.50 dolar oldu. Türkiye fiziki inşaat demiri ihracat fiyatları, 7 Nisan tarihinde 955-960 dolar/ton içinde istikrarlı görününken, Türkiye’deki firmalar Avrupa’nın başka ihracat pazarlarına kıyasla yüksek fiyatları kabul etme konusunda daha istekli yolduğunu belirtiliyorlar.