Aile hayatındaki “rutinler” ve “ritüeller” ne manaya gelmektedir?
Koronavirüs salgını bilim kurgu sahnelerinde gorebileceğimiz biçimde dünyayı olağanüstü bir değişime uğrattı. Çocuklar okula gidemiyor, uzaktan eğitim alıyor, dışarı çıkamıyor, arkadaşları ile görüşemiyorlar. Anne babaların bir kısmı konuttan çalışırken, işe devam edenler meskene girip çıkarken tedirginlik yaşıyor ya da izole öbür bir yerde kalıyorlar. Bu hepimiz için, bilhassa de çocuklar için korkutucu ve meçhullüğü olan bir periyot. Salgın sırasında çocukların ve ailelerin hayatları, ritüleleri ve rutinleri derinden değişti. Bu rutin ve ritüellerin değişiminin çocuklardaki karışığının ne olduğu sorusu değerli hale geldi.
“Rutin” ve “ritüel” sözleri kimi vakit birbirinin yerine kullanılır. bir daha de kimi kıymetli farklılıklar var. Rutinler “basitlık, çeşitlilik göstermeyen, alışılagelmiş nizam ortasında yapılan davranışlar” olarak tanımlanmaktadır. Rutinlerde daha epeyce yapılması gereken, anlık yapılan, daha sonrasında üzerinde hayli düşünülmeyen, daha somut irtibata hizmet eden davranışlardır. Rutinler, bir çocuğun hayatındaki günlük bakılırsavler için bir temel sağlayan, yinelanan, öngörülebilir olaylardır. Ebeveynler bu rutinleri çocukların uyku ve yeme gereksinimlerini karşılamak ve çocukların öz-denetim gelişmenini desteklemek için şahsileştirebilirler. Öte yandan, “adet haline gelen aşikâr aralıklarla yenidenlanan şey (davranış) ” formunda tanımlanan ritüeller daha fazlaca sembolik irtibatla ilgilidirler. Küme olarak ‘aile kıymetlerimizi, bizim kim olduğumuzu’ söz ederler ve kim oluğumuzun yanıtının-anlamının sürekliliğini sağlayarak nesiler boyunca aktarırlar. Ritüeller aileler ve çocukların karşılıklı olarak, daha derin seviyede ilişki kurmalarının bir yoludur. Ritüeller ve rutinler, ebeveynler ve çocuklar içindeki bağlantıları besleyen inançlı ortamlar oluşturmak için birlikte çalışır. Ebeveyn ve çocuk içinde bağı güçlendirirken, bir iştirak oluşturur. Rutinlere sembolik pahalar atfedilmeye başlandığında bir ritüel olma potansiyelleri vardır.
Rutinler-ritüeller niye bu kadar kıymetlidir ve niye çocukların rutinlere-ritüellere gereksinimleri vardır?
Aile bireyleri tarafınca yapılan rutinler ve ritüeller, aile hayatını kolaylaştırmaya, aile kıymetlerinin aktarılmasına ve aile kimliğinin oluşumuna hizmet eden yinelanan davranış kalıplarıdır. Rutinler, çocuklara muhakkak bir nazaranvi yerine getirmek için bir yol sağlar. Ebeveynlere çocukları ile duygusal bağlar kurma fırsatı sunar. Aile hayatını organize eder, aile kimliğini güçlendirir, kuvvetli aile bağları ve aidiyet hissini geliştirir. Araştırmalar, ritüellerin “için aile üyeleri içindeki toplumsal etkileşimi kolaylaştırdığını ve kültürel özelliklerin aktarılmasında rol oynadığını ortaya koymuştur. Aile üyeleri hem olağan rutinleri birebir vakitte daha özel ritüelleri yapmak için bir arada vakit harcadıkça, çocuklar, ebeveynlerin neye bedel verdiğini ve neye inandığını daha yeterli anlayacaklardır.
hayatın erken devirlerinden itibaren oluşturulan rutinler ve ritüeller, çocukların akademik ve toplumsal olarak gelişmelerine olumlu katkı sunarlar. Aile ortasında tabiatıyla oluşan aile rutinleri ve manalı ritüeller, çocuklar için hem davranışı yönlendiren öngörülebilir bir yapı birebir vakitte erken gelişimi destekleyen duygusal bir iklim sağlar. Çocukların öz-denetimlerinin gelişmesine yardımcı olurlar. Çocuklara manalı bir biçimde söz ve toplumsal marifetler geliştirme fırsatı da verirler.
Araştırmaya göre, bebeklik ve okul öncesi devirde çocuklar daha sağlıklı ve ailede öngörülebilir rutinler olduğunda davranışları daha yeterli düzenleniyor. Bir çalışmaya bakılırsa, tertipli yatmadan evvel rutinleri olan çocuklar, daha az nizamlı rutinlere sahip olanlardan daha erken uyur ve gece daha az uyanırlar.
