Yener KARADENİZ
Dünya hazır giysi ihracatında birinci 5’te yer alan Hindistan ve Vietnam’da salgın sebebi ile üretimin aksaması, global hazır giysi devlerinin istikametini öbür ülkelere çevirmesine yol açtı. bu vakitte hem yüksek üretim kabiliyeti, birebir vakitte salgında başarılı bir performans sergileyen ülkeler ön plana çıktı. Bu ülkeler içinde Çin, Bangladeş ve Türkiye de yer alıyor. Çin, yüksek üretim kapasitesi ve ucuz işgücü yardımıyla bu durumu fırsata çevirirken, Türkiye ise salgınla başarılı çabasına karşın, kapasite sorunu, hammadde tedariki, nitelikli işgücü sorunu, negatif yatırım ortamı üzere niçinler ile kelam konusu pastadan alacağı hissesi sonlu oranda artırıyor. 2020’yi yüksek üretim kabiliyeti, maksat pazarlara yakınlığı üzere avantajları yardımıyla sonlu bir düşüş kaydederek 2019’a göre 17,1 milyar dolar ihracat ile kapatan kesim, 2021 yılı Ocak-Temmuz devrinde ise hazır giysi ve konfeksiyon ihracatını 2020 yılının birebir periyoduna kıyasla yüzde 26,8 oranında artarak 11,1 milyar dolara yükseltti. 2020’de Çin ise kelam konusu alanda ihracatını yüzde 20’ye yakı artırmıştı.
“Türkiye’de kapasiteler dolu”
Artık tıpkı meseleler dünya hazır giysi ihracatında birinci 5 ülke içinde yer alan Vietnam’da yaşanıyor. Salgının birinci devirlerinde başarılı bir çaba veren ülkede hadise artışı delta varyantının tesiri ile en yüksek düzeylere ulaştı. Kelam konusu gelişmelerin ülkedeki tedarik zincirine darbe vurduğunu lisana getiren TOBB Konfeksiyon ve Hazır Giysi Sanayi Meclisi Lideri Erdem Fayat, “Ülkede terminler kapanmalar sebebi ile uzamaya başladı. Teslim müddetlerinin 4-6 haftaya çıktığı konuşuluyor. Vietnam, geçen yıl ihracatta büyük bir atak yapmıştı” dedi. Vietnam, geçen yıl hazır giysi ihracatını bundan evvelki yıla bakılırsa yüzde 6,2 artırarak 34 milyar dolara çıkarmıştı.
Fayat, Türkiye’nin yüksek üretim kabiliyetine karşın kapasite sorunu yaşadığına dikkat çekerek, “O kadar sipariş alsak bile yerine getirebileceğimiz işletmeler yok. Büyük üretim yapabilecek işletme sayısı çok sınırlı” sözlerini kullandı. Hali hazırda hazır giysi dalında kapasite kullanım oranı Merkez Bankası datalarına nazaran Temmuz ayı prestiji ile yüzde 77,8’e ulaşmış durumda. Biroldukca alt alanda ise kelam konusu oran epey daha yüksek.
İkinci vardiyaya geçiliyor
İstanbul Hazır Giysi ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (İHKİB) Lideri Mustafa Gültepe de kapasite ile ilgili meşakkat yaşandığını söylemiş oldu. Bunun niçinlerinden birinin de iç pazarın tıpkı anda hareketlenmesi olduğunu belirten Gültep, “Kapasiteyi bilhassa Anadolu’da artırmaya çalışıyoruz. Herkes çalışıyor lakin gereğince yetişmiş iş gücü de yok. Tahlil olarak bilhassa konfeksiyonda daha evvel epeyce olmayan ikinci vardiyaya yönelik adımlar hızlandı. Zira şirketlerin ne alansal ne de makine parkı olarak genişleme imkanı yok” dedi. Türkiye’de hazır giysi ve konfeksiyon kesiminin büyüklüğü 40 milyar dolar civarında seyrediyor. Bunun 18 milyar dolara yakınını ihracat oluştururken kalanı ise iç pazar. Salgın devrinde iç pazarda düşüş kimi markada yüzde 50’leri aşmıştı. Tam açılma ile birlikte biriken talebin de tesiri ile iç pazar büyüklüğü 2019’un da üzerine çıktı.
“Hammadde sorunu süratimizi düşürüyor”
Kapasite sorunun bir öbür niçininin ise İstanbul’un üretim manasında küçülmesi olduğunu lisana getiren Mustafa Gültepe, “İhracatta artış var fakat iç pazarda da talep kıymetli oranda arttı. Onlar da piyasaya girince dal yüzde 85’in üzerinde bir doluluk ile hizmet verir hale geldi. Kapasitemizde de eza var. Birebir durum boyahanelerde de kelam konusu. Yalnızca bizim kapasiteyi artırmamız yetmiyor. Entegre alanlarda da tıpkı oranda kapasite artışı olması gerekiyor” tabirlerini kullandı. Gültepe’ye göre bir başka niye ile hammadde tedarikinde yaşanan sıkıntıların devam etmesi.
“Malatya doldu, eleman meşakkati var”
Yatırımlar konusunda bilhassa Anadolu tarafında kapasite artırımı ile ilgili çalışmalar yaptıklarını anlatan İHKİB Lideri Gültepe, “Yatırımlar ve bölgesel teşvikler konusunda bir daha bir revizyon gerekiyor. Yatırımların tıpkı bölgede tıpkı vilayette çoğalmaması lazım. Malatya doldu örneğin. hiç bir hazır giyimcinin oraya gitmemesi gerekir. O bölgede eleman da yok. Bunu öbür kentlere yaymak lazım” sözlerini kullandı.
