İnşaat materyali bölümünün çatı kuruluşu Türkiye İnşaat Gereci Sanayicileri Derneği (Türkiye İMSAD) tarafınca hazırlanan ‘Temmuz 2021 Bölüm Raporu’nu yayımladı. İnşaat materyalleri sanayi üretimi mayıs ayında geçen yılın mayıs ayına nazaran yüzde 47,3 artış gösterdi.
Geçen yılın mayıs ayında salgının sert tesirleri yaşanmış ve tam kapatma tedbirleri ile sanayi üretimi büyük ölçüde durmuştu. 2021 yılı mayıs ayında da kısmen kapatmalar bulunmasına rağmen sanayi üretimi devam etti. Tüm bu şartlar ortasında inşaat materyalleri sanayi üretiminde yüksek bir artış yaşandı.
Rapora bakılırsa, 2021 yılının birinci 5 ayında geçen yılın tıpkı periyoduna bakılırsa üretim artışı yüzde 33,2 olarak gerçekleşti. İç talebin canlı kalması ve dış pazarlardaki kıymetli talep artışının tesirli olmaya devam ettiği görüldü. 2021 yılının birinci 5 ayında 22 alt dalın tamamında üretim, 2020 yılı ocak-mayıs devrine göre artış sergiledi. 2021 yılı ocak-mayıs periyodunda bir daha tüm alt bölümlerin üretimi beraberinde çift haneli ve yüksek oranlar ile arttı.
En yüksek üretim artışı yüzde 68,6 ile tuğla ve kiremit dalında gerçekleşti. Seramik sıhhat gereçleri üretimi yüzde 62,5, kilit ve donamım eşyası üretimi yüzde 61,5, demir çelik radyatör üretimi yüzde 54,5, yalıtımlı kablolar üretimi yüzde 51 arttı. Isıtma ve soğutma donanımları üretimi yüzde 45,1, çimento ve betondan eşyalar üretimi yüzde 42,4, plastik inşat gereçleri üretimi ise yüzde 41,9 büyüdü. Yılın birinci 5 ayında öbür alt kesimlere göre daha yavaş üretim artışı gösteren eserler metalden kapı ve pencereler, çimento ile metal yapı ve yapı kesimleri oldu.
Mevcut inşaat işleri düzeyi yükseldi
İnşaat bölümünde mevcut işler düzeyi temmuz ayında bundan evvelki aya nazaran 8,2 puan birden yükseldi. Temmuz ayı başından itibaren tam açılmaya geçilmesiyle birlikte inşaat bölümündeki işlerde de sıçrama gerçekleşti. Ayrıyeten temmuz ayı, inşaat bölümünde mevsimsellik ile mevcut işler düzeyinin kıymetli ölçüde artış gösterdiği bir ay oldu. bu biçimdece mevcut işler düzeyinde uzun müddettir yaşanan durağanlaşma da şimdilik ortadan kalktı. Lakin inşaat maliyetlerindeki artışlar, talep tarafında yaşanan sakinlik ve salgında mümkün dördüncü dalga niçiniyle yeni işlerdeki canlanmanın ne kadar sürebileceğinin bilinmeyen olduğu görüldü.
Yeni alınan inşaat işleri arttı
Alınan yeni iş siparişleri temmuz ayında bundan evvelki aya nazaran 2,5 puan artış gösterdi. Mevsimsellik ile yeni iş siparişlerinde klasik olarak artış yaşanan bir periyoda girildi ve temmuz ayı başından itibaren tam açılmaya geçilmesinin de tesiriyle yeni başlangıçlar da artış gerçekleşti. Olağanlaşma yeni iş siparişleri üzerinde tesirini göstermeye başladı.
Yurt içi kredi kullanması yavaşladı
2020 yılında bölümlere verilen dayanak kredilerinden inşaat bölümü de değerli ölçüde yararlanmıştı. İnşaat kesiminin yurt içi kredileri 2020 yılında yüzde 39,6 artarak 321 milyar TL büyüklüğüne ulaşmıştı. 2021 yılında ise kredi kullanmasının giderek yavaşladığı görüldü. 2021 yılının birinci 5 ayında inşaat bölümünün yurt ortasından kullandığı krediler yalnızca yüzde 6,2 artarak 340,6 milyar TL oldu. Yüksek kredi faizleri yeni kredi kullanmasını sınırlıyor. İnşaat bölümünün yurt haricinden kullandığı kredilerde ise 2021 yılının birinci 5 ayında yüzde 21,1 artış oldu ve kredi fiyatı 23,93 milyar dolara yükseldi.
Kiracıların oranı artıyor
Türkiye’nin demografisi konut ve konut dışı yapı gereksiniminde en kıymetli belirleyici olmaya devam ediyor. Genç nüfus yüklü yapı, kentleşme, iç ve dış göç hareketleri, her yıl yüksek konut muhtaçlığı doğuruyor. Konut muhtaçlığı ve konut talebi de inşaat kesimi ve inşaat materyalleri endüstrisi için değer arz ediyor. Bu prestijle konut sahipliği göstergesi de konut gereksinimi için temel bir gösterge olarak bedellendiriliyor. Türkiye genelinde ikamet edilen konutlarda mülkiyet durumu istatistikleri kirada oturanların hissesinde artış olduğunu gösteriyor. 2012 yılında yüzde 20,9’a inen bu oranın 2020 yılında yüzde 26,2’ye çıkması, yüksek konut gereksiniminin sürdüğüne işaret ediyor.
