Dirençli hücreyi araştırmayla kıracak
Meltem Günay – Türkiye Gazeteciler Cemiyeti (TGC) 45. Sedat Simavi Mükafatları, Sıhhat Bilimleri kolunda “Traıl’a Dirençli Hücre Modelleri ile Kazanılmış Dirençte Rol Oynayan Farklı Adaptif Düzeneklerin Aydınlatılması” çalışmasıyla mükafata layık görülen Doç. Dr. Tuğba Bağcı, beyin kanserinin agresif seyreden tümör olan Glioblastama (GBM) tipi üzerine gerçekleştirdikleri çalışmaları Milliyet’e anlattı.
30 yıldır birebir
Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi Beyin Kanser Terapi ve Araştırma Merkezi kurucusu Lider, bu tıpta hastaların sağ kalım müddetinin kemoterapi ve radyoterapiye karşın 15 ay olduğunu söylemiş oldu. Hastaya verilen ilaçların beyin bariyerinden tam olarak geçemediğini söyleyen Lider, “Tümör hücreleri epey süratli yayılıyor ve operasyonda bile tam olarak tümör çıkarılamıyor. Baktığımızda tüm dünyada bütün kanser cinslerinde teşhis ve tedavide yeni metotlar geliştirildi lakin GBM’de 30 yıldır hiçbir farklılık yok. Biz buradan hareket ettik” diye konuştu. Bu basamakta 1990’lı senelerda bulunan ve tüm kanser tiplerinde tümör hücrelerini öldürebilen TRAİL denen bir molekül üzerinde çalışmaya başladıklarını anlatan Doç. Dr. Başkan, bu hastalara umut olabilecek çalışmalarını paylaştı:
Hiç ölmeyen hücre
“Hücrelerin kendi kendini imha etme yeteneği bulunmasına karşın tümör hücreleri bunu kullanmaz, onun yerine ölmeyip çoğalırlar. Vefat sinyallerini kapatıp yalnızca bölünmeye yönelik hücreler haline gelirler. İşte TRAİL bu sinyali kapattırmıyor, yinedan açtırıyor. Kanserli hücreyi öldürebilecek ve bunu yaparken de olağan hücrelere hiç ziyan vermeyen bir molekülden bahsediyoruz. 2000’lerden beri bunun tedavi usulü olarak kullanılması üzerine çalışılıyor. Fakat TRAİL molekülü verilse bile gerek beyin kanserinde olsun gerekse öbür kanser tiplerinde ‘ölemeyen’ bir popülasyon kalıyor. Biz de ‘Bu hücreler niye ölemiyor’un peşine düştük. Beyin kanseri hastalarından alınmış hücrelere laboratuvar ortamında TRAİL’le karşılaştırdık, bir kısmı öldü bir kısmı yaşadı. Yaşayanlara bir daha bu proteini verdik ve 9 ayın sonunda artık TRAİL görse bile hiç ölmeyen hücre modelleri yarattık. Bunu niye yarattık? Zira hastalara yaptığımız da bu. Hastalara kemoterapi uyguluyorsunuz, başta çalışıyor fakat ondan sonrasında nüksedebiliyor, metastaz yaratabiliyor. Ve nüksettiğinde evvelden verdiğimiz ilaçlara karşılık vermiyor. Dirençli hale geliyorlar. ‘Biz TRAİL’i kliniğe uygulayacaksak, beyin kanseri tedavisi için kullanacaksak niye direniyor ve bunu nasıl engelleyebiliriz’ sorularının cevabını bulmak ve bu mekanizmayı deşifre etmek zorundayız.”
‘İyi sonuçlar aldık’
Fare modelleri üzerinde yaptıkları araştırmalarda bu farkları incelediklerini ve hücrelerde oluşan direnci geriye çevirecek yeni ilaçları taradıklarını söyleyen Doç. Dr. Başkan, şunları dedi:
“Bunlardan bir tanesi fazlaca kuvvetli bir biçimde direnci kırabildi. Bu yeni ilaç ve TRAİL kombinasyonunun çok uygun bir kombinasyon olduğunu bu türlü göstermiş olduk. Bu yayınımız bizim için fazlaca manalıydı ve mükafatı kazanması da bizim için epey büyük moral oldu. Bu bilgiler yeni klinik deneyleri canlandıracak ve tahminen hastalara umut olacak bir tedavi modelinin gelişmesini sağlayacak. Uzun soluklu bu çalışma dirençli beyin kanseri hastalarında hayat kurtaracak çalışmaya hakikat gidiyor. TRAİL’le tedavisi birfazlaca kanser için bir kombinasyon tedavisi de olabilir.”
