Yener KARADENİZ
Tüm dünyayı tesiri altına alan salgın, tedarik zincirinde kırılmalara yol açtı. Gerek lojistik gerekse tedarik üzere konularda sorun yaşamak istemeyen milletlerarası devler, istikametini Türkiye’ye çevirdi. Salgın öncesinde yüzde 80’e yakın kapasite ile hizmet veren hazır giysi ve dokuma kesimlerinde ise kelam konusu gelişmelere bağlı olarak acil yatırım muhtaçlığı oluştu. Lakin bu vakitte sanayi merkezlerinde yükselen yatırım maliyetlerinin yanı sıra yer ve emekçi bulamama sorunu, yatırımcıların istikametini öteki bölgelere çevirmesine yol açtı. Bu noktada gerek bölgesel teşvikler, gerekse istihdam açısından avantajlı hale gelen Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri ön plana çıktı.
Müşterilerinin alım garantisi üzere etkenlerin de katkısı ile cesaretlenen Yeşim Grup’tan Eren Holding’e kadar biroldukça devin, hem kendisinin tıpkı vakitte partnerlerinin Doğu’ya göçü hızlandı. Bu kapsamda 2020’nin başından bu yana hazır giysi dokuma kesimlerinde yalnızca 6. Bölge’ye yapılan yatırımların fiyatı, 2,7 milyar TL’yi aştı. Dal temsilcileri, gerek bölgesel teşvik avantajları, gerek alıcı garantileri ve gerekse istihdam avantajı niçiniyle önümüzdeki devirde başta 5. Ve 6. Bölge olmak üzere doğuya sanayi göçünün hızlanacağını aktardı.
“Doğu’ya gitmek zorunda kalacaklar”
İstanbul Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (İHKİB) Lideri Mus tafa Gültepe, milletlerarası arenada fiyat konusunda sürdürülebilir rekabet için bilhassa partner olarak uzun periyodik çalıştıkları alıcıların da teşviki ile bu üslup yatırımların hızlandığını söylemiş oldu. Yatırımların milletlerarası partnerlerin alım garantisi ile yapıldığına dikkat çeken Mustafa Gültepe, “5, ve 6. Bölgelere yatırıma fiyat konusunda avantajın devam edeceği beklentisi ile sıcak bakıyorlar. aslına bakarsanız yatırımcı şirket, gelecekte bu kesimde kalabilmek için o bölgeye gitmesi gerektiğini biliyor ve müşteri de bunu destekliyor. Dünyanın her tarafında mağazası olan müşterilerin bu biçimde bir dayanağı ve alım garantisi var” açıklamasında bulundu. Malatya, Adıyaman, Şanlıurfa üzere bölgelerin yatırım açısından doygunluğa ulaştığını belirten Gültepe, potansiyeli olan bölgelerin ise Van, Batman, Diyarbakır olduğunu belirtti.
“Bu trend devam edecek”
58 bini aşkın hazır giysi ve dokumacılık üreticisini temsil eden Türkiye Giysi Sanayicileri Derneği (TGSD) Müşterek Lideri Ramazan Kaya, kelam konusu gelişimin uzun müddettir gündeme getirdikleri partner entegre sisteminin bir yansıması olduğunu belirtti. Ramazan Kaya, “Müşterin yönlendirmesi ve bir grup iş garantileri ile yapıyoruz bunları. Bilhassa ABD’li büyük alıcılar, markalar birtakım iş garantileri vererek üretim tesisi kurmakla ilgili bizleri teşvik ediyor” dedi. Gün çok bu kapsamda yatırım haberi aldıklarını lisana getiren Kaya, yatırımı cazip kılan niçinleri ise işgücü ve yen konusunda şu biçimde konuştu:
“Batı’da kapasite ve personel bulmakla ilgili sorun yaşanıyor. Birinci kapasite ve emekçi bulmakla ilgili sorun yaşanıyor Batı’da. Bu sıkıntıları aşmak için işsizliğin yüksek olduğu bölgelere gitmek ve bölgesel teşviklerden de yararlanmak pek makul münasebetler. İkincisi akıllı, çağdaş ve sürdürülebilirliğin sağlandığı fabrikalar bunlar. Bu da bize hem nitelik birebir vakitte katma bedel katacak. bu biçimdece ihracata da daha fazla katkı ve katma kıymet sağlamış olacağız. Aslında Batı’daki kapasite Doğu’ya gitmiyor, mevcut olan kapasite gereksinimini o bölgelerde karşılamak ismine Doğu’ya bir sanayi göçü oluşuyor. Bu trend devam edecek” formunda konuştu.
