Çocuğunuz ‘doğmamış ikiziniz’ olabilir! ‘Bir merkez, iki müdür gibi…’
Gonca Kocabaş / Milliyet.com.tr – ABD’de 2002 yılında yaşanan bir olayla dünyayı sarsan kimerizm, büyük tartışmalara sebep olmuştu. Eşinden başka olan gebe bir hanımın karnındaki bebeklerin yapılan DNA testi kararı kendisine ilişkin olmadığı söylenmiş ve işler bir anda ortasından çıkılmaz bir hâle gelmişti.
‘BENZER BİR OLAY MANİSA’DA DA YAŞANDI’
Kimerizm, eski Yunan mitolojisinde ateş püsküren ve aslan, keçi ile yılan karması olan fecî canavar kimeradan (chimera) ismini alıyor. Bu çeşit durumlarda bedenin bir kısmı erkek, bir kısmı dişi olabiliyor. Yani her iki cinsel organ da bedenin yarısında bulunabiliyor. İki farklı göz rengi ya da bedende önemli derecede deri rengi farklılıkları üzere ayırt edici özelliklerden kelam edilebiliyor.
‘Dünyada da benim bildiğim 100 kadar rapor edilmiş örnek var’ diyen Genetik Uzmanı Prof. Dr. Korkut Ulucan, Türkiye’de de buna misal bir olayın Manisa’da yaşandığını hatırlattı. Ulucan, “Mahkeme açılan babalık davasında çocukların babadan olmadığına karar vermişti. Lakin daha sonrasında babanın ilik nakli niçiniyle bünyesinde farklı hücre serileri ve ötürüsıyla farklı DNA barındırabileceği ortaya çıkmıştı. Babadan yenidendan saç kökü ve epitel hücrelerden alınan DNA tahlillerinde çocukların babadan olduğu kararına varılmıştı. O yüzden biz daima DNA tahlili için örnek alırken şahısların rastgele bir organ yahut doku nakli, kan alma durumu yahut rastgele bir malzeme transfer durumu olup olmadığını sorarız” dedi.
‘HAYATTA KALAN İKİZ, ÖLENİN HÜCRELERİNİ KENDİ BÜNYESİNE ALABİLİR’
Gebelik sırasında ve daha sonrasında kimerizm olasılıklarının biyolojik açıdan mümkün olduğuna değinen Prof. Dr. Korkut Ulucan, “Çift yumurta ikizlerinde de misal olaylar görülebiliyor. İkizlerden biri öbür ikize ilişkin hücreleri kendi bünyesine alıp doku yahut organın bir kesimi yapabilir. Hatta ikizlerden biri rahimde öldüğünde öteki ikiz, ölen ikizinin hücrelerini kendi bünyesine alabiliyor. Bu duruma da ‘ikiz kimerizmi’ deniyor. Kimerizmi en net anlamanın yolu genetik testlerden geçiyor. Şahıslara hayatlarının rastgele bir devrinde şüphelenilen durumla ilgili yapılabilecek genetik tahlil ile kimerik yapıda olup olmadığı anlaşılabilir” diye konuştu.
‘TÜP BEBEK TEDAVİLERİNDE DE BU RİSK VAR LAKİN…’
Ortaya çıkması sıklıkla rastlantısal olaylarla gerçekleşen ve ender sorun çıkaran kimerizm, dikkat edilmesi gereken birfazlaca durumu da birlikteinde getiriyor. Örneklerle olayı pekiştiren Prof. Dr. Korkut Ulucan, “örneğin bir hanımın yüzde 61 0, yüzde 39 A kan kümesinde olduğu bir durumdan bahsedebiliriz. Bu durumda mümkün kan transfüzyonları açısından risk oluşturma ihtimali bulunuyor. Bilhassa bu tip durumlarda yapılacak nakil ve uygulanacak tedavilerin daha dikkatli planlanması gerekiyor” ikazında bulundu.
Tüp bebek tedavilerinde de epeyce sayıda embriyo transferi sağlanıyor. Pekala tüp bebek tedavilerinde bu risk daha fazla denebilir mi? Prof. Dr. Korkut Ulucan buna, kimerizm için risk ihtimali olduğunu lakin bu ihtimalin insanları korkutacak boyutta olmadığını söyleyerek açıklık getirdi. Ulucan, “esasen bu süreçleri işin yasal uzmanları yaptıkları için mümkün tehlikeler en aza indirgenmiş durumda. Yalnızca tüp bebek uygulamalarında değil, kan transfüzyonunda yahut rastgele bir doku transplantasyonunda da riskler olabiliyor” vurgusunu yaptı.
