Günümüzde kablosuz temas kullanan aygıtların sayısı IoT (nesnelerin interneti) aygıtların da yayılmasıyla bir arada bir çok arttı. Öte yandan konutumuzda yahut iş ortamında artık ağa birfazlaca telefon, dizüstü bilgisayar yahut televizyon bağlanabiliyor. Herkes doğal olarak süratli, emniyetli bir istiyor ki bu noktada seçeceğiniz modem pek değerli. Ayrıyeten modemin yanı sıra başka bir router (yönlendirici) almak büyük yararlar sağlayabilir. Artık bir arada modem yahut yönlendirici alırken dikkat etmeniz gerekenlere ve daha sağlıklı bir temas için yapılabilecek şeylere bakacağız.
TurkNet yahut Türk Telekom üzere internet servis sağlayıcıları (ISS’ler) konutunuza interneti ulaştıran kuruluşlardır ve çoklukla size bir modem/yönlendirici (kimi vakit tek bir cihazda) gönderirler. İnternet ilişkisini bu modemler aracılığıyla kablolu yahut kablosuz olarak sağlarız. Router olarak bilinen aygıtlar ise modeme bağlanırken ilişkiyi daha uç noktalara taşımak için nazaranv yapar. Şirketler ekseriyetle gönderdikleri ekipmanlar için kiralama fiyatı alır ve gelen yönlendiricilerin performansı genellikle temel seviyededir.
Gönderilen modem yahut yönlendiricilerin toplam maliyeti yüksek düzeylere ulaşabiliyor. Bu sebeple yıllar boyunca internet hizmeti verecek olan aygıtlarını kendiniz seçebilirsiniz. bu biçimdelikle uzun vadede potansiyel olarak tasarruf edebilir, hem de daha süratli temas, daha uygun kapsama alanı, daha kolay yapılandırma, ebeveyn kontrolleri ve daha biroldukça özelliği kullanabilirsiniz. Artık kendi eserinizi seçebilmeniz için mümkün olan tüm ayrıntılara değinmeye çalışacağız. Her şey dilk evvel, satın almadan evvel aldığınız modem/yönlendiricinin servis sağlayıcınızla uyumlu olup olmadığını denetim edin. Her vakit olduğu üzere, aklınıza takılan bir ayrıntı olduğunda Technopat Sosyal‘de mevzu açabilirsiniz.
Wi-Fi kontağınızı daha sağlıklı hale getirmenin çeşitli yolları vardır ve satılan router’lar genelde büyük katkılar sağlar. Bir eser almadan, araştırma yapmadan evvel konutunuzun büyüklüğünü ve yapısını kabaca hesaplayın.
Çoğu insan için en sıradan tahlil, tek bir yönlendirici yahut bir yönlendirici/modem kombinasyonu seçmektir. Router’ların Ethernet kablosu aracılığıyla modeminize takılması gerekeceğini unutmayın. Bu aygıtlar mevcut interneti yaymak için kullanılır ve modem misyonu görmez.
Modem ile birebir biçimde, Wi-Fi sinyali yönlendiricinin yakınında hayli daha kuvvetli olur ve uzaklaştıkça ilişki kalitesi zayıflar. Öte yandan kalın duvarlar, yalıtım ve öbür teknolojik aygıtlar Wi-Fi sinyallerini olumsuz etkileyebilir. Geniş kapsama alanına sahip kuvvetli yönlendiriciler, birden çok harici antene sahip büyük aygıtlardır ancak fakat ekseriyetle fazlaca değerlidirler.
Büyük bir konutunuz olabilir yahut bahçenize kadar ulaşan geniş bir kapsama alanı istiyor olabilirsiniz. birebir vakitte, mevcut kurulumunuzda kalın duvarlarla karşı karşıya olabilirsiniz yahut internet kontağında ıstırap yaşadığınız meyyit noktalar olabilir. bu biçimde durumlarda yardımınıza koşan mesh sistemler, merkezi bir hub’ın yanı sıra meskenin etrafına yerleştirebileceğiniz ek aygıtlardan ve temas noktaları (düğümler) oluşur.
Cihazlar en yakın noktadan üzerinden internete bağlanır. bu biçimdece ek bir ilişki noktası (düğüm) ekleyerek daha geniş Wi-Fi kapsama alanı sağlayabilir ve ilişkiyi farklı alanlara ulaştırabilirsiniz. Her bir düğümün bir elektrik prizine muhtaçlığı olacağını hatırlatalım.
Mesh sistemler ekseriyetle tek yönlendiriciye sahip kurulumlardan daha kıymetlidir, fakat kapsama alanı, güvenilirlik, ek özellikler ve denetim seçenekleriyle daha cazip bir seçenektir. Ayrıyeten olağan router’lara göre daha küçük boyutlardadır ve meskenin dekorasyonuna ahenk sağlayacak dizaynlar bakılırsabiliyoruz.
Çoğu mesh tabanlı ağ sistemi genişletilebilir ve kimi üreticiler bir ağ oluşturmak için farklı yönlendiricileri bağlamanıza müsaade verir. Sonuç olarak tek bir yönlendirici ile başlayabilir, muhtaçlık duydukça daha fazla aygıt ekleyebilirsiniz. Bu noktada aygıtların uyumluluğuna dikkat edin. Örneğin, AiMesh’i destekleyen rastgele bir ASUS yönlendirici bir ağ sisteminin modülü olarak çalışabilir. Fakat TP-Link’in OneMesh teknolojisi sadece uyumlu Wi-Fi genişleticiler eklemenize müsaade verir; yönlendiricileri birbirine bağlayamazsınız.
