KPMG Türkiye’nin hazırladığı Sektörel Bakış serisinin fintech raporu yayımlandı. Dünyada ve Türkiye’deki fintech ekosistemini kıymetlendiren raporda yakın devir beklentileri de yer alıyor.
Rapora göre, Türkiye’de fintech ekosistemi bankacılık sisteminin de kuvvetli takviyesi ve iştahıyla giderek büyüyor. Sundukları hizmetlerin suratı ve kalitesini artırmak için büyük gayret gösteren bankalar, yeni teşebbüslerin sundukları yaklaşımları büyük bir süratle benimsiyor. Pandemide güçlenen ‘temassız işlem’ eğilimi, yeni teknolojilerin süratle devreye alınması ihtiyacını destekliyor.
Liderlik yapay zeka tahlilleri üreten şirketlerde olacak
KPMG Türkiye’nin fintech bölümü raporunda öne çıkanlar şöyleki:
Raporu pahalandıran KPMG Türkiye Fintech Bölüm Önderi Sinem Cantürk, finansal hizmetlerde sürat, kolaylık ve güvenlik ögelerini bir ortada sunan fintech dalının çabucak hemen 10 yıllık geçmişe sahip bulunmasına karşın her yıl üzerine koyarak büyümeye devam ettiğini söylemiş oldu.
Finans kesimi haricinde kurulan start-up’ların bankalar tarafınca sunulan hizmetlerde rekabette öne çıktığına dikkat çeken Cantürk, “Mevcut pazar ve iş modellerinde yeni yaklaşımlar benimseyen start-up’lar, iş yapış biçimlerindeki genel kabullerin hudutlarını zorluyor ve hatta kimi vakit içinderda yıkıyor. Eski kuşak şirketler ise bu cephede nasıl gayret edecekleri konusunda büyük zorluklarla karşılaşabiliyor. Yer yer eski modelleri kopyalayıp geliştiren, kimi zamanse oyunun kurallarını baştan yazan bu şirketler önümüzdeki devrin iş dünyasını şekillendirecek.” biçiminde konuştu.
Rapora göre, Türkiye’de fintech ekosistemi bankacılık sisteminin de kuvvetli takviyesi ve iştahıyla giderek büyüyor. Sundukları hizmetlerin suratı ve kalitesini artırmak için büyük gayret gösteren bankalar, yeni teşebbüslerin sundukları yaklaşımları büyük bir süratle benimsiyor. Pandemide güçlenen ‘temassız işlem’ eğilimi, yeni teknolojilerin süratle devreye alınması ihtiyacını destekliyor.
Liderlik yapay zeka tahlilleri üreten şirketlerde olacak
KPMG Türkiye’nin fintech bölümü raporunda öne çıkanlar şöyleki:
- 2015-2020 yılları içinde global arenada fintech alanına her yıl ortalama yaklaşık 30 milyar dolar yatırım yapıldı. Global fintech piyasasının 2019 sonu prestijiyle 5,5 trilyon dolar büyüklüğe ulaştığı kestirim ediliyor. Kesimin önümüzdeki beş yıllık süreçte de yıllık ortalama yüzde 23,5 bileşik büyüme oranına erişeceği düşünülüyor. Piyasanın alt segmentlerinde ise liderlik yapay zeka tahlilleri üreten şirketlerde olacak ve bunun 2025 yılına kadar sürmesi bekleniyor.
- Global bankacılık kesimi de hem maliyet düşürmek hem yeniliklere imza atmak birebir vakitte müşteri tabanını geliştirmek ismine bunu birleşme ve satın almalar yoluyla fırsata çevirme uğraşında olacak. 2023 yılında müşteri hizmetleri robotlarının bankalara 7,3 milyar dolar, yapay zeka uygulamalarının ise sigorta kesimine 1,3 milyar dolar kazandıracağı kestirim ediliyor.
- Startup Genome’un 2020 araştırma neticelerina bakılırsa global fintech ekosistemi 5 ana merkeze sahip. ABD’de Silikon Vadisi ve New York, Avrupa’da Londra, Asya’da ise Singapur ve Pekin. Bu beşli haricinde, Şangay, Boston, Hong-Kong, Paris, Chicago, Los Angeles ve Toronto da değerli merkezler olarak kabul ediliyor.
