Aysel YÜCEL
Global çapta 2008’de yaşanan ekonomik krizi fırsata çevirerek özel maksatlı gemi inşasına yönelen Türk tersaneleri, bu alandaki süratli yükselişini sürdürüyor. Birinci yüzer güç gemisi, birinci uzaktan kumandalı gemi, elektrikli römorkör üzere dünyada ses getiren bir epey projeye imza atan yerli tersaneler bu yıl ihracatta yeni rekora hazırlanıyor. Bilhassa AB’den gelen çevreci projelerle siparişleri hızlanan tersaneler asıl sıçramayı ise 2023 yılında yapmayı hedefl iyor. DÜNYA’ya konuşan Gemi, Yat ve Hizmetleri İhracatçıları Birliği (GYHİB) Lideri Cem Seven, tersanelerin sipariş defterinde 2022’de ve 2023’te teslim edilmek üzere 30 çevreci gemi olduğunu söylemiş oldu.
GYHİB Lideri Cem Seven,- yeni siparişlere yönelik şu açıklamayı yaptı: “AB Yeşil Mutabakatı çerçevesinde Türkiye’ye gelen çevreci gemi siparişlerinde artış var. Yalnızca bu yıl içerisinde teslim edilmesi planlanan 20’den çok ‘yeşil’ gemi var. Tersanelerimiz kutuplar bölgesine seyahat edebilen elektrikli, hibrit yolcu gemileri inşa ediyor. bir daha elektrikli ya da hibrit motora sahip balıkçı gemileri ve feribot projelerimiz mevcut.” Tersanelerin sipariş defterinde 2022-2023 içinde teslim edilmesi planlanan 30 çevreci geminin 9’u feribot, 8’i balıkçı gemisi, 5’i römorkör, 4’ü canlı balık taşıma gemisi, 3’ü yolcu gemisi ve 1’i de Ropax’tan oluşuyor.
Dalın bu yıl en az 1.7 milyar dolar ihracat gayesi var. Bu da yeni bir rekor manasına geliyor. Seven, “Sahadan aldığımız, bilgiler bu maksada çarçabuk ulaşabileceğimzi gösteriyor. Siparişlerin bir kısmı da 2023’e sarkmış vaziyette. 2023 de yeterli bir yıl olacak” dedi. Gemi inşacılar geçen yıl yüzde 18’lik artışla 1 milyar 626 milyon dolar meblağında gemi ve yat ihracatı gerçekleştirerek birlik tarihinin en yüksek ihracatına imza atmıştı. Seven, 2023’te ise ihracatın 2 milyar dolara ulaşmasını hedefl ediklerini söylemiş oldu.
Ocakta ihracat %69 arttı
Tersaneler bu yıla da süratli başladı. Ocak ayında kesim, 2021’in ocak ayına göre ihracatını yüzde 69 artırarak 71 milyon dolara çıkardı. Cem Seven, “Ocak ayında gerçekleştirdiğimiz ihracatı oluşturan kalemlerin alt kırılımına baktığımızda, Güney Amerika ülkelerine ve Kanada’ya gerçekleştirilen römorkör ihracatlarımız dikkati çekiyor. Römorkör ihracatımızı kesimimizin en kıymetli pazarı olan Norveç’e, bir daha kesimimizin dünyada en kıymetli markaların başında geldiği balıkçı gemisi eser kümesinde yapılan ihracatlar takip etti” dedi.
84 tersane, 50 bin istihdam
Türkiye’de 84 aktif tersane bulunuyor. Tersanelerde 4.65 milyon DWT’lik bir yeni inşa kapasitesi mevcut. 25 milyon DWT’lik de tamir-bakım kapasitesi var. Kesimin direkt sağladığı istihdam 50 bin. Türkiye, özel gayeli özel üretim gemi ve mega yat inşası ihracatında dünyada birinci 10 ülke içinde yer alıyor. Balıkçı gemi inşasında son iki yıldır önder olan tersaneler, römorkör ihracatında birinci 5, feribot ihracatında ise birinci 10 ihracatçı ülke içinde bulunuyorlar. Türkiye gemi inşa bölümü, mega yatlarda ise toplam uzunluk sıralamasında üçüncü sırada yer alıyor.
