Her şey Eksiksiz olmalı- Ebeveyn için yanlış gaye
Harika ebeveyn olmayı ne kadar isterdik. Televizyon reklamlarda seyrettiğimiz anneler bize nasıl davranmamız gerektiğini gösteriyorlar: Çocuklar beyaz tişörtlerin üstüne ketçap dökseler bile anneler hafifçeçe gülümsüyor. O denli ya kuvvetli leke çıkarıcılar var. Başka bir reklamdaki babayı düşünün oğlu matematikten zayıf not aldığını söylemesine karşın o yalnızca kahvesiyle ilgileniyor ve bu biçimdece güç durumu atlatmaya çalışıyor. Hayır, bizler bu biçimde değiliz. Lekeli tişörte sinirlenebiliyoruz ve zayıf notlar karşısında neyi yanlış yaptık diye endişelenebiliyoruz.
Hisler insanidir:
Her kezinde çocuklarımıza gösterdiğimiz davranışları analiz etmek ve doğruluğunu sorgulamak hakikat bir davranıştır. Bu mevzudaki mükemmeliyetçilik ulaşılmazdır ve aslındada gerekli değildir. Kusursuz olmak tanımlaması bir makine için söylenebilir lakin insanlığı uygun bir tanımlama değildir. İnsanoğlunun farklı durumları vardır yanılgı yapabilir kaç yaşında olursa olsun ister 5 ister 50 farklı hissedebilir. Toplumun en küçük toplumsal beraberliği olan aile ortasında bireylerin tün kusurları ve çapraşık yanları birbiriyle çatışır. Şayet tüm küçük yanılgılar karşın aile dinamiği bundan etkilenmiyorsa o toplumsal beraberlik süreç nazarann bir beraberliktir. bu biçimde ailelerde müsamaha ve fonksiyonellik ön plandadır. Bu biçim aileler birbiriyle bağlantıya geçerek büyüme karşısındakine tolerans gösterme ve kendi ilgi alanları için savaşma imkanı verir.
Çocukların Başarısız Olma Hakkı Yoksa:
Takıntılı halde çocuklarından harikası bekleyen aileler buna karşılık yüksek bir fatura ödemek zorunda kalırlar: zira bu biçimde kendileri de eksiksiz olmak zorundadırlar ve işte orada tehlike başlar. Konuta her vakit yüksek notlarını getirmek zorunda olan bir çocuğun sporda, müzikte yahut mesken işinde başarısız olma hakkı yoktur ve bu her alanda çocuğu zorlar. Bu isteğin altında ebeveynin kendi gerçekleştirmedikleri yatar. ondan sonrasındaki yaşlarda ebeveynin onaylamadığı lakin kendi seçtiği yola giden çocuk’ fakat biz senin için her şeyi yaptık ’cümlesiyle karşı karşıya kalır. Bu cümle güya bir yılı doldurmuş bir kredinin ek faizi üzere kulaklarda yankılanır. Bunun yerine şöyleki denilebilir ‘ yapmak istediğimiz her şeyi senin için yapamadık sana güzel bir çocukluk vermeye çalıştık lakin birçok vakit zorlandık birden fazla vakit sana sinirlendik fakat kendimize de sinirlendik lakin seni olduğun üzere fazlaca seviyoruz’ .
Çocuklar onlar için her şeyi yapan ebeveyne muhtaçlığı yoktur. Onlar muhtaçlıkları olduğunda yanlarında olan ebeveynlerine hasret duyarla. Ebeveyn anlayış göstermeli tıpkı azmanda ömürde istikamet gösterip onları tutmalıdır. Gerektiğinde gerekli sonları koymalı ve gereksiz yasaklamalardan kaçınmalıdır. Buna sıcakkanlı gergin olmayan aile içi davranış dinamiği eklendiğinde çocuğun sağlıklı yetişmesi için gerekli ortam sağlanmış olur.