Gonca Kocabaş / Milliyet.com.tr – ABD’de 2002 yılında yaşanan bir olayla dünyayı sarsan kimerizm, büyük tartışmalara sebep olmuştu. Eşinden başka olan gebe bir hanımın karnındaki bebeklerin yapılan DNA testi kararı kendisine ilişkin olmadığı söylenmiş ve işler bir anda ortasından çıkılmaz bir hâle gelmişti.
‘BENZER BİR OLAY MANİSA’DA DA YAŞANDI’
Kimerizm, eski Yunan mitolojisinde ateş püsküren ve aslan, keçi ile yılan karması olan fecî canavar kimeradan (chimera) ismini alıyor. Bu çeşit durumlarda bedenin bir kısmı erkek, bir kısmı dişi olabiliyor. Yani her iki cinsel organ da bedenin yarısında bulunabiliyor. İki farklı göz rengi ya da bedende önemli derecede deri rengi farklılıkları üzere ayırt edici özelliklerden kelam edilebiliyor.
‘Dünyada da benim bildiğim 100 kadar rapor edilmiş örnek var’ diyen Genetik Uzmanı Prof. Dr. Korkut Ulucan, Türkiye’de de buna misal bir olayın Manisa’da yaşandığını hatırlattı. Ulucan, “Mahkeme açılan babalık davasında çocukların babadan olmadığına karar vermişti. Lakin daha sonrasında babanın ilik nakli niçiniyle bünyesinde farklı hücre serileri ve ötürüsıyla farklı DNA barındırabileceği ortaya çıkmıştı. Babadan yenidendan saç kökü ve epitel hücrelerden alınan DNA tahlillerinde çocukların babadan olduğu kararına varılmıştı. O yüzden biz daima DNA tahlili için örnek alırken şahısların rastgele bir organ yahut doku nakli, kan alma durumu yahut rastgele bir malzeme transfer durumu olup olmadığını sorarız” dedi.
‘HAYATTA KALAN İKİZ, ÖLENİN HÜCRELERİNİ KENDİ BÜNYESİNE ALABİLİR’
Gebelik sırasında ve daha sonrasında kimerizm olasılıklarının biyolojik açıdan mümkün olduğuna değinen Prof. Dr. Korkut Ulucan, “Çift yumurta ikizlerinde de misal olaylar görülebiliyor. İkizlerden biri öbür ikize ilişkin hücreleri kendi bünyesine alıp doku yahut organın bir kesimi yapabilir. Hatta ikizlerden biri rahimde öldüğünde öteki ikiz, ölen ikizinin hücrelerini kendi bünyesine alabiliyor. Bu duruma da ‘ikiz kimerizmi’ deniyor. Kimerizmi en net anlamanın yolu genetik testlerden geçiyor. Şahıslara hayatlarının rastgele bir devrinde şüphelenilen durumla ilgili yapılabilecek genetik tahlil ile kimerik yapıda olup olmadığı anlaşılabilir” diye konuştu.
‘TÜP BEBEK TEDAVİLERİNDE DE BU RİSK VAR LAKİN…’
Ortaya çıkması sıklıkla rastlantısal olaylarla gerçekleşen ve ender sorun çıkaran kimerizm, dikkat edilmesi gereken birfazlaca durumu da birlikteinde getiriyor. Örneklerle olayı pekiştiren Prof. Dr. Korkut Ulucan, “örneğin bir hanımın yüzde 61 0, yüzde 39 A kan kümesinde olduğu bir durumdan bahsedebiliriz. Bu durumda mümkün kan transfüzyonları açısından risk oluşturma ihtimali bulunuyor. Bilhassa bu tip durumlarda yapılacak nakil ve uygulanacak tedavilerin daha dikkatli planlanması gerekiyor” ikazında bulundu.
Tüp bebek tedavilerinde de epeyce sayıda embriyo transferi sağlanıyor. Pekala tüp bebek tedavilerinde bu risk daha fazla denebilir mi? Prof. Dr. Korkut Ulucan buna, kimerizm için risk ihtimali olduğunu lakin bu ihtimalin insanları korkutacak boyutta olmadığını söyleyerek açıklık getirdi. Ulucan, “esasen bu süreçleri işin yasal uzmanları yaptıkları için mümkün tehlikeler en aza indirgenmiş durumda. Yalnızca tüp bebek uygulamalarında değil, kan transfüzyonunda yahut rastgele bir doku transplantasyonunda da riskler olabiliyor” vurgusunu yaptı.