“Doğu bölgelerinde üretim maliyeti Çin’den çok daha uygun”
Bölümün duayen isimlerinden olan ve İpekyol, Twist ve Machka markaları bünyesinde bulunduran Ayaydın-Miroglio Grubu’nun İdare Şurası Başkanlığı’nı yapan Yalçın Ayaydın, “Türkiye’nin Doğu ve Güneydoğu bölgeleri üretim maliyetleri açısından artık Çin’den çok daha ucuz. Hayat da bir daha bu bölgelerde Batı’ya bakılırsa hayli daha ucuz. Bilhassa basic eser üreten markaların hepsinin orada olması lazım. Ben onların yerinde olsam bir dakika durmam, koşa koşa sarfiyat fabrikamı kurarım. Bir sürü teşvik var” sözlerini kullandı.
Orka Holding, 3. yatırıma gidiyor
Yatırım konusunda Doğu’yu yeğleyen büyük kümelerden biri de Orka Holding. Damat, Tween ve D’S Damat üzere markaları bünyesinde bulunduran Holding’in İdare Konseyi Lideri Süleyman Orakçıoğlu, Giresun’da birincisini 2005, ikincisini de 2015’te olmak üzere iki adet fabrika kurduklarını anlattı. Orka Holding’in yatırım yaptığı Giresun 5. Bölge’de yer alıyor. Bölgeye birinci yatırım yaptıkları devirde epeyce zorluk yaşadıklarını anlatan Süleyman Orakçıoğlu, şöyleki konuştu: “İlk yatırım yaptığımız devirde hava alanı yoktu, Trabzon’dan gidiyorduk. Altyapı kâfi değildi. Kumaşçılardan ikinci kalite kumaş alarak deneme üretimleri yaptık, tecrübe kazandık. En az 1,5-2 yıl bu biçimde çalıştık. İŞKUR ile çalışma yaptık. Ancak işgücü eğitimi kalitenin anahtarı. Şu an dünya standartlarında her türlü evraka sahibiz. Bizim değil ülkenin bir pahası artık bu üretim tesisleri. Biz bu iklimi oluşturduktan daha sonra bir sürü yatırım geldi. Bu stil yatırım atakları ülke için de bölge için de fazlaca değerli. Her türlü dayanak verilmeli. Birtakım ülkelerde çalıştırdığın kişi başına hibe takviyeler veriliyor. Bizde de çalışan kişi sayısıyla ilgili kesinlikle bir takviye olmalı ve bu dayanak de asgarî 5 yıl çalıştırma kuralı ile verilmeli” diye konuştu.
Yeşil Grup’un Ağrı atağı sürüyor
Hizmet verdiği milletlerarası devlerin dayanağıyla birlikte kapasitesini Doğu bölgelerinde büyüten şirketlerden biri de Yeşim Küme. Hazır giyside Nike, konut dokumasında ise Matheis-Schlafgut üzere firmalarla stratejik iştirak yapan Yeşim Küme, 2019’da Ağrı’da üretim tesisi açmıştı. Bölgede kalıcı olma gayesiyle hareket ettiklerini söyleyen Yeşim Küme CEO’su Şenol Şenkaya, Ağrı Tekstilkent’te hayata geçirdikleri üretim tesisiyle, bölgenin gelişim öyküsünün bir kesimi olduklarını vurguladı. Şenkaya, şu biçimde devam etti: “Bu ortak sinerjinin gerek Yeşim Grup’a gerek Türkiye’nin ekonomik gelişmenine son derece değerli kazanımlar sağlamasını hedefl iyoruz. Bu manada Yeşim’le bir arada büyüme vizyonuna uygun olarak Anadolu’da kapasite artırıcı yatırımlar yapan firmalar bulunuyor. Bunlar içinde Bursa’daki Ya Dilek Dokumacılık ile Kahramanmaraş’taki İskur Konfeksiyon üzere firmaları örnek verebiliriz. Hayata geçirdiğimiz yatırımlar Doğu Anadolu Bölgesi’nde büyüdükçe, batıya olan göçün önlenmesine de katkı koyulmuş olacak.” Yeşim grup’un Ağrı tesisinde bine yakın istihdam sağlanıyor. Kelam konusu sayının yıl sonuna bin 800’e çıkarılması hedefl eniyor.
