Erdoğan’ın TÜSİAD çıkışının manası ne? ‘Düşük faize endüstricinin reaksiyon göstermesi düşündürücü’
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Dolmabahçe Sarayı’nda düzenlenen İlim Yayma Mükafatları merasimine katıldı. TÜSİAD’ın açıklamalarını eleştiren Erdoğan, “Kalkıp da hükümete saldırmanın değişik yollarını, versiyonlarını aramayın, bizimle gayret edemezsiniz. Sizin cinsinizi de, cibilliyetinizi de çok düzgün biliyorum. Sizin derdiniz diğer fakat bizim kederimiz bambaşka” dedi.
Hürriyet gazetesi muharriri Abdulkadir Selvi, Milliyet gazetesi muharriri Zafer Şahin ve Prof. Dr. Sefer Şener CNN Türk canlı yayınında Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın TÜSİAD çıkışını Büşra Arslantaş’a kıymetlendirdi.
“ÇOK YERİNDE VE VAKTİNDE BİR ÇIKIŞ”
Abdulkadir Selvi: (TÜSİAD’ın açıklaması) Evet hükümete akındır. Muhalefet önderi sayın Kılıçdaroğlu “Ben artık TÜSİAD’la konuştum, açıklama yapın konuşun” diye bir twit attıktan birgün daha sonra Sayın Kılıçdaroğlu’nun o twitinde sayın Cumhurbaşkanı ile ilgili aklı melekelerini kaybetmiş bir şahsın üzere bir ağır tabir kullanıldıktan daha sonra TÜSİAD’ın bu açıklamayı yapması elbette ki bir meydan okumadır. Zira TÜSİAD’ın bir sicili var. Elimde tuttuğum bu açıklama 1979’da Ecevit hükümetini düşürmekle gazetelere ilan verdiği açıklamadır. 7 açıklama hazırlanmış gazetelerde yayımlanmış ve Ecevit hükümetini düşürmüştür. Sayın Cumhurbaşkanı’nın bu çıkışını epeyce yerinde ve vaktinde bir çıkış olarak görüyorum.
Bunun iki yüzü var. Bir TÜSİAD’ı ilgilendiren tarafı var. Bir de piyasaları ilgilendiren tarafı var. Zira cuma gününden itibaren çok organize bir biçimde dezenformasyon yapılmaya başlandı. Hükümet sermaye denetimi getiriyor. hür piyasadan çıkacaklar’ formunda bir söylenti yayılmaya başlandı. İkincisi finans piyasalarına yönelik olarak sayın Cumhurbaşkanı açıklamasında da yer aldığı biçimiyle bir panik, kaos havası oluşturmak için ‘pazartesi günü beşerler bankalara gidecek döviz mevduatlarını çekecek. Bankaların önüne yığılacak’ biçimde cuma gününden itibaren tam ateşin yükseldiği bir müddetde Cumhurbaşkanı piyasalara itimat vermek TÜSİAD’a da gerekli karşılığı vermek için bu açıklamayı yaptı.
“HEDEF YENİDEN SEÇİLMİŞ HÜKÜMET”
Zafer Şahin: Katiyen hükümete bir akındır. bununla birlikte ruhsal bir savaşın da başlatıldığının bir işaretidir. Tarih hayli öğreticidir. Sayın Selvi de hatırlattı. 1979 yılında TÜSİAD mayıs-haziran devrinde 7 gazete 1 mecmuada ilan yayınlıyor. O günün parasıyla 5 milyon liralık bir reklam bütçesi ayırıyor. Ve CHP’nin kurduğu son hükümet olan Ecevit’in devrilmesinde bu ilanlar epey tesirli oluyor.
bir daha devrin Başbakan’ı merhum Ecevit’in kendi sözü var. bu biçimde bu süreç niçin gelişiyor? Türkiye’de aslında daima olaylar içinde sebep-sonuç ilgisi kurmak zorundasınız. Manzarada her ne kadar iktisat olsa da Ecevit’in anlatımıyla o devir TÜSİAD’ın hükümeti yıkmak için harekete geçmesinin niçini soğuk savaş periyodu, ABD, Sovyetler Birliği’ni gözlemlemek için Türkiye’den casus uçaklarını havalandırmak istiyor. Ecevit buna müsaade vermiyor. Ve bir daha Ecevit’in anlatımıyla devrin kuvvetli ABD’li iş adamı Washington’da TÜSİAD’a gazete ilanlarıyla hükümeti amaç almaları için talimat veriyor. Bütün açık kaynaklarda var bu.
