Salgın niçiniyle gerilim açısından gençler risk altında mıdır?
Gençler bilhassa koronavirüs hakkında toplumsal medya platformunda ve ya internette daima bilgiye maruz kalmaları, bu ayrıntıların bir kısmının bile hakikat olmadığı durumlar niçiniyle kaygı yaşayabilirler. Haber sitelerinin yanı sıra Twitter, whatsupp ve Instagram’daki coronavirüs ile ilgili sık sık yapılan bilgi paylaşımları, bilhassa ayrıntıların daha abartılı olması, kıyamet kestirimleri formundaki haberler virüsü olduğundan daha tehdit edici hissetmesini sağlayabilir. İnternetteki bilgiler, haberler abartı yahut en makûs senaryoları yazma eğilimindedir. .Dünya Sıhhat Örgütü ve Sıhhat Bakanlığı, TTB (Türk Tabipleri Birliği), KLİMİK (Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği), TPD (Türkiye Psikiyatri Derneği) , COGEPDER (Türkiye Çocuk ve Genç Psikiyatrisi Derneği) üzere yüksek uzmanlığa sahip emniyetli bilgi kaynakları, gençlerin çoklukla bilgi almak için başvurdukları yerler değildir. Anne babalar gençlerin bilgi aldıkları kaynakların farkında olmalı ve onlara yanlışsız kaynaklar sunmalıdırlar.
Aynı anda ortaya çıkan bilgi ölçüsü ve ayrıntıların karmaşıklığı gençlerin de başını karıştıracaktır. Gençlerin neyin gerçek neyin uydurma olduğunu anlamaları zordur ve bu niçinle telaş, endişe ve kaygı yaşayabilirler. Her ne kadar virüse yakalanma riskinin düşük olsa da ya da yavaşça klinik belirtilerle hastalığı geçirme oranları yüksek olsa bile gençler içinde endişenin giderek arttığı belirtilmektedir.
Gençlik devri; çocuklukla erişkinlik içinde yer alır, bedensel ruhsal ve cinsel olgunlaşma ile sona erer. Aslında çocuklukla yetişkinlik içinde bir “ara durak ya da köprü’dür”. bu vakitte ergen kendine göre ne olduğu ve ne olacağı ile diğerlerine göre kendisinin ne olduğu ve ne olacağı sorularına cevap arar. Her şeyi merak eder. Her şeyi sorgular. Dürtüseldir. Ebeveynler ile daha evvelki senelerda geliştirdiği duygusal bağlara muhalif davranışlar stantlar. Daha az uzlaşmacı, daha az itaatkâr, daha güç denetim edilebilir, bağımlılık bağımsızlık ikilemi içinde gidip gelen özellikler gösterir. kimi vakit çocuktur, kimi vakit her şeyi bilen yetişkindir. Çocukluk devri ile ergenlik devri içinde gidip gelir. Anne baba ile bağımsızlık hakları için savaşır. Bilhassa bakım ve denetim bahislerinde çatışma yaşanır. Kâfi bir etraf, uygun yaklaşım, rekabet ve muvaffakiyet için fırsatlar tanınan ergen agresif davranışlarını sindirerek daha uzlaşmacı olacaktır. Uygunsuz tavırlar ise denetimsiz saldırganlıklara, çekingenliğe, başarısız yetersiz birey olma hislerine, azınlık, kendine benzemeyen kümelere yönelmelerine niye olabilir ki bunlar çoğunlukla süreksiz olacaktır. Anne babanın toleranslı ve hassas olması değerlidir. Ergenle didişmek yerine onu dinleyen, onunla tartışan, fikirlerine bedel veren, ona kendini tanımlayabileceği alan bırakan, kendisi ile rekabet etmesine ve girişimciliğine fırsat tanıyan, akranları ile ilgisinde takviye olan yaklaşımlar gencin bu periyodu sorun yaşamadan atlatmasında kıymetli olacaktır.