Ya Dilek Dokumacılık, Bitlis’te ikinci yatırıma gidiyor
Ya Dilek Dokuma İdare Konseyi Lideri Yasin Dilek, bir sene evvel artan talebe bağlı olarak Bitlis’te 20 milyon TL’ye 15 bin metrekarelik bir üretim tesisi yatırımı gerçekleştirdiklerini ve 800 civarında istihdam sağladıklarını anlattı. Bir yıldır faaliyette olan tesiste Tommy Hilfiger’den Ralph Lauren’e Zara’dan H&M’e, Primark’tan Marks & Spencer’a kadar biroldukca kıymetli markaya üretim yaptıklarını anlatan Dilek, yakın vakitte bir daha tıpkı bölgede öbür bir yatırım daha hedefl ediklerini söylemiş oldu. Dilek, Bitlis’e gitme motivasyonları konusunda ise şöyleki konuştu: “Çalıştığımız markaların iş potansiyellerinin artması ve alım garantiler bizi bu yatırımlara itti. Batı’da çalıştıracak niteliksiz eleman bile bulmak zorken, Doğu’da oluşan iklimin yardımıyla nitelikli elemanda bile daha avantajlı hale geldik. Bölgede önemli bir teşvik de var. Artık birkaç ay daha sonra Bursa’da daha sonra bir daha Bitlis’te birebir ölçekte birer yatırımımız daha olacak.”
6. Bölge’ye 1.5 yılda 2,7 milyar TL’lik yatırım
Ticaret Bakanlığı tarafınca açıklanan Yatırım Teşvik İstatistikleri’ne bakılırsa 2020’nin başından bu yılın temmuz ayına kadar geçen müddette hazır giysi ve dokuma eserleri alanında 6. Bölgede 484 şirket, 2 milyar 728 milyon TL yatırımı için teşvik dokümanı aldı. Kelam konusu yatırımlar kapsamında da 70 bin 939 da yeni istihdam sağlanacağı açıklandı. Yatırımların 339 milyon TL’si triko alanında gerçekleşirken, 671 milyon TL’si dokumacılık dokumacılığı ve 1 milyar 718 milyon TL’si de kürk hariç giysi eşyası imalatından oluştu. Öte yandan kelam konusu yatırımların 2 milyar 118 milyon TL’lik kısmı tam yeni yatırımlardann oluştu.
6. Bölge teşvikleri nelerdir?
Sanayi Bakanlığı sitesinde yer alan bilgilere nazaran 6. Bölge teşvikleri içinde şu takviyeler yer alıyor:
● Vergi indirimi: OSB ve Sanayi Bölgesi (EB) ortasında ise yüzde 50, haricinde ise yüzde 55,
● Sigorta primi patron pay takviyesi: OSB ve EB ortasında ise 10 yıl, haricinde ise 12 yıl,
● Faiz yahut kar hissesi dayanağı: İç kredide 7 puan, döviz/dövize endeksli kredide ise 2 puan,
●Sigorta primi personel payı dayanağı: 10 yıl,
● Gelir vergisi stopaj dayanağı: 10 yıl olarak uygulanıyor.
