Şeker piyasasında, kamu-özel dal yapısı niçiniyle oluşan ikili fiyat yapısının, hammadde teminindeki sorunları artırması, besin sanayicisinin yansısına yol açtı. Son periyotta hem kamudan, birebir vakitte yüksek fiyat niçiniyle özel daldan şeker temininde kasvetler yaşandığını öne süren besin sanayicileri, hem iç piyasada tıpkı vakitte ihracat üretimlerinde alarm zilleri çalındığını söylemiş oldu. Besin piyasası temsilcilerinin anlattığına nazaran kahır şöyleki: Devlete bağlı Türkşeker, çuvalı 265 TL’den satış yapıyor. Lakin sav edilene nazaran, hudutlu tonajda eseri 15-20 güne varan bekleme müddeti sonunda teslim ediyor. Şeker temini için rotayı özel bölüm şeker fabrikalarına kıran besin üreticileri ise, bu defa bu fabrikalarda 340 TL’lik çuval fiyatıyla karşılaşıyor. Ortada yüzde 30 fark bulunuyor. Üretim maliyetini artırmamak için yüksek fiyatlı eseri almak istemeyen besin üreticileri, devlete sesleniyor: ‘Ya Türkşeker bize muhtaçlığımız kadar olan şekeri vaktinde versin, ya da özel kesimin alıp başını giden meblağlarına ‘dur’ deyip fiyatı sabitleyin.’
Kopuz: Regülasyon şart!
Hususla ilgili DÜNYA’ya açıklamalarda bulunan Türkiye Besin ve İçecek Sanayii Dernekleri Federasyonu (TGDF) ve Şekerli Mamül Sanayicileri Derneği (ŞEMAD) Lideri Şemsi Kopuz, “Sanayici şekeri almakta zorluk çekiyor. Türkşeker fabrikasına ismini yazdırıyorsun. 15-20 gün sıra var. Çuvalı 265 lira. Endüstrici bu kadar müddet nasıl beklesin? Üretim yapacak, ihracat yapacak, ona nazaran yabancı müşteriye ihracatla ilgili taahhütlerimiz var. Bu kere, rotayı özellere çeviriyoruz, onlar da ya mal vermiyor ya da verdikleri fiyat, çuvalda 340 TL. Yani yüzde 30 fark var” dedi.
Bu farkın, günün sonunda tüketiciye yansıyacağına işaret eden Kopuz, “Burada regülasyon yapılması lazım. Sanayi rantçılara itiliyor. Endüstricinin hammaddesinde, tedarik zincirinde gerek ihracat gerekse iç pazarda tehlike alarmları çalıyor, kırılmalar yaşanıyor” açıklamasını yaptı.
‘İhracat tehlikeye atılıyor’
Şemsi Kopuz, yüzde 30 daha değerliye satmalarına karşın, birtakım özel dal şeker firmalarının mal dahi vermediğini, sanayiciyi devletten alıma yönlendirdiğini öne sürerek şunları anlattı: “Şimdi burada değişik bir durum daha var. Endüstrici devletten alıma yönlendiriliyor lakin devletin stoklarında eser biterse, bu kere tam karaborsa olur. bu biçimde yüzde 50’ye varan artırımlarla bile karşılaşabiliriz. ötürüsıyla, tamam, ülkede özgür piyasa ortamı var fakat fiyat farkı bu kadar olmamalı. Devletin durumu regüle etmesi kural. Fiyatta belirsizlik olmayacak. Bunu denetim edeceksin. Bu ana hammadde, Türkiye’de üretilen bir hammadde. Bunu yapmadığın vakit piyasa rantçılara kalıyor.”
Şekerdeki sorunlu durumu Türkşeker idaresiyle de görüştüklerini, fakat rastgele bir düzenlemenin yapılmadığını açıklayan Kopuz, endüstricinin ihracat hedefli şekeri de (C Şeker), uzun vakittir ne devlet, ne de özel dal şeker fabrikalarından temin edemediğini öne sürdü. Kopuz, “Helva üreticileri arıyor, ihracat kelamı vermişler, lakin ne devletten ne de özel daldan ihracat kayıtlı şekeri alamadıklarını söylüyorlar. İhracatçının muhakkak taahhütleri var. yıllardır kazandığımız pazarlar var. İhracat da tehlikeye giriyor” formunda konuştu.