Stres belirtilerini tanıyın
İnsan sıhhatini günlük hayatını bu kadar etkileyen bir salgınla karşı karşıya kalanlarda gerilim belirtilerinin ortaya çıkması beklenen bir durumdur. Zira dünyanın çeşitli yerlerinde, sevdiği şahısların ya da kendilerinin salgından etkilenmesi ya da etkilenme mümkünlüğünün olması başlı başına gerilim deposudur. Fakat günlük yaşantımızı bozmayan ve bizi salgın konusunda önlemler almamızı sağlayarak korunmamıza katkısı olan gerilimi olağan karşılayabiliriz
Çocukluk devrinden çıkan ve yetişkinliğe hakikat seyahate başlayan bir gencin salgın devrinde meskende kalması, ebeveynlerinden uzaklaşması gereken periyotta tüm gün ebeveynleri ile birebir ortamda kalması çatışmalar ve gerilim için riskli olacaktır. Her genç bu şiddetli sürece farklı karşılık verecektir. Salgın yokmuş üzere davranıp riskli davranışlar sergilemekten, fazlaca korkulu olmaya kadar farklı baş etme yollarını kendilerince seçeceklerdir.
Bulaşıcı hastalık salgını sırasında ve daha sonrasında ebeveynlerin, kendilerinin ve çocuklarının fizikî ve zihinsel sıhhatine dikkat etmesi değerlidir. Ebeveynler kendi ve çocuklarındaki gerilim belirtilerini bilmeleri, gerilimi nasıl baş edeceklerini ve ne vakit yardım alacaklarını öğrenmeleri gereklidir.
Stresin belirtilerini bilin
Aşağıda gerilimle ilgili davranışsal, fizikî, duygusal ve bilişsel yansılar olabildiğince detaylı verilmiştir. Bu salgın sırasında ya da daha sonrasında ortaya çıkan gerilimle ilgili belirtileri fark etmeniz değerlidir. Daha evvel var olan ruhsal bir sorun varlığında ise ruhsal belirti şiddetinde artma ya da yeni belirtiler ortaya çıkma formunda kendini gösterebilir.
Huzursuzluk, gerginlik ve ya çok ağlama
Öfke patlamaları ve sık sık tartışmayla sinirlilikte bir artış
Günlük ömürde makus bir şey olacağına dair dertli olma
İletişim kurma yahut dinleme kuvvetliğü
Diğer insanları her şey için suçlamak
Dikkat sürdürme ve konsantre olma zorluğu
Bazı şeyleri hatırlamada sorun yaşamak
Karar vermekte zorluk çekmek
Uykuya dalmakta kuvvetlik çekme, geçe uyanmaları
Kolay yorulma
Enerji ve aktivite düzeyinde bir artış yahut azalma
Rahatlamak yahut uyumakta zorluk çekmek
Sık ağlamak
Aşırı endişe
Çoğu vakit yalnız kalmak istemek
İsteksizlik, zevk alamama yahut eğlenememe
Yardım vermek yahut kabul etmekte zorluk çekmek
Kendine inançta artma, çok sevinçli olma ya da dokunulmaz hissetmek
hiç bir şey umursamamak
Alkol, tütün kullanması yahut yasadışı uyuşturucu kullanmasınızdaki artış
Karın yahut ishal olması
Baş ağrısı ve başka ağrıları olmak
İştah değişiklikleri, iştahsızlık yahut epeyce yemek
Terleme yahut titreme yahut kas seğirmesi
Stresle başa çıkmada öneriler
Ebeveynler kendileri için vakit ayırmalı, kendi ruh sıhhatlerini uygun bulunmasına ihtimam göstermelidirler. Kendileri sorun yaşayan ebeveynler çocuklarına gereğince yardım edemezler. bir daha ruhsal sorun yaşayan ebeveynlerin çocuklarında da ruhsal sorun ortaya çıkma riski yüksektir.
Salgın hakkında okumak ya da haber izlemek için harcanılan vakti kısıtlayın. Sonlar belirleyin. Çocuğunuzun hayatında düzgün giden şeylere odaklanmak için haberlerden uzaklaşıp uzaklaşamadığını denetim edin. Güzel şeylere vakit ayırdığından emin olun.
Kendinizi ve çocuğunuzu hastalıklara karşı nasıl koruyabileceğiniz hakkında bilgi edinin. Salgın hakkındaki hisleriniz hakkında konuşun, muteber sıhhat ayrıntılarını paylaşın. Çocuğunuz için hakikat ayrıntıları için güvenebileceğiniz şahısları ve kaynakları bulun. Onlarla konuşun. Yanlış ayrıntıların düzeltilmesi için yol gösterin.
Kendinizi ve çocuğunuzu sağlıklı tutmak için yiyecek ve fizikî egzersizlerinize dikkat edin, gevşeme antrenmanlarını öğrenin, uygulayın.