Salgın devrinde rutinler ve ritüeller oluşturmanın faydaları
Günlük hayat tertibinin kökten değiştiği salgın günlerinde, oluşturulan epeyce küçük rutinler bile aile üyelerini bir ortaya getirir ve istikrar duygusu verir. bir daha aile rutinleri ve ritüelleri bu güç vakit içinderı biraz daha katlanılabilir hale getirebilir. Bilhassa kriz ya da olumsuz ömür olaylarında, yapılan ritüller ailelerde belirsizliğin azalması istikrar ve itimadın bir daha sağlanmasına hizmet eder.
Her ailenin farklı istekleri, muhtaçlıkları ve ilgi alanları vardır. Salgın periyodunda aileler kesinlikle kendi rutinlerini ve ritüellerini yaratmanın bir yolunu bulmalıdırlar. Salgın sırasında aile bireylerine âlâ gelen, istikrar, inanç hissini arttıran rutinler; kısa yürüyüşler, konut ortamında spor, yürüyüş, idmanlar, gün içerisinde etkinlikler, paklık ve virüsten korunma ile ilgili davranış kalıplarını geliştirme, keyifli vakit geçirme aktiflikleri, aile TV vakti, yemek (hafta sonu kahvaltıları, akşam yemekleri), uyku (yatmadan evvel pijamaları giyme, dişleri fırçalama, tuvalet, bir kitap okuma ve uyku zamanı gibi). Aidiyet hissini artıran aile ritüelleri: ortak aile yemek vakti; hafta sonları spor ve sinemalar üzere keyifli aktiviteler; doğum günleri, yıldönümleri ve toplantılar üzere kutlamalar; dini ritüeller, ulusal bayramlardaki rüitüeller, etnik yiyecekleri bir arada hazırlamak, yöresel kültürel etkinlikler üzere.
Rutinler birinci belirlendiğinde ebeveynler rutinlerin yapılmasına yönlendirici olarak vakit ayırmak zorunda kalırlar. vakit içinde çocuklar rutinleri uygulamayı ve sürmeyi daha fazla becerirler. Süreçte daha sıradanten karmaşık rutinlere geçilir. Rutinler çocukların günlük faaliyetlere katılmalarını sağlar. Yani rutinler çocukların bağımsızlığını teşvik eder. Çocuklar bir daha sonraki şeyin ne olduğunu bildiğinde, onu yapmaya daha istekli olur. Fakat beraberinde kendi başlarına yapmaya motive olur. Oluşturulan rutinler ekseriyetle günlük hayat marifetlerin etrafında döner. Rutin bir çocuğun bir daha sonraki adımın ne olduğunu bilmesini sağladığı için, ona devam etme ve o şeyi yapma itimadı verir. Bir yerde daima bir rutin var ise, çocuk olayları ve sonuçlarını önbakılırsabilir. Bu, çocuğun benlik hissini geliştirir. İstikrar, çocukların kendilerini daha inançlı hissetmelerini sağlar.
Tablo: Ebeveynlerin rutin ve ritüeller geliştirmesinin çocuklar için kıymetli ve tesirleri
Ebeveynlere rutinlerin planlanmasında ve uygulanmasında öneriler
Pozitif olun.
Başlangıçta, uygun olan ritüeller için kesinlikle çocukların planlayıcı-katılımcı olmalarını sağlayın.
Esnek olun. Uygulamada değişim göstermeye, geri ya da ileri gitmeye hazır olun.
Planladığınız üzere gitmediğinde sakin kalın. Çocuklar sizi model alacaklarından yapmayı beceremedikleri rutinlerde de sizi model alacaklardır. Sakin kalarak, rutinlerin uygulamasını keyifli bir biçimde devam ettirin
Süreklilik ve tutarlılık gösterin.
neticeleri değil çabayı övmeyi unutmayın.
Rutin ortasında neyin berbat gittiğine değil, neyin düzgün gittiğine odaklanın. Kesinlikle düzgün gidecek, yapmayı başarabilecekleri hareketleri rutinlere katmayı ihmal etmeyin
Koronavirüs salgını bilim kurgu sahnelerinde gorebileceğimiz biçimde dünyayı olağanüstü bir değişime uğrattı. Çocuklar okula gidemiyor, uzaktan eğitim alıyor, dışarı çıkamıyor, arkadaşları ile görüşemiyorlar. Anne babaların bir kısmı konuttan çalışırken, işe devam edenler meskene girip çıkarken tedirginlik yaşıyor ya da izole öbür bir yerde kalıyorlar. Bu hepimiz için, bilhassa de çocuklar için korkutucu ve meçhullüğü olan bir periyot. Salgın sırasında çocukların ve ailelerin hayatları, ritüleleri ve rutinleri derinden değişti. Bu rutin ve ritüellerin değişiminin çocuklardaki karışığının ne olduğu sorusu değerli hale geldi.