‘Özelden şeker alan stokçular, fiyatı daha da üst çekiyor’
Seyidoğlu Besin Genel Müdürü ve beraberinde Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Lider Yardımcısı olan Mehmet Göksu, devlet fabrikalarının şeker satışında azaltmaya gittiğini söylemiş oldu.
Devlet fabrikalarında çuval fiyatı 265 TL olan şekerde, kısıtlama yapıldığını öne süren Göksu, “15 günde bir her üreticiye 1 kamyon şeker veriliyor. 1 kamyonda 26 ton şeker var. Özel bölümdeki fabrikalar ise 340 TL’ye şeker satıyor. 340 TL’ye şeker alanlar yani toptancılar, stokçuluk yapıp, piyasaya daha yüksek fiyattan satıyorlar” dedi. Günün sonunda üretim yapmak için şeker bulmakta sorun çektiklerini açıklayan Göksu, “İhracat yapacak firmalar dahi şeker bulamıyor. Türkiye’de ihracat kaydıyla alınan C şekeri diye bir kota var. C şekeri de 6 aydır yok. Devlet fabrikası diyor ki, ‘Benden alacaksan, sıraya gireceksin, ödemeni yapacaksın.’ Birtakım özel fabrikalar mal dahi vermiyor. Devletten alabilirsek alıyoruz, alamazsak özelden almaya çalışıyoruz. Üretim maliyetlerimiz artıyor. Maliyet hesabı yapamıyoruz” açıklamasını yaptı. Türkşeker’in ‘ürünle ilgili külfet yok’ söylemiş olduğini hatırlatan Göksu, “bu biçimde niçin mal vermiyorlar. Eseri üreticiye versinler” halinde konuştu. .
‘Ocak ayında kimi bantları durdurabiliriz’
Türkiye’nin kıymetli şekerleme ve çikolata ihracatçı firmalarından Tayaş Gıda’nın İdare Konseyi Lider Yardımcısı Kazım Taycı da, şeker tedarikinde önemli kahırlar yaşadıklarını, bu biçimde giderse ocak ayında kimi bantlarında üretimi durdurma sonucu aldıklarını deklare etti. Taycı, şeker piyasasında işlerin düzgünce karmaşık hale geldiğini belirterek, şunları anlattı: “Yurt ortasında özel dalın devlet fabrikalarına satmakta olduğu şeker kotasına ‘A kotası’ diyorlar. Şimdiki bir bilgi de şu: Biz ihracatçıyız, almakta olduğumuz şekeri, şekerlemeye, çikolataya, unlu mamüllere çeviriyoruz, fazlaca daha katma kıymetli bir hale getirip ihraç ediyoruz. Türkşeker’e diyoruz ki, ‘Bizim bu biçimde ihracat taahhütlerimiz var. Size günler evvelce parasını gönderdiğimiz bu yüklemeleri hızlandırmanızı rica ediyoruz.’ Bize, ‘Siz aslına bakarsan ihracatçı değil misiniz? Niçin A kotasından şeker alıyorsunuz, siz şekerinizi niye ithal etmiyorsunuz ‘ diyorlar. Artık duyumlara nazaran, şu anda bu biçimde bir hazırlık da varmış. ‘İhracat yapmakta olan firmalar şekerlerini ithal etsinler, yurt ortasından şeker almasınlar’ biçiminde. Şayet bu biçimde bir şey de gerçekleşirse önemli manada eza olur. Benim aylık 2 bin tonun üzerinde şeker kullanmasım var. Yurt haricinden artık sipariş versem en erken 40 günde gelir. Kesimin toparlanması kural. Bize her gün 5 kamyon şeker lazımken, şu anda hafta bir, 15 günde bir, bir-iki tane kamyon şeker alabiliyoruz.”