Yalnızca 1979 yılı değil. Biz bunu 28 Şubat 1997 yılındaki TÜSİAD’ın bu biçimdeki izlediği siyasetlerden da bir daha bakılırsabiliyoruz. bu biçimde her hafta çıkıp açıklama yapan STK’lar kelam konusuydu. Bunlardan bir tanesi de TÜSİAD’dı. bu biçimde da misal bir oyun oynanıyordu. ‘Bir şeriat geliyor’ tehlikesi kelamda kamuoyunu ikna etmek için kullanılıyordu. daha sonra ne oldu? 2001 krizi geldi. O ortada Türk iktisadı bankacılık dalı üzerinden amaç alınmış. 60 milyar bankalardan hortumlanmış. Hem siyasi hem ekonomik istikrarsızlığın temeli atılmıştı. Amaç bir daha seçilmiş hükümet.
“GÜNDEME GETİRİLMESİ DÜŞÜNDÜRÜCÜ”
Prof. Dr. Sefer Şener: İş insanlarından fazla daha fazlaca muhakkak nitelikteki sivil toplum kuruluşlarının bu çabayı verdiğini görüyoruz. Bu telaffuzların rastgele bir partinin önderi tarafınca söylettirilmesi orası tarafınca arandıktan daha sonra bu telaffuzların iktisat kısmı ile gündeme getirilmesi düşündürücüdür. Hükümet yeni bir siyaset uyguluyor. Bu hükümetin tercihidir ve bunu da uygulayacak.
Hükümet üretimi, istihdamı, ihracatı artıracağız cari açığı düşüreceğiz ve kuru da istikrara kazandıracağız diyor. Sayın Cumhurbaşkanı da söylemiş oldu. Türkiye’de işletmeler finansmana erişim açısından düşünce yaşıyor. Sanayi kesiminin finansmana ulaşımı sağlanmaya çalışılıyorken reaksiyonun sanayi bölümünden gelmesi değişiktir. Yalnızca kısa vadeli krediler geriye çekildi faiz indiriminden daha sonra. Burada ana gaye sanayicidir aslında. ötürüsıyla endüstricinin finansmana erişimi sağlanıyorken düşük faize endüstricinin reaksiyon göstermesi düşündürücüdür.
“UZUN VADELİ VE SONUÇ GETİRECEK BİR POLİTİKADIR”
ABD ile tahminen karşılaştırılmayabilir nitelik olarak ABD doları basan bir ülkedir. Avrupa Birliği ve öteki ülkelerle karşılaştırmak faydalıdır. Hükümet bir tercih yapmış bunun faturasını ödeyecek olan politik iktidardır. Kalkınma modelini bu türlü benimsiyor hükümet. Bu eleştirilebilir şu sonuçlar elde edilmeyebilir ya da şu sonuçların bir kısmı için beklemek gerekebilir. Uygulanmaya çalışılan siyaset uzun vadeli ve sonuç getirecek bir siyasettir. Kısa vadede TÜSİAD üzere iş dünyasını temsil ettiğini söyleyen bir kurumun iktisat ile ilgili telaşlarını değil de siyasi iktidarın tercihini sorguluyor olması bir soru işaretidir aslında.
Bilhassa ana muhalefetle bir arada hareket ediyor manzarası. Aslında TOBB’dan da geldi örneğin bu noktada çekincelerini belirtti. TOBB daha büyük bir tertiptir aslında fakat hükümetten büyük bir reaksiyon gelmedi. Tenkitleriniz iktisada dönükse bunun nasıl deklare ettiğınızın da kıymeti var. TÜSİAD’da büyük bir iş dünyasını temsil ediyor. Vereceği her bildiri toplumun öngörülebilirliğini değiştiriyor bu da piyasada karışıklığa niye oluyor. Hükümet siyaset uyguluyor bunun beklenmesi ve müspet düşünülmesi gerekiyor. 2023’te seçime gidilecek.
