Her 7 dakikada bir yaşanıyor, sanal dünya karıştı! Metaverse’de taciz skandalı…
Oğuzcan Atış / Milliyet.com.tr – Kanadalı Chanelle Siggens isimli bayan geçtiğimiz günlerde VR başlık kullanarak oyun oynadığı sırada diğer bir oyuncu tarafınca kelamlı ve fiziki olarak taciz edildi. Siggens yaşanan bu olay üzerine oyuncuyu uyardı. Chanelle Siggens’i taciz eden oyuncu ise ikazlara kulak asmayarak tacizi sürdürmeye devam etti ve “İstediğimi yapacağım” dedi. bir süre daha sonra tacizci oyuncu Siggens’in yanından uzaklaştı. Yaşanan bu olay Metaverse ve sanal gerçeklik ile bir arada siber dünyada hali hazırda önemli bir sorun olan siber zorbalığın tehlikeli boyutlara ulaşacağı konusunda tasa yaratıyor. Yapılan araştırmalara bakılırsa, sanal gerçeklik temelli oyunlarda her 7 dakikada bir oyuncuları rahatsız eden ihlâller yaşanıyor.
Marmara Üniversitesi Bağlantı Fakültesi Görsel Bağlantı Tasarımı Anabilim Kısmı Lideri Doç. Dr. Ali Murat Kırık, Metaverse kozmosuna geçişin süratli olduğunu belirtti ve bu bahiste türel düzenlemelerin kaçınılmaz olduğunu söylemiş oldu. Kırık, “Yasa yapıcıları pek güç günler bekliyor” dedi.
İstanbul Ticaret Üniversitesi İletişim Fakültesi Medya ve Bağlantı Kısmı’ndan Doç. Dr. Nihal Kocabay Şener ise Metaverse ile birlikte hali hazırda epey olan lisan, din, ırk ve cinsiyet ayrımı üzere bahislerin sanal kozmosta de artış göstereceğini vurguladı.
‘YENİ OLDUĞU İÇİN İSTİSMARA AÇIK’
Teknoloji devlerinin arka arda gelen Metaverse ataklarının yarattığı tesir sürüyor. hayatımıza epey süratli giren bu kavram yeni güvenlik ihlâllerine de kapı araladı. Metaverse’de işlenebilecek kabahatlere karşı şu an için yapılabilecek tek şey ise bu temelde kullanılan uygulamalar üzerinden şikâyet bildirimi yapmak.
Metaverse dünyasında yapılan ihlaller ve işlenen hatalar, günümüzde yaşanan siber zorbalıktan daha tehlikeli olabilir. Zira sanal gerçeklik, insanları dijital dünyadaki yaşadıkları tecrübesi gerçek dünyadaki üzere hissetmelerini sağlıyor. Chanelle Siggens, yaşadığı taciz olayı ile ilgili “Birisi taciz ettiğinde zihniniz bunun gerçek dünyada olduğunu düşünmeniz için sizi kandırıyor” sözlerini kullandı.
Doç. Dr. Ali Murat Kırık, Metaverse teknolojisinin çabucak hemen epeyce yeni olduğunu ve düzenlemelerin yaşanacak ihlaller ve hatalara bakılırsa yapılacağını belirterek, “Bu değişen teknolojinin daima olumlu taraflarını konuştuğumuz bu günlerde buz dağının görünmeyen tarafını da göz arkası etmemek gerekiyor. Kullanıcıların avatarları aracılığıyla sanal gerçeklik kainatına giriş sağlaması ister istemez gerçek hayatın da sanala kaymasına sebep oldu ve bu durum gerçek ömrün sanal dünyaya taşınmasına kapı araladı. Fakat unutmamak gerekir ki sanal dünyada işlenen cürüm da gerçektir. Hakikaten Dijital Nefretle Gayret Merkezi’nin bilgileri bu görüşü güçlendiriyor. Tanınan bir sanal gerçeklik oyunu olan VRChat’te, her 7 dakikada bir kişi haklarını ihlâl eden bir olayın meydana gelmesi sanal gerçeklik evrenlerinde hata oranının ne kadar önemli boyutlara ulaştığını gözler önüne seriyor” formunda konuştu.