Sorununuz kapsama alanıyla ilgiliyse, meskenin sırf tek bir odasında sorun yaşıyorsanız yahut daha süratli temas gerektiren belli bir aygıtınız var ise, yeni bir yönlendirici satın almanız kural değil. Aşağıda farklı alternatiflerden bahsedeceğiz. Her birinin kendi teknik zorlukları ve potansiyel sıkıntıları olduğunu söyleyelim. Bu seçenekler genelde daha ucuza mal olur lakin bir mesh sistemin yahut router’ın yeri her vakit başkadır.
Wi-Fi’yi tek bir yönlendiriciden biraz daha uzağa yaymak ve sinyali potansiyel olarak meyyit bir noktaya ulaştırmak için Wi-Fi yenidenlayıcıları kullanabilirsiniz. Bu aygıtlar birtakım durumlarda probleme tahlil sağlayabilir, lakin pek de verimli ve sağlam bir seçenek değil. Bu eserler olağan Wi-Fi ilişkinizden farklı bir isimle ikinci bir ağ oluşturabilir.
Çiftler halinde satılan elektrik çizgisi adaptörleri, elektrik kablolarınız üzerinden internet sinyali iletmekte. Birincisini yönlendiricinizin yakınındaki elektrik prizine takıp bir Ethernet kablosuyla bağlarsınız, öbür adaptör ise daha süratli internet istediğiniz odadaki bir elektrik prize takılır. Örneğin, bu adaptörler konutun art tarafındaki oturma odanızda bir konsol yahut akıllı TV’niz var ise âlâ bir tahlil olabilir.
Bir ekleme yapalım, aktiflik ve temas kalitesi büyük ölçüde tesisatınıza bağlıdır. Ayrıyeten kullandığınız Wi-Fi ismi ve parolası genelde bu aygıtlarda tıpkı kalır.
Etrafta yedek bir eski modeminiz/yönlendiriciniz var ise, bunu bir erişim noktası olarak ayarlamayı yahut bir Wi-Fi genişletici olarak kullanmayı deneyebilirsiniz. Bu usul bilhassa ana modeme kablo yoluyla irtibat sağladığınızda tesirli olabilir.
Evinizde aslına bakarsanız konseyi koaksiyel kablolar var ise (belki kablolu TV için), Wi-Fi’ye kıyasla yüksek suratlar ve düşük gecikme mühleti sunan sağlam bir kablolu ağ oluşturmak için bunları kullanabilirsiniz. MoCA standardını destekleyen yönlendiriciler, ağ bağdaştırıcıları yahut Wi-Fi genişleticiler satın alabilirsiniz. Elektrik sınırı adaptörlerine fazlaca emsal biçimde, bu tahlil kuvvetli Wi-Fi sinyali alamayan bir akıllı TV’ye, oyun konsoluna yahut masaüstü bilgisayara internet ulaştırmanın âlâ bir yoludur.
Bir ağ aygıtı seçerken pazarlama maksatlı olarak listelenen birfazlaca özellik bakılırsabilirsiniz. İnternetinizin azamî suratı internet servis sağlayıcınız tarafınca belirlenir. İnternet suratları Mbps (saniyede megabit) cinsinden belirtilir. Birtakım ISS’ler tarifelerinde indirme ve yükleme suratlarından (Örneğin 100 Mbps indirme ve 5 Mbps yükleme gibi). Fakat gerçekte elde ettiğiniz suratlar çoklukla daha düşüktür.
Tarayıcınızda bir sürat testi yaparak hangi indirme ve yükleme suratına sahip olduğunuzu denetim edebilirsiniz. Bu mevzuda hizmet veren birfazlaca site ve uygulama var. Google’a “hız testi” yazmanız kâfi. Fakat Ookla tarafınca sunulan “speedtest.net” bu mevzuda en çok tercih edilen sitelerin başında geliyor.
Örneğin internet kontağınız azamî 1000 Mbps sürate çıkıyorsa, yönlendirici hayli daha yüksek suratları desteklese bile (Örneğin 500 Mbps) bu bir mana tabir etmez. İnternet servis sağlayıcınız ne kadar sürat sunuyorsa o kadarını kullanabilirsiniz. Ek olarak, üreticilerin modem/yönlendirici kutusunun üzerine teorik azamî bedelleri ve laboratuvar test sonuçlarını yazdığını belirtmek kıymetlidir. Hakikaten gerçek ömür şartlarında her vakit daha düşük suratlar elde edersiniz.
Institute of Electrical and Electronics Engineers (IEEE), Wi-Fi standartlarını belirleyen kurumdur. Farklı aralıkları ve suratları destekleyen uzun bir Wi-Fi protokol listesi var. Bu protokoller her vakit “IEEE 802.11” işle başlıyor ve akabinde bir küme harf geliyor: mesela: IEEE 802.11 a/b/g/n.
IEEE biroldukca farklı standartla ilgilenmekte. Bu bağlamda 802 yalnızca bilgisayar ağlarını kapsıyor ve “11” ibaresi bilhassa Wi-Fi/WLAN’ı (kablosuz lokal alan ağı-wireless local area network) temsil ediyor. Dikkat edilmesi gereken nokta sonundaki harflerdir. N protokolü Wi-Fi 4 olarak da bilinir. “AC” Wi-Fi 5 için kullanılırken, “AX” Wi-Fi 6 yahut Wi-Fi 6E olarak pazarlanmakta. En gelişmiş “BE” standardı ise Wi-Fi 7 olarak biliniyor.
Bu manada aygıtlarınızda asgarî Wi-Fi 5 (AC) standardını kullanmanızı öneriyoruz. Wi-Fi 6 ve 6E yalnızca daha yüksek suratlarla ilgili değildir; ayrıyeten artan kapasite, verimlilik, performans ve güvenlik sunarlar. Lakin burada kıymetli bir nokta var. Bir Wi-Fi 6 yahut 6E yönlendirici alırsanız, dizüstü bilgisayarınız ve akıllı telefonunuz en son standardın avantajlarından hakikaten yararlanmak için Wi-Fi 6 ve 6E dayanağı sunmalı.