“HEM SİYASİ birebir vakitte EKONOMİK OLARAK DEĞİŞİMLERE BAŞLAYACAK”
Seçime giden bir hükümet bu biçimde bir siyaset uyguluyorsa herbiçimde kimse kendine ve millete ziyan verecek bir siyaset yoluna girmez. Bunun en azından belirli nitelikleri desteklemiyorsa bile en azından bu bir tercihtir ve bu tercih ışığında bundan daha sonraki siyasetlerin belirlenmesi gerekiyor. Sayın Cumhurbaşkanı pandemi öncesinde bunun iletisini verdi. Pandemi ile birlikte global çapta önemli değişimler başlanılacak denildi. Hem siyasi tıpkı vakitte ekonomik olarak değişimler başlayacak.
Dünya eski dünya değil. Sayın Putin ile Biden görüştü biliyorsunuz. Orada öne çıkan bildiriler külliyen Putin’e yönelik olarak taban teşebbüsünüzü engelleriz denilmedi. Ekonomik olarak yaptırım uygularız denildi. Dünyada konsept değişti. Çin’in dünyada gelmiş olduğu nokta siyasetlerin açığa çıkmasıdır. Trump da attığı tweette ekonominizi mahvederim açıklamasında bulunmuştu.
“ALMANYA’DA 30-40 YILIN REKORU KIRILIYOR”
Hükümette değişen dünya tertibinde yeni bir siyaset uygulanmanmasının gerektiğini düşünüyor. AK Parti hükümeti yüksek faiz siyasetini denedi ve kalıcı bir sonuç olmadığını gördü. Konjontürel olarak bir istikamet var aslında. Tarihinde birinci sefer ABD’de 6.9’luk enflasyondan bahsediyoruz. ABD iktisadı dolar basan bir iktisat tahminen epey karşılaştırılmayabilir. Almanya’da 30-40 yılın rekoru kırılıyor.
ABD’deki enflasyonun yüzde 2’den 6’ya çıkması demek bunun kat kat artması demek orada yansıması. Enflasyon çıksa da 6 düzeyinde deniliyor fakat 2’ye alışmış bir iktisadın 6’ya çıkması global çapta bir külfet demektir. Sizin yeni bir konumlar almanız gerekiyor alınan durum sonuç verecek mi kısa vadede kur üzerinde sorun oluşturduğu ortadadır. Enflasyon üzerinde de sorun oluşturduğu ortadadır. Orta bve uzun vade düşünülüyorsa bu siyaset geçerlidir. Bundan daha sonraki süreçte neler ek edilecektir. Yapısal olarak bu desteklenebilecek mi asıl kıymetli kısım budur.
“2022’DE KALDIĞI YERDEN DEVAM EDECEK”
Bu siyaset durum dururken her şey olağanken ya da eski biçimde faizler yüksek olarak devam edilip de niye bu biçimde bir yol seçildi. Bunun ana niçini global değişimdir. Türkiye’de bu değişime nazaran bir daha şekilleniyor aslında. Geniş düşünüldüğü bir ortamda birebir vakitte maksat üretimken, tıpkı vakitte sanayiciyi korumakken reaksiyonun sanayi kuruluşlarından gelmesi aslında biraz enteresan diye düşünüyorum. Bundan daha sonraki süreçte dünya bakılırsacek tedarik sıkıntıları 2022’de kaldığı yerden devam edecek. Enflasyon da ABD’de 6 düzeyini nazarancek. Haziranda da global çapta artışı bekliyoruz. Türkiye’nin yeni bir amaç belirlemesi gerekiyor. Öngörülebilirliğin acil olarak düzeltilmesi lazım.
Bu kez da bu kadar oynaklığın olduğu ortamda KOBİ’ler olsun öbürleri olsun gelecek ile ilgili algıyı değiştiremezseniz bunların yatırım yapma imkanını ortadan kaldırıyorsunuz. Aksi taktirde global çapta faizin geldiği noktada Fed faiz artışına Avrupa Birliği faiz artışına gidiyor. Bu kadar ağır biçimde bir durum alma kelam konusu. Bu durum alma ışığında 22 bankadan yalnızca Türkiye faizleri düşüren olmuş oldu. Şu andaki farkta 7.30 düzeyindedir.
