Çocuklarda televizyon alışkanlığı

KıtlamA

New member
Bebeklik periyodunda televizyon izletilmesinin tesirleri nelerdir?

Eve yeni bir bebeğin gelmesi anne baba ve kardeşlerin hayatını farklı biçimde değiştirecektir. 0-1 yaş periyodunda, bebekler anneye bağımlıdır. Acıkmalarını, altını kirletmelerini ağlayarak haber verirler. İlgili anne ve babalar çocuğun verdiği iletileri anlar çocuğun muhtaçlığını karşılarlar. Çocuklarına duygusal ve toplumsal karşılık verirler. bu biçimdece anne bebek içinde itimat ilgisi gelişir. Bebek artık gereksinimlerinin vaktinde karşılanacağını bilir ve daha az ağlar yada huzursuzlanır. 0-1 yaş devrinde, beslenme açısından çocuk kendi gereksinimlerini anneye bildirmekle birlikte anne çocuğun yeme turumunu belirler. Dış uyaranların olmadığı, anne ile bebeğin yakın bağı ortasında bebek beslenmelidir. kimi vakit az yiyen yada anneye bakılırsa az yiyen bebeklerin televizyon ve reklam karşısında beslenmesi kelam konusu olabilir. Bebeğin televizyon karsısında vakit geçirmesi demek, bebeğin annenin, mimiklerinden, bakışından, sesinden yani annenin kendisine sağlayacağı duygusal ve toplumsal uyarandan, sevgisinden mahrum-uzak kalmış olması demektir. Bebek bu durumda kendi vücudundan gelen açlık uyaranlarını almakta zorlanacak, dikkatinin dağıtılmasına-televizyone endeksli beslenecektir. Bu da bir daha sonraki öğünün emsal ve güç biçimde sürmesine niye olacaktır.

bu vakitte bebek, toplumsal ilgiler geliştirmeye, agulamaya ve tek sözleri söylemeye başlar. Çocuğun hem toplumsal hemde öteki hünerlerini kazanması ve geliştirmesi bakımverenin duygusal karşılıklar vermesi oranında olacaktır. Yani agulayan bebeğin hecelemesi, heceleyerek konuşan bebeğin de tek sözleri söylemesi anne babanın çocukla karşılıklı vakit geçirmesine, ona karşılık vermesine ve model bulunmasına, birlikte alıştırmalar yapmalarına bağlıdır. bu vakitte televizyon karşısında hayli vakit geçiren çocuklar hem toplumsal bağ hem lisan geli,şimi açısından kuvvetlik yaşayacaklar, yaşına uygun beklenen gelişimi gösteremeyeceklerdir. Bu niçinle anne babalar bebekleri ile mümkün olduğu kadar epeyce vakit geçirmeli, onları ekran başınada bırakmamalıdırlar. Bebeklerin televizyondan uzak tutulmaları, hiç televizyon izlettirilmemeleri sağlıklı gelişmenin yolunda gitmesi açısından değerlidir.

Çocuklar kaç yaşından itibaren, günde ne kadar mühlet televizyon izlemesine müsaade verilebilir?

Çocukların televizyon seyretme vakit içinderı yaşla bağlıdır. Üç yaşından evvel çocukların gelişimlerinin ve kazanacakları marifetlerinin sağlıklı bir yolda devam edebilmesi açısından televizyondan uzak tutulmaları kıymetlidir. bu vakitteki bir iki saatlik televizyon başında kalma gelişimsel problemlere niye olacaktır (konuşmada sıkıntılar, uygun sözel olmayan iletim, jest ve mimiklerini hakikat kullanamama, toplumsal ortamlara ahenk problemleri, yaşıtlarına ve büyüklere uygun toplumsal karşılık verememe, yaşına uygun öğrenme maharetinde meseleler gibi).

Üç yaş daha sonrası ise bir daha toplumsal alaka, dış dünyayı tanıma, öğrenme, düşünme halinde gelişimsel özelliklerin devam ettiği ve yeni kazanımlar edinildiği bir devirdir. Bu devir bununla birlikte çocukları hayal dünyalarının daha geliştiği, gerçekle hayalin ayırt edilmekte zorlanıldığı bir periyottur. Bu devrin öteki en değerli özelliği ise model almadır. bir daha bu vakitte oyun oynama hayli kıymetlidir. Çocuklar oyun oynayarak hayal güçlerini genişletirler, kimlik rollerini edinirler, bunun provasını yaparlar (oyunda erkek, kız rolünü oynama, anne baba olma gibi) ve dış dünyanın kuralllarını tanırlar. Tüm bu niçinlerle hem televizyon izlerken geçirdikleri vakit tıpkı vakitte hangi programların izletildiği kıymet taşır.