“İhraç edilen geminin ithal ekipmanına ÖTV alınmasın”
Global pazarlarda varlığını güçlendiren Türkiye gemi inşa dalının büyümeyi hızlandırmak için kıymetli beklentisi var. Cem Seven, dal olarak ihraç edilen gemilerde ve yatlarda yurt haricinden ithal edilen ekipmanların büyük bir kısmında ÖTV vergisi olduğunu ve bu durumun dalı zorladığını söz ederek, “Biz işin tabiatı gereği ihraç edilecek bir gemi için ithal edilen ekipmanların ÖTV’den muhaf olması gerektiğini düşünüyoruz. Zira ödediğimiz bu ÖTV vergisini KDV üzere geri de alamıyoruz. Bu hususta GİSBİR, DTO ve GYHİB olarak taleplerimizi deniz ilgili bakanlıklara ilettik. Sorunun bu yıl çözüleceğini umut ediyoruz” diye konuştu. İthal edilen gemi ekipmanına bakılırsa değişmekle birlikte ÖTV yüzde 5 ile yüzde 20 içinde değişiyor. Seven, “ÖTV muafiyeti dahilde sürece belgesi/ müsaadesi ile sağlanabiliyor. Lakin dahilde sürece prosedürleri gemi ve yat inşaya fazlaca uygun değil” dedi.
Yat inşasında büyük alanlara gereksinim var
Türkiye, yat inşasında özel hedefli gemi inşasında olduğu üzere terzi yöntemi üretim yapıyor. Dünyada 17 milyar dolarlık yat ihracat pastası bulunduğunu tabir eden Cem Seven, “Türkiye bu pastadan 2021 yılında 185 milyon dolarlık hisse aldı. Bu alanda en büyük ülkeler Almanya, İtalya ve Hollanda. Hollanda küçük bir ülke bulunmasına karşın 3 milyar dolarlık yat ihracatı yapıyor. Biz de bu alanda hissemizi artırabiliriz. Fakat bunun için yalnızca yat inşasına ayrılmış büyük alanlara gereksinim var. Ayrıyeten meslek liseleri ile iş gücünü de güçlendirmek lazım” açıklamasını yaptı.
SMS Towage’dan Sanmar’a 11. römorkör siparişi
Sanmar Denizcilik, SMS Towage ile 2022 yılının birinci mutabakatını imzaladı. Muahede kapsamında şu anda Sanmar’ın kendi filosunda faaliyet gösteren, 2020 yılında inşası tamamlanmış, Robert Allan tasarımı RAmparts 2200 serisi Sırapınar XV römorkörü, SMS Towage’a satıldı. Hacimli gemilerin elleçlenmesinde azamî verimlilik için tasarlanan 54 ton çekme kuvvetindeki Sırapınar XV, 2017 ve 2019 senelerında inşası tamamlanan Pullman ve Lloydsman’a katılarak SMS Towage’ın filosundaki 11. Sanmar römorkörü olacak. Sırapınar XV, her biri 1.500kW güç üreten iki adet Caterpillar 3512C ana makinalara sahip olup 22.4 metre uzunluğunda ve 10.84 metre genişliğinde. Schottel 360 FP Z-Drive pervaneleri donatılmış ve 11 knot seyir suratına ulaşabiliyor. Sanmar Denizcilik İdare Konseyi Lider Vekili Ali Gürün: “SMS Towage’daki dostlarımızla bu muahedeyi imzalayarak 2022 yılına süratli bir giriş yaptık. Mevcut müşterilerimizin bir daha bizi tercih etmeleri her vakit gurur verici. RAmparts 2200 serimiz bilhassa makine otomasyonlarındaki yüksek standartları yardımıyla pek tanınan. bununla birlikte stabilite performansı, hareket ve denizcilik kabiliyeti sebebiyle de fazlaca fazla tercih ediliyor” dedi. Mutabakata göre, 2022’nin Ekim ayında Sanmar’ın kendi grubu tarafınca teslim edilmek üzere tersaniçin yola çıkması planlanıyor.
