Okul öncesi çocuklarda ritüeller ve takıntılı davranışları pek sık görürüz. Anne babalar çoğunlukla çocuklarının birebir kıyafetleri giydiğinden, tıpkı kaşığı kullanmak istediğinden, belirli bir biçimde yemek yediğinden yakınır. bu vakitteki her takıntı çocuğun ruhsal bir sorun yaşadığı manasına gelmez. Bu yaşlardaki takıntılar kimi vakit çocuğun maharetlerini geliştirmesinin yoludur, kimi vakit de ömrünü denetim etme eforunun bir kararıdur ve büsbütün olağandır. Obsesif kompulsif bozukluk bundan hayli daha fazlasıdır, çocuğun omurundaki tüm alanlarda külfete niye olur ve 7 yaş öncesinde epeyce nadiren görülür.
Bu bozukluğu anlamak için evvela obsesyon ve kompulsiyonları tanımlamak gerekir:
Obsesyon (takıntılı düşünceler): istenmeyen ve rahatsız edici fikirlerdir. Ağır bir telaş ve rahatsızlık hissi oluştururlar. örnek: aklından tekraren küfürlü kelamlar geçmesi Kompulsiyon: obsesyonlardan kaynaklanan ağır tasayı azaltmak için çocuğun yaptığı şeylerdir. Çocuk, yenidenlayıcı bir davranış ile obsesyonun oluşturduğu ağır problem hissinden kurtulmaya çalışır. kimi vakit zihinsel kompulsiyonlar da olabilir, yani çocuk obsesyonun tesirini azaltmak için aklına öteki bir fikir getirir. Örnek: aklından geçen kelamların tesiri geçsin diye 20 sefer el yıkama Sık görülen obsesyonlar:
• Kirlenme: çok sık görülür. Birtakım objelere dokunup kirlenme tasası, bu niçinle hastalanma kaygısı üzere örnekler verilebilir.
• Kazara birine ya da kendine ziyan verme korkusu
• Simetri :nesneleri aşikâr bir renge, boyuta göre dizme gereksinimi duymak olarak tanımlanabilir.
• Harikalık: mesela kıyafetinin tam olması gerektiği biçimde durduğundan emin olma isteği.
• Yasak kanılar :ergenlik devrine girerken bu takıntılar artış gösterir. Küfürlü niyetler, cinsel içerikli fikirler, istenmeyen lakin akıldan çıkmayan imajlar olabilir. Sık Görülen Kompulsiyonlar:
• Yıkanma/temizlik: çok el yıkama, mutfağı tekraren temizleme, tekraren ya da uzun mühlet duş alma…
• Denetim etme: kapıyı, çantayı, telefon ederek sevdiği birisinin âlâ olup olmadığını denetim etme, bu niçinle yapacağı işleri yetiştirememe, meskenden çıkamama.
• Sayma, vurma, dokunma, silme
• Sıraya koyma, düzenleme Belirtiler vakit ortasında değişim gösterebilir. Çok küçük çocuklar, obsesyonlarını ve bunlarla ilişkilendirdiği kaygılarını söz edemeyebilirler. Obsesif kompulsif bozukluk, çocuklarda tasa, hüzün, kızgınlık, utanç ve suçluluk hislerine yol açabilir.
Takıntılar hem çocuk birebir vakitte aile için fazlaca yorucudur. Yemek vakit içinderı, uyku vakit içinderı aile için kabusa dönüşür. Çocuk kahrını yatıştırmak için ailesinden yardım almaya çalışır, onları da kendi takıntı sistemine katar. Annesine 20-30 kere “kirlendim mi?” diye sorabilir, babasından bardağını tekraren yıkamasını isteyebilir. Çocuklar ekseriyetle okulda bu takıntıları konuta bakılırsa daha güzel denetim ederler lakin buna karşın yaşadıkları problem, okul muvaffakiyetinde düşmeye, arkadaş ilgilerinde bozulmaya, odaklanma kuvvetliklerine niye olur.
Bu bozukluğu anlamak için evvela obsesyon ve kompulsiyonları tanımlamak gerekir:
Obsesyon (takıntılı düşünceler): istenmeyen ve rahatsız edici fikirlerdir. Ağır bir telaş ve rahatsızlık hissi oluştururlar. örnek: aklından tekraren küfürlü kelamlar geçmesi Kompulsiyon: obsesyonlardan kaynaklanan ağır tasayı azaltmak için çocuğun yaptığı şeylerdir. Çocuk, yenidenlayıcı bir davranış ile obsesyonun oluşturduğu ağır problem hissinden kurtulmaya çalışır. kimi vakit zihinsel kompulsiyonlar da olabilir, yani çocuk obsesyonun tesirini azaltmak için aklına öteki bir fikir getirir. Örnek: aklından geçen kelamların tesiri geçsin diye 20 sefer el yıkama Sık görülen obsesyonlar:
• Kirlenme: çok sık görülür. Birtakım objelere dokunup kirlenme tasası, bu niçinle hastalanma kaygısı üzere örnekler verilebilir.
• Kazara birine ya da kendine ziyan verme korkusu
• Simetri :nesneleri aşikâr bir renge, boyuta göre dizme gereksinimi duymak olarak tanımlanabilir.
• Harikalık: mesela kıyafetinin tam olması gerektiği biçimde durduğundan emin olma isteği.
• Yasak kanılar :ergenlik devrine girerken bu takıntılar artış gösterir. Küfürlü niyetler, cinsel içerikli fikirler, istenmeyen lakin akıldan çıkmayan imajlar olabilir. Sık Görülen Kompulsiyonlar:
• Yıkanma/temizlik: çok el yıkama, mutfağı tekraren temizleme, tekraren ya da uzun mühlet duş alma…
• Denetim etme: kapıyı, çantayı, telefon ederek sevdiği birisinin âlâ olup olmadığını denetim etme, bu niçinle yapacağı işleri yetiştirememe, meskenden çıkamama.
• Sayma, vurma, dokunma, silme
• Sıraya koyma, düzenleme Belirtiler vakit ortasında değişim gösterebilir. Çok küçük çocuklar, obsesyonlarını ve bunlarla ilişkilendirdiği kaygılarını söz edemeyebilirler. Obsesif kompulsif bozukluk, çocuklarda tasa, hüzün, kızgınlık, utanç ve suçluluk hislerine yol açabilir.
Takıntılar hem çocuk birebir vakitte aile için fazlaca yorucudur. Yemek vakit içinderı, uyku vakit içinderı aile için kabusa dönüşür. Çocuk kahrını yatıştırmak için ailesinden yardım almaya çalışır, onları da kendi takıntı sistemine katar. Annesine 20-30 kere “kirlendim mi?” diye sorabilir, babasından bardağını tekraren yıkamasını isteyebilir. Çocuklar ekseriyetle okulda bu takıntıları konuta bakılırsa daha güzel denetim ederler lakin buna karşın yaşadıkları problem, okul muvaffakiyetinde düşmeye, arkadaş ilgilerinde bozulmaya, odaklanma kuvvetliklerine niye olur.