Meltem Günay – Türkiye Gazeteciler Cemiyeti (TGC) 45. Sedat Simavi Mükafatları, Sıhhat Bilimleri kolunda “Traıl’a Dirençli Hücre Modelleri ile Kazanılmış Dirençte Rol Oynayan Farklı Adaptif Düzeneklerin Aydınlatılması” çalışmasıyla mükafata layık görülen Doç. Dr. Tuğba Bağcı, beyin kanserinin agresif seyreden tümör olan Glioblastama (GBM) tipi üzerine gerçekleştirdikleri çalışmaları Milliyet’e anlattı.
30 yıldır birebir
Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi Beyin Kanser Terapi ve Araştırma Merkezi kurucusu Lider, bu tıpta hastaların sağ kalım müddetinin kemoterapi ve radyoterapiye karşın 15 ay olduğunu söylemiş oldu. Hastaya verilen ilaçların beyin bariyerinden tam olarak geçemediğini söyleyen Lider, “Tümör hücreleri epey süratli yayılıyor ve operasyonda bile tam olarak tümör çıkarılamıyor. Baktığımızda tüm dünyada bütün kanser cinslerinde teşhis ve tedavide yeni metotlar geliştirildi lakin GBM’de 30 yıldır hiçbir farklılık yok. Biz buradan hareket ettik” diye konuştu. Bu basamakta 1990’lı senelerda bulunan ve tüm kanser tiplerinde tümör hücrelerini öldürebilen TRAİL denen bir molekül üzerinde çalışmaya başladıklarını anlatan Doç. Dr. Başkan, bu hastalara umut olabilecek çalışmalarını paylaştı:
Hiç ölmeyen hücre
“Hücrelerin kendi kendini imha etme yeteneği bulunmasına karşın tümör hücreleri bunu kullanmaz, onun yerine ölmeyip çoğalırlar. Vefat sinyallerini kapatıp yalnızca bölünmeye yönelik hücreler haline gelirler. İşte TRAİL bu sinyali kapattırmıyor, yinedan açtırıyor. Kanserli hücreyi öldürebilecek ve bunu yaparken de olağan hücrelere hiç ziyan vermeyen bir molekülden bahsediyoruz. 2000’lerden beri bunun tedavi usulü olarak kullanılması üzerine çalışılıyor. Fakat TRAİL molekülü verilse bile gerek beyin kanserinde olsun gerekse öbür kanser tiplerinde ‘ölemeyen’ bir popülasyon kalıyor. Biz de ‘Bu hücreler niye ölemiyor’un peşine düştük. Beyin kanseri hastalarından alınmış hücrelere laboratuvar ortamında TRAİL’le karşılaştırdık, bir kısmı öldü bir kısmı yaşadı. Yaşayanlara bir daha bu proteini verdik ve 9 ayın sonunda artık TRAİL görse bile hiç ölmeyen hücre modelleri yarattık. Bunu niye yarattık? Zira hastalara yaptığımız da bu. Hastalara kemoterapi uyguluyorsunuz, başta çalışıyor fakat ondan sonrasında nüksedebiliyor, metastaz yaratabiliyor. Ve nüksettiğinde evvelden verdiğimiz ilaçlara karşılık vermiyor. Dirençli hale geliyorlar. ‘Biz TRAİL’i kliniğe uygulayacaksak, beyin kanseri tedavisi için kullanacaksak niye direniyor ve bunu nasıl engelleyebiliriz’ sorularının cevabını bulmak ve bu mekanizmayı deşifre etmek zorundayız.”
‘İyi sonuçlar aldık’
Fare modelleri üzerinde yaptıkları araştırmalarda bu farkları incelediklerini ve hücrelerde oluşan direnci geriye çevirecek yeni ilaçları taradıklarını söyleyen Doç. Dr. Başkan, şunları dedi:
“Bunlardan bir tanesi fazlaca kuvvetli bir biçimde direnci kırabildi. Bu yeni ilaç ve TRAİL kombinasyonunun çok uygun bir kombinasyon olduğunu bu türlü göstermiş olduk. Bu yayınımız bizim için fazlaca manalıydı ve mükafatı kazanması da bizim için epey büyük moral oldu. Bu bilgiler yeni klinik deneyleri canlandıracak ve tahminen hastalara umut olacak bir tedavi modelinin gelişmesini sağlayacak. Uzun soluklu bu çalışma dirençli beyin kanseri hastalarında hayat kurtaracak çalışmaya hakikat gidiyor. TRAİL’le tedavisi birfazlaca kanser için bir kombinasyon tedavisi de olabilir.”