Tersan’da yılın birinci teslimatı İspanya’ya
Tersan, yılın birinci teslimatını İspanyol Stromness Bay Limited firmasına gerçekleştirdi. Olta tipi Fabrikası Balıkçı Gemisi Polar Bay, 60,5 metre toplam uzunluğa ve 13,0 metre ene sahip olup, 1920 kw Yanmar ana motor ile donatıldı. Marinteknikk tarafınca tasarlanan, 60 metre uzunluğunda Olta tipi Fabrika Balıkçı gemisi, St. Helena bayrağı altında operasyonlarını gerçekleştirecek. Polar Bay, Olta tipi avlanma kabiliyetinin yanı sıra, şiddetli hava şartlarında ‘moonpool’ ismi verilen bir havuzdan balık tutabilecek biçimde inşa edildi. Gemi, 30 şahsa kadar geniş konaklama imkanı sunuyor.
Beşiktaş Tersanesi’nden bir birinci
Bakım-onarım faaliyetlerinde büyümesini ve yatırımlarını sürdüren Beşiktaş Tersanesi, Yalova’nın Altınova ilçesinde bulunan tesislerinde bir prensip imza attı. Beşiktaş Tersanesi’ne birinci defa bir LNG gemisine bakım ve tamirat hizmeti verdi. Beşiktaş Tersanesi, bir müddetdir LNG gemilerin bakım tamirleri için altyapı çalışması gerçekleştiriyordu. LNG gemi tamiratları için bütün evrak ve eğitimleri tamamlanan tersane Türkiye’de LNG gemisinin tadilat süreçlerine başladı.
Global çapta 2008’de yaşanan ekonomik krizi fırsata çevirerek özel maksatlı gemi inşasına yönelen Türk tersaneleri, bu alandaki süratli yükselişini sürdürüyor. Birinci yüzer güç gemisi, birinci uzaktan kumandalı gemi, elektrikli römorkör üzere dünyada ses getiren bir epey projeye imza atan yerli tersaneler bu yıl ihracatta yeni rekora hazırlanıyor. Bilhassa AB’den gelen çevreci projelerle siparişleri hızlanan tersaneler asıl sıçramayı ise 2023 yılında yapmayı hedefl iyor. DÜNYA’ya konuşan Gemi, Yat ve Hizmetleri İhracatçıları Birliği (GYHİB) Lideri Cem Seven, tersanelerin sipariş defterinde 2022’de ve 2023’te teslim edilmek üzere 30 çevreci gemi olduğunu söylemiş oldu.
GYHİB Lideri Cem Seven,- yeni siparişlere yönelik şu açıklamayı yaptı: “AB Yeşil Mutabakatı çerçevesinde Türkiye’ye gelen çevreci gemi siparişlerinde artış var. Yalnızca bu yıl içerisinde teslim edilmesi planlanan 20’den çok ‘yeşil’ gemi var. Tersanelerimiz kutuplar bölgesine seyahat edebilen elektrikli, hibrit yolcu gemileri inşa ediyor. bir daha elektrikli ya da hibrit motora sahip balıkçı gemileri ve feribot projelerimiz mevcut.” Tersanelerin sipariş defterinde 2022-2023 içinde teslim edilmesi planlanan 30 çevreci geminin 9’u feribot, 8’i balıkçı gemisi, 5’i römorkör, 4’ü canlı balık taşıma gemisi, 3’ü yolcu gemisi ve 1’i de Ropax’tan oluşuyor.