“TÜSİAD’IN BU TELAFFUZUNA BÜYÜK BİR REAKSİYON GÖSTERİLDİ”
Hükümet endüstrici için düşük faiz istiyor. Lakin bunun vakit içindemasının yayılımının ve öngörülebilirliğinin topluma yeterli anlatılması gerekiyor. İş dünyasında da ağır reaksiyon gelmedi birinci etapta. Daha toplum bilgilendirilmeli yoksa bu durumda bunu izah etmeniz gerekiyor. Global çapta bir enflasyon artışı var bu biçimde niçin Türkiye bu kadar ağır enflasyon artışı varken ve faiz artışı hedefleniyorken Türkiye bunu niçin tercih ediyor. Konjonktürel olarak bunun global çapta bir tercih olduğunun topluma anlatılması gerekiyor.
İhracat 220 milyar dolar aşmış durumdadır. Cari açık 15 milyar dolara düştü gelecek yıl sıfır inmesi hedefleniyor. Büyüme çift haneli biliyorsunuz. Makro bilgiler kurun geldiği noktayı desteklemiyor. Öngörülebilirlikle alakalı tahminen de TÜSİAD’ın bu telaffuzuna büyük bir reaksiyon gösterildi zira öngörülebilirliği düşürüyorsunuz ve beklentileri negatife çeviriyorsunuz. Bakıyorsunuz alana satana bakıyorsunuz. 235 milyar dolarlık bir döviz tevdiat hesapları var. 2001 krizinde bu sayı yüzde 57 düzeyindeydi. sonrasındasında AK Parti hükümetinde bu yüzde 27 düzeyine kadar geri çekildi.
CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN NE DEMİŞTİ?
Cumhurbaşkanı Erdoğan TÜSİAD’la ilgili şunları söylemişti; “Ey TÜSAİD ve yavruları size sesleniyorum; siz tek nazaranviniz var; yatırım, üretim, istihdam, büyüme. Siz bunda ne yapıyorsunuz evvel onu ortaya koyun. Kalkıp da hükümete saldırmanın değişik yollarını, versiyonlarını aramayın, bizimle çaba edemezsiniz. Sizin cinsinizi de, cibilliyetinizi de çok güzel biliyorum. Sizin derdiniz diğer ancak bizim kederimiz farklı. Biz vatan sevgisi ile, millet sevgisi ile yürüyoruz, siz ise sanki biz bu hükümeti nasıl çökertir de isteyeceğimiz, sömüreceğiz bir idaresi iş başına getirtiriz, bunun için uğraş ediyorsunuz. Bu millet size bu fırsatı vermeyecek. Dün millet olarak kendi canımız ve kanımız değerine, ülkemizin istiklalini ve istikbalini korumuştuk. Bugün de malımızla, paramızla birebir fedakarlığı yapacağız. Koronavirüs salgını esnasında bu söylemiş olduğim kurum, kuruluşlar sanki ne kadar milletin yanında yer aldılar. Sanki kaç tane hastane kurup da devlete yardım ettiler. Biz, en sıkıntı anda bile kent hastanelerimizi kurduk. Anadolu’nun en ücra köşelerine kadar bunları yaygınlaştırdık, sanki bunlar ne yaptı? Hiç
Türkiye’nin iktisatta olağanüstü hale gereksinimi olabilecek değerlendirmesi akıl karışıklığının ötesinde bir durum. Bu ülkeyi, emperyalistlerin çizdiği haritaların cazibesine kapılıp bölmeye çalışanların silahlarından çıkan kurşunlara terk etmedik ve terk etmeyeceğiz. Bu ülkeyi 1 dolar karşılığında vatanlarını satanların ellerine de bırakmadık bırakmayacağız. İnşallah bu ülkeyi döviz kuru üzerinden bir daha şekillendirmek isteyenlere de teslim etmeyeceğiz. Bu vesileyle, meselesiz açıklamalarla, milletimizi karamsarlığa sürüklemek, palavra yanlış haberler yayarak piyasaları korkutmak isteyenlere prestij edilmemesi gerektiğinin altını bir sefer daha çizmek istiyorum”
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Dolmabahçe Sarayı’nda düzenlenen İlim Yayma Mükafatları merasimine katıldı. TÜSİAD’ın açıklamalarını eleştiren Erdoğan, “Kalkıp da hükümete saldırmanın değişik yollarını, versiyonlarını aramayın, bizimle gayret edemezsiniz. Sizin cinsinizi de, cibilliyetinizi de çok düzgün biliyorum. Sizin derdiniz diğer fakat bizim kederimiz bambaşka” dedi.