Yetiştirme Şeklinde Hudut Koyma:
Hudutlar sevgiyle bezenmiş aile içi bağlantılarla birlikte konuşmalıdır. Çocukların hudutlara gereksinimi var derken bu cümle ailelere kendi diktatörlülerini kanıtlama manasına gelmez. Çocuklara sonların gösterilmesi demek sorumlu bir biçimde çocuklara taraf vermek, birlikte yaşamanın gerektirdiği pahaları ve kuralları yaşayarak göstermek ve hudut koymanın güvenlik manasına geldiğini bilince olmak demektir.
Hudutlar aile içi bağlantılarda karalılık ve açıklık manasına gelmektedir. Bu hususta neyin hakikat neyin yanlış olduğuna kara vermemek biroldukça ebeveyni endişelendirir. Başka ebeveyn ile girdikleri rekabette, çocuklarının sevgisini kaybetme korkusu ile bir arada anlamsız duruma uygun olmayan hudutlar konur ya da gerekli yerlerde bir daha tıpkı niçinlerle hiç bir hudut konmaz. Ebeveyn için hudut koyma yetiştirmenin en sevilmeyen yanıdır ve hudut koyan taraf çocuğun hududunu ve öfkesini kazanır.
Klasik Durumlar Ve Tahlil Yolları:
Sormak, yalvarmak, inatlaşmak:
‘sence yeteri kadar şeker yemedin mi’?
‘yeteri kadar televizyon seyretmedin mi’?
‘sence senin yaşındaki. Çocuklar hangi saatte yatıyor.’
Bu soruların gerisinde genelde ebeveynin bahis hakkındaki kendi kanısı yatar. Çok otoriter gözükmemek için ebeveyn açıkça kuraları belirlemekten çekinip soruların gerisine sığınarak çocukların anlamasını bekler.
→ Bunun yerine çocuğunuza açık ve kısa bildiriler verin:
‘Bugün yeteri kadar şeker yedin daha fazla yemeni istemiyorum.’
‘lütfen televizyonun kapat.’
‘vakit epey geç oldu artık uyumanı istiyorum.’
2. Art planda çocuklara buyruklar:
Çocuklar rastgele bir şeyle meşgulken (oyun oynamak, TV izlemek…) art planda ebeveynin buyrukları duyulur yani öbür bir odadan çocuğa seslenilir, bu seslenmede hiç duygusal münasebet ve göz teması yoktur.
‘şimdi odanı topla’
‘ceketini as’,
‘kavga etmeyi bırak’
Çocuklar güzellerine gitmeyen şeyleri duymama dikkate almama aksiyonu gösterirler. Bunu haricinde gelen ikazların ne kadar önemli ve duyulmazsa olabilecek olayların ne kadar tehlikeli olduğuna kara verebilirler.
→ Çocuklarınızla bağlantı ve göz kontağı kurun:
İstenmeyen durumlarda bu şu manaya gelir: çocuğun yanına gidin onunla birebir göz hizasına gelin ve ondan istediğinizi açık ve kısa cümlelerle söyleyin.
3. Bağlantıyı Çok Kısa Tutmak:
Günlük koşturma ortasında ebeveynin birden fazla süratli bir biçimde isteklerini belirtir ve çabucak sonrasında gerisini dönüp başka bir işle meşgul olur daha sonra niye buyruklar yerine getirilmez diye meraklanır.
→ Çocuk reaksiyon verene kadar bekleyin:
Örneğin çocuktan ceketini asmasını istedik (‘ceketini lütfen as’) bunu söyleyip çocuğun reaksiyon vermesini bekleriz bu biçimdelikle buyruğun gerçekliği ve manası daha açık bir biçimde ortaya çıkar ve bununla birlikte hakikat biçimde davranılmasına imkan sağlar. Yani çocuk ceketi asarsa çocuğu övmek yahut ceketi asmazsa çocuğa buyruğu yinelamak üzere.
4.Emir Yerine Yasaklar:
‘ arbede etmeyi bırakın’
‘ayağını sürterek yürüme’
Erişkinler birçok vakit çocuklara ne yapmamaları gerektiğini, neyi bırakmaları gerektiğini, neyin sinirlendirdiğini söylerler. Bu telaffuzlar çocuğun davranışları üzerinde büyük bir baskı yaratır.