Doç. Dr. Nihal Kocabay Şener, hali hazırda toplumsal medyada gerçekleşen epeyce sayıda siber zorbalık ve cürüm temalı olay yaşandığını belirtti ve Metaverse dünyasında da bu hususta hayli sayıda olayın yaşanacağını iddia ettiğini söylemiş oldu. Şener, “Toplumsal medyadan da bildiğimiz üzere sanal dünya ortasında dijital şiddet barındırıyor. Bayanlar ve çocuklar başta olmak üzere daha bir epeyce kişi ve küme bu şiddete maruz kalıyor. BM ‘Kadınlara ve Kız Çocuklarına Yönelik Siber Şiddet – Dünya Geneli Acil Aksiyon Çağrısı’ raporu bayanların erkeklere göre 27 kat daha fazla dijital şiddete maruz bırakıldığını söylüyor” dedi.
“Metaverse’de karşılaştıklarımız ve karşılaşacaklarımız bugün toplumsal medyada yaşananın artmış hali olacak üzere duruyor” diyen Şener, “Konuyu biraz daha kapsamlı olarak ele alırsak risk altında olanlar yalnızca cinsiyet temelli değil. Evet, cinsiyet temellilik başta gelen bir faktör fakat başka ayrımcılık cinslerinin de yaşanacağını göz önünde bulundurmalıyız. Irk ayrımcılığı, engellilere yönelik ayrımcılıklar, daha kapsayıcı bir söz ile kırılgan kümelere karşı ayrımcılıklar Metaverse’de ne yazık ki bizi bekliyor” diye konuştu.
Metaverse dünyasındaki kullanıcı sayısının her dakika arttığını vurgulayan Ali Murat Kırık ise, yaşanan ihlallerin şahsi bilgilerin korunması konusunda da risk yarattığını söylemiş oldu. Kırık, “Şu an satılan yerler ve başka dijital varlıkların fiyatlarındaki kısmi düşüşler bu cihanları cazip kılarak iştiraki artırmayı amaçlıyor. Bu durum ister istemez bu dünyadaki siber zorbalığı artıracaktır. Ayrıyeten bu sanal evrenlerdeki güvenlik açıklarının şahsi bilgileri ele geçirme noktasında büyük bir tehdit oluşturduğunun da unutulmaması gerekiyor. Sanal gerçeklik dünyası Metaverse’de kullanıcıların temkinli yer alması son derece değerli. Sanal arkadaşlıklar konusunda gerçek hayattaki üzere davranmak hayli yanlış. Şu an için bunun ötesinde alınacak hiç bir önlem bulunmuyor. çabucak hemen yesyeni bir teknolojiden bahsetmiş olduğumiz için kimi şeyleri yaşayarak görmek ve buna bakılırsa önlemler almak gerekecek” uyarılarında bulundu.
‘HUKUK VE ŞİRKETLER EL ELE VERMELİ’
Metaverse cihanında yaşanan siber zorbalık ve kabahatlere karşı dünyanın önde gelen şirketleri de çalışmalarını sürdürüyor. Kısa müddet evvel sahibi olduğu Facebook şirketinin ismini Meta olarak değiştiren Mark Zuckerberg, husus hakkında tehlikenin farkında olduklarını belirtti ve kaideleri daha yeterli hale getireceklerine yemin etti.
Ali Murat Kırık ise mevzu hakkında şirketlerin belli çalışmalar yürüttüğünü ve kullanıcıların güvenliklerini sağlayacaklarını temin edici açıklamalar yaptığını söylemiş oldu. Kırık, “Mark Zuckerberg’in Meta şirketi kullanıcıların sanal kozmosta güvenliğini ön planda tuttuğunu temin ediyor ve bu bahiste kontrollerinin hiç durmadığını söylüyor. Meta sözcüsü Kristina Milian bilhassa güvenlik ismine her türlü adımı attıklarını her seferinde söylüyor. Kullanıcılara daima izlendiklerinin hatırlatılacağını söyleyen Milian bu biçimdelikle kullanıcıların otokontrole düzeneği geliştireceğini düşünüyor” diye konuştu.