Wi-Fi protokolleri, farklı frekanslara yahut bantlara dayanak sunuyor. Piyasada sıklıkla 2.4 Gigahertz (GHz) ve 5 GHz’i destekleyen yönlendiriciler nazaranceksiniz. Bir aygıt “çift bant” olarak etiketlendiyse her ikisinin de desteklendiği manasına geliyor. Üç bantlı yönlendiriciler, şu anda ikisi 5 GHz bandında ve bir tanesi 2.4 GHz’de olmak üzere üç sinyal yayıyor. Lakin artık 6 GHz bandını içeren kimi yönlendiricileri etrafta görmeye başlıyoruz. Wi-Fi 6 ve evvelki modemler 2.4 GHz ve 5 GHz bantlarıyla sonludur; sadece Wi-Fi 6E olanlar 6 GHz irtibatı sunar.
2.4 GHz bandı, her biri 20 megahertz (MHz) genişliğinde 11 kanaldan oluşur. 5 GHz bandında 45 kanal vardır, fakat bunlar 20 MHz ile hudutlu değildir; ayrıyeten 40 MHz yahut 80 MHz kanallar oluşturmak için birbirine bağlanabilirler, bu da daha fazla bilgi iletmelerini sağlar. 6 GHz bandı 60 kanalı dayanaklar ve 160 MHz kadar genişlik sağlayabilir.
2.4 GHz daha uzun bir menzile sahiptir. 5 GHz ise daha yüksek suratlar ve daha fazla bant genişliği sunar. 6 GHz, 5 GHz ile tıpkı teorik suratlara sahip olsa da 6 GHz bandı daha yüksek bant genişliği sunabiliyor. Ortadaki fark, tek şeritli bir yoldan (2.4 GHz) üç şeritli bir otoyola (5 GHz) yahut altı şeritli bir üstün otoyola (6 GHz) atlamaya emsal. Ek olarak, protokollerin her biri geriye dönük olarak uyumluluk göstermekte.
Günümüzde piyasada olan aygıtların neredeyse hepsi en azından çift bant teknolojisiyle geliyor. Şayet modeminizden her iki seçeneği de etkin ederseniz, genelde her iki bant için iki başka ilişki goreceksiniz. Örneğin telefonunuzdan ağ aygıtına bağlanırken Wi-Fi 2.4 GHz ve Wi-Fi 5 GHz üzere iki farklı ilişki görünecek.
Eğer konutunuzda ağa bağlanan farklı çeşitlerde aygıtlar var ise her ikisi seçeneği de faal etmenizi öneriyoruz. Zira sadece 2.4 GHz kontağıyla irtibat kurabilen birtakım aygıtlar (akıllı konut aygıtları gibi) mevcut.
Bazı aygıtlar yönlendiricinize kablolu ilişki gerektirir. Gerekli olmadığında bile, bir Ethernet kablosu her vakit Wi-Fi’ye nazaran fazlaca daha süratli ve daha kararlı irtibat sağlayacaktır. Şayet mümkünse PC, TV ve konsol üzere aygıtlar için kablolu bir ilişki tercih edin.
Bazı ağ sistemleri ana yönlendiricide sırf tek bir Ethernet irtibat noktası taşıyor. Şayet seçtiğiniz aygıtta kâfi temas noktası yoksa bir switch satın alabilirsiniz. Piyasada nispeten uygun fiyatlı eserler mevcut ve ekstra Ethernet portu sunuyor. Lakin bu çeşit şeylerle uğraşmak istemiyorsanız bir modem/router seçmedilk evvel temas noktalarına bakmakta fayda var.
Son olarak, evrak paylaşımı yapmak ve NAS şoförü üzere bir depolama ünitesi kullanmak istiyorsanız, yönlendiricinizin bir USB kontağına sahip olduğundan emin olun.
Eski yönlendiriciler, sadece tarayıcınıza IP adresini girerek ve oturum açarak erişebileceğiniz temel bir arayüze sahip. Fakat birfazlaca yeni modem ve ağ sistemiyle birlikte telefonunuzdan erişebileceğiniz uygulamalar kullanıma sunuluyor. Eseri almadan evvel isteklerinizin karşılanıp karşılanmadığından emin olmak için uygulama arayüze bir göz atmak isteyebilirsiniz.
Yeni jenerasyon ağ sistemleri, bağlı tüm aygıtları bir bakışta gösteren erişilebilir uygulamalara sahip. İnterneti duraklatma, müsaadeler sağlama ve aygıtları profiller halinde organize etme üzere birfazlaca seçenek bulabilirsiniz. Ayrıyeten birçoğunda potansiyel olarak hassas içerik tiplerini engelleyebilmeniz ve belli web sitelerini engelleyebilmeniz için ebeveyn kontrol özellikleri yer alıyor.
QoS (quality of service) teknolojisi, özellikle hanede fazlaca sayıda internet kullanan kişi bulunduğunda faydalı olabilecek bir özellik. Meskendeki bir kişi YouTube yahut Netflix’ten bir şeyler izlemeye başladığında rekabetçi oyun oynarken ping meseleleri yaşadığınızı hayal edin.
QoS ile aygıtlara ve kimi vakit hizmetlere öncelik verebilirsiniz. Örneğin iş bilgisayarınızı öncelikli olarak ayarlayabilir, imajlı görüşmeler sırasındaki gecikmeleri azaltmak için yüksek bant genişliğine sahip olmasını sağlayabilirsiniz. Bazı modemler, gecikmeyi en aza indirmek ve mümkün olan en problemsiz tecrübesi sağlamak üzere muhakkak (oyun oynama gibi) etkinliklere öncelik vermenize imkan tanıyor.