→Olumlu gerçek beklentilerinizi içren telaffuzlar kullanın:
‘nasıl anlaşacağınıza kendiniz karar verin’
‘lütfen otur’
bu biçimdelikle çocuklar kendilerinden ne beklendiğini açık bir biçimde öğrenirler.
5.Ön İkaz Yapmadan Buyruk Verme:
‘çabuk buraya gel’
‘şu anda bu işi bitiriyorsun’
Çocuklar genelde sevdikleri şeylerde ağır bir biçimde ilgilenirler ve bu biçimdece dikkatlerini ebeveynin istediği kadar süratli biçimde dağıtamazlar ve bu niçinle vakte muhtaçlık duyarlar
→çocuklara hazırlık vakti verin:
‘5 dk ortasında yemeğe oturuyoruz oyununuzu bitirin’
’10 dk ortasında yola çıkıyoruz’
‘oyununu bitirdiysen yeni oyuna başlama birazdan diş tabibine gidiceğiz.
6.niçin Soruları:
‘niçin bunu yaptın’
‘niçin ağlıyorsun’
‘niçin bana palavra söylemiş oldun’
‘niçin hengame ediyorsunuz’
niye soruları aslında sorunun kaynağına yönelik değildir. Aslında çocuklara suçluluk duygusu verir ve yanlış davranışları gösterir. Çocuklar kendilerini köşeye sıkışmış hissederler ve bu sorulardan kaçmaya çalışırlar (‘ bilmiyorum’) karşı cevap(‘niçin bilmiyorsun’) sonuç. Ebeveyni ve çocuğu tatmin etmez.
→tahlil arayın:
‘Lütfen bir daha düzenle’
‘birbirinizle anlaşabilmek için ne yapabilirsiniz’
‘sorunu nasıl çözebileceğin hakkında bir alım var mı’?
bu biçimdelikle çocuklara savunma sistemi kullanma imkanı verilmez fakat bu denemeyle problemlerin çözülmesi sağlanır ve çocuğa problemleri çözmek için gerekli cüret verilmesi olur.
7. Gerçekçi Olmayan Cezalarla Tehdit Etme:
‘TV yi kapatmazsan 6 hafta meskenden dışarı çıkmazsın’
‘eve vaktinde gelmezsen seni tatile götürmeyeceğiz’
‘altına tabağını bitirmezsen tekrar sana yemek vermeyeceğim’
Bu çeşit yahut benzeri tehditlerle çocuklar ya korkar ya inançsız olurlar yahut büyüklerin boş ve etkisiz tehditlerini öğrenirler.
→gerçekçi ve duruma uygun buyruklar verin:
‘TV yi açarsan bugün seyredeceğin en sevdiğin diziyi seyredemeyeceksin’
‘eve vaktinde gelmezsen seni merak ederiz bu biçimde yarın tüm günü meskende geçirmek zorunda kalırsın’
‘aç değilsen yemek zorunda değilsin ancak yemek daha sonrası tatlı yiyemezsin ‘
Çocuklarınızın sizi dinlemesi için ne yapabilirsiniz:
1.daha epey güzele, övgüye ve doğruya yönelin:
‘vaktinde gelmen ne güzel’
‘bana yardım etmen harika’
‘iyi ki aklına gelmiş’,
‘bunu başarman hayli güzel’
Çocuklar şayet düzgün yaptıkları işler için kâfi dikkati çekerlerse farklı davranmak zorunda kalmazlar.
2. Uygun Davranış İçin Övgü:
Çocuklardan istenen hareketleri çoğunlukla göstermeleri mümkünlüğü övgüsel takviye ile artar. Burada kural istenmeyen bir davranış cezalandırılırsa düzgün davranışlarda ödüllendirilmelidir.