Makine temin müddetleri 2 yıla kadar yükseldi
Yüklü olarak iplikte olmak üzere dokuma kesiminde yatırımlar fazlaca daha süratli bir biçimde artıyor. İstanbul Dokuma ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği (İTHİB) Lideri Ahmet Öksüz, artan yatırım iştahına bağlı olarak evvelden 5-6 ay olan makine termin müddetlerinin bir seneye kadar uzadığını hatta birtakım makinelerde ise bu mühletin 1,5-2 yıla kadar çıktığını anlattı. Batı’da işgücünde yaşanan derdin da yatırımların Anadolu’ya kaymasında tesirli olduğunu belirten Ahmet Öksüz, “Sanayici önünü nazaranmezse yatırım yapamaz. Yazılı bir taahhüt yok lakin uzun periyodik ve inanca dayalı bağlarda partnerlerimiz ‘yatırımı yapın, biz sizi destekleriz, arkandayız’ diyorlar” tabirlerini kullandı. Kipaş Mensucat olarak kendilerinin de bu kapsamda 50 milyon euroluk iplik tesisi yatırımı gerçekleştirdiklerini anlatan Öksüz, tesisin önümüzdeki yıl devreye gireceği bilgisini verdi.
İzmir moda sanayisi, Van’da üretip ihraç edecek
İzmirli hazır giysi ihracatçılarının Van’a ilgisi artıyor. Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Lideri Jak Eskinazi, halihazırda 3 İzmirli firmanın tesis kurduğu kentte, yeni firmaların da yatırım hazırlığında olduğunu lisana getirdi. Türkiye’nin en batısındaki İzmir ile en doğusundaki Van içinde ticari bağlar güçleniyor. İzmir moda sanayisi, Van’da 6. Bölge teşviklerinden yararlanarak üretim yapacak, rekabet üstünlüğüyle ihracat gerçekleştirecek. Ege Hazır Giysi ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (EHKİB) üyesi 3 firma Van’da üreterek dünyanın dört bir tarafına ihracat yaparken, İzmirli firmaların Van’daki yatırımlarının artması için taban aranıyor. Ağustos ayında EHKİB Lideri Burak Sertbaş’ın başkanlığında Van’a giden Egeli ihracatçılar, bu sefer Van Valisi Mehmet Emin Bilmez’in başkanlık ettiği heyeti İzmir’de ağırladı. Van’ın bulunduğu bölgenin cazibe merkezi pozisyonunda olduğuna işaret eden Van Valisi Mehmet Emin Bilmez, kentin nüfusunun yüzde 63’ünün 30 yaş altı olduğunu ve emek ağır dalların Van Organize Sanayi Bölgesi’nde yatırım yapması için uğraş gösterdiklerini lisana getirdi. Bilmez, “Van’da dokumacılık bölümünde 5 bin kişilik istihdama ulaştık. Van OSB’nin beşinci etabını dokuma kesimi için tahsis ettik. 11 firma ile sözleştik. 42 hektar alanın yatırımcılar için altyapısını da hazırladık. İzmirli ihracatçıların Van’da yatırım yapmasını dilek ediyoruz” halinde konuştu.
Eskinazi: “Van’da yatırımlarımız artacak”
Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Lideri Jak Eskinazi, Van’da yatırım yapacak İzmirli firmaların rekabetçilik avantajı elde edeceklerini, bugün Van’da 3 İzmirli firmanın yatırımının bulunduğunu lakin ilerleyen süreçte yatırım yapma sonucu alan fazlaca sayıda firma olduğunu, bu sayının kısa müddette artacağını kaydetti. Türkiye’nin 2021 yılında konfeksiyon dalında 19 milyar dolar, Ege Bölgesi’nde ise; 3 milyar dolar ihracat amacı olduğuna temas eden Ege Hazır Giysi ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği Lideri Burak Sertbaş ise; İzmir ve Van içindeki güç birliğini arttıracak bir taban oluştuğunu, Türkiye’nin konfeksiyon bölümündeki ihracat hedefl erine ulaşması için Van’ın konfeksiyon bölümüne büyük fırsatlar sunduğunu lisana getirdi.