Kimi modem üreticileri sunduğu eserler için tertipli olarak yazılım güncellemeleri sunarken, bazıları ise eseri piyasaya sürdükten daha sonra takviye vermeyi kesiyor. Güvenlik açıkları türedikçe haliyle bunları kapatmak için daima güncellemeler gerekli. Ayrıyeten modem arayüzünde yahut rastgele bir bilhassa ilgili sorun yaşandığında yazılımsal olarak tahlil sağlamak mümkün. Burada devreye firmware güncellemeleri giriyor ve bu ayrıntı değerli.
Belirli modemlere çeşitli şahıslar tarafınca özelleştirilmiş özel firmware sürümleri yüklenebiliyor. bu biçimdelikle modeme yeni özellikler kazandırabilir yahut mevcutta olan bir özelliğin daha güzel biçimde çalışmasını sağlayabilirsiniz. Piyasada OpenWrt, DD-WRT, Gargoyle, libreCMC yahut Asuswrt-Merlin gibi farklı firmware projeleri mevcut. Bu mevzuda modem modelinizle birlikte biraz araştırma yapmanız gerekecek.
MU-MIMO
Bu biroldukça modemde ve başka Wi-Fi irtibatlı aygıtta bir artı özellik olarak ortaya çıkıyor, fakat manaya geliyor? MU-MIMO, fazlacalu kullanıcı, oldukcalu giriş, oldukçalu çıkış manasına gelmekte. Yönlendiriciler aygıtlardan gelen istekleri tek bir evrak kuyruğunda sıralarken, MU-MIMO mevcut bant genişliğini eşit modüllere ayırmalarını sağlar. Artık bir uzun kuyruk yerine iki, üç yahut dört kısa kuyruğunuz olabilir ve daha süratli ilişki sağlayabilirsiniz. Wi-Fi 5’te tıpkı anda hizmet verilebilecek azamî kuyruk yahut kullanıcı sayısı dört adetle hudutlu, fakat Wi-Fi 6 ile bu sekize çıkıyor.
Beam-Forming
Yönlendiricinizdeki her anten, her tarafa tek bir Wi-Fi sinyali yayar. Işın yahut huzme biçimlendirme olarak tanımlayacağımız bu teknoloji, bir aygıtta ilişkiyi düzgünleştirmek için Wi-Fi sinyalini makul bir istikamete odaklamak için geliştirildi. bu biçimdelikle kusurlar ve parazit azalırken, verimlilik ve sinyal kalitesi artabiliyor.
Wi-Fi 6’da tıpkı anda farklı bant genişliği ihtiyaçlarına sahip birden çok kullanıcıya hizmet veren OFDMA gelecek vaat eden bir teknoloji. Birbirinden başka Wi-Fi isteklerini bir kamyona yüklediğinizi ve gönderdiğinizi düşünün. Yönlendiriciniz teslimatları tek bir noktaya gönderiyor ve akabinde bir daha sonraki iş için geri dönüyor. OFDMA, kamyona birden çok kullanıcı için bilgiler yüklerken çok daha verimli bir çalışma hali sağlıyor.
Backhaul
Backhaul, ana yönlendiriciniz ile sahip olabileceğiniz tüm erişim noktaları içindeki ilişkiyi tabir etmekte. bir daha düzgün performans için kontağın Ethernet kablolarıyla sağlanması öneriliyor, lakin Wi-Fi kullanan ana taşıyıcınız (backhaul) da olabilir. Örneğin bir 2.4 GHz ve iki 5 GHz bant çıkışına sahip bir mesh sistem, bir temas noktasından yönlendiriciye bilgi göndermek içni 5 GHz ilişkilerinden birini rezerve edebilir. Bunun aykırısı ise ‘backhaul’ olarak isimlendiriliyor.
Ek Notlar
Intel’in kablosuz irtibat kısmının lider yardımcısı Eric McLaughlin, “‘Wi-Fi Alliance’ sertifikasını almak için şu anda Intel’in Wi-Fi ‘802.11be’ teknolojisini geliştiriyoruz ve 2024 yılına PC mamüllerine ulaşacak” dedi. Bunun yanında yeni kuşak ilişki teknolojilerinin 2025 yılında geniş pazarlara ulaşacağı söyleniyor.
Wi-Fi 7 (IEEE 802.11be), azamî 40.000 Mbit/sn (40 Gbit/sn) ham bit suratı sunacak. Üreticiler, bu kadar yüksek suratlar elde etmek için Wi-Fi 7 mamüllerinde ve erişim noktalarında üç bant (2.4 GHz, 5 GHz ve 6 GHz) kullanımı, ayrıyeten ayrıca kanal genişliğini 320 MHz’e çıkarması gerekecek. Ek olarak Wi-Fi 7, geçmiş teknolojilere dayanacağından dolayı Wi-Fi 6 ve Wi-Fi 6E tarafınca desteklenen MU-MIMO (Multi-User Multiple-Input Multiple-Output) ve OFDMA (Orthogonal Frequency-Division Multiple Access) teknolojileri için zarurî takviye sağlayacak.
Her vakit olduğu üzere, yeni Wi-Fi çipleri daha yavaş temas teknolojilerine sahip eski aygıtlarla geriye dönük olarak uyumlu olacak. Intel bir müddetdir Wi-Fi 7 teknolojisinin önde gelen destekçilerinden biri oldu. Broadcom ve Qualcomm üzere şirketler ise çeşitli aygıtlar için tasarladığı taslak Wi-Fi 7 yongalarını duyurmuştu.