Nihal Kocabay Şener, bahis hakkında şu an için tek tahlil olan raporlama usulünün ne derece tesirli olduğunun bilinmediğini belirtti. Şener, “Meta’nın kendi Metaverse’ü olan Horizon’u tanıttığı 2021 Ekim sonunda yayınlanan görüntüsünde mahremiyet ve güvenlik konusuna bilhassa vurgu yapıyordu. Bu iki mevzunun değerine dikkat çekiyor ve çalışmalar yaptıklarını açıklıyor. Lakin bunu nasıl yapabilecek? Halihazırda sahibi olduğu toplumsal paylaşım ağlarında bunu yapabiliyor mu ki? Öbür yandan bir daha o görüntüde değinilen bir öbür husus da kapsayıcılık konusuydu. Nasıl kapsayıcı olunabilecek?” sorularını sordu.
“Yani avatarınızı seçerken farklı seçeneklerin olması kapsayıcılığı oluşturmuyor. Oluşturduğunuz avatarla o kozmosta rahat bir halde var olabilecek misiniz? Sorun bu” diyen Şener, bayan olarak dijital şiddete uğruyorsanız ya da seçtiğiniz avatarın deri renginden dolayı ayrımcılık yaşıyorsanız kapsayıcılık probleminin çözülmemiş olduğunu vurguladı. Doç. Dr. Nihal Kocabay Şener, “Şirketler, bugün toplumsal paylaşım ağlarında da bu mevzulara ait ‘önlem’ler alıyorlar, birebir vakitte hayli uzun vakittir. Fakat ne yazık ki bu sorun hâlâ sürüyor. Tedbirler tahlile ulaşmıyor” sözlerini kullandı.
Sanal ortamda da caydırıcılığın hayli kıymetli olduğunu belirten Ali Murat Kırık, şirketlerin, bayanlar ve çocukların da bu mecraların kullanıcıları olduğunu düşünerek muhakkak tedbirler almaları gerektiğinin üzerinde durdu. Kırık, bahisle ilgili “Sanal kainatta yapılan hak ihlâlleri kapsamında kullanıcıların periyodik olarak yasaklanması, ikazlar verilmesi ve bu ihlâller devam ederse hesaplarının devre dışı bırakılması da alınacak tedbirler içinde olmalı” dedi. Doç. Dr. Ali Murat Kırık bu mevzuda önlemlerin bir an evvel alınmasının kıymetli olduğunu belirterek hukuk yapıcıların ve özel şirketlerin el ele çalışması gerektiğini söylemiş oldu.
Nihal Kocabay Şener, şirketlerin bu şekil durumlarla gayret etmesi için kimi formların olduğunu belirtirken ihlâl ve hataların önüne lakin siber zorbalık, siber şiddet üzere kavramlara ait eğitimler ile kökten tahlile ulaşacağının altını çizdi. Şener ayrıyeten, şirketlerin de bu bahiste farkındalık oluşturması gerektiğini söylemiş oldu. Doç.Dr. Nihal Kocabay Şener, “Metaverse için de toplumsal medya için de reklam değerli bir gelir kaynağı. Büyük markaların ortasında yer aldığı kimi markalar, daha evvel Facebook’ta yer alan nefret telaffuzlarını protesto etmek için #StopHateforProfit sloganıyla bir kampanya yaptılar ve toplumsal medya reklamlarını durdurdular. Yani Metaverse şirketlerinin üzerinde öteki şirketler de ayrımcılık tersliği üzerine baskı oluşturabilir” dedi.
‘YASA YAPICILARIN İŞİ ÇOK ZOR’
Metaverse kavramı ömrümüze epey süratli biçimde girdi ve günlük hayatta kapladığı yer her geçen gün artıyor. Bu durum yeni risk ve tehditlerin ortaya çıkmasına sebep oluyor. Bu manada yasa yapıcılar da sanal dünyanın suratına yetişmekte zorlanıyor. Gerçek hayatta uygulanan kanunların sanal dünyada uygulanmasının ütopik olacağını belirten Kırık, “İnternet ve toplumsal medya açısından bakıldığında dahi birfazlaca yasal düzenleme eksiklikleri mevcut. Birinci evvel bu alanlarda düzenlemelerin nasıl yapılacağı tahlile kavuşmalı. Sanal dünyada yani Metaverse dünyasında yapılacak düzenlemeler için şirketlerin ve yasa yapıcıların iş birliği yapması kural. Yoksa yasalar yalnızca kağıt üzerinde kalır” şeklinde konuştu.