Çocuklar ve ergenlerde belirsizlik değerli bir gerilim deposudur. Günlük rutinleriniz ve ritüellerinizi mümkün olduğu kadar muhafazaya çalışın. Gün uzunluğu yaşanacak “nasıl geçeceği meçhul bir gün” yaşamaktansa gün içerisinde muhakkak vakit içinder için programlar yapın (çerçevesi belirli olan vakit dilimleri oluşturun).
Stresle ilgili belirtileri öğrenin. Belirtiler görüldüğünde atlamayın, fark edin.
Ne vakit yardım aramalısınız?
Bulaşıcı hastalık niçiniyle hastalanma riskiniz hayli az olsa yahut hiç olmasanız bile önemli badire yaşayabilirsiniz. Bilhassa, farklı, tutarsız, yanlış bilgi kaynaklarından daima beslenen, tüm vakit içinderını meskende geçiren, gelişimsel olarak ebeveynlerinden bağımsızlığını kazanma periyodunda olan gençler için güçlü süreçler yaşanabilir. Salgın niçiniyle sokağa çıkma yasakları, uzaktan eğitim üzere önlemlerle günlük yaşantınızın içine girdiğinde ise, gelişmenin kıymetli ve çalkantılı bir periyodunda olan gençler ruhsal etkilenme açısından daha riskli olacaktır. Gençlerin etkilenmesinde, edinilen yanlış bilgiler, günlük hayattaki kısıtlamalar, ebeveynleri ile tüm gün birlikte olma, onların ikaz ve kısıtlamalarına maruz kalma, etraflarında salgın niçiniyle hastalanma ve kayıp yaşantıları, eski psikiyatrik hastalıklarının sürmesi, alevlenmesi üzere bir epey niçinle ruhsal etkilenme yaşanabilir.
Stresli, hüzünlü yahut öfkeli hissetmenin, bulaşıcı bir hastalık salgını üzere bir olaydan daha sonra sizi ve çocuğunuzu direkt tehdit etmediğinde bile yaygın olduğunu bilin.
Eğer çocuğunuz birkaç gün yahut hafta boyunca gerilim belirtileri gösteriyor, daha sonlu, düşünceli mutsuz, telaşlı ise yardım almalısınız. Gençler hayatın anlamsızlığı, kendisine ya da bir diğerine ziyan verme, ya da mevt, ölmek ya da intihar hakkında konuşur ya da yazarsa derhal süratli bir biçimde psikiyatrik takviye almalısınız.
Gençler bilhassa koronavirüs hakkında toplumsal medya platformunda ve ya internette daima bilgiye maruz kalmaları, bu ayrıntıların bir kısmının bile hakikat olmadığı durumlar niçiniyle kaygı yaşayabilirler. Haber sitelerinin yanı sıra Twitter, whatsupp ve Instagram’daki coronavirüs ile ilgili sık sık yapılan bilgi paylaşımları, bilhassa ayrıntıların daha abartılı olması, kıyamet kestirimleri formundaki haberler virüsü olduğundan daha tehdit edici hissetmesini sağlayabilir. İnternetteki bilgiler, haberler abartı yahut en makûs senaryoları yazma eğilimindedir. .Dünya Sıhhat Örgütü ve Sıhhat Bakanlığı, TTB (Türk Tabipleri Birliği), KLİMİK (Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği), TPD (Türkiye Psikiyatri Derneği) , COGEPDER (Türkiye Çocuk ve Genç Psikiyatrisi Derneği) üzere yüksek uzmanlığa sahip emniyetli bilgi kaynakları, gençlerin çoklukla bilgi almak için başvurdukları yerler değildir. Anne babalar gençlerin bilgi aldıkları kaynakların farkında olmalı ve onlara yanlışsız kaynaklar sunmalıdırlar.
Aynı anda ortaya çıkan bilgi ölçüsü ve ayrıntıların karmaşıklığı gençlerin de başını karıştıracaktır. Gençlerin neyin gerçek neyin uydurma olduğunu anlamaları zordur ve bu niçinle telaş, endişe ve kaygı yaşayabilirler. Her ne kadar virüse yakalanma riskinin düşük olsa da ya da yavaşça klinik belirtilerle hastalığı geçirme oranları yüksek olsa bile gençler içinde endişenin giderek arttığı belirtilmektedir.
