Yasemin SALİH
İlaç üreticileri bölümde tedarik meselesinin tahlili için Ankara’da üç bakanlığı ziyaret edecek. Her yıl şubat ayında güncelleme yapılması niçiniyle yaşanan tedarik sıkıntısının bu sene kurdaki artış niçiniyle daha erken yaşandığını belirten ilaç üreticileri tahlil arıyor. Eczanelerden gelen haberlere göre 650 kalem ilacın temininde problem yaşanıyor.
Evvelki gün İlaç Sanayisi Patronları Sendikası (İEİS), Araştırmacı İlaç Firmaları Derneği (AİFD), Sıhhat Eserleri Derneği (SURDER), Türkiye İlaç Sanayi Derneği (TİSD) liderlerinin imzasını taşıyan ve Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca’ya hitaben yazılan mektup, medyaya yansıdı. İlaç fiyatlama modelinde, son periyotta kurdaki artış niçiniyle yaşanan zafiyetin dalı güç duruma soktuğu anlatılan mektupta, fiyat güncellemesine dair talepler yer alıyordu. İlaçta her yılın son aylarında yaşanan sorunun, arz güvenliğini riske attığını savunan ilaç üreticileri, artık Ankara’da sıkıntılarını yüz yüze anlatma hazırlığında. İEİS İdare Şurası Üyesi Hakan Koçak, sendika olarak perşembe (bugün) ve cuma (yarın) günleri Ankara’da olacaklarını belirtti. Bakanlıklarla ilaç fiyatlarındaki güncelleme modelinin yenilenmesini konuşmak istediklerini söyleyen Koçak, “Sendika olarak Ankara’ya gidiyoruz. Başka sendikalar da farklı arı gidiyorlar. İleti; ilaç fiyatlarının bir an evvel güncellenmesi. Bundan daha sonra da bunun yılda bir kere değil, iki sefer yapılmasını istiyoruz. Güncelleme şubat ayına bırakılmamalı. Ocağın birinci haftası fiyatlar bir daha belirlenmeli. Büyük bir ilaç tedarik kasveti var” dedi.
Hakan Koçak, ilaç fiyatlarını belirlerken yıllık kur ortalamasının yüzde 60’ının alındığını, buna kamu indirimi de eklendiğini belirterek, “2021 için yıllık kur ortalaması malum. Son günlerdeki düşüş, yalnızca aralık ayını belirler. Yıllık ortalamayı hayli etkilemez. Bunun hesabı aşikâr. Yıllık kurun yüzde 60’ının alınmasını da değiştirmek istiyoruz. Bunun en az yüzde 70 olması gerekiyor. Bu yıl artırımlar şubatı beklememeli” diye konuştu.
‘Fiyat sistemi güncellenmeli’
AİFD Genel Sekreteri Ümit Dereli de Türkiye’nin ilaçta uyguladığı fiyatlama sisteminin fazlaca gerçek olduğunu fakat güncellenmesi gerektiğini belirtti. “Bir ilaca ruhsat alınırken, TİTCK’ya (Türkiye İlaç ve Tıbbi Aygıt Kurumu) Avrupa’nın 5+2 ülkesinden referans fiyatlar veriliyor. En düşük fiyat baz alınıyor. Bu da Euro cinsinden oluyor. Buna kamu iskontoları da eklenerek o ilacın Türkiye’deki fiyatı belirleniyor. Bu da mesela 10 Euro’luk ilacın Türkiye’de 19,77 TL’ye satılması manasına geliyor. Yani Avrupa’daki en düşük fiyatın yüzde 13 altına satıyoruz. Bu, jeneriği olmayan ilaçlar için yüzde 18 altı demek” diyen Dereli, 2016’da sorun yaşanmayan sistemin bugünkü ekonomik koşullarda yönetilemez hale geldiğini vurguladı. Dereli, 2021’de ilaçta kullanılan Euro kurunun 4,5786 TL olarak sabitlediğini hatırlatarak, 2022 için mevzuatın öngördüğü düzenleme en süratli biçimde gerçekleştirildikten daha sonra da yeni bir sistemin tartışılması gerektiğinin altını çizdi. Dereli, “Son 10 günde kur ne olursa olsun, mevcut hesaplama sistemine nazaran ilaçta kullanılan sabit Euro kuru 6,2 TL ila 6,4 TL içinde bir yere gelecek. Ve bu, daha yılın başında cari Euro kuruna bakılırsa (eğer Euro kuru bugünkü 14 TL seviyelerinde kalırsa) yüzde 45’in de altına başlıyoruz demek. Bu niçinle bundan daha sonra Euro kurunu yılda bir kere güncelleyelim demek sürdürülebilir olmayacaktır” diye konuştu.