Metaverse dünyasında içerik üreticilerinin de kimi meseleler yaşama ihtimali olduğunu belirten Kırık, “Sanal gerçeklik evrenlerinde telif hakkı ihlâlini denetlemek sıkıntı olacağından, meta data deposu içerik sahipleri için de meseleler oluşturabilir. Birden fazla lisans mukavelesi bu tıp forumlarda lisanslı içeriğin kullanmasını düşünmemiş olabileceğinden, içerik lisans sahiplerinin meta bilgi deposundaki lisanslı içeriği kullanma haklarına sahip olduklarından emin olmak için lisans mukavelelerini dikkatli bir biçimde gözden geçirmeleri gerekiyor” dedi.
Ülkelerin de bu konularda tedbir almaya çalıştığını belirten Ali Murat Kırık, Avrupa’da bu mevzuda izlenen yol üzerinden örnek verdi. Kırık, “Genel Bilgi Muhafaza Yönetmeliği (GDPR – General Veri Protection Regulation) Avrupa genelinde vatandaşlarının şahsi datalarını muhafazaya yönelik oluşturulmuş olsa da sanal gerçeklik evrenlerinde şahsi dataların korunması ismine kâfi olduğunu söyleyebilmek pek de mümkün değil. Yani bu yeterli bir başlangıç olsa da çabucak hemen tam bir tahlil değil” bilgisini verdi.
Ali Murat Kırık, yasa yapıcıların sanal dünyanın suratına yetişmede zorluklar yaşayacağını belirterek, “Metaverse büyük umut vaat ediyor ve olağanüstü bir iş fırsatı sunuyor olsa da gerçek şu ki yasa ve düzenleyicileri ise çok güç günler bekliyor” şeklinde konuştu.
Oğuzcan Atış / Milliyet.com.tr – Kanadalı Chanelle Siggens isimli bayan geçtiğimiz günlerde VR başlık kullanarak oyun oynadığı sırada diğer bir oyuncu tarafınca kelamlı ve fiziki olarak taciz edildi. Siggens yaşanan bu olay üzerine oyuncuyu uyardı. Chanelle Siggens’i taciz eden oyuncu ise ikazlara kulak asmayarak tacizi sürdürmeye devam etti ve “İstediğimi yapacağım” dedi. bir süre daha sonra tacizci oyuncu Siggens’in yanından uzaklaştı. Yaşanan bu olay Metaverse ve sanal gerçeklik ile bir arada siber dünyada hali hazırda önemli bir sorun olan siber zorbalığın tehlikeli boyutlara ulaşacağı konusunda tasa yaratıyor. Yapılan araştırmalara bakılırsa, sanal gerçeklik temelli oyunlarda her 7 dakikada bir oyuncuları rahatsız eden ihlâller yaşanıyor.
Marmara Üniversitesi Bağlantı Fakültesi Görsel Bağlantı Tasarımı Anabilim Kısmı Lideri Doç. Dr. Ali Murat Kırık, Metaverse kozmosuna geçişin süratli olduğunu belirtti ve bu bahiste türel düzenlemelerin kaçınılmaz olduğunu söylemiş oldu. Kırık, “Yasa yapıcıları pek güç günler bekliyor” dedi.
İstanbul Ticaret Üniversitesi İletişim Fakültesi Medya ve Bağlantı Kısmı’ndan Doç. Dr. Nihal Kocabay Şener ise Metaverse ile birlikte hali hazırda epey olan lisan, din, ırk ve cinsiyet ayrımı üzere bahislerin sanal kozmosta de artış göstereceğini vurguladı.