3. Kural Koyma:
‘yemek yerken televizyon kapatılacak’
‘herkes kendi tabağını bulaşık makinesine koyacak’
‘evde terlik giyilecek’
Herkes için geçerli açık, anlaşılır kurallar birlikte hayatı kolaylaştırır ve anlamsız tartışları azaltır. Burada değerli olan kuralların o anki aile nizamına uyup uymadığının test edilmesi ve kuralların ömür değişikliklerine nazaran değiştirilmesidir kurallar aile fertlerinin birbirleriyle görüşmelerinde ve muahedeleriyle belirlenebilir.
4.Etkili İstekler:
‘Ebeveynlerin istekleri aşağıdaki unsurları içerirse tesirli olur:
İsteklerimizi siz uygulamaya hazır olduğunuzda bildirin
İstekleri bildirmedilk evvel olumlu yahut olumsuz sonuçları uygun hesaplayın.
Çocukların dikkati televizyon, görüntü, bilgisayar tarafınca dağınıkken onlara rastgele bir istek bildirmeyin.
Sizinle konuşurken çocuğun dikkatini size verdiğinden emin olun (göz teması).
İsteklerimizi rica olarak değil buyruk olarak bildirin.
İsteklerinizi bir defa söyleyin ve çocuğun yinelamasını isteyin.
Çocuk isteğinizi yaparken onun yakınında kalın.
5.Cezalar ve mantıklı sonuçlar:
Cezalar tesirli olması için:
Cezaların olayla ilintili olmalıdır.
Rastgele bir vakit da değil olayı takip eden vakit da olmalıdır
Çocuk için uygulanabilir olmalıdır
Çocukla önce konuşulmuş olmalıdır
Çocuğa karşı değil çocuğun yaptığına karşı olmalıdır.
Evvelce uyarılmalıdır.
Ebeveyn ne yaparsa yapsın keyfe bağlı fikirsiz yaşı ve duruma uygun olmayan cezalar çocuk ebeveyn alakalarını zedeler.
Ebeveynde bir vakit içinder çocuk olduğunu düşünmeli ve kendi yetiştirme tecrübelerini hatırlamalıdırlar.
Harika ebeveyn olmayı ne kadar isterdik. Televizyon reklamlarda seyrettiğimiz anneler bize nasıl davranmamız gerektiğini gösteriyorlar: Çocuklar beyaz tişörtlerin üstüne ketçap dökseler bile anneler hafifçeçe gülümsüyor. O denli ya kuvvetli leke çıkarıcılar var. Başka bir reklamdaki babayı düşünün oğlu matematikten zayıf not aldığını söylemesine karşın o yalnızca kahvesiyle ilgileniyor ve bu biçimdece güç durumu atlatmaya çalışıyor. Hayır, bizler bu biçimde değiliz. Lekeli tişörte sinirlenebiliyoruz ve zayıf notlar karşısında neyi yanlış yaptık diye endişelenebiliyoruz.
Hisler insanidir:
Her kezinde çocuklarımıza gösterdiğimiz davranışları analiz etmek ve doğruluğunu sorgulamak hakikat bir davranıştır. Bu mevzudaki mükemmeliyetçilik ulaşılmazdır ve aslındada gerekli değildir. Kusursuz olmak tanımlaması bir makine için söylenebilir lakin insanlığı uygun bir tanımlama değildir. İnsanoğlunun farklı durumları vardır yanılgı yapabilir kaç yaşında olursa olsun ister 5 ister 50 farklı hissedebilir. Toplumun en küçük toplumsal beraberliği olan aile ortasında bireylerin tün kusurları ve çapraşık yanları birbiriyle çatışır. Şayet tüm küçük yanılgılar karşın aile dinamiği bundan etkilenmiyorsa o toplumsal beraberlik süreç nazarann bir beraberliktir. bu biçimde ailelerde müsamaha ve fonksiyonellik ön plandadır. Bu biçim aileler birbiriyle bağlantıya geçerek büyüme karşısındakine tolerans gösterme ve kendi ilgi alanları için savaşma imkanı verir.