‘2023’e kadar Euro/TL 6,3 kurtarmaz’
Türkiye’deki fiyatlama modeli niçiniyle yenilikçi ilaçların piyasaya giremediğini söyleyen Dereli, Avrupa İlaç Ajansı’nın onayladığı ilaçlara erişimde Türkiye’nin son sıralarda yer aldığını da vurguladı. Dereli, “AB’de olan biroldukça ilaç Türkiye’de yok. Maliyete uygun fiyat alamıyorsunuz. Alsanız da geri ödeme olmuyor. Sonuçta hasta ziyan görüyor” dedi. İlaç sanayiinden bir yetkili de yeni yapılacak kur hesaplamasında Euro’nun 6,3 TL bandında sabitlenmesinin beklendiğini belirterek, “Bu kur, bölümü 2023’e kadar kasvete sokar” dedi. “Eskiden kurdaki yıllık ortalama artış az olduğunda, yılda bir güncelleme düşünce değildi. Ancak artık makas açıldı. Bunu tolere edemiyoruz. Dışa bağımlı bir bölümde bu kur ortamında 6,3’ün iki katı bir baz belirlenmeli ki dalın ayakta kalma kabiliyeti artsın” tabirlerini kullandı.
İlaç üreticileri bölümde tedarik meselesinin tahlili için Ankara’da üç bakanlığı ziyaret edecek. Her yıl şubat ayında güncelleme yapılması niçiniyle yaşanan tedarik sıkıntısının bu sene kurdaki artış niçiniyle daha erken yaşandığını belirten ilaç üreticileri tahlil arıyor. Eczanelerden gelen haberlere göre 650 kalem ilacın temininde problem yaşanıyor.
Evvelki gün İlaç Sanayisi Patronları Sendikası (İEİS), Araştırmacı İlaç Firmaları Derneği (AİFD), Sıhhat Eserleri Derneği (SURDER), Türkiye İlaç Sanayi Derneği (TİSD) liderlerinin imzasını taşıyan ve Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca’ya hitaben yazılan mektup, medyaya yansıdı. İlaç fiyatlama modelinde, son periyotta kurdaki artış niçiniyle yaşanan zafiyetin dalı güç duruma soktuğu anlatılan mektupta, fiyat güncellemesine dair talepler yer alıyordu. İlaçta her yılın son aylarında yaşanan sorunun, arz güvenliğini riske attığını savunan ilaç üreticileri, artık Ankara’da sıkıntılarını yüz yüze anlatma hazırlığında. İEİS İdare Şurası Üyesi Hakan Koçak, sendika olarak perşembe (bugün) ve cuma (yarın) günleri Ankara’da olacaklarını belirtti. Bakanlıklarla ilaç fiyatlarındaki güncelleme modelinin yenilenmesini konuşmak istediklerini söyleyen Koçak, “Sendika olarak Ankara’ya gidiyoruz. Başka sendikalar da farklı arı gidiyorlar. İleti; ilaç fiyatlarının bir an evvel güncellenmesi. Bundan daha sonra da bunun yılda bir kere değil, iki sefer yapılmasını istiyoruz. Güncelleme şubat ayına bırakılmamalı. Ocağın birinci haftası fiyatlar bir daha belirlenmeli. Büyük bir ilaç tedarik kasveti var” dedi.