Hürriyet gazetesi muharriri Abdulkadir Selvi, Milliyet gazetesi muharriri Zafer Şahin ve Prof. Dr. Sefer Şener CNN Türk canlı yayınında Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın TÜSİAD çıkışını Büşra Arslantaş’a kıymetlendirdi.
“ÇOK YERİNDE VE VAKTİNDE BİR ÇIKIŞ”
Abdulkadir Selvi: (TÜSİAD’ın açıklaması) Evet hükümete akındır. Muhalefet önderi sayın Kılıçdaroğlu “Ben artık TÜSİAD’la konuştum, açıklama yapın konuşun” diye bir twit attıktan birgün daha sonra Sayın Kılıçdaroğlu’nun o twitinde sayın Cumhurbaşkanı ile ilgili aklı melekelerini kaybetmiş bir şahsın üzere bir ağır tabir kullanıldıktan daha sonra TÜSİAD’ın bu açıklamayı yapması elbette ki bir meydan okumadır. Zira TÜSİAD’ın bir sicili var. Elimde tuttuğum bu açıklama 1979’da Ecevit hükümetini düşürmekle gazetelere ilan verdiği açıklamadır. 7 açıklama hazırlanmış gazetelerde yayımlanmış ve Ecevit hükümetini düşürmüştür. Sayın Cumhurbaşkanı’nın bu çıkışını epeyce yerinde ve vaktinde bir çıkış olarak görüyorum.
Bunun iki yüzü var. Bir TÜSİAD’ı ilgilendiren tarafı var. Bir de piyasaları ilgilendiren tarafı var. Zira cuma gününden itibaren çok organize bir biçimde dezenformasyon yapılmaya başlandı. Hükümet sermaye denetimi getiriyor. hür piyasadan çıkacaklar’ formunda bir söylenti yayılmaya başlandı. İkincisi finans piyasalarına yönelik olarak sayın Cumhurbaşkanı açıklamasında da yer aldığı biçimiyle bir panik, kaos havası oluşturmak için ‘pazartesi günü beşerler bankalara gidecek döviz mevduatlarını çekecek. Bankaların önüne yığılacak’ biçimde cuma gününden itibaren tam ateşin yükseldiği bir müddetde Cumhurbaşkanı piyasalara itimat vermek TÜSİAD’a da gerekli karşılığı vermek için bu açıklamayı yaptı.
“HEDEF YENİDEN SEÇİLMİŞ HÜKÜMET”
Zafer Şahin: Katiyen hükümete bir akındır. bununla birlikte ruhsal bir savaşın da başlatıldığının bir işaretidir. Tarih hayli öğreticidir. Sayın Selvi de hatırlattı. 1979 yılında TÜSİAD mayıs-haziran devrinde 7 gazete 1 mecmuada ilan yayınlıyor. O günün parasıyla 5 milyon liralık bir reklam bütçesi ayırıyor. Ve CHP’nin kurduğu son hükümet olan Ecevit’in devrilmesinde bu ilanlar epey tesirli oluyor.
bir daha devrin Başbakan’ı merhum Ecevit’in kendi sözü var. bu biçimde bu süreç niçin gelişiyor? Türkiye’de aslında daima olaylar içinde sebep-sonuç ilgisi kurmak zorundasınız. Manzarada her ne kadar iktisat olsa da Ecevit’in anlatımıyla o devir TÜSİAD’ın hükümeti yıkmak için harekete geçmesinin niçini soğuk savaş periyodu, ABD, Sovyetler Birliği’ni gözlemlemek için Türkiye’den casus uçaklarını havalandırmak istiyor. Ecevit buna müsaade vermiyor. Ve bir daha Ecevit’in anlatımıyla devrin kuvvetli ABD’li iş adamı Washington’da TÜSİAD’a gazete ilanlarıyla hükümeti amaç almaları için talimat veriyor. Bütün açık kaynaklarda var bu.