TurkNet yahut Türk Telekom üzere internet servis sağlayıcıları (ISS’ler) konutunuza interneti ulaştıran kuruluşlardır ve çoklukla size bir modem/yönlendirici (kimi vakit tek bir cihazda) gönderirler. İnternet ilişkisini bu modemler aracılığıyla kablolu yahut kablosuz olarak sağlarız. Router olarak bilinen aygıtlar ise modeme bağlanırken ilişkiyi daha uç noktalara taşımak için nazaranv yapar. Şirketler ekseriyetle gönderdikleri ekipmanlar için kiralama fiyatı alır ve gelen yönlendiricilerin performansı genellikle temel seviyededir.
Gönderilen modem yahut yönlendiricilerin toplam maliyeti yüksek düzeylere ulaşabiliyor. Bu sebeple yıllar boyunca internet hizmeti verecek olan aygıtlarını kendiniz seçebilirsiniz. bu biçimdelikle uzun vadede potansiyel olarak tasarruf edebilir, hem de daha süratli temas, daha uygun kapsama alanı, daha kolay yapılandırma, ebeveyn kontrolleri ve daha biroldukça özelliği kullanabilirsiniz. Artık kendi eserinizi seçebilmeniz için mümkün olan tüm ayrıntılara değinmeye çalışacağız. Her şey dilk evvel, satın almadan evvel aldığınız modem/yönlendiricinin servis sağlayıcınızla uyumlu olup olmadığını denetim edin. Her vakit olduğu üzere, aklınıza takılan bir ayrıntı olduğunda Technopat Sosyal‘de mevzu açabilirsiniz.
Wi-Fi kontağınızı daha sağlıklı hale getirmenin çeşitli yolları vardır ve satılan router’lar genelde büyük katkılar sağlar. Bir eser almadan, araştırma yapmadan evvel konutunuzun büyüklüğünü ve yapısını kabaca hesaplayın.
Çoğu insan için en sıradan tahlil, tek bir yönlendirici yahut bir yönlendirici/modem kombinasyonu seçmektir. Router’ların Ethernet kablosu aracılığıyla modeminize takılması gerekeceğini unutmayın. Bu aygıtlar mevcut interneti yaymak için kullanılır ve modem misyonu görmez.
Modem ile birebir biçimde, Wi-Fi sinyali yönlendiricinin yakınında hayli daha kuvvetli olur ve uzaklaştıkça ilişki kalitesi zayıflar. Öte yandan kalın duvarlar, yalıtım ve öbür teknolojik aygıtlar Wi-Fi sinyallerini olumsuz etkileyebilir. Geniş kapsama alanına sahip kuvvetli yönlendiriciler, birden çok harici antene sahip büyük aygıtlardır ancak fakat ekseriyetle fazlaca değerlidirler.
Büyük bir konutunuz olabilir yahut bahçenize kadar ulaşan geniş bir kapsama alanı istiyor olabilirsiniz. birebir vakitte, mevcut kurulumunuzda kalın duvarlarla karşı karşıya olabilirsiniz yahut internet kontağında ıstırap yaşadığınız meyyit noktalar olabilir. bu biçimde durumlarda yardımınıza koşan mesh sistemler, merkezi bir hub’ın yanı sıra meskenin etrafına yerleştirebileceğiniz ek aygıtlardan ve temas noktaları (düğümler) oluşur.
Cihazlar en yakın noktadan üzerinden internete bağlanır. bu biçimdece ek bir ilişki noktası (düğüm) ekleyerek daha geniş Wi-Fi kapsama alanı sağlayabilir ve ilişkiyi farklı alanlara ulaştırabilirsiniz. Her bir düğümün bir elektrik prizine muhtaçlığı olacağını hatırlatalım.
Mesh sistemler ekseriyetle tek yönlendiriciye sahip kurulumlardan daha kıymetlidir, fakat kapsama alanı, güvenilirlik, ek özellikler ve denetim seçenekleriyle daha cazip bir seçenektir. Ayrıyeten olağan router’lara göre daha küçük boyutlardadır ve meskenin dekorasyonuna ahenk sağlayacak dizaynlar bakılırsabiliyoruz.
Çoğu mesh tabanlı ağ sistemi genişletilebilir ve kimi üreticiler bir ağ oluşturmak için farklı yönlendiricileri bağlamanıza müsaade verir. Sonuç olarak tek bir yönlendirici ile başlayabilir, muhtaçlık duydukça daha fazla aygıt ekleyebilirsiniz. Bu noktada aygıtların uyumluluğuna dikkat edin. Örneğin, AiMesh’i destekleyen rastgele bir ASUS yönlendirici bir ağ sisteminin modülü olarak çalışabilir. Fakat TP-Link’in OneMesh teknolojisi sadece uyumlu Wi-Fi genişleticiler eklemenize müsaade verir; yönlendiricileri birbirine bağlayamazsınız.
Sorununuz kapsama alanıyla ilgiliyse, meskenin sırf tek bir odasında sorun yaşıyorsanız yahut daha süratli temas gerektiren belli bir aygıtınız var ise, yeni bir yönlendirici satın almanız kural değil. Aşağıda farklı alternatiflerden bahsedeceğiz. Her birinin kendi teknik zorlukları ve potansiyel sıkıntıları olduğunu söyleyelim. Bu seçenekler genelde daha ucuza mal olur lakin bir mesh sistemin yahut router’ın yeri her vakit başkadır.
Wi-Fi’yi tek bir yönlendiriciden biraz daha uzağa yaymak ve sinyali potansiyel olarak meyyit bir noktaya ulaştırmak için Wi-Fi yenidenlayıcıları kullanabilirsiniz. Bu aygıtlar birtakım durumlarda probleme tahlil sağlayabilir, lakin pek de verimli ve sağlam bir seçenek değil. Bu eserler olağan Wi-Fi ilişkinizden farklı bir isimle ikinci bir ağ oluşturabilir.