Dalın bu yıl en az 1.7 milyar dolar ihracat gayesi var. Bu da yeni bir rekor manasına geliyor. Seven, “Sahadan aldığımız, bilgiler bu maksada çarçabuk ulaşabileceğimzi gösteriyor. Siparişlerin bir kısmı da 2023’e sarkmış vaziyette. 2023 de yeterli bir yıl olacak” dedi. Gemi inşacılar geçen yıl yüzde 18’lik artışla 1 milyar 626 milyon dolar meblağında gemi ve yat ihracatı gerçekleştirerek birlik tarihinin en yüksek ihracatına imza atmıştı. Seven, 2023’te ise ihracatın 2 milyar dolara ulaşmasını hedefl ediklerini söylemiş oldu.
Ocakta ihracat %69 arttı
Tersaneler bu yıla da süratli başladı. Ocak ayında kesim, 2021’in ocak ayına göre ihracatını yüzde 69 artırarak 71 milyon dolara çıkardı. Cem Seven, “Ocak ayında gerçekleştirdiğimiz ihracatı oluşturan kalemlerin alt kırılımına baktığımızda, Güney Amerika ülkelerine ve Kanada’ya gerçekleştirilen römorkör ihracatlarımız dikkati çekiyor. Römorkör ihracatımızı kesimimizin en kıymetli pazarı olan Norveç’e, bir daha kesimimizin dünyada en kıymetli markaların başında geldiği balıkçı gemisi eser kümesinde yapılan ihracatlar takip etti” dedi.
84 tersane, 50 bin istihdam
Türkiye’de 84 aktif tersane bulunuyor. Tersanelerde 4.65 milyon DWT’lik bir yeni inşa kapasitesi mevcut. 25 milyon DWT’lik de tamir-bakım kapasitesi var. Kesimin direkt sağladığı istihdam 50 bin. Türkiye, özel gayeli özel üretim gemi ve mega yat inşası ihracatında dünyada birinci 10 ülke içinde yer alıyor. Balıkçı gemi inşasında son iki yıldır önder olan tersaneler, römorkör ihracatında birinci 5, feribot ihracatında ise birinci 10 ihracatçı ülke içinde bulunuyorlar. Türkiye gemi inşa bölümü, mega yatlarda ise toplam uzunluk sıralamasında üçüncü sırada yer alıyor.
“İhraç edilen geminin ithal ekipmanına ÖTV alınmasın”
Global pazarlarda varlığını güçlendiren Türkiye gemi inşa dalının büyümeyi hızlandırmak için kıymetli beklentisi var. Cem Seven, dal olarak ihraç edilen gemilerde ve yatlarda yurt haricinden ithal edilen ekipmanların büyük bir kısmında ÖTV vergisi olduğunu ve bu durumun dalı zorladığını söz ederek, “Biz işin tabiatı gereği ihraç edilecek bir gemi için ithal edilen ekipmanların ÖTV’den muhaf olması gerektiğini düşünüyoruz. Zira ödediğimiz bu ÖTV vergisini KDV üzere geri de alamıyoruz. Bu hususta GİSBİR, DTO ve GYHİB olarak taleplerimizi deniz ilgili bakanlıklara ilettik. Sorunun bu yıl çözüleceğini umut ediyoruz” diye konuştu. İthal edilen gemi ekipmanına bakılırsa değişmekle birlikte ÖTV yüzde 5 ile yüzde 20 içinde değişiyor. Seven, “ÖTV muafiyeti dahilde sürece belgesi/ müsaadesi ile sağlanabiliyor. Lakin dahilde sürece prosedürleri gemi ve yat inşaya fazlaca uygun değil” dedi.