Yalnızca 1979 yılı değil. Biz bunu 28 Şubat 1997 yılındaki TÜSİAD’ın bu biçimdeki izlediği siyasetlerden da bir daha bakılırsabiliyoruz. bu biçimde her hafta çıkıp açıklama yapan STK’lar kelam konusuydu. Bunlardan bir tanesi de TÜSİAD’dı. bu biçimde da misal bir oyun oynanıyordu. ‘Bir şeriat geliyor’ tehlikesi kelamda kamuoyunu ikna etmek için kullanılıyordu. daha sonra ne oldu? 2001 krizi geldi. O ortada Türk iktisadı bankacılık dalı üzerinden amaç alınmış. 60 milyar bankalardan hortumlanmış. Hem siyasi hem ekonomik istikrarsızlığın temeli atılmıştı. Amaç bir daha seçilmiş hükümet.
“GÜNDEME GETİRİLMESİ DÜŞÜNDÜRÜCÜ”
Prof. Dr. Sefer Şener: İş insanlarından fazla daha fazlaca muhakkak nitelikteki sivil toplum kuruluşlarının bu çabayı verdiğini görüyoruz. Bu telaffuzların rastgele bir partinin önderi tarafınca söylettirilmesi orası tarafınca arandıktan daha sonra bu telaffuzların iktisat kısmı ile gündeme getirilmesi düşündürücüdür. Hükümet yeni bir siyaset uyguluyor. Bu hükümetin tercihidir ve bunu da uygulayacak.
Hükümet üretimi, istihdamı, ihracatı artıracağız cari açığı düşüreceğiz ve kuru da istikrara kazandıracağız diyor. Sayın Cumhurbaşkanı da söylemiş oldu. Türkiye’de işletmeler finansmana erişim açısından düşünce yaşıyor. Sanayi kesiminin finansmana ulaşımı sağlanmaya çalışılıyorken reaksiyonun sanayi bölümünden gelmesi değişiktir. Yalnızca kısa vadeli krediler geriye çekildi faiz indiriminden daha sonra. Burada ana gaye sanayicidir aslında. ötürüsıyla endüstricinin finansmana erişimi sağlanıyorken düşük faize endüstricinin reaksiyon göstermesi düşündürücüdür.
“UZUN VADELİ VE SONUÇ GETİRECEK BİR POLİTİKADIR”
ABD ile tahminen karşılaştırılmayabilir nitelik olarak ABD doları basan bir ülkedir. Avrupa Birliği ve öteki ülkelerle karşılaştırmak faydalıdır. Hükümet bir tercih yapmış bunun faturasını ödeyecek olan politik iktidardır. Kalkınma modelini bu türlü benimsiyor hükümet. Bu eleştirilebilir şu sonuçlar elde edilmeyebilir ya da şu sonuçların bir kısmı için beklemek gerekebilir. Uygulanmaya çalışılan siyaset uzun vadeli ve sonuç getirecek bir siyasettir. Kısa vadede TÜSİAD üzere iş dünyasını temsil ettiğini söyleyen bir kurumun iktisat ile ilgili telaşlarını değil de siyasi iktidarın tercihini sorguluyor olması bir soru işaretidir aslında.
Bilhassa ana muhalefetle bir arada hareket ediyor manzarası. Aslında TOBB’dan da geldi örneğin bu noktada çekincelerini belirtti. TOBB daha büyük bir tertiptir aslında fakat hükümetten büyük bir reaksiyon gelmedi. Tenkitleriniz iktisada dönükse bunun nasıl deklare ettiğınızın da kıymeti var. TÜSİAD’da büyük bir iş dünyasını temsil ediyor. Vereceği her bildiri toplumun öngörülebilirliğini değiştiriyor bu da piyasada karışıklığa niye oluyor. Hükümet siyaset uyguluyor bunun beklenmesi ve müspet düşünülmesi gerekiyor. 2023’te seçime gidilecek.