“Rutin” ve “ritüel” sözleri kimi vakit birbirinin yerine kullanılır. bir daha de kimi kıymetli farklılıklar var. Rutinler “basitlık, çeşitlilik göstermeyen, alışılagelmiş nizam ortasında yapılan davranışlar” olarak tanımlanmaktadır. Rutinlerde daha epeyce yapılması gereken, anlık yapılan, daha sonrasında üzerinde hayli düşünülmeyen, daha somut irtibata hizmet eden davranışlardır. Rutinler, bir çocuğun hayatındaki günlük bakılırsavler için bir temel sağlayan, yinelanan, öngörülebilir olaylardır. Ebeveynler bu rutinleri çocukların uyku ve yeme gereksinimlerini karşılamak ve çocukların öz-denetim gelişmenini desteklemek için şahsileştirebilirler. Öte yandan, “adet haline gelen aşikâr aralıklarla yenidenlanan şey (davranış) ” formunda tanımlanan ritüeller daha fazlaca sembolik irtibatla ilgilidirler. Küme olarak ‘aile kıymetlerimizi, bizim kim olduğumuzu’ söz ederler ve kim oluğumuzun yanıtının-anlamının sürekliliğini sağlayarak nesiler boyunca aktarırlar. Ritüeller aileler ve çocukların karşılıklı olarak, daha derin seviyede ilişki kurmalarının bir yoludur. Ritüeller ve rutinler, ebeveynler ve çocuklar içindeki bağlantıları besleyen inançlı ortamlar oluşturmak için birlikte çalışır. Ebeveyn ve çocuk içinde bağı güçlendirirken, bir iştirak oluşturur. Rutinlere sembolik pahalar atfedilmeye başlandığında bir ritüel olma potansiyelleri vardır.
Rutinler-ritüeller niye bu kadar kıymetlidir ve niye çocukların rutinlere-ritüellere gereksinimleri vardır?
Aile bireyleri tarafınca yapılan rutinler ve ritüeller, aile hayatını kolaylaştırmaya, aile kıymetlerinin aktarılmasına ve aile kimliğinin oluşumuna hizmet eden yinelanan davranış kalıplarıdır. Rutinler, çocuklara muhakkak bir nazaranvi yerine getirmek için bir yol sağlar. Ebeveynlere çocukları ile duygusal bağlar kurma fırsatı sunar. Aile hayatını organize eder, aile kimliğini güçlendirir, kuvvetli aile bağları ve aidiyet hissini geliştirir. Araştırmalar, ritüellerin “için aile üyeleri içindeki toplumsal etkileşimi kolaylaştırdığını ve kültürel özelliklerin aktarılmasında rol oynadığını ortaya koymuştur. Aile üyeleri hem olağan rutinleri birebir vakitte daha özel ritüelleri yapmak için bir arada vakit harcadıkça, çocuklar, ebeveynlerin neye bedel verdiğini ve neye inandığını daha yeterli anlayacaklardır.
hayatın erken devirlerinden itibaren oluşturulan rutinler ve ritüeller, çocukların akademik ve toplumsal olarak gelişmelerine olumlu katkı sunarlar. Aile ortasında tabiatıyla oluşan aile rutinleri ve manalı ritüeller, çocuklar için hem davranışı yönlendiren öngörülebilir bir yapı birebir vakitte erken gelişimi destekleyen duygusal bir iklim sağlar. Çocukların öz-denetimlerinin gelişmesine yardımcı olurlar. Çocuklara manalı bir biçimde söz ve toplumsal marifetler geliştirme fırsatı da verirler.
Araştırmaya göre, bebeklik ve okul öncesi devirde çocuklar daha sağlıklı ve ailede öngörülebilir rutinler olduğunda davranışları daha yeterli düzenleniyor. Bir çalışmaya bakılırsa, tertipli yatmadan evvel rutinleri olan çocuklar, daha az nizamlı rutinlere sahip olanlardan daha erken uyur ve gece daha az uyanırlar.
Salgın devrinde rutinler ve ritüeller oluşturmanın faydaları
Günlük hayat tertibinin kökten değiştiği salgın günlerinde, oluşturulan epeyce küçük rutinler bile aile üyelerini bir ortaya getirir ve istikrar duygusu verir. bir daha aile rutinleri ve ritüelleri bu güç vakit içinderı biraz daha katlanılabilir hale getirebilir. Bilhassa kriz ya da olumsuz ömür olaylarında, yapılan ritüller ailelerde belirsizliğin azalması istikrar ve itimadın bir daha sağlanmasına hizmet eder.