Çocukların Başarısız Olma Hakkı Yoksa:
Takıntılı halde çocuklarından harikası bekleyen aileler buna karşılık yüksek bir fatura ödemek zorunda kalırlar: zira bu biçimde kendileri de eksiksiz olmak zorundadırlar ve işte orada tehlike başlar. Konuta her vakit yüksek notlarını getirmek zorunda olan bir çocuğun sporda, müzikte yahut mesken işinde başarısız olma hakkı yoktur ve bu her alanda çocuğu zorlar. Bu isteğin altında ebeveynin kendi gerçekleştirmedikleri yatar. ondan sonrasındaki yaşlarda ebeveynin onaylamadığı lakin kendi seçtiği yola giden çocuk’ fakat biz senin için her şeyi yaptık ’cümlesiyle karşı karşıya kalır. Bu cümle güya bir yılı doldurmuş bir kredinin ek faizi üzere kulaklarda yankılanır. Bunun yerine şöyleki denilebilir ‘ yapmak istediğimiz her şeyi senin için yapamadık sana güzel bir çocukluk vermeye çalıştık lakin birçok vakit zorlandık birden fazla vakit sana sinirlendik fakat kendimize de sinirlendik lakin seni olduğun üzere fazlaca seviyoruz’ .
Çocuklar onlar için her şeyi yapan ebeveyne muhtaçlığı yoktur. Onlar muhtaçlıkları olduğunda yanlarında olan ebeveynlerine hasret duyarla. Ebeveyn anlayış göstermeli tıpkı azmanda ömürde istikamet gösterip onları tutmalıdır. Gerektiğinde gerekli sonları koymalı ve gereksiz yasaklamalardan kaçınmalıdır. Buna sıcakkanlı gergin olmayan aile içi davranış dinamiği eklendiğinde çocuğun sağlıklı yetişmesi için gerekli ortam sağlanmış olur.
Yetiştirme Şeklinde Hudut Koyma:
Hudutlar sevgiyle bezenmiş aile içi bağlantılarla birlikte konuşmalıdır. Çocukların hudutlara gereksinimi var derken bu cümle ailelere kendi diktatörlülerini kanıtlama manasına gelmez. Çocuklara sonların gösterilmesi demek sorumlu bir biçimde çocuklara taraf vermek, birlikte yaşamanın gerektirdiği pahaları ve kuralları yaşayarak göstermek ve hudut koymanın güvenlik manasına geldiğini bilince olmak demektir.
Hudutlar aile içi bağlantılarda karalılık ve açıklık manasına gelmektedir. Bu hususta neyin hakikat neyin yanlış olduğuna kara vermemek biroldukça ebeveyni endişelendirir. Başka ebeveyn ile girdikleri rekabette, çocuklarının sevgisini kaybetme korkusu ile bir arada anlamsız duruma uygun olmayan hudutlar konur ya da gerekli yerlerde bir daha tıpkı niçinlerle hiç bir hudut konmaz. Ebeveyn için hudut koyma yetiştirmenin en sevilmeyen yanıdır ve hudut koyan taraf çocuğun hududunu ve öfkesini kazanır.
Klasik Durumlar Ve Tahlil Yolları:
Sormak, yalvarmak, inatlaşmak:
‘sence yeteri kadar şeker yemedin mi’?
‘yeteri kadar televizyon seyretmedin mi’?
‘sence senin yaşındaki. Çocuklar hangi saatte yatıyor.’
Bu soruların gerisinde genelde ebeveynin bahis hakkındaki kendi kanısı yatar. Çok otoriter gözükmemek için ebeveyn açıkça kuraları belirlemekten çekinip soruların gerisine sığınarak çocukların anlamasını bekler.
→ Bunun yerine çocuğunuza açık ve kısa bildiriler verin:
‘Bugün yeteri kadar şeker yedin daha fazla yemeni istemiyorum.’
‘lütfen televizyonun kapat.’
‘vakit epey geç oldu artık uyumanı istiyorum.’