Hakan Koçak, ilaç fiyatlarını belirlerken yıllık kur ortalamasının yüzde 60’ının alındığını, buna kamu indirimi de eklendiğini belirterek, “2021 için yıllık kur ortalaması malum. Son günlerdeki düşüş, yalnızca aralık ayını belirler. Yıllık ortalamayı hayli etkilemez. Bunun hesabı aşikâr. Yıllık kurun yüzde 60’ının alınmasını da değiştirmek istiyoruz. Bunun en az yüzde 70 olması gerekiyor. Bu yıl artırımlar şubatı beklememeli” diye konuştu.
‘Fiyat sistemi güncellenmeli’
AİFD Genel Sekreteri Ümit Dereli de Türkiye’nin ilaçta uyguladığı fiyatlama sisteminin fazlaca gerçek olduğunu fakat güncellenmesi gerektiğini belirtti. “Bir ilaca ruhsat alınırken, TİTCK’ya (Türkiye İlaç ve Tıbbi Aygıt Kurumu) Avrupa’nın 5+2 ülkesinden referans fiyatlar veriliyor. En düşük fiyat baz alınıyor. Bu da Euro cinsinden oluyor. Buna kamu iskontoları da eklenerek o ilacın Türkiye’deki fiyatı belirleniyor. Bu da mesela 10 Euro’luk ilacın Türkiye’de 19,77 TL’ye satılması manasına geliyor. Yani Avrupa’daki en düşük fiyatın yüzde 13 altına satıyoruz. Bu, jeneriği olmayan ilaçlar için yüzde 18 altı demek” diyen Dereli, 2016’da sorun yaşanmayan sistemin bugünkü ekonomik koşullarda yönetilemez hale geldiğini vurguladı. Dereli, 2021’de ilaçta kullanılan Euro kurunun 4,5786 TL olarak sabitlediğini hatırlatarak, 2022 için mevzuatın öngördüğü düzenleme en süratli biçimde gerçekleştirildikten daha sonra da yeni bir sistemin tartışılması gerektiğinin altını çizdi. Dereli, “Son 10 günde kur ne olursa olsun, mevcut hesaplama sistemine nazaran ilaçta kullanılan sabit Euro kuru 6,2 TL ila 6,4 TL içinde bir yere gelecek. Ve bu, daha yılın başında cari Euro kuruna bakılırsa (eğer Euro kuru bugünkü 14 TL seviyelerinde kalırsa) yüzde 45’in de altına başlıyoruz demek. Bu niçinle bundan daha sonra Euro kurunu yılda bir kere güncelleyelim demek sürdürülebilir olmayacaktır” diye konuştu.
‘2023’e kadar Euro/TL 6,3 kurtarmaz’
Türkiye’deki fiyatlama modeli niçiniyle yenilikçi ilaçların piyasaya giremediğini söyleyen Dereli, Avrupa İlaç Ajansı’nın onayladığı ilaçlara erişimde Türkiye’nin son sıralarda yer aldığını da vurguladı. Dereli, “AB’de olan biroldukça ilaç Türkiye’de yok. Maliyete uygun fiyat alamıyorsunuz. Alsanız da geri ödeme olmuyor. Sonuçta hasta ziyan görüyor” dedi. İlaç sanayiinden bir yetkili de yeni yapılacak kur hesaplamasında Euro’nun 6,3 TL bandında sabitlenmesinin beklendiğini belirterek, “Bu kur, bölümü 2023’e kadar kasvete sokar” dedi. “Eskiden kurdaki yıllık ortalama artış az olduğunda, yılda bir güncelleme düşünce değildi. Ancak artık makas açıldı. Bunu tolere edemiyoruz. Dışa bağımlı bir bölümde bu kur ortamında 6,3’ün iki katı bir baz belirlenmeli ki dalın ayakta kalma kabiliyeti artsın” tabirlerini kullandı.