Türkşeker: 1 milyon 150 bin ton üretim var
Türkşeker idaresi geçen ay Anadolu Ajansı’na yaptığı açıklamada, 2021-2022 üretim devrinde yaklaşık 400 bin ton şeker üretildiğini, bu ölçünün kooperatif ve özel bölüm fabrikalarının üretimiyle birlikte toplamda 1 milyon 150 bin ton civarında olduğunu bildirmişti. Şirketten yapılan açıklamada, “2020-2021 üretim devrinde birfazlaca fabrikalarında tüm vakit içinderın rekoru kırıldı. Türkşeker beraberinde, iç piyasaya yönelik üretim sorumluluğunun üzerinde, 135 bin ton da ihracat gayeli şeker (C Şeker) üretti. 300 bin ton ihraç hedefli şekeri de özel dal şirketleri için üreterek, toplamda tüm şeker endüstrinde 435 bin ton ihraç emelli şeker üretildi” denilmişti.
Kopuz: Regülasyon şart!
Hususla ilgili DÜNYA’ya açıklamalarda bulunan Türkiye Besin ve İçecek Sanayii Dernekleri Federasyonu (TGDF) ve Şekerli Mamül Sanayicileri Derneği (ŞEMAD) Lideri Şemsi Kopuz, “Sanayici şekeri almakta zorluk çekiyor. Türkşeker fabrikasına ismini yazdırıyorsun. 15-20 gün sıra var. Çuvalı 265 lira. Endüstrici bu kadar müddet nasıl beklesin? Üretim yapacak, ihracat yapacak, ona nazaran yabancı müşteriye ihracatla ilgili taahhütlerimiz var. Bu kere, rotayı özellere çeviriyoruz, onlar da ya mal vermiyor ya da verdikleri fiyat, çuvalda 340 TL. Yani yüzde 30 fark var” dedi.
Bu farkın, günün sonunda tüketiciye yansıyacağına işaret eden Kopuz, “Burada regülasyon yapılması lazım. Sanayi rantçılara itiliyor. Endüstricinin hammaddesinde, tedarik zincirinde gerek ihracat gerekse iç pazarda tehlike alarmları çalıyor, kırılmalar yaşanıyor” açıklamasını yaptı.
‘İhracat tehlikeye atılıyor’
Şemsi Kopuz, yüzde 30 daha değerliye satmalarına karşın, birtakım özel dal şeker firmalarının mal dahi vermediğini, sanayiciyi devletten alıma yönlendirdiğini öne sürerek şunları anlattı: “Şimdi burada değişik bir durum daha var. Endüstrici devletten alıma yönlendiriliyor lakin devletin stoklarında eser biterse, bu kere tam karaborsa olur. bu biçimde yüzde 50’ye varan artırımlarla bile karşılaşabiliriz. ötürüsıyla, tamam, ülkede özgür piyasa ortamı var fakat fiyat farkı bu kadar olmamalı. Devletin durumu regüle etmesi kural. Fiyatta belirsizlik olmayacak. Bunu denetim edeceksin. Bu ana hammadde, Türkiye’de üretilen bir hammadde. Bunu yapmadığın vakit piyasa rantçılara kalıyor.”
Şekerdeki sorunlu durumu Türkşeker idaresiyle de görüştüklerini, fakat rastgele bir düzenlemenin yapılmadığını açıklayan Kopuz, endüstricinin ihracat hedefli şekeri de (C Şeker), uzun vakittir ne devlet, ne de özel dal şeker fabrikalarından temin edemediğini öne sürdü. Kopuz, “Helva üreticileri arıyor, ihracat kelamı vermişler, lakin ne devletten ne de özel daldan ihracat kayıtlı şekeri alamadıklarını söylüyorlar. İhracatçının muhakkak taahhütleri var. yıllardır kazandığımız pazarlar var. İhracat da tehlikeye giriyor” formunda konuştu.
‘Özelden şeker alan stokçular, fiyatı daha da üst çekiyor’
Seyidoğlu Besin Genel Müdürü ve beraberinde Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Lider Yardımcısı olan Mehmet Göksu, devlet fabrikalarının şeker satışında azaltmaya gittiğini söylemiş oldu.