‘YENİ OLDUĞU İÇİN İSTİSMARA AÇIK’
Teknoloji devlerinin arka arda gelen Metaverse ataklarının yarattığı tesir sürüyor. hayatımıza epey süratli giren bu kavram yeni güvenlik ihlâllerine de kapı araladı. Metaverse’de işlenebilecek kabahatlere karşı şu an için yapılabilecek tek şey ise bu temelde kullanılan uygulamalar üzerinden şikâyet bildirimi yapmak.
Metaverse dünyasında yapılan ihlaller ve işlenen hatalar, günümüzde yaşanan siber zorbalıktan daha tehlikeli olabilir. Zira sanal gerçeklik, insanları dijital dünyadaki yaşadıkları tecrübesi gerçek dünyadaki üzere hissetmelerini sağlıyor. Chanelle Siggens, yaşadığı taciz olayı ile ilgili “Birisi taciz ettiğinde zihniniz bunun gerçek dünyada olduğunu düşünmeniz için sizi kandırıyor” sözlerini kullandı.
Doç. Dr. Ali Murat Kırık, Metaverse teknolojisinin çabucak hemen epeyce yeni olduğunu ve düzenlemelerin yaşanacak ihlaller ve hatalara bakılırsa yapılacağını belirterek, “Bu değişen teknolojinin daima olumlu taraflarını konuştuğumuz bu günlerde buz dağının görünmeyen tarafını da göz arkası etmemek gerekiyor. Kullanıcıların avatarları aracılığıyla sanal gerçeklik kainatına giriş sağlaması ister istemez gerçek hayatın da sanala kaymasına sebep oldu ve bu durum gerçek ömrün sanal dünyaya taşınmasına kapı araladı. Fakat unutmamak gerekir ki sanal dünyada işlenen cürüm da gerçektir. Hakikaten Dijital Nefretle Gayret Merkezi’nin bilgileri bu görüşü güçlendiriyor. Tanınan bir sanal gerçeklik oyunu olan VRChat’te, her 7 dakikada bir kişi haklarını ihlâl eden bir olayın meydana gelmesi sanal gerçeklik evrenlerinde hata oranının ne kadar önemli boyutlara ulaştığını gözler önüne seriyor” formunda konuştu.
Doç. Dr. Nihal Kocabay Şener, hali hazırda toplumsal medyada gerçekleşen epeyce sayıda siber zorbalık ve cürüm temalı olay yaşandığını belirtti ve Metaverse dünyasında da bu hususta hayli sayıda olayın yaşanacağını iddia ettiğini söylemiş oldu. Şener, “Toplumsal medyadan da bildiğimiz üzere sanal dünya ortasında dijital şiddet barındırıyor. Bayanlar ve çocuklar başta olmak üzere daha bir epeyce kişi ve küme bu şiddete maruz kalıyor. BM ‘Kadınlara ve Kız Çocuklarına Yönelik Siber Şiddet – Dünya Geneli Acil Aksiyon Çağrısı’ raporu bayanların erkeklere göre 27 kat daha fazla dijital şiddete maruz bırakıldığını söylüyor” dedi.
“Metaverse’de karşılaştıklarımız ve karşılaşacaklarımız bugün toplumsal medyada yaşananın artmış hali olacak üzere duruyor” diyen Şener, “Konuyu biraz daha kapsamlı olarak ele alırsak risk altında olanlar yalnızca cinsiyet temelli değil. Evet, cinsiyet temellilik başta gelen bir faktör fakat başka ayrımcılık cinslerinin de yaşanacağını göz önünde bulundurmalıyız. Irk ayrımcılığı, engellilere yönelik ayrımcılıklar, daha kapsayıcı bir söz ile kırılgan kümelere karşı ayrımcılıklar Metaverse’de ne yazık ki bizi bekliyor” diye konuştu.