Yat inşasında büyük alanlara gereksinim var
Türkiye, yat inşasında özel hedefli gemi inşasında olduğu üzere terzi yöntemi üretim yapıyor. Dünyada 17 milyar dolarlık yat ihracat pastası bulunduğunu tabir eden Cem Seven, “Türkiye bu pastadan 2021 yılında 185 milyon dolarlık hisse aldı. Bu alanda en büyük ülkeler Almanya, İtalya ve Hollanda. Hollanda küçük bir ülke bulunmasına karşın 3 milyar dolarlık yat ihracatı yapıyor. Biz de bu alanda hissemizi artırabiliriz. Fakat bunun için yalnızca yat inşasına ayrılmış büyük alanlara gereksinim var. Ayrıyeten meslek liseleri ile iş gücünü de güçlendirmek lazım” açıklamasını yaptı.
SMS Towage’dan Sanmar’a 11. römorkör siparişi
Sanmar Denizcilik, SMS Towage ile 2022 yılının birinci mutabakatını imzaladı. Muahede kapsamında şu anda Sanmar’ın kendi filosunda faaliyet gösteren, 2020 yılında inşası tamamlanmış, Robert Allan tasarımı RAmparts 2200 serisi Sırapınar XV römorkörü, SMS Towage’a satıldı. Hacimli gemilerin elleçlenmesinde azamî verimlilik için tasarlanan 54 ton çekme kuvvetindeki Sırapınar XV, 2017 ve 2019 senelerında inşası tamamlanan Pullman ve Lloydsman’a katılarak SMS Towage’ın filosundaki 11. Sanmar römorkörü olacak. Sırapınar XV, her biri 1.500kW güç üreten iki adet Caterpillar 3512C ana makinalara sahip olup 22.4 metre uzunluğunda ve 10.84 metre genişliğinde. Schottel 360 FP Z-Drive pervaneleri donatılmış ve 11 knot seyir suratına ulaşabiliyor. Sanmar Denizcilik İdare Konseyi Lider Vekili Ali Gürün: “SMS Towage’daki dostlarımızla bu muahedeyi imzalayarak 2022 yılına süratli bir giriş yaptık. Mevcut müşterilerimizin bir daha bizi tercih etmeleri her vakit gurur verici. RAmparts 2200 serimiz bilhassa makine otomasyonlarındaki yüksek standartları yardımıyla pek tanınan. bununla birlikte stabilite performansı, hareket ve denizcilik kabiliyeti sebebiyle de fazlaca fazla tercih ediliyor” dedi. Mutabakata göre, 2022’nin Ekim ayında Sanmar’ın kendi grubu tarafınca teslim edilmek üzere tersaniçin yola çıkması planlanıyor.
Tersan’da yılın birinci teslimatı İspanya’ya
Tersan, yılın birinci teslimatını İspanyol Stromness Bay Limited firmasına gerçekleştirdi. Olta tipi Fabrikası Balıkçı Gemisi Polar Bay, 60,5 metre toplam uzunluğa ve 13,0 metre ene sahip olup, 1920 kw Yanmar ana motor ile donatıldı. Marinteknikk tarafınca tasarlanan, 60 metre uzunluğunda Olta tipi Fabrika Balıkçı gemisi, St. Helena bayrağı altında operasyonlarını gerçekleştirecek. Polar Bay, Olta tipi avlanma kabiliyetinin yanı sıra, şiddetli hava şartlarında ‘moonpool’ ismi verilen bir havuzdan balık tutabilecek biçimde inşa edildi. Gemi, 30 şahsa kadar geniş konaklama imkanı sunuyor.
Beşiktaş Tersanesi’nden bir birinci
Bakım-onarım faaliyetlerinde büyümesini ve yatırımlarını sürdüren Beşiktaş Tersanesi, Yalova’nın Altınova ilçesinde bulunan tesislerinde bir prensip imza attı. Beşiktaş Tersanesi’ne birinci defa bir LNG gemisine bakım ve tamirat hizmeti verdi. Beşiktaş Tersanesi, bir müddetdir LNG gemilerin bakım tamirleri için altyapı çalışması gerçekleştiriyordu. LNG gemi tamiratları için bütün evrak ve eğitimleri tamamlanan tersane Türkiye’de LNG gemisinin tadilat süreçlerine başladı.