Tüm dünyayı tesiri altına alan salgın, tedarik zincirinde kırılmalara yol açtı. Gerek lojistik gerekse tedarik üzere konularda sorun yaşamak istemeyen milletlerarası devler, istikametini Türkiye’ye çevirdi. Salgın öncesinde yüzde 80’e yakın kapasite ile hizmet veren hazır giysi ve dokuma kesimlerinde ise kelam konusu gelişmelere bağlı olarak acil yatırım muhtaçlığı oluştu. Lakin bu vakitte sanayi merkezlerinde yükselen yatırım maliyetlerinin yanı sıra yer ve emekçi bulamama sorunu, yatırımcıların istikametini öteki bölgelere çevirmesine yol açtı. Bu noktada gerek bölgesel teşvikler, gerekse istihdam açısından avantajlı hale gelen Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri ön plana çıktı.
Müşterilerinin alım garantisi üzere etkenlerin de katkısı ile cesaretlenen Yeşim Grup’tan Eren Holding’e kadar biroldukça devin, hem kendisinin tıpkı vakitte partnerlerinin Doğu’ya göçü hızlandı. Bu kapsamda 2020’nin başından bu yana hazır giysi dokuma kesimlerinde yalnızca 6. Bölge’ye yapılan yatırımların fiyatı, 2,7 milyar TL’yi aştı. Dal temsilcileri, gerek bölgesel teşvik avantajları, gerek alıcı garantileri ve gerekse istihdam avantajı niçiniyle önümüzdeki devirde başta 5. Ve 6. Bölge olmak üzere doğuya sanayi göçünün hızlanacağını aktardı.
“Doğu’ya gitmek zorunda kalacaklar”
İstanbul Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (İHKİB) Lideri Mus tafa Gültepe, milletlerarası arenada fiyat konusunda sürdürülebilir rekabet için bilhassa partner olarak uzun periyodik çalıştıkları alıcıların da teşviki ile bu üslup yatırımların hızlandığını söylemiş oldu. Yatırımların milletlerarası partnerlerin alım garantisi ile yapıldığına dikkat çeken Mustafa Gültepe, “5, ve 6. Bölgelere yatırıma fiyat konusunda avantajın devam edeceği beklentisi ile sıcak bakıyorlar. aslına bakarsanız yatırımcı şirket, gelecekte bu kesimde kalabilmek için o bölgeye gitmesi gerektiğini biliyor ve müşteri de bunu destekliyor. Dünyanın her tarafında mağazası olan müşterilerin bu biçimde bir dayanağı ve alım garantisi var” açıklamasında bulundu. Malatya, Adıyaman, Şanlıurfa üzere bölgelerin yatırım açısından doygunluğa ulaştığını belirten Gültepe, potansiyeli olan bölgelerin ise Van, Batman, Diyarbakır olduğunu belirtti.
“Bu trend devam edecek”
58 bini aşkın hazır giysi ve dokumacılık üreticisini temsil eden Türkiye Giysi Sanayicileri Derneği (TGSD) Müşterek Lideri Ramazan Kaya, kelam konusu gelişimin uzun müddettir gündeme getirdikleri partner entegre sisteminin bir yansıması olduğunu belirtti. Ramazan Kaya, “Müşterin yönlendirmesi ve bir grup iş garantileri ile yapıyoruz bunları. Bilhassa ABD’li büyük alıcılar, markalar birtakım iş garantileri vererek üretim tesisi kurmakla ilgili bizleri teşvik ediyor” dedi. Gün çok bu kapsamda yatırım haberi aldıklarını lisana getiren Kaya, yatırımı cazip kılan niçinleri ise işgücü ve yen konusunda şu biçimde konuştu:
“Batı’da kapasite ve personel bulmakla ilgili sorun yaşanıyor. Birinci kapasite ve emekçi bulmakla ilgili sorun yaşanıyor Batı’da. Bu sıkıntıları aşmak için işsizliğin yüksek olduğu bölgelere gitmek ve bölgesel teşviklerden de yararlanmak pek makul münasebetler. İkincisi akıllı, çağdaş ve sürdürülebilirliğin sağlandığı fabrikalar bunlar. Bu da bize hem nitelik birebir vakitte katma bedel katacak. bu biçimdece ihracata da daha fazla katkı ve katma kıymet sağlamış olacağız. Aslında Batı’daki kapasite Doğu’ya gitmiyor, mevcut olan kapasite gereksinimini o bölgelerde karşılamak ismine Doğu’ya bir sanayi göçü oluşuyor. Bu trend devam edecek” formunda konuştu.