2. Art planda çocuklara buyruklar:
Çocuklar rastgele bir şeyle meşgulken (oyun oynamak, TV izlemek…) art planda ebeveynin buyrukları duyulur yani öbür bir odadan çocuğa seslenilir, bu seslenmede hiç duygusal münasebet ve göz teması yoktur.
‘şimdi odanı topla’
‘ceketini as’,
‘kavga etmeyi bırak’
Çocuklar güzellerine gitmeyen şeyleri duymama dikkate almama aksiyonu gösterirler. Bunu haricinde gelen ikazların ne kadar önemli ve duyulmazsa olabilecek olayların ne kadar tehlikeli olduğuna kara verebilirler.
→ Çocuklarınızla bağlantı ve göz kontağı kurun:
İstenmeyen durumlarda bu şu manaya gelir: çocuğun yanına gidin onunla birebir göz hizasına gelin ve ondan istediğinizi açık ve kısa cümlelerle söyleyin.
3. Bağlantıyı Çok Kısa Tutmak:
Günlük koşturma ortasında ebeveynin birden fazla süratli bir biçimde isteklerini belirtir ve çabucak sonrasında gerisini dönüp başka bir işle meşgul olur daha sonra niye buyruklar yerine getirilmez diye meraklanır.
→ Çocuk reaksiyon verene kadar bekleyin:
Örneğin çocuktan ceketini asmasını istedik (‘ceketini lütfen as’) bunu söyleyip çocuğun reaksiyon vermesini bekleriz bu biçimdelikle buyruğun gerçekliği ve manası daha açık bir biçimde ortaya çıkar ve bununla birlikte hakikat biçimde davranılmasına imkan sağlar. Yani çocuk ceketi asarsa çocuğu övmek yahut ceketi asmazsa çocuğa buyruğu yinelamak üzere.
4.Emir Yerine Yasaklar:
‘ arbede etmeyi bırakın’
‘ayağını sürterek yürüme’
Erişkinler birçok vakit çocuklara ne yapmamaları gerektiğini, neyi bırakmaları gerektiğini, neyin sinirlendirdiğini söylerler. Bu telaffuzlar çocuğun davranışları üzerinde büyük bir baskı yaratır.
→Olumlu gerçek beklentilerinizi içren telaffuzlar kullanın:
‘nasıl anlaşacağınıza kendiniz karar verin’
‘lütfen otur’
bu biçimdelikle çocuklar kendilerinden ne beklendiğini açık bir biçimde öğrenirler.
5.Ön İkaz Yapmadan Buyruk Verme:
‘çabuk buraya gel’
‘şu anda bu işi bitiriyorsun’
Çocuklar genelde sevdikleri şeylerde ağır bir biçimde ilgilenirler ve bu biçimdece dikkatlerini ebeveynin istediği kadar süratli biçimde dağıtamazlar ve bu niçinle vakte muhtaçlık duyarlar
→çocuklara hazırlık vakti verin:
‘5 dk ortasında yemeğe oturuyoruz oyununuzu bitirin’
’10 dk ortasında yola çıkıyoruz’
‘oyununu bitirdiysen yeni oyuna başlama birazdan diş tabibine gidiceğiz.
6.niçin Soruları:
‘niçin bunu yaptın’
‘niçin ağlıyorsun’
‘niçin bana palavra söylemiş oldun’
‘niçin hengame ediyorsunuz’
niye soruları aslında sorunun kaynağına yönelik değildir. Aslında çocuklara suçluluk duygusu verir ve yanlış davranışları gösterir. Çocuklar kendilerini köşeye sıkışmış hissederler ve bu sorulardan kaçmaya çalışırlar (‘ bilmiyorum’) karşı cevap(‘niçin bilmiyorsun’) sonuç. Ebeveyni ve çocuğu tatmin etmez.
→tahlil arayın:
‘Lütfen bir daha düzenle’
‘birbirinizle anlaşabilmek için ne yapabilirsiniz’
‘sorunu nasıl çözebileceğin hakkında bir alım var mı’?
bu biçimdelikle çocuklara savunma sistemi kullanma imkanı verilmez fakat bu denemeyle problemlerin çözülmesi sağlanır ve çocuğa problemleri çözmek için gerekli cüret verilmesi olur.