Çiftler halinde satılan elektrik çizgisi adaptörleri, elektrik kablolarınız üzerinden internet sinyali iletmekte. Birincisini yönlendiricinizin yakınındaki elektrik prizine takıp bir Ethernet kablosuyla bağlarsınız, öbür adaptör ise daha süratli internet istediğiniz odadaki bir elektrik prize takılır. Örneğin, bu adaptörler konutun art tarafındaki oturma odanızda bir konsol yahut akıllı TV’niz var ise âlâ bir tahlil olabilir.
Bir ekleme yapalım, aktiflik ve temas kalitesi büyük ölçüde tesisatınıza bağlıdır. Ayrıyeten kullandığınız Wi-Fi ismi ve parolası genelde bu aygıtlarda tıpkı kalır.
Etrafta yedek bir eski modeminiz/yönlendiriciniz var ise, bunu bir erişim noktası olarak ayarlamayı yahut bir Wi-Fi genişletici olarak kullanmayı deneyebilirsiniz. Bu usul bilhassa ana modeme kablo yoluyla irtibat sağladığınızda tesirli olabilir.
Evinizde aslına bakarsanız konseyi koaksiyel kablolar var ise (belki kablolu TV için), Wi-Fi’ye kıyasla yüksek suratlar ve düşük gecikme mühleti sunan sağlam bir kablolu ağ oluşturmak için bunları kullanabilirsiniz. MoCA standardını destekleyen yönlendiriciler, ağ bağdaştırıcıları yahut Wi-Fi genişleticiler satın alabilirsiniz. Elektrik sınırı adaptörlerine fazlaca emsal biçimde, bu tahlil kuvvetli Wi-Fi sinyali alamayan bir akıllı TV’ye, oyun konsoluna yahut masaüstü bilgisayara internet ulaştırmanın âlâ bir yoludur.
Bir ağ aygıtı seçerken pazarlama maksatlı olarak listelenen birfazlaca özellik bakılırsabilirsiniz. İnternetinizin azamî suratı internet servis sağlayıcınız tarafınca belirlenir. İnternet suratları Mbps (saniyede megabit) cinsinden belirtilir. Birtakım ISS’ler tarifelerinde indirme ve yükleme suratlarından (Örneğin 100 Mbps indirme ve 5 Mbps yükleme gibi). Fakat gerçekte elde ettiğiniz suratlar çoklukla daha düşüktür.
Tarayıcınızda bir sürat testi yaparak hangi indirme ve yükleme suratına sahip olduğunuzu denetim edebilirsiniz. Bu mevzuda hizmet veren birfazlaca site ve uygulama var. Google’a “hız testi” yazmanız kâfi. Fakat Ookla tarafınca sunulan “speedtest.net” bu mevzuda en çok tercih edilen sitelerin başında geliyor.
Örneğin internet kontağınız azamî 1000 Mbps sürate çıkıyorsa, yönlendirici hayli daha yüksek suratları desteklese bile (Örneğin 500 Mbps) bu bir mana tabir etmez. İnternet servis sağlayıcınız ne kadar sürat sunuyorsa o kadarını kullanabilirsiniz. Ek olarak, üreticilerin modem/yönlendirici kutusunun üzerine teorik azamî bedelleri ve laboratuvar test sonuçlarını yazdığını belirtmek kıymetlidir. Hakikaten gerçek ömür şartlarında her vakit daha düşük suratlar elde edersiniz.
Institute of Electrical and Electronics Engineers (IEEE), Wi-Fi standartlarını belirleyen kurumdur. Farklı aralıkları ve suratları destekleyen uzun bir Wi-Fi protokol listesi var. Bu protokoller her vakit “IEEE 802.11” işle başlıyor ve akabinde bir küme harf geliyor: mesela: IEEE 802.11 a/b/g/n.
IEEE biroldukca farklı standartla ilgilenmekte. Bu bağlamda 802 yalnızca bilgisayar ağlarını kapsıyor ve “11” ibaresi bilhassa Wi-Fi/WLAN’ı (kablosuz lokal alan ağı-wireless local area network) temsil ediyor. Dikkat edilmesi gereken nokta sonundaki harflerdir. N protokolü Wi-Fi 4 olarak da bilinir. “AC” Wi-Fi 5 için kullanılırken, “AX” Wi-Fi 6 yahut Wi-Fi 6E olarak pazarlanmakta. En gelişmiş “BE” standardı ise Wi-Fi 7 olarak biliniyor.
Bu manada aygıtlarınızda asgarî Wi-Fi 5 (AC) standardını kullanmanızı öneriyoruz. Wi-Fi 6 ve 6E yalnızca daha yüksek suratlarla ilgili değildir; ayrıyeten artan kapasite, verimlilik, performans ve güvenlik sunarlar. Lakin burada kıymetli bir nokta var. Bir Wi-Fi 6 yahut 6E yönlendirici alırsanız, dizüstü bilgisayarınız ve akıllı telefonunuz en son standardın avantajlarından hakikaten yararlanmak için Wi-Fi 6 ve 6E dayanağı sunmalı.
Wi-Fi protokolleri, farklı frekanslara yahut bantlara dayanak sunuyor. Piyasada sıklıkla 2.4 Gigahertz (GHz) ve 5 GHz’i destekleyen yönlendiriciler nazaranceksiniz. Bir aygıt “çift bant” olarak etiketlendiyse her ikisinin de desteklendiği manasına geliyor. Üç bantlı yönlendiriciler, şu anda ikisi 5 GHz bandında ve bir tanesi 2.4 GHz’de olmak üzere üç sinyal yayıyor. Lakin artık 6 GHz bandını içeren kimi yönlendiricileri etrafta görmeye başlıyoruz. Wi-Fi 6 ve evvelki modemler 2.4 GHz ve 5 GHz bantlarıyla sonludur; sadece Wi-Fi 6E olanlar 6 GHz irtibatı sunar.