“Doğu bölgelerinde üretim maliyeti Çin’den çok daha uygun”
Bölümün duayen isimlerinden olan ve İpekyol, Twist ve Machka markaları bünyesinde bulunduran Ayaydın-Miroglio Grubu’nun İdare Şurası Başkanlığı’nı yapan Yalçın Ayaydın, “Türkiye’nin Doğu ve Güneydoğu bölgeleri üretim maliyetleri açısından artık Çin’den çok daha ucuz. Hayat da bir daha bu bölgelerde Batı’ya bakılırsa hayli daha ucuz. Bilhassa basic eser üreten markaların hepsinin orada olması lazım. Ben onların yerinde olsam bir dakika durmam, koşa koşa sarfiyat fabrikamı kurarım. Bir sürü teşvik var” sözlerini kullandı.
Orka Holding, 3. yatırıma gidiyor
Yatırım konusunda Doğu’yu yeğleyen büyük kümelerden biri de Orka Holding. Damat, Tween ve D’S Damat üzere markaları bünyesinde bulunduran Holding’in İdare Konseyi Lideri Süleyman Orakçıoğlu, Giresun’da birincisini 2005, ikincisini de 2015’te olmak üzere iki adet fabrika kurduklarını anlattı. Orka Holding’in yatırım yaptığı Giresun 5. Bölge’de yer alıyor. Bölgeye birinci yatırım yaptıkları devirde epeyce zorluk yaşadıklarını anlatan Süleyman Orakçıoğlu, şöyleki konuştu: “İlk yatırım yaptığımız devirde hava alanı yoktu, Trabzon’dan gidiyorduk. Altyapı kâfi değildi. Kumaşçılardan ikinci kalite kumaş alarak deneme üretimleri yaptık, tecrübe kazandık. En az 1,5-2 yıl bu biçimde çalıştık. İŞKUR ile çalışma yaptık. Ancak işgücü eğitimi kalitenin anahtarı. Şu an dünya standartlarında her türlü evraka sahibiz. Bizim değil ülkenin bir pahası artık bu üretim tesisleri. Biz bu iklimi oluşturduktan daha sonra bir sürü yatırım geldi. Bu stil yatırım atakları ülke için de bölge için de fazlaca değerli. Her türlü dayanak verilmeli. Birtakım ülkelerde çalıştırdığın kişi başına hibe takviyeler veriliyor. Bizde de çalışan kişi sayısıyla ilgili kesinlikle bir takviye olmalı ve bu dayanak de asgarî 5 yıl çalıştırma kuralı ile verilmeli” diye konuştu.
Yeşil Grup’un Ağrı atağı sürüyor
Hizmet verdiği milletlerarası devlerin dayanağıyla birlikte kapasitesini Doğu bölgelerinde büyüten şirketlerden biri de Yeşim Küme. Hazır giyside Nike, konut dokumasında ise Matheis-Schlafgut üzere firmalarla stratejik iştirak yapan Yeşim Küme, 2019’da Ağrı’da üretim tesisi açmıştı. Bölgede kalıcı olma gayesiyle hareket ettiklerini söyleyen Yeşim Küme CEO’su Şenol Şenkaya, Ağrı Tekstilkent’te hayata geçirdikleri üretim tesisiyle, bölgenin gelişim öyküsünün bir kesimi olduklarını vurguladı. Şenkaya, şu biçimde devam etti: “Bu ortak sinerjinin gerek Yeşim Grup’a gerek Türkiye’nin ekonomik gelişmenine son derece değerli kazanımlar sağlamasını hedefl iyoruz. Bu manada Yeşim’le bir arada büyüme vizyonuna uygun olarak Anadolu’da kapasite artırıcı yatırımlar yapan firmalar bulunuyor. Bunlar içinde Bursa’daki Ya Dilek Dokumacılık ile Kahramanmaraş’taki İskur Konfeksiyon üzere firmaları örnek verebiliriz. Hayata geçirdiğimiz yatırımlar Doğu Anadolu Bölgesi’nde büyüdükçe, batıya olan göçün önlenmesine de katkı koyulmuş olacak.” Yeşim grup’un Ağrı tesisinde bine yakın istihdam sağlanıyor. Kelam konusu sayının yıl sonuna bin 800’e çıkarılması hedefl eniyor.