7. Gerçekçi Olmayan Cezalarla Tehdit Etme:
‘TV yi kapatmazsan 6 hafta meskenden dışarı çıkmazsın’
‘eve vaktinde gelmezsen seni tatile götürmeyeceğiz’
‘altına tabağını bitirmezsen tekrar sana yemek vermeyeceğim’
Bu çeşit yahut benzeri tehditlerle çocuklar ya korkar ya inançsız olurlar yahut büyüklerin boş ve etkisiz tehditlerini öğrenirler.
→gerçekçi ve duruma uygun buyruklar verin:
‘TV yi açarsan bugün seyredeceğin en sevdiğin diziyi seyredemeyeceksin’
‘eve vaktinde gelmezsen seni merak ederiz bu biçimde yarın tüm günü meskende geçirmek zorunda kalırsın’
‘aç değilsen yemek zorunda değilsin ancak yemek daha sonrası tatlı yiyemezsin ‘
Çocuklarınızın sizi dinlemesi için ne yapabilirsiniz:
1.daha epey güzele, övgüye ve doğruya yönelin:
‘vaktinde gelmen ne güzel’
‘bana yardım etmen harika’
‘iyi ki aklına gelmiş’,
‘bunu başarman hayli güzel’
Çocuklar şayet düzgün yaptıkları işler için kâfi dikkati çekerlerse farklı davranmak zorunda kalmazlar.
2. Uygun Davranış İçin Övgü:
Çocuklardan istenen hareketleri çoğunlukla göstermeleri mümkünlüğü övgüsel takviye ile artar. Burada kural istenmeyen bir davranış cezalandırılırsa düzgün davranışlarda ödüllendirilmelidir.
3. Kural Koyma:
‘yemek yerken televizyon kapatılacak’
‘herkes kendi tabağını bulaşık makinesine koyacak’
‘evde terlik giyilecek’
Herkes için geçerli açık, anlaşılır kurallar birlikte hayatı kolaylaştırır ve anlamsız tartışları azaltır. Burada değerli olan kuralların o anki aile nizamına uyup uymadığının test edilmesi ve kuralların ömür değişikliklerine nazaran değiştirilmesidir kurallar aile fertlerinin birbirleriyle görüşmelerinde ve muahedeleriyle belirlenebilir.
4.Etkili İstekler:
‘Ebeveynlerin istekleri aşağıdaki unsurları içerirse tesirli olur:
İsteklerimizi siz uygulamaya hazır olduğunuzda bildirin
İstekleri bildirmedilk evvel olumlu yahut olumsuz sonuçları uygun hesaplayın.
Çocukların dikkati televizyon, görüntü, bilgisayar tarafınca dağınıkken onlara rastgele bir istek bildirmeyin.
Sizinle konuşurken çocuğun dikkatini size verdiğinden emin olun (göz teması).
İsteklerimizi rica olarak değil buyruk olarak bildirin.
İsteklerinizi bir defa söyleyin ve çocuğun yinelamasını isteyin.
Çocuk isteğinizi yaparken onun yakınında kalın.
5.Cezalar ve mantıklı sonuçlar:
Cezalar tesirli olması için:
Cezaların olayla ilintili olmalıdır.
Rastgele bir vakit da değil olayı takip eden vakit da olmalıdır
Çocuk için uygulanabilir olmalıdır
Çocukla önce konuşulmuş olmalıdır
Çocuğa karşı değil çocuğun yaptığına karşı olmalıdır.
Evvelce uyarılmalıdır.
Ebeveyn ne yaparsa yapsın keyfe bağlı fikirsiz yaşı ve duruma uygun olmayan cezalar çocuk ebeveyn alakalarını zedeler.
Ebeveynde bir vakit içinder çocuk olduğunu düşünmeli ve kendi yetiştirme tecrübelerini hatırlamalıdırlar.