- Bu istikrar ortasında Asya liderliği ele almış durumda. Bilhassa Çin’in sahip olduğu bilgi ve kaynaklar, yeni geliştirmeler için eşsiz bir habitat sağlıyor. Bu habitat, geliştirmelerin yanında test ve yüksek hacimli süreçler için de son derece uygun. Buna örnek olarak Çin menşeli Alipay’i işleten Ant Grup’un 2019 ödeme aracılığı hacminin Paypal’un 24 katı olduğu gösterilebilir.
- Kesimde global yatırımlar, 2021 yılının birinci çeyreği prestijiyle çeyreklik dilimler ortasında rekor kırdı. 2018 yılının ikinci çeyreğindeki seviyeyi aşan yatırım hacmi ortasında Ant Group’un 14 milyar dolarlık toplam yatırımı ön plana çıkıyor. bir daha bu çeyrekte, toplam meblağı 100 milyon doları aşan 57 büyük proje fonlandı ve bu da kendi alanında bir rekor olarak kayıtlara geçti. Global yatırım hacmindeki bu artışın Afrika haricinde tüm bölgelerde yaşandığı görülüyor.
- Fintech şirketleri, 2020’yi toplam 31 milyar dolar yatırımla tamamladı. Bu bedel 2021 yılının Nisan ayı sonunda ise 29,8 milyar dolara ulaşmış durumda. Başka bir sözle 2021 yılının üçte birlik müddeti prestijiyle, bundan evvelki yılın toplam fonlama ölçüsünün yüzde 93’ü yakalandı.
- Bölümün mamüllerindeki büyüme hacimlerine bakıldığında dijital kredilendirme haricinde neredeyse tüm hizmetlerde yıllık bazda çift haneli büyüme göze çarpıyor. Bu kırılım ortasında, dijital ödeme hacminin 2023 sonunda 6,7 trilyon dolara ulaşması bekleniyor.
- Türkiye, 2020 yılında aldığı 139 milyon dolar fonlama ile Avrupa’da Polonya’nın akabinde 18’inci sırada. Listenin birinci üç sırasında ise 13,6 milyar dolar ile Birleşik Krallık, 5,3 milyar dolar ile Fransa ve 5,1 milyar dolar ile Almanya yer alıyor. Yalnızca Ortadoğu ülkeleri dikkate alındığında ise Türkiye üçüncü sırada.
- Finansal teknoloji yatırımları haricinde oyun dalı öne çıkıyor. 2021’in birinci dört ayında 17 oyun şirketi 65 milyon dolar yatırım almayı başardı. Bu noktada, kıymeti 1 milyar doları aşan üç şirket bulunuyor (Peak Games, Getir, Trendyol).
- Türkiye’de start-up’lar Nisan 2021 prestijiyle 78 muahede ile 523 milyon dolar sermaye yatırımı çekti. Bu hacim ortasındaki süratli artış Getir’in sağladığı fonlama olurken, Getir hariç çekilen yatırım meblağı ise 95 milyon dolar düzeyinde.
- Türkiye’deki start-up’lara fintech şirketleri özelinde bakacak olursak, 2020 yılında 31 şirketin kurulduğunu görüyoruz. Bu düzey evvelki yılların altında olmakla bir arada, bu projelere sağlanan sermaye girişi 2017 sonundan bu yana izlenen en yüksek düzeyde.
- Türkiye’de Mart 2021 prestijiyle var olan 441 fintech şirketinin yüzde 80’inden çoksı varlığını sürdürüyor. 2017-2019 periyodunu domine eden kripto para şirketlerinin yerini 2020 yılında bankacılık süreçlerine odaklanan şirketler aldı. Ödeme sistemleri şirketleri ise adetsel olarak uzak orta başkan pozisyonda.
- Dünya nüfusunun hâlihazırda yüzde 30’unun finansal hizmetlere erişemediği düşünüldüğünde bu alandaki gelişmelerin, yüksek potansiyelle birlikte daha da hızlanacağı kesinlikle görünüyor.
- Finansal kurumlar ile fintech şirketleri içindeki rekabet, ortak yararın maksimize edilmesi ideolojisiyle evrilerek kuvvetli bir iştirak vadediyor. Bu trend, yakın gelecekte iş birliklerinin daha da güçlenmesi beklentisini besliyor.
