“Cinsiyet eşitliği için 19 Kasım’ı Erkekler Günü olarak kutluyoruz”

Bilgin

Global Mod
Global Mod
Bu yıl 19 Kasım Türkiye’de dördüncü kere Dünya Erkekler Günü olarak kutlanacak. 2018’den bu yana Türkiye’de bu günün kutlanmasına öncülük eden Arya Bayan Yatırım Platformu Kurucu ortaklarından Münteha Adalı, toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması için adamların de konuşması gerektiğini söylüyor.

Dünya Erkekler Günü, birinci kere 1999 yılında kutlandı. 70’in üstünde ülkenin kutladığı 19 Kasım, Birleşmiş Milletler tarafınca da destekleniyor.

Münteha Adalı, 9 yıllık özel banka tecrübesinin akabinde kendi şirketini kurmuş Şanlıurfalı bir iş insanı. KAGİDER, TOBB üzere STK’lar üyelikleri olan Adalı, bayanların yaşadığı problemlerin temelinde toplumun erkekleri zorladığı roller olduğunu anlatıyor. Adalı, “2004’ten beri STK’larda bayan istihdam ve girişimciliği üzerine yapılan çalışmalara katılarak etkin rol aldım. Toplumun her bölümünü her yaş kümesini yakından gözlemleme talihim oldu. O devirde ‘toplumsal cinsiyet eşitliği’ kavramı değil yalnızca bayanların mahzurları konuşuluyordu” diyor ve şunları kaydediyor: “Aradan geçen süreçte maalesef bayanların sıkıntılarıyla ilgili hayli kıymetli uzaklık kat edilemedi. Bilakis pandemiden daha sonra bu fark daha da açıldı. Yaptığım çalışmalar sırasında kültürümüzün, gelenek, nazaranneklerin cinsiyetler üstündeki tesirlerinin farkına vardım. Toplumsal eşitliğin önündeki maniler içinde erkekler hakkında ve adamların kendileri hakkında konuşmasının önemli bir tabu olarak yer aldığını fark ettim. Toplumda erkekler de bayanlar kadar cinsiyet kalıpları ile gayret etmeliydi. Erkekliğe yüklenilen roller, adamların gördüğü hemcins baskısı, toplumun bir kısmının farkında olduğu, öteki kesitinin ise üzerinde hayli düşünmediği hususlardı. Erkek hükümran topluma karşı çaba ederken, adamların konuşmaması olmaz. Konuşulmayanları konuşalım, adamların nasıl kodlarla büyüdüklerine değinelim, konuşturalım ancak bu kere öteki konuşalım istedim. ‘Bu bahisler riskli, Türkiye’de erkeklikle ilgili konuşulmaz’ diyenler daima oldu. Daima iç sesimi dinlerim, bir daha birebirini yaptım ve bir proje geliştirdim.”

Konuşanlar, Değişim Elçisi oluyor

Adalı’nın ortasından gelen ses ona 2018 yılının Nisan ayında “Erkekler Konuşuyor Lakin Bu Sefer Farklı Konuşuyor” etkinliklerini başlatmasını söylemiş. O günden bu yana tam 65 aktiflik düzenlenmiş ve 100 konuk ağırlanmış.

Adalı projeyle ilgili, “Önceleri başlığımıza hayli takılanlar oldu. ‘Nasıl yani erkekler konuşmuyor mu? aslına bakarsan güç onlarda, suçsuz mu göstermeye çalışıyorsunuz’ dediler. Konuklarımızı davet ediyoruz. Bayanlar ve erkekler de izleyici oluyor. Moderasyonu ben yapıyorum. Sorularım karşısında sessiz kalan, espri konusu olmak istemeyip farklı yanıt veren ya da yanlış anlaşılma tasası taşıyan epeyce az konuk oldu. Fakat temkinli yanıtlar verenler, bayanları övenler dikkat cazipti. Her denetimli karşılığın altında ‘el alem ne der’ korkusu vardı. Biz yürekli sorular sormaya devam ettik. Farklı yaş kümelerinden, farklı sosyoekonomik yapılardan erkekleri, kimi vakit bayanlarla bir arada konuk ettik. ‘Erkeklik nedir, namus nedir, hiç şiddette maruz kaldınız mı’ üzere sorular sorduk. bu biçimdece onlara da toplumun erkeklere, adamların kendilerine yükledikleri baskıları fark etme bahtı tanıdık” diyor.

Toplumsal cinsiyet eşitliği problemine ‘hepimizin sorunu’ teşhisini koyan Adalı, “Bu süreçte tüm konuşmalarda büyük keyif aldık. Zira birbirimizi manaya talihimiz oldu. Bir de nesiller içinde ‘erkekliğin’ nasıl yorumlandığı konusu var. Gençlerin bu sorunu daha hakikat açılardan sorguladığını görüyoruz. bu biçimdece projemiz emeline uygun olarak ‘değişim elçileri’ yaratıyor. Bu niçinle aktiflik daha sonrası konuklarımıza ‘Değişim Elçiliği Sertifikası’ veriyoruz ve onların bu konularda sorumlu olduğunun altını çiziyoruz” biçiminde konuşuyor.

Münteha Adalı, bu alanda dünyadaki trendleri de takip etmiş. 19 Kasım’ın Dünya Erkekler Günü olarak kutlandığını görüp, o da Türkiye’de bu kutlamayı 2018 yılında başlatmış. Adalı, “Bu bir farkındalık günü, 2018’den beri Türkiye’de birinci kutlayan ve bunu gündeme getiren biz olduk. Gayemiz birbirimizi anlamak, ötekileştirmeden birbirimizle empati kurabilmek ve bir diyalog başlatmak. Bayanlar ve erkekler bir ortaya gelecek ki toplumsal cinsiyet problemini çözmeye yaklaşabilelim. Bu sene temamız ‘Erkekler niye konuşmuyor’ olacak” diyor.


Dünya Erkekler Günü’nü kutlayan ülkelerden bazıları

ABD, Antigua ve Barbuda, Avustralya, Avusturya, Bosna-Hersek, Botsvana, Burundi, Çin, Danimarka, Fransa, Gana, Güney Afrika, Grenada, Hırvatistan, Hindistan, İngiltere, İrlanda, İtalya, Jamaika, Kanada, Cayman Adaları, Küba, Man Adası, Macaristan, Malta, Nijerya, Norveç, Pakistan, Romanya, Saint Kitts ve Nevis, Saint Lucia, Singapur, Seyşeller, Tanzanya, Trinidad-Tobago, Ukrayna, Zimbabve.