Gençlik devri; çocuklukla erişkinlik içinde yer alır, bedensel ruhsal ve cinsel olgunlaşma ile sona erer. Aslında çocuklukla yetişkinlik içinde bir “ara durak ya da köprü’dür”. bu vakitte ergen kendine göre ne olduğu ve ne olacağı ile diğerlerine göre kendisinin ne olduğu ve ne olacağı sorularına cevap arar. Her şeyi merak eder. Her şeyi sorgular. Dürtüseldir. Ebeveynler ile daha evvelki senelerda geliştirdiği duygusal bağlara muhalif davranışlar stantlar. Daha az uzlaşmacı, daha az itaatkâr, daha güç denetim edilebilir, bağımlılık bağımsızlık ikilemi içinde gidip gelen özellikler gösterir. kimi vakit çocuktur, kimi vakit her şeyi bilen yetişkindir. Çocukluk devri ile ergenlik devri içinde gidip gelir. Anne baba ile bağımsızlık hakları için savaşır. Bilhassa bakım ve denetim bahislerinde çatışma yaşanır. Kâfi bir etraf, uygun yaklaşım, rekabet ve muvaffakiyet için fırsatlar tanınan ergen agresif davranışlarını sindirerek daha uzlaşmacı olacaktır. Uygunsuz tavırlar ise denetimsiz saldırganlıklara, çekingenliğe, başarısız yetersiz birey olma hislerine, azınlık, kendine benzemeyen kümelere yönelmelerine niye olabilir ki bunlar çoğunlukla süreksiz olacaktır. Anne babanın toleranslı ve hassas olması değerlidir. Ergenle didişmek yerine onu dinleyen, onunla tartışan, fikirlerine bedel veren, ona kendini tanımlayabileceği alan bırakan, kendisi ile rekabet etmesine ve girişimciliğine fırsat tanıyan, akranları ile ilgisinde takviye olan yaklaşımlar gencin bu periyodu sorun yaşamadan atlatmasında kıymetli olacaktır.
Stres belirtilerini tanıyın
İnsan sıhhatini günlük hayatını bu kadar etkileyen bir salgınla karşı karşıya kalanlarda gerilim belirtilerinin ortaya çıkması beklenen bir durumdur. Zira dünyanın çeşitli yerlerinde, sevdiği şahısların ya da kendilerinin salgından etkilenmesi ya da etkilenme mümkünlüğünün olması başlı başına gerilim deposudur. Fakat günlük yaşantımızı bozmayan ve bizi salgın konusunda önlemler almamızı sağlayarak korunmamıza katkısı olan gerilimi olağan karşılayabiliriz
Çocukluk devrinden çıkan ve yetişkinliğe hakikat seyahate başlayan bir gencin salgın devrinde meskende kalması, ebeveynlerinden uzaklaşması gereken periyotta tüm gün ebeveynleri ile birebir ortamda kalması çatışmalar ve gerilim için riskli olacaktır. Her genç bu şiddetli sürece farklı karşılık verecektir. Salgın yokmuş üzere davranıp riskli davranışlar sergilemekten, fazlaca korkulu olmaya kadar farklı baş etme yollarını kendilerince seçeceklerdir.
Bulaşıcı hastalık salgını sırasında ve daha sonrasında ebeveynlerin, kendilerinin ve çocuklarının fizikî ve zihinsel sıhhatine dikkat etmesi değerlidir. Ebeveynler kendi ve çocuklarındaki gerilim belirtilerini bilmeleri, gerilimi nasıl baş edeceklerini ve ne vakit yardım alacaklarını öğrenmeleri gereklidir.
Stresin belirtilerini bilin
Aşağıda gerilimle ilgili davranışsal, fizikî, duygusal ve bilişsel yansılar olabildiğince detaylı verilmiştir. Bu salgın sırasında ya da daha sonrasında ortaya çıkan gerilimle ilgili belirtileri fark etmeniz değerlidir. Daha evvel var olan ruhsal bir sorun varlığında ise ruhsal belirti şiddetinde artma ya da yeni belirtiler ortaya çıkma formunda kendini gösterebilir.
