Her şey tamam tek eksik dayanak
Mert İnan – Türkiye’nin Kovid-19’a karşı birinci ve tek DNA aşı çalışması Ege Üniversitesi’nden Prof. Dr. Yüksel Gürüz tarafınca, “ASC mikroküreciklerine dayalı aşı ise Boğaziçi Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Kısım Lideri Prof. Dr. Nesrin Özören öncülüğünde yürütülüyor. Hayvan deneyleri muvaffakiyetle tamamlanan her iki aşıda ödenek bulunamadığı için FAZ deneylerine bir türlü geçilemiyor.
‘8000 doz ürettik’
Ege Üniversitesi bünyesinde kurulan Aşı Geliştirme Uygulama ve Araştırma Merkezi’nde DNA aşı çalışmalarını yürüten grubun başındaki Prof. Dr. Yüksel Gürüz, dünyada çabucak hemen gibisi olmayan DNA aşısının saflaştırılması ve FAZ etabına geçmek için Atabay İlaç ile TÜBİTAK içindeki olağan prosedürün tamamlanmasını beklediklerini söylemiş oldu. Şimdiye kadar kendi imkânları ile Haziran 2021’de 8000 doz DNA aşısı ürettiklerini lisana getiren Prof. Dr. Gürüz, şunları dedi:
“Hedefimiz yerli aşının üretimiyle dışa bağımlılıktan kurtulmak ve insanlığa katkı sunmak. DNA aşısı da tıpkı mRNA aşısı üzere çalışıyor. MRNA’dan sentetik DNA kopyası üretiyor ve bu sentetik DNA hücre içine yerleşiyor. Yani aşımız, hem antikor üreterek sıvısal tıpkı vakitte hücresel bağışıklığı uyarıcı özelliğe sahip. Hücreye yerleşen sentetik DNA, virüsün kendisi üzere antijenik ikaz yapıyor. bu biçimdelikle bedenin savunma sistemi hem antikor tıpkı vakitte immünite ile karşılık veriyor. özetlemek gerekirse ayna manzarası ile işi hallediyoruz.
Son etap
DNA aşılarında, inaktif aşılardaki üzere viral enfektif modül kullanması kelam konusu değil. Mutasyonlardan etkilenmeyecek, raf ömrü, saklanması ve lojistiği kolay, koruyuculuğu yüksek, yan tesiri az bir aşı üretmek için artık son etaba gelmiş durumdayız. FAZ 1 öncesi son kademe Uygun Üretim Prosüdürü için kendi imkânlarımızla ürettiğimiz 8000 doz aşının saflaştırılması gerekiyor. Fareler üzerinde yaptığımız çalışmalarda 4 farklı DNA aşı adayımızdan da epeyce olumlu sonuçlarını aldık. Temmuzda Atabay ile TÜBİTAK içindeki olağan prosedür tamamlanmış olsa şu an FAZ kademesinde son viraja gelmiş olacaktık.”
2 milyon euro ödenek
Dünyada birinci sefer yalnızca Türkiye’de üretilecek ASC zerrecik aşısının öncüsü Boğaziçi Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetikv Kısım Lideri Prof. Dr. Nesrin Özören, FAZ deneylerine başlamak için gerekli desteği bulamadıklarını anlattı. Milliyet’e konuşan Özören şunları dedi: “ASC zerrecik aşı deneylerini muvaffakiyetle tamamladık. ASC protein mikroküreciklerine dayandırılan kesimden uyarlamadaki protein sistemleri immün sistemi uyarlanmasıyla ilgili. Bu daha evvel hiç denemediği bir aşı teknolojisi. Geliştirilecek aşıda ASC proteini akyuvarlayacak ve bilgisayar testlerini savunmak için kullanılacak yer burası. Aşımızın 2022’de piyasaya çıkmasını hedefliyorduk lakin FAZ çalışmaları için gereken 2 milyon euro ödeneği bulamıyoruz. Çalıştığımız aşı dizaynı tamamen bedenimizde bulunan doğal yapı üzerinden koruyuculuk sağlayacak. İnsan deneyleri için ekstra hibeler de gerekiyor.”