Şiddet içerikli programlar çocukların daha fazla şiddet içerikli davranışlar sergilemesine niye olabilir. bir daha televizyondaki hayali kahramanları taklit etmek isteyebilirler. Çocuklar bu vakitte somut düşündükleri için hayali kahramanla özdeşleşerek onu tehlikeli bir halde taklit etmek isteyebilirler. Süpermenin sahiden peleriniyle uçtuklarını, kendilerinin de benzerbir şey taktıklarında uçabileceklerini düşünebilirler. bir daha endişe içerikli programlar çocuğun korku seviyesini artırabilir. Ekranın başında epeyce vakit geçirmeleri, toplumsallaşmalarını, sözel marifetlerini, arkadaş bağlantıları kurmalarını, yaşıtlarıyla uygun oyun oynama hüneri geliştirmelerini, ebeveynlerini model almalarını, gerçek yanlış pahalar sistemi geliştirmelerini etkileyecektir. Aileler bu vakitte günde bir saat kadar televizyon seyretmelerine müsaade vermeli ve çocuklarının hangi programları izleyeceklerini belirlemelidirler.

Bebek ve çocukların TV izledikleri müddetlerde, algılarını yalnızca TV’ye yönettikleri ve öğrenme sürecinde oldukları bu en devirde değerli bir kayıp yaşadıkları belirtiliyor.

Bu bahiste yapılan çalışmalarda epey televizyon izlemenin üstte da açıklandıği üzere, çocuğun konuşması, hayal kurması, düşünme süreçlerini etkilemektedir. bir daha hayli televizyon izlemenin çocuğun toplumsallaşması, dikkati ve öğrenme maharetleri üzerine olumsuz tesiri olduğu da bulunmuştur. Üstte hem bebeklik birebir vakitte okul öncesi çocuklar için fazla ekran başında kalmanın çocukların gelişmenini nasıl olumsuz etkilediğine değindim. Çocukların toplumsal etkileşim, sözel maharet, sözel olmayan maharet, düşünme, öğrenme, model alma, taklit ve davranışları etkileniyor. Bu etkilenmemin olmaması için ebeveynler hem çocuklarının ekran karşısında geçirecekleri vakti tıpkı vakitte izledikleri programları denetlemelidirler.

Çocukların TV izlemesini azaltmak için neler yapılabilir?

Çok ekranın başında kalan çocuklar için ebeveynler her şeydilk evvel çocuğun televizyon izleme mühlet ve programları belirleme sonucunın kendilerine ilişkin oduğunu hatırlamalıdırlar. Yani ebeveynler müsaade verdiği için yada bunu denetlemedikleri için çocuklar epeyce televizyon izlerler. Bunun gelişimlerine olumsuz tesiri okullar başladıktan daha sonra da ders başarılarına olumsuz tesiri olacaktır. birebir vakitte bu süreç epey direktif gidilerek değil, çocukla bir uzlaşı ortasında halledilmeye çalışılmalıdır. Bunun için ebeveynler çocukları ile bir arada televizyon izleme saati ve programları hakında konuşmalıdır. Buna bir sonluluk getireceklerini söylemeli, televizyon izleme vakti ve program içeriği konusunda çocuğun fikrini almalıdırlar. bir daha hayli televizyon izleyen bir çocukta, sınırlama getirilirken televizyon izlediği saatleri öteki bir aktiflikle doldurmaları ve bunun sonucunı da çocukla birlikte vermeleri değerlidir. Ebeveyler alternatif etkinlikler bulabilir yada çocuğun bulmasını isteyebilirler. Daha küçük çocuklar için birlikte verdikleri karara çocuk uyduğunda ödüllendirmeye gidebilirler.

Anne ve babalar çocuklarına TV izletirken dikkat etmesi gerekenler neler?

Anne ve babalar çocukların ekran başında kaldıkları saatleri sıklıkla farketmezler. İşe çocuklarının günde, toplam ne kadar vakit televizyon izleyerek geçirdiklerini gözleyerek ve bunu farkederek başlayabilirler. Çocukları televizyonun karsında olağanın fazlaca üstünde vakit geçiriyorsa buna yönelik tahlil arayışlarına başlamalıdırlar. Okul öncesi ve devrindeki çocuklar için ek olarak izledikleri programların içeriğine dikkat etmelidirler. Özellijkle şiddete eğilimin genetik, hormanal niçinleri olduğu üzere bununla birlikte öğrenilen bir durum olduğunu da bilmelidirler. Televizyondaki şiddet içeren programlarda şiddetin yüceltilmesi, haklı kılınması, olağanlaştırılması, şiddet gorenin acısının yok üzere sunulması, empatiden uzak şiddet içerikli sinemalar, şiddet uygulayanların cezasız kalması ya da eleştirilmemesi çocukları şiddete yönlendiren niçinlerden sayılabilir. bir daha çocukların kahramanlaştırdıkları şahısları model almaları onlar üzere davranmak istemeleri bilinen bir durumdur. Şiddet uygulayıcıları sinemalarda kahramanlaştırılırlarsa onların çocuklar tarafınca taklit edilmesi beklenebilir. Çocuklar görsel olarak şahit oldukları davranışları sergileme eğilimindedir. Bu açılardan da çocukların şiddet içerikliprogramlardan uzak tutulması kıymetlidir.