Ya Dilek Dokumacılık, Bitlis’te ikinci yatırıma gidiyor
Ya Dilek Dokuma İdare Konseyi Lideri Yasin Dilek, bir sene evvel artan talebe bağlı olarak Bitlis’te 20 milyon TL’ye 15 bin metrekarelik bir üretim tesisi yatırımı gerçekleştirdiklerini ve 800 civarında istihdam sağladıklarını anlattı. Bir yıldır faaliyette olan tesiste Tommy Hilfiger’den Ralph Lauren’e Zara’dan H&M’e, Primark’tan Marks & Spencer’a kadar biroldukca kıymetli markaya üretim yaptıklarını anlatan Dilek, yakın vakitte bir daha tıpkı bölgede öbür bir yatırım daha hedefl ediklerini söylemiş oldu. Dilek, Bitlis’e gitme motivasyonları konusunda ise şöyleki konuştu: “Çalıştığımız markaların iş potansiyellerinin artması ve alım garantiler bizi bu yatırımlara itti. Batı’da çalıştıracak niteliksiz eleman bile bulmak zorken, Doğu’da oluşan iklimin yardımıyla nitelikli elemanda bile daha avantajlı hale geldik. Bölgede önemli bir teşvik de var. Artık birkaç ay daha sonra Bursa’da daha sonra bir daha Bitlis’te birebir ölçekte birer yatırımımız daha olacak.”
6. Bölge’ye 1.5 yılda 2,7 milyar TL’lik yatırım
Ticaret Bakanlığı tarafınca açıklanan Yatırım Teşvik İstatistikleri’ne bakılırsa 2020’nin başından bu yılın temmuz ayına kadar geçen müddette hazır giysi ve dokuma eserleri alanında 6. Bölgede 484 şirket, 2 milyar 728 milyon TL yatırımı için teşvik dokümanı aldı. Kelam konusu yatırımlar kapsamında da 70 bin 939 da yeni istihdam sağlanacağı açıklandı. Yatırımların 339 milyon TL’si triko alanında gerçekleşirken, 671 milyon TL’si dokumacılık dokumacılığı ve 1 milyar 718 milyon TL’si de kürk hariç giysi eşyası imalatından oluştu. Öte yandan kelam konusu yatırımların 2 milyar 118 milyon TL’lik kısmı tam yeni yatırımlardann oluştu.
6. Bölge teşvikleri nelerdir?
Sanayi Bakanlığı sitesinde yer alan bilgilere nazaran 6. Bölge teşvikleri içinde şu takviyeler yer alıyor:
● Vergi indirimi: OSB ve Sanayi Bölgesi (EB) ortasında ise yüzde 50, haricinde ise yüzde 55,
● Sigorta primi patron pay takviyesi: OSB ve EB ortasında ise 10 yıl, haricinde ise 12 yıl,
● Faiz yahut kar hissesi dayanağı: İç kredide 7 puan, döviz/dövize endeksli kredide ise 2 puan,
●Sigorta primi personel payı dayanağı: 10 yıl,
● Gelir vergisi stopaj dayanağı: 10 yıl olarak uygulanıyor.