2.4 GHz bandı, her biri 20 megahertz (MHz) genişliğinde 11 kanaldan oluşur. 5 GHz bandında 45 kanal vardır, fakat bunlar 20 MHz ile hudutlu değildir; ayrıyeten 40 MHz yahut 80 MHz kanallar oluşturmak için birbirine bağlanabilirler, bu da daha fazla bilgi iletmelerini sağlar. 6 GHz bandı 60 kanalı dayanaklar ve 160 MHz kadar genişlik sağlayabilir.
2.4 GHz daha uzun bir menzile sahiptir. 5 GHz ise daha yüksek suratlar ve daha fazla bant genişliği sunar. 6 GHz, 5 GHz ile tıpkı teorik suratlara sahip olsa da 6 GHz bandı daha yüksek bant genişliği sunabiliyor. Ortadaki fark, tek şeritli bir yoldan (2.4 GHz) üç şeritli bir otoyola (5 GHz) yahut altı şeritli bir üstün otoyola (6 GHz) atlamaya emsal. Ek olarak, protokollerin her biri geriye dönük olarak uyumluluk göstermekte.
Günümüzde piyasada olan aygıtların neredeyse hepsi en azından çift bant teknolojisiyle geliyor. Şayet modeminizden her iki seçeneği de etkin ederseniz, genelde her iki bant için iki başka ilişki goreceksiniz. Örneğin telefonunuzdan ağ aygıtına bağlanırken Wi-Fi 2.4 GHz ve Wi-Fi 5 GHz üzere iki farklı ilişki görünecek.
Eğer konutunuzda ağa bağlanan farklı çeşitlerde aygıtlar var ise her ikisi seçeneği de faal etmenizi öneriyoruz. Zira sadece 2.4 GHz kontağıyla irtibat kurabilen birtakım aygıtlar (akıllı konut aygıtları gibi) mevcut.
Bazı aygıtlar yönlendiricinize kablolu ilişki gerektirir. Gerekli olmadığında bile, bir Ethernet kablosu her vakit Wi-Fi’ye nazaran fazlaca daha süratli ve daha kararlı irtibat sağlayacaktır. Şayet mümkünse PC, TV ve konsol üzere aygıtlar için kablolu bir ilişki tercih edin.
Bazı ağ sistemleri ana yönlendiricide sırf tek bir Ethernet irtibat noktası taşıyor. Şayet seçtiğiniz aygıtta kâfi temas noktası yoksa bir switch satın alabilirsiniz. Piyasada nispeten uygun fiyatlı eserler mevcut ve ekstra Ethernet portu sunuyor. Lakin bu çeşit şeylerle uğraşmak istemiyorsanız bir modem/router seçmedilk evvel temas noktalarına bakmakta fayda var.
Son olarak, evrak paylaşımı yapmak ve NAS şoförü üzere bir depolama ünitesi kullanmak istiyorsanız, yönlendiricinizin bir USB kontağına sahip olduğundan emin olun.
Eski yönlendiriciler, sadece tarayıcınıza IP adresini girerek ve oturum açarak erişebileceğiniz temel bir arayüze sahip. Fakat birfazlaca yeni modem ve ağ sistemiyle birlikte telefonunuzdan erişebileceğiniz uygulamalar kullanıma sunuluyor. Eseri almadan evvel isteklerinizin karşılanıp karşılanmadığından emin olmak için uygulama arayüze bir göz atmak isteyebilirsiniz.
Yeni jenerasyon ağ sistemleri, bağlı tüm aygıtları bir bakışta gösteren erişilebilir uygulamalara sahip. İnterneti duraklatma, müsaadeler sağlama ve aygıtları profiller halinde organize etme üzere birfazlaca seçenek bulabilirsiniz. Ayrıyeten birçoğunda potansiyel olarak hassas içerik tiplerini engelleyebilmeniz ve belli web sitelerini engelleyebilmeniz için ebeveyn kontrol özellikleri yer alıyor.
QoS (quality of service) teknolojisi, özellikle hanede fazlaca sayıda internet kullanan kişi bulunduğunda faydalı olabilecek bir özellik. Meskendeki bir kişi YouTube yahut Netflix’ten bir şeyler izlemeye başladığında rekabetçi oyun oynarken ping meseleleri yaşadığınızı hayal edin.
QoS ile aygıtlara ve kimi vakit hizmetlere öncelik verebilirsiniz. Örneğin iş bilgisayarınızı öncelikli olarak ayarlayabilir, imajlı görüşmeler sırasındaki gecikmeleri azaltmak için yüksek bant genişliğine sahip olmasını sağlayabilirsiniz. Bazı modemler, gecikmeyi en aza indirmek ve mümkün olan en problemsiz tecrübesi sağlamak üzere muhakkak (oyun oynama gibi) etkinliklere öncelik vermenize imkan tanıyor.
Kimi modem üreticileri sunduğu eserler için tertipli olarak yazılım güncellemeleri sunarken, bazıları ise eseri piyasaya sürdükten daha sonra takviye vermeyi kesiyor. Güvenlik açıkları türedikçe haliyle bunları kapatmak için daima güncellemeler gerekli. Ayrıyeten modem arayüzünde yahut rastgele bir bilhassa ilgili sorun yaşandığında yazılımsal olarak tahlil sağlamak mümkün. Burada devreye firmware güncellemeleri giriyor ve bu ayrıntı değerli.
Belirli modemlere çeşitli şahıslar tarafınca özelleştirilmiş özel firmware sürümleri yüklenebiliyor. bu biçimdelikle modeme yeni özellikler kazandırabilir yahut mevcutta olan bir özelliğin daha güzel biçimde çalışmasını sağlayabilirsiniz. Piyasada OpenWrt, DD-WRT, Gargoyle, libreCMC yahut Asuswrt-Merlin gibi farklı firmware projeleri mevcut. Bu mevzuda modem modelinizle birlikte biraz araştırma yapmanız gerekecek.