Devlet fabrikalarında çuval fiyatı 265 TL olan şekerde, kısıtlama yapıldığını öne süren Göksu, “15 günde bir her üreticiye 1 kamyon şeker veriliyor. 1 kamyonda 26 ton şeker var. Özel bölümdeki fabrikalar ise 340 TL’ye şeker satıyor. 340 TL’ye şeker alanlar yani toptancılar, stokçuluk yapıp, piyasaya daha yüksek fiyattan satıyorlar” dedi. Günün sonunda üretim yapmak için şeker bulmakta sorun çektiklerini açıklayan Göksu, “İhracat yapacak firmalar dahi şeker bulamıyor. Türkiye’de ihracat kaydıyla alınan C şekeri diye bir kota var. C şekeri de 6 aydır yok. Devlet fabrikası diyor ki, ‘Benden alacaksan, sıraya gireceksin, ödemeni yapacaksın.’ Birtakım özel fabrikalar mal dahi vermiyor. Devletten alabilirsek alıyoruz, alamazsak özelden almaya çalışıyoruz. Üretim maliyetlerimiz artıyor. Maliyet hesabı yapamıyoruz” açıklamasını yaptı. Türkşeker’in ‘ürünle ilgili külfet yok’ söylemiş olduğini hatırlatan Göksu, “bu biçimde niçin mal vermiyorlar. Eseri üreticiye versinler” halinde konuştu. .
‘Ocak ayında kimi bantları durdurabiliriz’
Türkiye’nin kıymetli şekerleme ve çikolata ihracatçı firmalarından Tayaş Gıda’nın İdare Konseyi Lider Yardımcısı Kazım Taycı da, şeker tedarikinde önemli kahırlar yaşadıklarını, bu biçimde giderse ocak ayında kimi bantlarında üretimi durdurma sonucu aldıklarını deklare etti. Taycı, şeker piyasasında işlerin düzgünce karmaşık hale geldiğini belirterek, şunları anlattı: “Yurt ortasında özel dalın devlet fabrikalarına satmakta olduğu şeker kotasına ‘A kotası’ diyorlar. Şimdiki bir bilgi de şu: Biz ihracatçıyız, almakta olduğumuz şekeri, şekerlemeye, çikolataya, unlu mamüllere çeviriyoruz, fazlaca daha katma kıymetli bir hale getirip ihraç ediyoruz. Türkşeker’e diyoruz ki, ‘Bizim bu biçimde ihracat taahhütlerimiz var. Size günler evvelce parasını gönderdiğimiz bu yüklemeleri hızlandırmanızı rica ediyoruz.’ Bize, ‘Siz aslına bakarsan ihracatçı değil misiniz? Niçin A kotasından şeker alıyorsunuz, siz şekerinizi niye ithal etmiyorsunuz ‘ diyorlar. Artık duyumlara nazaran, şu anda bu biçimde bir hazırlık da varmış. ‘İhracat yapmakta olan firmalar şekerlerini ithal etsinler, yurt ortasından şeker almasınlar’ biçiminde. Şayet bu biçimde bir şey de gerçekleşirse önemli manada eza olur. Benim aylık 2 bin tonun üzerinde şeker kullanmasım var. Yurt haricinden artık sipariş versem en erken 40 günde gelir. Kesimin toparlanması kural. Bize her gün 5 kamyon şeker lazımken, şu anda hafta bir, 15 günde bir, bir-iki tane kamyon şeker alabiliyoruz.”
Türkşeker: 1 milyon 150 bin ton üretim var
Türkşeker idaresi geçen ay Anadolu Ajansı’na yaptığı açıklamada, 2021-2022 üretim devrinde yaklaşık 400 bin ton şeker üretildiğini, bu ölçünün kooperatif ve özel bölüm fabrikalarının üretimiyle birlikte toplamda 1 milyon 150 bin ton civarında olduğunu bildirmişti. Şirketten yapılan açıklamada, “2020-2021 üretim devrinde birfazlaca fabrikalarında tüm vakit içinderın rekoru kırıldı. Türkşeker beraberinde, iç piyasaya yönelik üretim sorumluluğunun üzerinde, 135 bin ton da ihracat gayeli şeker (C Şeker) üretti. 300 bin ton ihraç hedefli şekeri de özel dal şirketleri için üreterek, toplamda tüm şeker endüstrinde 435 bin ton ihraç emelli şeker üretildi” denilmişti.