Metaverse dünyasındaki kullanıcı sayısının her dakika arttığını vurgulayan Ali Murat Kırık ise, yaşanan ihlallerin şahsi bilgilerin korunması konusunda da risk yarattığını söylemiş oldu. Kırık, “Şu an satılan yerler ve başka dijital varlıkların fiyatlarındaki kısmi düşüşler bu cihanları cazip kılarak iştiraki artırmayı amaçlıyor. Bu durum ister istemez bu dünyadaki siber zorbalığı artıracaktır. Ayrıyeten bu sanal evrenlerdeki güvenlik açıklarının şahsi bilgileri ele geçirme noktasında büyük bir tehdit oluşturduğunun da unutulmaması gerekiyor. Sanal gerçeklik dünyası Metaverse’de kullanıcıların temkinli yer alması son derece değerli. Sanal arkadaşlıklar konusunda gerçek hayattaki üzere davranmak hayli yanlış. Şu an için bunun ötesinde alınacak hiç bir önlem bulunmuyor. çabucak hemen yesyeni bir teknolojiden bahsetmiş olduğumiz için kimi şeyleri yaşayarak görmek ve buna bakılırsa önlemler almak gerekecek” uyarılarında bulundu.
‘HUKUK VE ŞİRKETLER EL ELE VERMELİ’
Metaverse cihanında yaşanan siber zorbalık ve kabahatlere karşı dünyanın önde gelen şirketleri de çalışmalarını sürdürüyor. Kısa müddet evvel sahibi olduğu Facebook şirketinin ismini Meta olarak değiştiren Mark Zuckerberg, husus hakkında tehlikenin farkında olduklarını belirtti ve kaideleri daha yeterli hale getireceklerine yemin etti.
Ali Murat Kırık ise mevzu hakkında şirketlerin belli çalışmalar yürüttüğünü ve kullanıcıların güvenliklerini sağlayacaklarını temin edici açıklamalar yaptığını söylemiş oldu. Kırık, “Mark Zuckerberg’in Meta şirketi kullanıcıların sanal kozmosta güvenliğini ön planda tuttuğunu temin ediyor ve bu bahiste kontrollerinin hiç durmadığını söylüyor. Meta sözcüsü Kristina Milian bilhassa güvenlik ismine her türlü adımı attıklarını her seferinde söylüyor. Kullanıcılara daima izlendiklerinin hatırlatılacağını söyleyen Milian bu biçimdelikle kullanıcıların otokontrole düzeneği geliştireceğini düşünüyor” diye konuştu.
Nihal Kocabay Şener, bahis hakkında şu an için tek tahlil olan raporlama usulünün ne derece tesirli olduğunun bilinmediğini belirtti. Şener, “Meta’nın kendi Metaverse’ü olan Horizon’u tanıttığı 2021 Ekim sonunda yayınlanan görüntüsünde mahremiyet ve güvenlik konusuna bilhassa vurgu yapıyordu. Bu iki mevzunun değerine dikkat çekiyor ve çalışmalar yaptıklarını açıklıyor. Lakin bunu nasıl yapabilecek? Halihazırda sahibi olduğu toplumsal paylaşım ağlarında bunu yapabiliyor mu ki? Öbür yandan bir daha o görüntüde değinilen bir öbür husus da kapsayıcılık konusuydu. Nasıl kapsayıcı olunabilecek?” sorularını sordu.
“Yani avatarınızı seçerken farklı seçeneklerin olması kapsayıcılığı oluşturmuyor. Oluşturduğunuz avatarla o kozmosta rahat bir halde var olabilecek misiniz? Sorun bu” diyen Şener, bayan olarak dijital şiddete uğruyorsanız ya da seçtiğiniz avatarın deri renginden dolayı ayrımcılık yaşıyorsanız kapsayıcılık probleminin çözülmemiş olduğunu vurguladı. Doç. Dr. Nihal Kocabay Şener, “Şirketler, bugün toplumsal paylaşım ağlarında da bu mevzulara ait ‘önlem’ler alıyorlar, birebir vakitte hayli uzun vakittir. Fakat ne yazık ki bu sorun hâlâ sürüyor. Tedbirler tahlile ulaşmıyor” sözlerini kullandı.
Sanal ortamda da caydırıcılığın hayli kıymetli olduğunu belirten Ali Murat Kırık, şirketlerin, bayanlar ve çocukların da bu mecraların kullanıcıları olduğunu düşünerek muhakkak tedbirler almaları gerektiğinin üzerinde durdu. Kırık, bahisle ilgili “Sanal kainatta yapılan hak ihlâlleri kapsamında kullanıcıların periyodik olarak yasaklanması, ikazlar verilmesi ve bu ihlâller devam ederse hesaplarının devre dışı bırakılması da alınacak tedbirler içinde olmalı” dedi. Doç. Dr. Ali Murat Kırık bu mevzuda önlemlerin bir an evvel alınmasının kıymetli olduğunu belirterek hukuk yapıcıların ve özel şirketlerin el ele çalışması gerektiğini söylemiş oldu.