Mert İnan – Türkiye’nin Kovid-19’a karşı birinci ve tek DNA aşı çalışması Ege Üniversitesi’nden Prof. Dr. Yüksel Gürüz tarafınca, “ASC mikroküreciklerine dayalı aşı ise Boğaziçi Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Kısım Lideri Prof. Dr. Nesrin Özören öncülüğünde yürütülüyor. Hayvan deneyleri muvaffakiyetle tamamlanan her iki aşıda ödenek bulunamadığı için FAZ deneylerine bir türlü geçilemiyor.
‘8000 doz ürettik’
Ege Üniversitesi bünyesinde kurulan Aşı Geliştirme Uygulama ve Araştırma Merkezi’nde DNA aşı çalışmalarını yürüten grubun başındaki Prof. Dr. Yüksel Gürüz, dünyada çabucak hemen gibisi olmayan DNA aşısının saflaştırılması ve FAZ etabına geçmek için Atabay İlaç ile TÜBİTAK içindeki olağan prosedürün tamamlanmasını beklediklerini söylemiş oldu. Şimdiye kadar kendi imkânları ile Haziran 2021’de 8000 doz DNA aşısı ürettiklerini lisana getiren Prof. Dr. Gürüz, şunları dedi:
“Hedefimiz yerli aşının üretimiyle dışa bağımlılıktan kurtulmak ve insanlığa katkı sunmak. DNA aşısı da tıpkı mRNA aşısı üzere çalışıyor. MRNA’dan sentetik DNA kopyası üretiyor ve bu sentetik DNA hücre içine yerleşiyor. Yani aşımız, hem antikor üreterek sıvısal tıpkı vakitte hücresel bağışıklığı uyarıcı özelliğe sahip. Hücreye yerleşen sentetik DNA, virüsün kendisi üzere antijenik ikaz yapıyor. bu biçimdelikle bedenin savunma sistemi hem antikor tıpkı vakitte immünite ile karşılık veriyor. özetlemek gerekirse ayna manzarası ile işi hallediyoruz.
Son etap
DNA aşılarında, inaktif aşılardaki üzere viral enfektif modül kullanması kelam konusu değil. Mutasyonlardan etkilenmeyecek, raf ömrü, saklanması ve lojistiği kolay, koruyuculuğu yüksek, yan tesiri az bir aşı üretmek için artık son etaba gelmiş durumdayız. FAZ 1 öncesi son kademe Uygun Üretim Prosüdürü için kendi imkânlarımızla ürettiğimiz 8000 doz aşının saflaştırılması gerekiyor. Fareler üzerinde yaptığımız çalışmalarda 4 farklı DNA aşı adayımızdan da epeyce olumlu sonuçlarını aldık. Temmuzda Atabay ile TÜBİTAK içindeki olağan prosedür tamamlanmış olsa şu an FAZ kademesinde son viraja gelmiş olacaktık.”
2 milyon euro ödenek
Dünyada birinci sefer yalnızca Türkiye’de üretilecek ASC zerrecik aşısının öncüsü Boğaziçi Üniversitesi Moleküler Biyoloji ve Genetikv Kısım Lideri Prof. Dr. Nesrin Özören, FAZ deneylerine başlamak için gerekli desteği bulamadıklarını anlattı. Milliyet’e konuşan Özören şunları dedi: “ASC zerrecik aşı deneylerini muvaffakiyetle tamamladık. ASC protein mikroküreciklerine dayandırılan kesimden uyarlamadaki protein sistemleri immün sistemi uyarlanmasıyla ilgili. Bu daha evvel hiç denemediği bir aşı teknolojisi. Geliştirilecek aşıda ASC proteini akyuvarlayacak ve bilgisayar testlerini savunmak için kullanılacak yer burası. Aşımızın 2022’de piyasaya çıkmasını hedefliyorduk lakin FAZ çalışmaları için gereken 2 milyon euro ödeneği bulamıyoruz. Çalıştığımız aşı dizaynı tamamen bedenimizde bulunan doğal yapı üzerinden koruyuculuk sağlayacak. İnsan deneyleri için ekstra hibeler de gerekiyor.”