Geçen yılın mayıs ayında salgının sert tesirleri yaşanmış ve tam kapatma tedbirleri ile sanayi üretimi büyük ölçüde durmuştu. 2021 yılı mayıs ayında da kısmen kapatmalar bulunmasına rağmen sanayi üretimi devam etti. Tüm bu şartlar ortasında inşaat materyalleri sanayi üretiminde yüksek bir artış yaşandı.
Rapora bakılırsa, 2021 yılının birinci 5 ayında geçen yılın tıpkı periyoduna bakılırsa üretim artışı yüzde 33,2 olarak gerçekleşti. İç talebin canlı kalması ve dış pazarlardaki kıymetli talep artışının tesirli olmaya devam ettiği görüldü. 2021 yılının birinci 5 ayında 22 alt dalın tamamında üretim, 2020 yılı ocak-mayıs devrine göre artış sergiledi. 2021 yılı ocak-mayıs periyodunda bir daha tüm alt bölümlerin üretimi beraberinde çift haneli ve yüksek oranlar ile arttı.
En yüksek üretim artışı yüzde 68,6 ile tuğla ve kiremit dalında gerçekleşti. Seramik sıhhat gereçleri üretimi yüzde 62,5, kilit ve donamım eşyası üretimi yüzde 61,5, demir çelik radyatör üretimi yüzde 54,5, yalıtımlı kablolar üretimi yüzde 51 arttı. Isıtma ve soğutma donanımları üretimi yüzde 45,1, çimento ve betondan eşyalar üretimi yüzde 42,4, plastik inşat gereçleri üretimi ise yüzde 41,9 büyüdü. Yılın birinci 5 ayında öbür alt kesimlere göre daha yavaş üretim artışı gösteren eserler metalden kapı ve pencereler, çimento ile metal yapı ve yapı kesimleri oldu.
Mevcut inşaat işleri düzeyi yükseldi
İnşaat bölümünde mevcut işler düzeyi temmuz ayında bundan evvelki aya nazaran 8,2 puan birden yükseldi. Temmuz ayı başından itibaren tam açılmaya geçilmesiyle birlikte inşaat bölümündeki işlerde de sıçrama gerçekleşti. Ayrıyeten temmuz ayı, inşaat bölümünde mevsimsellik ile mevcut işler düzeyinin kıymetli ölçüde artış gösterdiği bir ay oldu. bu biçimdece mevcut işler düzeyinde uzun müddettir yaşanan durağanlaşma da şimdilik ortadan kalktı. Lakin inşaat maliyetlerindeki artışlar, talep tarafında yaşanan sakinlik ve salgında mümkün dördüncü dalga niçiniyle yeni işlerdeki canlanmanın ne kadar sürebileceğinin bilinmeyen olduğu görüldü.
Yeni alınan inşaat işleri arttı
Alınan yeni iş siparişleri temmuz ayında bundan evvelki aya nazaran 2,5 puan artış gösterdi. Mevsimsellik ile yeni iş siparişlerinde klasik olarak artış yaşanan bir periyoda girildi ve temmuz ayı başından itibaren tam açılmaya geçilmesinin de tesiriyle yeni başlangıçlar da artış gerçekleşti. Olağanlaşma yeni iş siparişleri üzerinde tesirini göstermeye başladı.
Yurt içi kredi kullanması yavaşladı
2020 yılında bölümlere verilen dayanak kredilerinden inşaat bölümü de değerli ölçüde yararlanmıştı. İnşaat kesiminin yurt içi kredileri 2020 yılında yüzde 39,6 artarak 321 milyar TL büyüklüğüne ulaşmıştı. 2021 yılında ise kredi kullanmasının giderek yavaşladığı görüldü. 2021 yılının birinci 5 ayında inşaat bölümünün yurt ortasından kullandığı krediler yalnızca yüzde 6,2 artarak 340,6 milyar TL oldu. Yüksek kredi faizleri yeni kredi kullanmasını sınırlıyor. İnşaat bölümünün yurt haricinden kullandığı kredilerde ise 2021 yılının birinci 5 ayında yüzde 21,1 artış oldu ve kredi fiyatı 23,93 milyar dolara yükseldi.
Kiracıların oranı artıyor
Türkiye’nin demografisi konut ve konut dışı yapı gereksiniminde en kıymetli belirleyici olmaya devam ediyor. Genç nüfus yüklü yapı, kentleşme, iç ve dış göç hareketleri, her yıl yüksek konut muhtaçlığı doğuruyor. Konut muhtaçlığı ve konut talebi de inşaat kesimi ve inşaat materyalleri endüstrisi için değer arz ediyor. Bu prestijle konut sahipliği göstergesi de konut gereksinimi için temel bir gösterge olarak bedellendiriliyor. Türkiye genelinde ikamet edilen konutlarda mülkiyet durumu istatistikleri kirada oturanların hissesinde artış olduğunu gösteriyor. 2012 yılında yüzde 20,9’a inen bu oranın 2020 yılında yüzde 26,2’ye çıkması, yüksek konut gereksiniminin sürdüğüne işaret ediyor.