Eline sıhhat komşu! Temel kazısından buldu
Mert İnan – Siyasi arenada Türkiye ile Yunanistan içindeki tansiyon varlığını sürdürse de, iki ülke halkının dostluğuna ait örnek bir davranış sonun öte yakasında hayat buldu. Yunanistan’ın Kavala kentine bağlı, şimdiki ismi “Lekani” olan Mincinos köyünde yaşayan Nikos Koutras, Lozan Mübadelesi öncesi Türklerden kalan yapıtlara sahip çıkıp anıt mezar yaptırdı. Koutras, Samsun Erdavut Köyü’ne iskan edilen Mincinoslu Türklerin torunlarını ise cet topraklarında ağırlayacağı günü iple çekiyor.
BAHÇEDE MEZAR TAŞLARI
Yunanistan’ın Kavala kentinde yaşayan Nikos Koutras, emekli olup köyünde bir konut yaptırmak isteyince evvelce Türklerin yaşadığı Lekani Köyü’nden (Mincinos) bir konut satın aldı. Koutras, konutunu yaptırdıktan daha sonra bahçesine duvar örmek için temel kazmaya giriştiğinde, toprağın altında fazlaca ölçüde lahit gibisi taşlar olduğunu fark etti. Taşları topraktan çıkartan Koutras, lahti andıran buluntuların üzerinde Arapça kaligrafi olduğunu fark edince çabucak araştırmalara koyuldu.
Koutras, hayattaki annesi ve köyün yaşlılarından bölgede evvelce Türklere ilişkin bir cami ile mezarlık olduğunu öğrenince, resmi makamların kapısını çaldı. Eski ismi Mincinos olan Lekani köyünde mübadele öncesi yaşayan Türklere ilişkin mezarlık ve caminin sonunu öğrenen Koutras, kelam konusu yerlerin tahsisi için müracaatta bulundu.
BİLGİLERİ KİTAPLAŞTIRDI
Bununla da yetinmeyen Koutras, kendi bahçesindeki taşların yanı sıra etraf köylerde atılmış bulunan mezar taşlarını da toplayıp bahçesinin köşesine küçük bir anıt mezar yaptırdı.
Meskeninin duvarlarını stant alanına da dönüştüren Koutras, hayatını yitirmiş eski komşularını tanımak ve tanıtmak için de harekete geçip tek tek fotoğrafladığı taşları Girit’teki Resmo Türkoloji Enstitüsü’ne ulaştırdı. Türkoloji uzmanı Andonis Anastasopoulos’a taşlardaki yazıları okutturan Koutras, bu ayrıntıları kitap haline getirirken ölümsüzleştirdi.
Lozan Mübadilleri Derneği Lideri Esat Ergelen aracılığı ile Türkiye’ye iletiler veren Nikos Koutras, motivasyon kaynağını şu sözlerle anlattı:
‘KÖYÜMÜZE GELİN’
“Ben Pontusluyum. Kökenim Karadeniz’e dayanıyor. Gittiğim yerde bu biçimde bir durumla karşılaşsam epey memnun olacağımı düşünerek empati yaptım. Lozan mübadillerinin ortaya çıkardığım görünüm ile karşılaştıklarında ne kadar keyifli olacaklarını biliyordum. Komşularımızın Samsun’daki torunlarını köyümüze bekliyoruz.
Stant alanını görmeye gelen kimi Türkler oldu ve yüzlerindeki tebessümü görmekten kıvanç duydum. Devletler içinde savaşlar, tansiyonlar olabilir lakin özünde halklar ve beşerler kardeştir. İnsani bir davranışta bulunduğumu düşünüyorum. Tarihe karşı sorumluluğumu yerine getirdim. İki halkın içinde kardeşlik köprüleri kurulması en büyük dileğim.”
Nikos Koutras, bahçesinin bir köşesine Türklere ilişkin mezar taşlarını toplayıp anıt mezar yaptırdı.
‘EĞER BURAYA GELİRSENİZ NİKOS’UN KAHVESİNİ İÇİN’
Lozan Mübadilleri Derneği Lideri Esat Ergelen, Nikos Koutras ve standını Lekani ziyareti sırasında gördüğünü belirtirken, şunları söylemiş oldu:
“Lozan mübadilleri olarak ‘Mezar taşım kimliğim, mezar taşım tarihim’ başlıklı proje çalışması kapsamında daha evvel köy seyahatinde rastlanılan mezar taşlarını görüntülemeye ve öyküsünü öğrenmek için Lekani’ye gittim. Lekani, Çal Dağı’nın dorukları içinde geniş bir düzlüğün ortasına kurulmuş, artık kuzey Yunanistan’da örneklerini bakılırsameyeceğimiz büyük bir köy.
Geniş bir çanak halinde görünümünden olsa gerek Yunanlılar buraya Lekani yani ‘leğen’ ismini vermiş. Geçmişinde tütüncülük ve hayvancılıkla geçinen Lekani’nin bugün temel geçim kaynağı patates üretimine dayanıyor ve lezzet olarak ürettikleri patatesler Nevrekop patatesi ile yarışıyor.
Dostumuz Nikos, eski komşularını anısına sahip çıkarak hepimizi duygulandırdı. Bizi konutuna davet eden Nikos’un İtalyan eşinin elinden içtiğimiz şahane kahve eşliğinde derin sohbetler ettik. Mezarların başına bir de anı niyetine servi ağacı diken Nikos ile bir daha sonraki ziyaretimizde bir dostluk fidanı dikmek üzere sözleştik. Mübadil torunlarının yolu Lekani’ye düşerse kesinlikle Nikos’un kahvesini içsinler.”