- Yakın gelecekte, ABD’nin sektörel liderliğinin değişmesi beklenmiyor. Buna rağmen Çin başta olmak üzere Asya’daki yatırımların da büyük bir süratle artmaya devam etmesi ve tartısını muhafazası ana senaryo dahilinde. Avustralya’nın yanı sıra Asya’da Çin, Avustralya, Singapur, Bahreyn, BAE ile Avrupa’da Polonya, Malta üzere ülkelerdeki gelişmeler yakından takip edilmeli. Bu noktada, bilhassa teknoloji transferi konusunda ülkeler içinde yaşanan tansiyon ve atılan adımlar yakından izlenmeli.
- 2021 yılında global çapta ödeme sistemlerine yapılan yatırımların büyümeye devam etmesi bekleniyor. Bunun yanında ana bankacılık alanı haricinde kalan destekleyici programların da (mesela sigorta) sistem ortasındaki hisselerinin artması bekleniyor.
- Lokal tüketici alışkanlıkları süreçlerin evrimi konusunda ana belirleyici. Toplum dinamikleri, yani risk alışkanlıkları, tüketim ve tasarruf eğilimleri, harcama eğilimleri ve gibisi farklılıklar mahallî yatırımcıların odaklanması gereken ana bahisler. Yeni yatırımların tutunabilmesi ve süratle muvaffakiyete ulaşabilmesi için yerelleştirme sürecinin epey düzgün kurgulanması gerekiyor.
- Lokal bankacılık dinamikleri de yatırımların potansiyel büyüme suratına ivme kazandıracak nitelikte. Türkiye Bankalar Birliği (TBB) datalarına nazaran Türkiye’de 28 banka internet bankacılığı, 22 banka ise taşınabilir bankacılık hizmeti veriyor. 68,5 milyon kişi dijital bankacılık müşterisi. İnternet bankacılığını etkin kullanan müşteri sayısı ise 11 milyonun üzerinde. Bankaların dijital kanallarında kullanım hacimleri artmakla bir arada süreçlerin yüzde 68’i para transferlerinden oluşuyor. Yatırım süreçleri ise pastadan yüzde 23 hisse alıyor.
- Müşterilerin yeni araçlarla tanıştırılmasını takiben hem faal müşteri sayısı artacak tıpkı vakitte dijital bankacılığın para transferi ve yatırım süreçlerinden çok daha fazlasını vadettiği ortaya çıkacak.
- Teknoloji kullanması yaygınlaştıkça siber güvenlik konusunda daha evvel görülmemiş boyutta testlerle karşılaşılması mümkün. Bilgi güvenliği hiç olmadığı kadar kıymetli ve teknoloji, karşı taraf için de gelişiyor.
- Kripto paraların erken senelerında yaşanan kimi olumsuz tecrübeler ve taşınan miras hala hayli sayıda yatırımcı için soru işareti. 2021 yılında yaşanan spekülatif fiyat hareketleri de piyasanın derinleşmesi ve oturmasının önündeki en kıymetli mahzurlardan. Atılan twitler eşliğinde devasa fiyat hareketlerinin yaşandığı bu mecrada itimadın tesis edilmesi büyük ehemmiyet arz ediyor.
Raporu pahalandıran KPMG Türkiye Fintech Bölüm Önderi Sinem Cantürk, finansal hizmetlerde sürat, kolaylık ve güvenlik ögelerini bir ortada sunan fintech dalının çabucak hemen 10 yıllık geçmişe sahip bulunmasına karşın her yıl üzerine koyarak büyümeye devam ettiğini söylemiş oldu.
Finans kesimi haricinde kurulan start-up’ların bankalar tarafınca sunulan hizmetlerde rekabette öne çıktığına dikkat çeken Cantürk, “Mevcut pazar ve iş modellerinde yeni yaklaşımlar benimseyen start-up’lar, iş yapış biçimlerindeki genel kabullerin hudutlarını zorluyor ve hatta kimi vakit içinderda yıkıyor. Eski kuşak şirketler ise bu cephede nasıl gayret edecekleri konusunda büyük zorluklarla karşılaşabiliyor. Yer yer eski modelleri kopyalayıp geliştiren, kimi zamanse oyunun kurallarını baştan yazan bu şirketler önümüzdeki devrin iş dünyasını şekillendirecek.” biçiminde konuştu.