Makine temin müddetleri 2 yıla kadar yükseldi
Yüklü olarak iplikte olmak üzere dokuma kesiminde yatırımlar fazlaca daha süratli bir biçimde artıyor. İstanbul Dokuma ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği (İTHİB) Lideri Ahmet Öksüz, artan yatırım iştahına bağlı olarak evvelden 5-6 ay olan makine termin müddetlerinin bir seneye kadar uzadığını hatta birtakım makinelerde ise bu mühletin 1,5-2 yıla kadar çıktığını anlattı. Batı’da işgücünde yaşanan derdin da yatırımların Anadolu’ya kaymasında tesirli olduğunu belirten Ahmet Öksüz, “Sanayici önünü nazaranmezse yatırım yapamaz. Yazılı bir taahhüt yok lakin uzun periyodik ve inanca dayalı bağlarda partnerlerimiz ‘yatırımı yapın, biz sizi destekleriz, arkandayız’ diyorlar” tabirlerini kullandı. Kipaş Mensucat olarak kendilerinin de bu kapsamda 50 milyon euroluk iplik tesisi yatırımı gerçekleştirdiklerini anlatan Öksüz, tesisin önümüzdeki yıl devreye gireceği bilgisini verdi.
İzmir moda sanayisi, Van’da üretip ihraç edecek
İzmirli hazır giysi ihracatçılarının Van’a ilgisi artıyor. Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Lideri Jak Eskinazi, halihazırda 3 İzmirli firmanın tesis kurduğu kentte, yeni firmaların da yatırım hazırlığında olduğunu lisana getirdi. Türkiye’nin en batısındaki İzmir ile en doğusundaki Van içinde ticari bağlar güçleniyor. İzmir moda sanayisi, Van’da 6. Bölge teşviklerinden yararlanarak üretim yapacak, rekabet üstünlüğüyle ihracat gerçekleştirecek. Ege Hazır Giysi ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (EHKİB) üyesi 3 firma Van’da üreterek dünyanın dört bir tarafına ihracat yaparken, İzmirli firmaların Van’daki yatırımlarının artması için taban aranıyor. Ağustos ayında EHKİB Lideri Burak Sertbaş’ın başkanlığında Van’a giden Egeli ihracatçılar, bu sefer Van Valisi Mehmet Emin Bilmez’in başkanlık ettiği heyeti İzmir’de ağırladı. Van’ın bulunduğu bölgenin cazibe merkezi pozisyonunda olduğuna işaret eden Van Valisi Mehmet Emin Bilmez, kentin nüfusunun yüzde 63’ünün 30 yaş altı olduğunu ve emek ağır dalların Van Organize Sanayi Bölgesi’nde yatırım yapması için uğraş gösterdiklerini lisana getirdi. Bilmez, “Van’da dokumacılık bölümünde 5 bin kişilik istihdama ulaştık. Van OSB’nin beşinci etabını dokuma kesimi için tahsis ettik. 11 firma ile sözleştik. 42 hektar alanın yatırımcılar için altyapısını da hazırladık. İzmirli ihracatçıların Van’da yatırım yapmasını dilek ediyoruz” halinde konuştu.
Eskinazi: “Van’da yatırımlarımız artacak”
Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Lideri Jak Eskinazi, Van’da yatırım yapacak İzmirli firmaların rekabetçilik avantajı elde edeceklerini, bugün Van’da 3 İzmirli firmanın yatırımının bulunduğunu lakin ilerleyen süreçte yatırım yapma sonucu alan fazlaca sayıda firma olduğunu, bu sayının kısa müddette artacağını kaydetti. Türkiye’nin 2021 yılında konfeksiyon dalında 19 milyar dolar, Ege Bölgesi’nde ise; 3 milyar dolar ihracat amacı olduğuna temas eden Ege Hazır Giysi ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği Lideri Burak Sertbaş ise; İzmir ve Van içindeki güç birliğini arttıracak bir taban oluştuğunu, Türkiye’nin konfeksiyon bölümündeki ihracat hedefl erine ulaşması için Van’ın konfeksiyon bölümüne büyük fırsatlar sunduğunu lisana getirdi.