Esat Ergelen (soldaki) Nikos Koutras’la…
Mert İnan – Siyasi arenada Türkiye ile Yunanistan içindeki tansiyon varlığını sürdürse de, iki ülke halkının dostluğuna ait örnek bir davranış sonun öte yakasında hayat buldu. Yunanistan’ın Kavala kentine bağlı, şimdiki ismi “Lekani” olan Mincinos köyünde yaşayan Nikos Koutras, Lozan Mübadelesi öncesi Türklerden kalan yapıtlara sahip çıkıp anıt mezar yaptırdı. Koutras, Samsun Erdavut Köyü’ne iskan edilen Mincinoslu Türklerin torunlarını ise cet topraklarında ağırlayacağı günü iple çekiyor.
BAHÇEDE MEZAR TAŞLARI
Yunanistan’ın Kavala kentinde yaşayan Nikos Koutras, emekli olup köyünde bir konut yaptırmak isteyince evvelce Türklerin yaşadığı Lekani Köyü’nden (Mincinos) bir konut satın aldı. Koutras, konutunu yaptırdıktan daha sonra bahçesine duvar örmek için temel kazmaya giriştiğinde, toprağın altında fazlaca ölçüde lahit gibisi taşlar olduğunu fark etti. Taşları topraktan çıkartan Koutras, lahti andıran buluntuların üzerinde Arapça kaligrafi olduğunu fark edince çabucak araştırmalara koyuldu.
Koutras, hayattaki annesi ve köyün yaşlılarından bölgede evvelce Türklere ilişkin bir cami ile mezarlık olduğunu öğrenince, resmi makamların kapısını çaldı. Eski ismi Mincinos olan Lekani köyünde mübadele öncesi yaşayan Türklere ilişkin mezarlık ve caminin sonunu öğrenen Koutras, kelam konusu yerlerin tahsisi için müracaatta bulundu.
BİLGİLERİ KİTAPLAŞTIRDI
Bununla da yetinmeyen Koutras, kendi bahçesindeki taşların yanı sıra etraf köylerde atılmış bulunan mezar taşlarını da toplayıp bahçesinin köşesine küçük bir anıt mezar yaptırdı.
Meskeninin duvarlarını stant alanına da dönüştüren Koutras, hayatını yitirmiş eski komşularını tanımak ve tanıtmak için de harekete geçip tek tek fotoğrafladığı taşları Girit’teki Resmo Türkoloji Enstitüsü’ne ulaştırdı. Türkoloji uzmanı Andonis Anastasopoulos’a taşlardaki yazıları okutturan Koutras, bu ayrıntıları kitap haline getirirken ölümsüzleştirdi.
Lozan Mübadilleri Derneği Lideri Esat Ergelen aracılığı ile Türkiye’ye iletiler veren Nikos Koutras, motivasyon kaynağını şu sözlerle anlattı:
‘KÖYÜMÜZE GELİN’
“Ben Pontusluyum. Kökenim Karadeniz’e dayanıyor. Gittiğim yerde bu biçimde bir durumla karşılaşsam epey memnun olacağımı düşünerek empati yaptım. Lozan mübadillerinin ortaya çıkardığım görünüm ile karşılaştıklarında ne kadar keyifli olacaklarını biliyordum. Komşularımızın Samsun’daki torunlarını köyümüze bekliyoruz.
Stant alanını görmeye gelen kimi Türkler oldu ve yüzlerindeki tebessümü görmekten kıvanç duydum. Devletler içinde savaşlar, tansiyonlar olabilir lakin özünde halklar ve beşerler kardeştir. İnsani bir davranışta bulunduğumu düşünüyorum. Tarihe karşı sorumluluğumu yerine getirdim. İki halkın içinde kardeşlik köprüleri kurulması en büyük dileğim.”
Nikos Koutras, bahçesinin bir köşesine Türklere ilişkin mezar taşlarını toplayıp anıt mezar yaptırdı.
‘EĞER BURAYA GELİRSENİZ NİKOS’UN KAHVESİNİ İÇİN’
Lozan Mübadilleri Derneği Lideri Esat Ergelen, Nikos Koutras ve standını Lekani ziyareti sırasında gördüğünü belirtirken, şunları söylemiş oldu:
“Lozan mübadilleri olarak ‘Mezar taşım kimliğim, mezar taşım tarihim’ başlıklı proje çalışması kapsamında daha evvel köy seyahatinde rastlanılan mezar taşlarını görüntülemeye ve öyküsünü öğrenmek için Lekani’ye gittim. Lekani, Çal Dağı’nın dorukları içinde geniş bir düzlüğün ortasına kurulmuş, artık kuzey Yunanistan’da örneklerini bakılırsameyeceğimiz büyük bir köy.
Geniş bir çanak halinde görünümünden olsa gerek Yunanlılar buraya Lekani yani ‘leğen’ ismini vermiş. Geçmişinde tütüncülük ve hayvancılıkla geçinen Lekani’nin bugün temel geçim kaynağı patates üretimine dayanıyor ve lezzet olarak ürettikleri patatesler Nevrekop patatesi ile yarışıyor.
Dostumuz Nikos, eski komşularını anısına sahip çıkarak hepimizi duygulandırdı. Bizi konutuna davet eden Nikos’un İtalyan eşinin elinden içtiğimiz şahane kahve eşliğinde derin sohbetler ettik. Mezarların başına bir de anı niyetine servi ağacı diken Nikos ile bir daha sonraki ziyaretimizde bir dostluk fidanı dikmek üzere sözleştik. Mübadil torunlarının yolu Lekani’ye düşerse kesinlikle Nikos’un kahvesini içsinler.”
Esat Ergelen (soldaki) Nikos Koutras’la…