Dünya hazır giysi ihracatında birinci 5’te yer alan Hindistan ve Vietnam’da salgın sebebi ile üretimin aksaması, global hazır giysi devlerinin istikametini öbür ülkelere çevirmesine yol açtı. bu vakitte hem yüksek üretim kabiliyeti, birebir vakitte salgında başarılı bir performans sergileyen ülkeler ön plana çıktı. Bu ülkeler içinde Çin, Bangladeş ve Türkiye de yer alıyor. Çin, yüksek üretim kapasitesi ve ucuz işgücü yardımıyla bu durumu fırsata çevirirken, Türkiye ise salgınla başarılı çabasına karşın, kapasite sorunu, hammadde tedariki, nitelikli işgücü sorunu, negatif yatırım ortamı üzere niçinler ile kelam konusu pastadan alacağı hissesi sonlu oranda artırıyor. 2020’yi yüksek üretim kabiliyeti, maksat pazarlara yakınlığı üzere avantajları yardımıyla sonlu bir düşüş kaydederek 2019’a göre 17,1 milyar dolar ihracat ile kapatan kesim, 2021 yılı Ocak-Temmuz devrinde ise hazır giysi ve konfeksiyon ihracatını 2020 yılının birebir periyoduna kıyasla yüzde 26,8 oranında artarak 11,1 milyar dolara yükseltti. 2020’de Çin ise kelam konusu alanda ihracatını yüzde 20’ye yakı artırmıştı.
“Türkiye’de kapasiteler dolu”
Artık tıpkı meseleler dünya hazır giysi ihracatında birinci 5 ülke içinde yer alan Vietnam’da yaşanıyor. Salgının birinci devirlerinde başarılı bir çaba veren ülkede hadise artışı delta varyantının tesiri ile en yüksek düzeylere ulaştı. Kelam konusu gelişmelerin ülkedeki tedarik zincirine darbe vurduğunu lisana getiren TOBB Konfeksiyon ve Hazır Giysi Sanayi Meclisi Lideri Erdem Fayat, “Ülkede terminler kapanmalar sebebi ile uzamaya başladı. Teslim müddetlerinin 4-6 haftaya çıktığı konuşuluyor. Vietnam, geçen yıl ihracatta büyük bir atak yapmıştı” dedi. Vietnam, geçen yıl hazır giysi ihracatını bundan evvelki yıla bakılırsa yüzde 6,2 artırarak 34 milyar dolara çıkarmıştı.
Fayat, Türkiye’nin yüksek üretim kabiliyetine karşın kapasite sorunu yaşadığına dikkat çekerek, “O kadar sipariş alsak bile yerine getirebileceğimiz işletmeler yok. Büyük üretim yapabilecek işletme sayısı çok sınırlı” sözlerini kullandı. Hali hazırda hazır giysi dalında kapasite kullanım oranı Merkez Bankası datalarına nazaran Temmuz ayı prestiji ile yüzde 77,8’e ulaşmış durumda. Biroldukca alt alanda ise kelam konusu oran epey daha yüksek.
İkinci vardiyaya geçiliyor
İstanbul Hazır Giysi ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (İHKİB) Lideri Mustafa Gültepe de kapasite ile ilgili meşakkat yaşandığını söylemiş oldu. Bunun niçinlerinden birinin de iç pazarın tıpkı anda hareketlenmesi olduğunu belirten Gültep, “Kapasiteyi bilhassa Anadolu’da artırmaya çalışıyoruz. Herkes çalışıyor lakin gereğince yetişmiş iş gücü de yok. Tahlil olarak bilhassa konfeksiyonda daha evvel epeyce olmayan ikinci vardiyaya yönelik adımlar hızlandı. Zira şirketlerin ne alansal ne de makine parkı olarak genişleme imkanı yok” dedi. Türkiye’de hazır giysi ve konfeksiyon kesiminin büyüklüğü 40 milyar dolar civarında seyrediyor. Bunun 18 milyar dolara yakınını ihracat oluştururken kalanı ise iç pazar. Salgın devrinde iç pazarda düşüş kimi markada yüzde 50’leri aşmıştı. Tam açılma ile birlikte biriken talebin de tesiri ile iç pazar büyüklüğü 2019’un da üzerine çıktı.
“Hammadde sorunu süratimizi düşürüyor”
Kapasite sorunun bir öbür niçininin ise İstanbul’un üretim manasında küçülmesi olduğunu lisana getiren Mustafa Gültepe, “İhracatta artış var fakat iç pazarda da talep kıymetli oranda arttı. Onlar da piyasaya girince dal yüzde 85’in üzerinde bir doluluk ile hizmet verir hale geldi. Kapasitemizde de eza var. Birebir durum boyahanelerde de kelam konusu. Yalnızca bizim kapasiteyi artırmamız yetmiyor. Entegre alanlarda da tıpkı oranda kapasite artışı olması gerekiyor” tabirlerini kullandı. Gültepe’ye göre bir başka niye ile hammadde tedarikinde yaşanan sıkıntıların devam etmesi.
“Malatya doldu, eleman meşakkati var”
Yatırımlar konusunda bilhassa Anadolu tarafında kapasite artırımı ile ilgili çalışmalar yaptıklarını anlatan İHKİB Lideri Gültepe, “Yatırımlar ve bölgesel teşvikler konusunda bir daha bir revizyon gerekiyor. Yatırımların tıpkı bölgede tıpkı vilayette çoğalmaması lazım. Malatya doldu örneğin. hiç bir hazır giyimcinin oraya gitmemesi gerekir. O bölgede eleman da yok. Bunu öbür kentlere yaymak lazım” sözlerini kullandı.