Aileler televizyon izleme konusunda çocuklarına model olmalıdırlar. Bilhassa 3-6 yaş çocuğu anne babanın özelliklerini ve alışkanlıklarını model almaya hazırdır. Güç çocuklar için aileler televizyonu çocuğu sakinleştirici bir sistem olarak kullanmamalıdırlar. bir daha ailerler yorulduklarında dinlenmek için çocuğu televizyona teslim etmemelidirler. Aileler televizyonunun izlenme müddetini (günlük) ve içeriğini belirlemelidirler. Bunu net bir kural olarak tanımladıklarında ve taviz vermediklerinde çocuklar bu kurala uymayı öğreneceklerdir. Vakit zaman kuralda esnemeyapıldığında, çocuk aileyi zorlayarak tekrar kuralda esneme yapması için zorlayacak, ailenin hudutlarını esnetmenin yollarını deneyecektir. Çalışan anne babalar, çocuğa bakım beren büyük ebeveynler yada bakıcıların televizyonu açık bırakma müddetlerini, izlettikleri programları denetlemelidirler. Bilhassa soyut kavramları içeren programları bir arada izlemeye uğraş etmelidirler. Vakit zaman program sırasında çocuğun kavramlardan ne anladığı araştırılmalı yanlış olanlar hakkında bilgi verilmelidir (bu sık yapılmamalı fazlaca didaktik vakit geçirmek çocuğu sıkabilir). Aileler şiddet içeren programlardan çocukları uzak tutmalıdır. Kitap okuma, sinema ve tiyatroya gitme bahislerinde da çocuğa örnek olmalıdır.

Çocuklar bir programın gerçek olup olmadığına nasıl karar verebilir? Kendilerini izledikleri çizgi kahramanlara benzeten çocukları bekleyen tehlikeler neler?

Sekiz dokuz yaşına kadar çocuklar somut düşünürler. Soyut kavramları erişkinlerin anladığı biçimde anlamazlar. Yani süpermen pelerin taktığında uçabilirse, bu biçimde kendisi de pelerin taktığında uçabilir üzere. Kahramanın oyuncağı alınıyorsa ve o da vuruyorsa bu hakikat bir şey olarak sunuluyorsa, çocuk bu türlü öğrenir. bir daha 3-6 yaş periyodu anne babayı ve izledikleri çizgi sinema kahramanlarını model alma vakit içinderıdır. Çocuklar tıpkı anne babanın kimliklerini nasıl model alıyorlarsa (kızın annesine benzemeye çalışması, hakikat yanlışı, ahlakı onlardan öğrenmeleri ve kendi kimliklerinin bir kesimi olarak benimsemeleri gibi) bu kahramanları da taklit ederek önların özelliklerini de benimeseyebilirler. Bunlar kimi vakit gerçek şeyler olabildiği üzere yanlış şeyler olduğunda çocuk için sorun yaratabilir. Bu yüzden sonunu öngoremedikleri tehlikeli davranışlar sergileyebilirler. Onlar üzere olmak isteyip günlük ömürde arkadaşları ve ebeveynleri ile çatışabilirler.

Reklamların bebek ve çocuklar üstündeki tesiri neler? Çocuklar genel olarak reklamlara ilgi duyuyor. Bu durumun aşikâr bir sebebi var mı?

Reklam izleyerek geçirilen vakit televizyon izlemenin bir kesimi. Çocukların reklam izlemeyi sevdiği, bilhassa izlediği durumlar olabiliyor. Bu üstte belirtiğim üzere annebaba ile geçirilmeyen, oyun oynanmayan, duygusal ve toplumsal uyaransız geçirilen vakit demek. kimi vakit anne babalar çocuklarını sessizleştikleri için televizyon başında bırakabiliyor, kimi vakit de toplumsal gelişimi güzel olmayan olan çocuklar daha fazla televizyonun-reklamın başında vakit geçirebiliyor. beraberinde reklam içerikleri tüketimi destekleyen halde çocuklara yönelik olduğundan,sürekli isteyen, istekleri alınan ve şad olmayan, memnun olmayan özelliklerin gelişmenine niye olabilir. Bu da daha az paylaşımcı, daha epey benmerkezci, kendini düşünen, oyun sırasında karşısındakinin kurallarına kıymet vermeyen ve uygun toplumsal ve yaşıt alakaları kuramayan özelliklerin gelişime taban hazırlayabilir.

Televizyon aile içi bağlantısı nasıl etkiliyor?

Uygun vakit içinderda televizyon izleme ve programlar içerik olarak denetlendiğinde aile içi irtibat bozulmayabilirken, uzun müddet televizyonun başında kalan çocuk ve ailer için, aile içi etkileşimini bozucu, kimi zamande yıkıcı bir tesire niye olabilir. Birbirleriyle göz teması, toplumsal temas ve irtibat kuramayan aile bireylerine dönüştürebilir. Birbirlerinin gereksiniminin farkında olmayan, çocuğun yolunda gitmeyen meselelerini görmeyen aile bireyleri ortaya çıkabilir. Bu durum her dönemde-her yaşta aile ile etkileşime ve aileyle vakit geçirmeye gereksinimi olan çocuklar için sorun olur.