Her ailenin farklı istekleri, muhtaçlıkları ve ilgi alanları vardır. Salgın periyodunda aileler kesinlikle kendi rutinlerini ve ritüellerini yaratmanın bir yolunu bulmalıdırlar. Salgın sırasında aile bireylerine âlâ gelen, istikrar, inanç hissini arttıran rutinler; kısa yürüyüşler, konut ortamında spor, yürüyüş, idmanlar, gün içerisinde etkinlikler, paklık ve virüsten korunma ile ilgili davranış kalıplarını geliştirme, keyifli vakit geçirme aktiflikleri, aile TV vakti, yemek (hafta sonu kahvaltıları, akşam yemekleri), uyku (yatmadan evvel pijamaları giyme, dişleri fırçalama, tuvalet, bir kitap okuma ve uyku zamanı gibi). Aidiyet hissini artıran aile ritüelleri: ortak aile yemek vakti; hafta sonları spor ve sinemalar üzere keyifli aktiviteler; doğum günleri, yıldönümleri ve toplantılar üzere kutlamalar; dini ritüeller, ulusal bayramlardaki rüitüeller, etnik yiyecekleri bir arada hazırlamak, yöresel kültürel etkinlikler üzere.
Rutinler birinci belirlendiğinde ebeveynler rutinlerin yapılmasına yönlendirici olarak vakit ayırmak zorunda kalırlar. vakit içinde çocuklar rutinleri uygulamayı ve sürmeyi daha fazla becerirler. Süreçte daha sıradanten karmaşık rutinlere geçilir. Rutinler çocukların günlük faaliyetlere katılmalarını sağlar. Yani rutinler çocukların bağımsızlığını teşvik eder. Çocuklar bir daha sonraki şeyin ne olduğunu bildiğinde, onu yapmaya daha istekli olur. Fakat beraberinde kendi başlarına yapmaya motive olur. Oluşturulan rutinler ekseriyetle günlük hayat marifetlerin etrafında döner. Rutin bir çocuğun bir daha sonraki adımın ne olduğunu bilmesini sağladığı için, ona devam etme ve o şeyi yapma itimadı verir. Bir yerde daima bir rutin var ise, çocuk olayları ve sonuçlarını önbakılırsabilir. Bu, çocuğun benlik hissini geliştirir. İstikrar, çocukların kendilerini daha inançlı hissetmelerini sağlar.
Tablo: Ebeveynlerin rutin ve ritüeller geliştirmesinin çocuklar için kıymetli ve tesirleri
| Rutin ve ritüeller ebeveyn-çocuk bağlarının oluşmasına ve güçlenmesine fırsat sağlar Rutinler aile hayatını organize eder Rutinler tanımlanmış roller ve sorumluluklar geliştirir Rutin ve ritüeller aile kimliğini güçlendirir Rutin ve ritüeller aidiyet hissini geliştirir Rutinler çocuğu (kendilerini) neyin beklediğini, bilmesini sağlar. Bir çocuk ne olacağını bildiğinde hayat fazlaca daha rahat ve manalı olur. Rutinler, ömrün öngörülebilir olduğu duygusu yaratır. Rutinler rahatlatıcıdır zira çocuğa güvenlik duygusu verir. Rutin ve ritüeller güvenlik ve rahatlık yoluyla gelişmiş duygusal öz kontrol sağlar Rutinler öngörülebilirlik yoluyla gerilimi azaltır Rutin ve ritüeller artan itimat ve güvenlik duygusu sağlar Rutin ve ritüeller çocukların toplumsal maharetlerini ve akademik olarak gelişmesine yardımcı olur |
Ebeveynlere rutinlerin planlanmasında ve uygulanmasında öneriler
Pozitif olun.
Başlangıçta, uygun olan ritüeller için kesinlikle çocukların planlayıcı-katılımcı olmalarını sağlayın.
Esnek olun. Uygulamada değişim göstermeye, geri ya da ileri gitmeye hazır olun.
Planladığınız üzere gitmediğinde sakin kalın. Çocuklar sizi model alacaklarından yapmayı beceremedikleri rutinlerde de sizi model alacaklardır. Sakin kalarak, rutinlerin uygulamasını keyifli bir biçimde devam ettirin
Süreklilik ve tutarlılık gösterin.
neticeleri değil çabayı övmeyi unutmayın.
Rutin ortasında neyin berbat gittiğine değil, neyin düzgün gittiğine odaklanın. Kesinlikle düzgün gidecek, yapmayı başarabilecekleri hareketleri rutinlere katmayı ihmal etmeyin