Huzursuzluk, gerginlik ve ya çok ağlama
Öfke patlamaları ve sık sık tartışmayla sinirlilikte bir artış
Günlük ömürde makus bir şey olacağına dair dertli olma
İletişim kurma yahut dinleme kuvvetliğü
Diğer insanları her şey için suçlamak
Dikkat sürdürme ve konsantre olma zorluğu
Bazı şeyleri hatırlamada sorun yaşamak
Karar vermekte zorluk çekmek
Uykuya dalmakta kuvvetlik çekme, geçe uyanmaları
Kolay yorulma
Enerji ve aktivite düzeyinde bir artış yahut azalma
Rahatlamak yahut uyumakta zorluk çekmek
Sık ağlamak
Aşırı endişe
Çoğu vakit yalnız kalmak istemek
İsteksizlik, zevk alamama yahut eğlenememe
Yardım vermek yahut kabul etmekte zorluk çekmek
Kendine inançta artma, çok sevinçli olma ya da dokunulmaz hissetmek
hiç bir şey umursamamak
Alkol, tütün kullanması yahut yasadışı uyuşturucu kullanmasınızdaki artış
Karın yahut ishal olması
Baş ağrısı ve başka ağrıları olmak
İştah değişiklikleri, iştahsızlık yahut epeyce yemek
Terleme yahut titreme yahut kas seğirmesi
Stresle başa çıkmada öneriler
Ebeveynler kendileri için vakit ayırmalı, kendi ruh sıhhatlerini uygun bulunmasına ihtimam göstermelidirler. Kendileri sorun yaşayan ebeveynler çocuklarına gereğince yardım edemezler. bir daha ruhsal sorun yaşayan ebeveynlerin çocuklarında da ruhsal sorun ortaya çıkma riski yüksektir.
Salgın hakkında okumak ya da haber izlemek için harcanılan vakti kısıtlayın. Sonlar belirleyin. Çocuğunuzun hayatında düzgün giden şeylere odaklanmak için haberlerden uzaklaşıp uzaklaşamadığını denetim edin. Güzel şeylere vakit ayırdığından emin olun.
Kendinizi ve çocuğunuzu hastalıklara karşı nasıl koruyabileceğiniz hakkında bilgi edinin. Salgın hakkındaki hisleriniz hakkında konuşun, muteber sıhhat ayrıntılarını paylaşın. Çocuğunuz için hakikat ayrıntıları için güvenebileceğiniz şahısları ve kaynakları bulun. Onlarla konuşun. Yanlış ayrıntıların düzeltilmesi için yol gösterin.
Kendinizi ve çocuğunuzu sağlıklı tutmak için yiyecek ve fizikî egzersizlerinize dikkat edin, gevşeme antrenmanlarını öğrenin, uygulayın.
Çocuklar ve ergenlerde belirsizlik değerli bir gerilim deposudur. Günlük rutinleriniz ve ritüellerinizi mümkün olduğu kadar muhafazaya çalışın. Gün uzunluğu yaşanacak “nasıl geçeceği meçhul bir gün” yaşamaktansa gün içerisinde muhakkak vakit içinder için programlar yapın (çerçevesi belirli olan vakit dilimleri oluşturun).
Stresle ilgili belirtileri öğrenin. Belirtiler görüldüğünde atlamayın, fark edin.
Ne vakit yardım aramalısınız?
Bulaşıcı hastalık niçiniyle hastalanma riskiniz hayli az olsa yahut hiç olmasanız bile önemli badire yaşayabilirsiniz. Bilhassa, farklı, tutarsız, yanlış bilgi kaynaklarından daima beslenen, tüm vakit içinderını meskende geçiren, gelişimsel olarak ebeveynlerinden bağımsızlığını kazanma periyodunda olan gençler için güçlü süreçler yaşanabilir. Salgın niçiniyle sokağa çıkma yasakları, uzaktan eğitim üzere önlemlerle günlük yaşantınızın içine girdiğinde ise, gelişmenin kıymetli ve çalkantılı bir periyodunda olan gençler ruhsal etkilenme açısından daha riskli olacaktır. Gençlerin etkilenmesinde, edinilen yanlış bilgiler, günlük hayattaki kısıtlamalar, ebeveynleri ile tüm gün birlikte olma, onların ikaz ve kısıtlamalarına maruz kalma, etraflarında salgın niçiniyle hastalanma ve kayıp yaşantıları, eski psikiyatrik hastalıklarının sürmesi, alevlenmesi üzere bir epey niçinle ruhsal etkilenme yaşanabilir.
Stresli, hüzünlü yahut öfkeli hissetmenin, bulaşıcı bir hastalık salgını üzere bir olaydan daha sonra sizi ve çocuğunuzu direkt tehdit etmediğinde bile yaygın olduğunu bilin.
Eğer çocuğunuz birkaç gün yahut hafta boyunca gerilim belirtileri gösteriyor, daha sonlu, düşünceli mutsuz, telaşlı ise yardım almalısınız. Gençler hayatın anlamsızlığı, kendisine ya da bir diğerine ziyan verme, ya da mevt, ölmek ya da intihar hakkında konuşur ya da yazarsa derhal süratli bir biçimde psikiyatrik takviye almalısınız.