Nihal Kocabay Şener, şirketlerin bu şekil durumlarla gayret etmesi için kimi formların olduğunu belirtirken ihlâl ve hataların önüne lakin siber zorbalık, siber şiddet üzere kavramlara ait eğitimler ile kökten tahlile ulaşacağının altını çizdi. Şener ayrıyeten, şirketlerin de bu bahiste farkındalık oluşturması gerektiğini söylemiş oldu. Doç.Dr. Nihal Kocabay Şener, “Metaverse için de toplumsal medya için de reklam değerli bir gelir kaynağı. Büyük markaların ortasında yer aldığı kimi markalar, daha evvel Facebook’ta yer alan nefret telaffuzlarını protesto etmek için #StopHateforProfit sloganıyla bir kampanya yaptılar ve toplumsal medya reklamlarını durdurdular. Yani Metaverse şirketlerinin üzerinde öteki şirketler de ayrımcılık tersliği üzerine baskı oluşturabilir” dedi.
‘YASA YAPICILARIN İŞİ ÇOK ZOR’
Metaverse kavramı ömrümüze epey süratli biçimde girdi ve günlük hayatta kapladığı yer her geçen gün artıyor. Bu durum yeni risk ve tehditlerin ortaya çıkmasına sebep oluyor. Bu manada yasa yapıcılar da sanal dünyanın suratına yetişmekte zorlanıyor. Gerçek hayatta uygulanan kanunların sanal dünyada uygulanmasının ütopik olacağını belirten Kırık, “İnternet ve toplumsal medya açısından bakıldığında dahi birfazlaca yasal düzenleme eksiklikleri mevcut. Birinci evvel bu alanlarda düzenlemelerin nasıl yapılacağı tahlile kavuşmalı. Sanal dünyada yani Metaverse dünyasında yapılacak düzenlemeler için şirketlerin ve yasa yapıcıların iş birliği yapması kural. Yoksa yasalar yalnızca kağıt üzerinde kalır” şeklinde konuştu.
Metaverse dünyasında içerik üreticilerinin de kimi meseleler yaşama ihtimali olduğunu belirten Kırık, “Sanal gerçeklik evrenlerinde telif hakkı ihlâlini denetlemek sıkıntı olacağından, meta data deposu içerik sahipleri için de meseleler oluşturabilir. Birden fazla lisans mukavelesi bu tıp forumlarda lisanslı içeriğin kullanmasını düşünmemiş olabileceğinden, içerik lisans sahiplerinin meta bilgi deposundaki lisanslı içeriği kullanma haklarına sahip olduklarından emin olmak için lisans mukavelelerini dikkatli bir biçimde gözden geçirmeleri gerekiyor” dedi.
Ülkelerin de bu konularda tedbir almaya çalıştığını belirten Ali Murat Kırık, Avrupa’da bu mevzuda izlenen yol üzerinden örnek verdi. Kırık, “Genel Bilgi Muhafaza Yönetmeliği (GDPR – General Veri Protection Regulation) Avrupa genelinde vatandaşlarının şahsi datalarını muhafazaya yönelik oluşturulmuş olsa da sanal gerçeklik evrenlerinde şahsi dataların korunması ismine kâfi olduğunu söyleyebilmek pek de mümkün değil. Yani bu yeterli bir başlangıç olsa da çabucak hemen tam bir tahlil değil” bilgisini verdi.
Ali Murat Kırık, yasa yapıcıların sanal dünyanın suratına yetişmede zorluklar yaşayacağını belirterek, “Metaverse büyük umut vaat ediyor ve olağanüstü bir iş fırsatı sunuyor olsa da gerçek şu ki yasa ve düzenleyicileri ise çok güç günler bekliyor” şeklinde konuştu.