MU-MIMO
Bu biroldukça modemde ve başka Wi-Fi irtibatlı aygıtta bir artı özellik olarak ortaya çıkıyor, fakat manaya geliyor? MU-MIMO, fazlacalu kullanıcı, oldukcalu giriş, oldukçalu çıkış manasına gelmekte. Yönlendiriciler aygıtlardan gelen istekleri tek bir evrak kuyruğunda sıralarken, MU-MIMO mevcut bant genişliğini eşit modüllere ayırmalarını sağlar. Artık bir uzun kuyruk yerine iki, üç yahut dört kısa kuyruğunuz olabilir ve daha süratli ilişki sağlayabilirsiniz. Wi-Fi 5’te tıpkı anda hizmet verilebilecek azamî kuyruk yahut kullanıcı sayısı dört adetle hudutlu, fakat Wi-Fi 6 ile bu sekize çıkıyor.
Beam-Forming
Yönlendiricinizdeki her anten, her tarafa tek bir Wi-Fi sinyali yayar. Işın yahut huzme biçimlendirme olarak tanımlayacağımız bu teknoloji, bir aygıtta ilişkiyi düzgünleştirmek için Wi-Fi sinyalini makul bir istikamete odaklamak için geliştirildi. bu biçimdelikle kusurlar ve parazit azalırken, verimlilik ve sinyal kalitesi artabiliyor.
Wi-Fi 6’da tıpkı anda farklı bant genişliği ihtiyaçlarına sahip birden çok kullanıcıya hizmet veren OFDMA gelecek vaat eden bir teknoloji. Birbirinden başka Wi-Fi isteklerini bir kamyona yüklediğinizi ve gönderdiğinizi düşünün. Yönlendiriciniz teslimatları tek bir noktaya gönderiyor ve akabinde bir daha sonraki iş için geri dönüyor. OFDMA, kamyona birden çok kullanıcı için bilgiler yüklerken çok daha verimli bir çalışma hali sağlıyor.
Backhaul
Backhaul, ana yönlendiriciniz ile sahip olabileceğiniz tüm erişim noktaları içindeki ilişkiyi tabir etmekte. bir daha düzgün performans için kontağın Ethernet kablolarıyla sağlanması öneriliyor, lakin Wi-Fi kullanan ana taşıyıcınız (backhaul) da olabilir. Örneğin bir 2.4 GHz ve iki 5 GHz bant çıkışına sahip bir mesh sistem, bir temas noktasından yönlendiriciye bilgi göndermek içni 5 GHz ilişkilerinden birini rezerve edebilir. Bunun aykırısı ise ‘backhaul’ olarak isimlendiriliyor.
Ek Notlar
- Maksimum internet temas suratınız ISS’niz tarafınca belirlenmekte. Lakin daha kaliteli yönlendiriciler, mesken ağınızdaki aygıtlar içinde daha gelişmiş temas ve dağıtım sağlayabilir.
- Servis sağlayıcınız tarafınca gelen yahut özel olarak satın alabileceğiniz modemin ek ağ aygıtları ile uyumluluğunu her vakit denetim edin.
- Mesh sistemler, tek yönlendiricilerden daha fazla kapsama alanı ve daha sağlam performans sağlasa da bu seçim her vakit en uygunu olmayabilir. Bu durum konutunuzun boyutuna, yapısına ve yönlendiricinizin yerleşimine bağlıdır.
- Kablosuz ilişkide minimum Wi-Fi 5 (IEEE 802.11 ac) takviyesi ve WPA2 güvenlik seçeneğini tercih etmenizi öneriyoruz. Lakin bütçeniz yeterliyse Wi-Fi 6 (IEEE 802.11 ax) ve WPA3 güvenlik standardı elbette epey daha âlâ bir seçim olacaktır.
Intel’in kablosuz irtibat kısmının lider yardımcısı Eric McLaughlin, “‘Wi-Fi Alliance’ sertifikasını almak için şu anda Intel’in Wi-Fi ‘802.11be’ teknolojisini geliştiriyoruz ve 2024 yılına PC mamüllerine ulaşacak” dedi. Bunun yanında yeni kuşak ilişki teknolojilerinin 2025 yılında geniş pazarlara ulaşacağı söyleniyor.
Wi-Fi 7 (IEEE 802.11be), azamî 40.000 Mbit/sn (40 Gbit/sn) ham bit suratı sunacak. Üreticiler, bu kadar yüksek suratlar elde etmek için Wi-Fi 7 mamüllerinde ve erişim noktalarında üç bant (2.4 GHz, 5 GHz ve 6 GHz) kullanımı, ayrıyeten ayrıca kanal genişliğini 320 MHz’e çıkarması gerekecek. Ek olarak Wi-Fi 7, geçmiş teknolojilere dayanacağından dolayı Wi-Fi 6 ve Wi-Fi 6E tarafınca desteklenen MU-MIMO (Multi-User Multiple-Input Multiple-Output) ve OFDMA (Orthogonal Frequency-Division Multiple Access) teknolojileri için zarurî takviye sağlayacak.
Her vakit olduğu üzere, yeni Wi-Fi çipleri daha yavaş temas teknolojilerine sahip eski aygıtlarla geriye dönük olarak uyumlu olacak. Intel bir müddetdir Wi-Fi 7 teknolojisinin önde gelen destekçilerinden biri oldu. Broadcom ve Qualcomm üzere şirketler ise çeşitli aygıtlar için tasarladığı taslak Wi-Fi 7 yongalarını duyurmuştu.