“HEM SİYASİ birebir vakitte EKONOMİK OLARAK DEĞİŞİMLERE BAŞLAYACAK”
Seçime giden bir hükümet bu biçimde bir siyaset uyguluyorsa herbiçimde kimse kendine ve millete ziyan verecek bir siyaset yoluna girmez. Bunun en azından belirli nitelikleri desteklemiyorsa bile en azından bu bir tercihtir ve bu tercih ışığında bundan daha sonraki siyasetlerin belirlenmesi gerekiyor. Sayın Cumhurbaşkanı pandemi öncesinde bunun iletisini verdi. Pandemi ile birlikte global çapta önemli değişimler başlanılacak denildi. Hem siyasi tıpkı vakitte ekonomik olarak değişimler başlayacak.
Dünya eski dünya değil. Sayın Putin ile Biden görüştü biliyorsunuz. Orada öne çıkan bildiriler külliyen Putin’e yönelik olarak taban teşebbüsünüzü engelleriz denilmedi. Ekonomik olarak yaptırım uygularız denildi. Dünyada konsept değişti. Çin’in dünyada gelmiş olduğu nokta siyasetlerin açığa çıkmasıdır. Trump da attığı tweette ekonominizi mahvederim açıklamasında bulunmuştu.
“ALMANYA’DA 30-40 YILIN REKORU KIRILIYOR”
Hükümette değişen dünya tertibinde yeni bir siyaset uygulanmanmasının gerektiğini düşünüyor. AK Parti hükümeti yüksek faiz siyasetini denedi ve kalıcı bir sonuç olmadığını gördü. Konjontürel olarak bir istikamet var aslında. Tarihinde birinci sefer ABD’de 6.9’luk enflasyondan bahsediyoruz. ABD iktisadı dolar basan bir iktisat tahminen epey karşılaştırılmayabilir. Almanya’da 30-40 yılın rekoru kırılıyor.
ABD’deki enflasyonun yüzde 2’den 6’ya çıkması demek bunun kat kat artması demek orada yansıması. Enflasyon çıksa da 6 düzeyinde deniliyor fakat 2’ye alışmış bir iktisadın 6’ya çıkması global çapta bir külfet demektir. Sizin yeni bir konumlar almanız gerekiyor alınan durum sonuç verecek mi kısa vadede kur üzerinde sorun oluşturduğu ortadadır. Enflasyon üzerinde de sorun oluşturduğu ortadadır. Orta bve uzun vade düşünülüyorsa bu siyaset geçerlidir. Bundan daha sonraki süreçte neler ek edilecektir. Yapısal olarak bu desteklenebilecek mi asıl kıymetli kısım budur.
“2022’DE KALDIĞI YERDEN DEVAM EDECEK”
Bu siyaset durum dururken her şey olağanken ya da eski biçimde faizler yüksek olarak devam edilip de niye bu biçimde bir yol seçildi. Bunun ana niçini global değişimdir. Türkiye’de bu değişime nazaran bir daha şekilleniyor aslında. Geniş düşünüldüğü bir ortamda birebir vakitte maksat üretimken, tıpkı vakitte sanayiciyi korumakken reaksiyonun sanayi kuruluşlarından gelmesi aslında biraz enteresan diye düşünüyorum. Bundan daha sonraki süreçte dünya bakılırsacek tedarik sıkıntıları 2022’de kaldığı yerden devam edecek. Enflasyon da ABD’de 6 düzeyini nazarancek. Haziranda da global çapta artışı bekliyoruz. Türkiye’nin yeni bir amaç belirlemesi gerekiyor. Öngörülebilirliğin acil olarak düzeltilmesi lazım.
Bu kez da bu kadar oynaklığın olduğu ortamda KOBİ’ler olsun öbürleri olsun gelecek ile ilgili algıyı değiştiremezseniz bunların yatırım yapma imkanını ortadan kaldırıyorsunuz. Aksi taktirde global çapta faizin geldiği noktada Fed faiz artışına Avrupa Birliği faiz artışına gidiyor. Bu kadar ağır biçimde bir durum alma kelam konusu. Bu durum alma ışığında 22 bankadan yalnızca Türkiye faizleri düşüren olmuş oldu. Şu andaki farkta 7.30 düzeyindedir.
“TÜSİAD’IN BU TELAFFUZUNA BÜYÜK BİR REAKSİYON GÖSTERİLDİ”
Hükümet endüstrici için düşük faiz istiyor. Lakin bunun vakit içindemasının yayılımının ve öngörülebilirliğinin topluma yeterli anlatılması gerekiyor. İş dünyasında da ağır reaksiyon gelmedi birinci etapta. Daha toplum bilgilendirilmeli yoksa bu durumda bunu izah etmeniz gerekiyor. Global çapta bir enflasyon artışı var bu biçimde niçin Türkiye bu kadar ağır enflasyon artışı varken ve faiz artışı hedefleniyorken Türkiye bunu niçin tercih ediyor. Konjonktürel olarak bunun global çapta bir tercih olduğunun topluma anlatılması gerekiyor.
İhracat 220 milyar dolar aşmış durumdadır. Cari açık 15 milyar dolara düştü gelecek yıl sıfır inmesi hedefleniyor. Büyüme çift haneli biliyorsunuz. Makro bilgiler kurun geldiği noktayı desteklemiyor. Öngörülebilirlikle alakalı tahminen de TÜSİAD’ın bu telaffuzuna büyük bir reaksiyon gösterildi zira öngörülebilirliği düşürüyorsunuz ve beklentileri negatife çeviriyorsunuz. Bakıyorsunuz alana satana bakıyorsunuz. 235 milyar dolarlık bir döviz tevdiat hesapları var. 2001 krizinde bu sayı yüzde 57 düzeyindeydi. sonrasındasında AK Parti hükümetinde bu yüzde 27 düzeyine kadar geri çekildi.
CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN NE DEMİŞTİ?
Cumhurbaşkanı Erdoğan TÜSİAD’la ilgili şunları söylemişti; “Ey TÜSAİD ve yavruları size sesleniyorum; siz tek nazaranviniz var; yatırım, üretim, istihdam, büyüme. Siz bunda ne yapıyorsunuz evvel onu ortaya koyun. Kalkıp da hükümete saldırmanın değişik yollarını, versiyonlarını aramayın, bizimle çaba edemezsiniz. Sizin cinsinizi de, cibilliyetinizi de çok güzel biliyorum. Sizin derdiniz diğer ancak bizim kederimiz farklı. Biz vatan sevgisi ile, millet sevgisi ile yürüyoruz, siz ise sanki biz bu hükümeti nasıl çökertir de isteyeceğimiz, sömüreceğiz bir idaresi iş başına getirtiriz, bunun için uğraş ediyorsunuz. Bu millet size bu fırsatı vermeyecek. Dün millet olarak kendi canımız ve kanımız değerine, ülkemizin istiklalini ve istikbalini korumuştuk. Bugün de malımızla, paramızla birebir fedakarlığı yapacağız. Koronavirüs salgını esnasında bu söylemiş olduğim kurum, kuruluşlar sanki ne kadar milletin yanında yer aldılar. Sanki kaç tane hastane kurup da devlete yardım ettiler. Biz, en sıkıntı anda bile kent hastanelerimizi kurduk. Anadolu’nun en ücra köşelerine kadar bunları yaygınlaştırdık, sanki bunlar ne yaptı? Hiç
Türkiye’nin iktisatta olağanüstü hale gereksinimi olabilecek değerlendirmesi akıl karışıklığının ötesinde bir durum. Bu ülkeyi, emperyalistlerin çizdiği haritaların cazibesine kapılıp bölmeye çalışanların silahlarından çıkan kurşunlara terk etmedik ve terk etmeyeceğiz. Bu ülkeyi 1 dolar karşılığında vatanlarını satanların ellerine de bırakmadık bırakmayacağız. İnşallah bu ülkeyi döviz kuru üzerinden bir daha şekillendirmek isteyenlere de teslim etmeyeceğiz. Bu vesileyle, meselesiz açıklamalarla, milletimizi karamsarlığa sürüklemek, palavra yanlış haberler yayarak piyasaları korkutmak isteyenlere prestij edilmemesi gerektiğinin altını bir sefer daha çizmek istiyorum”