Evrim KÜÇÜK
Türk inşaat demiri üreticileri global piyasada zayıf taleple karşı karşıya. Dünyada demir cevheri fiyatlarındaki gerilemeye rağmen dolar kurunun yükselmesi niçiniyle iç piyasada fiyat baskısı yaşayan inşaat demiri üreticileri, buna yüksek hurda meblağları eklendiğinde ihracat pazarlarında zorlanıyor.
Türkiye inşaat demiri ihracat teklifl eri, kimi üreticilerden daha yüksek ve daha düşük fiyatlarda alınabilmesine karşın, geçen hafta sıklıkla 740-745 dolar/ ton fob düzeyinde yer aldı. Çin’deki fiyat düşüşlerinden kaynaklı olarak piyasalardaki zayıflama baskı yaratırken, Türk üreticilerin ihracat pazarlarında yer bulmakta zorlandığı sav ediliyor. Dala ait bilgi ve tahlillere yer veren Kallanish’in haberine nazaran Türk üreticilerin şikayetleri artıyor. Bir Türk üretici Kallanish’e şunları söylüyor: “Çok yavaş bir hafta oldu. İsrail’e küçük ölçülerde satış yaptık lakin bu büyük pazardaki talep de değerli ölçüde zayıfl ismi.” Diğer bir üretici, “Neredeyse tüm destinasyonlarda talep eksikliği görülüyor” diyor. “Asya umutsuz, ABD daha düşük fiyatlar bekliyor, Kanada aslına bakarsanız kâfi ölçüden fazlasını satın aldı, Latin Amerika ithalat yerine ihracata başladı, AB’de kotalar ana sorun, Afrika’da BDT üreticileriyle zar sıkıntı rekabet ediyoruz. Türkiye’nin tonaj fazlasını karşılayacak bir pazar kalmadı” açıklamasında bulunuyor. Üçüncü bir üretici, “tutarların bu düzeylerde kalmasının sebebi hurda tutarları” diyor ve ekliyor: “Daha düşük düzeylerden hurda satın alamadık. Bu niçinle, üretim maliyetlerinde bir düşüş garanti edemeyiz lakin bir daha de inşaat demirini daha düşük fiyatlarla satamayız. Güç maliyetlerindeki artışlar niçiniyle maliyetlerimiz aslına bakarsan kıymetli ölçüde arttı.”
Hurdadan üretim maliyeti %25 arttı
Üreticiler, güç maliyetlerinde görülen artışların akabinde hurdadan inşaat demiri üretim maliyetinin 160 dolar/ton düzeyinden 190-200 dolara yükseldiğini argüman ediyor. Kimi üreticiler hurda satın almak yerine üretimi kısmayı düşüneceklerini söylüyor. şimdi tüm üreticiler, Çin’de kıymetli bir toparlanma yaşanmadığı sürece, mevcut şartlar altında inşaat demiri fiyatlarında gerilemenin süreceği konusunda hemfikir. Fakat hurda kıymetlerinde bir gerileme görmeden, kendi meblağlarını düşürmekten kaçınıyorlar. bir daha de 725-730 dolar/ton FOB düzeyindeki teklifl eri uygulanabilir buluyorlar.
“Yeteri kadar hurda yok”
Hurda üreticileri ise fiyatlardaki artışın gereğince hurda çıkmamasından kaynaklandığını söylüyor. Kesimin önde gelen üreticilerine nazaran hurda kullanım alanlarının genişlemesine paralel biçimde gerek iç piyasada gerekse yurt haricinde talep artıyor lakin gereğince hurda çıkarılamıyor. Türkiye hurdada kıymetli oranda dışa bağımlı olmayı sürdürüyor. Üreticiler, yurtarasında hurda oluşumunun artması için yan endüstrinin gelişmesi, kentsel dönüşümün sürat kazanması ve endüstride çarklarının dönmesi gerektiğini vurguluyor. bu türlü daha fazla hurda çıkarılabileceği belirtiliyor. Hurda üretim tesislerine yönelik yatırımların arttığını lakin 2022’de 5 milyon tonluk yeni çelik üretim kapasitesinin devreye girmesinin beklendiğini söyleyen dal temsilcileri fakat yeni hurda çıktısının yetersiz kaldığının altını çiziyorlar. Yetkililer, hurda tedariki için etraf ve insan sıhhati açısından epey uygun olmamasına karşın gemi geri dönüşümüne yöneldiklerini söz ediyor. Türkiye, Aliağa gemi söküm tesisleriyle bu alanda dünyada birinci sıralarda yer alıyor.
AB’nin hurda vergisi Türkiye’ye negatif yansıyabilir
Avrupa Birliği’nin (AB) atık sevkiyatı düzenlemesine ait inceleme sonuçlarını yarın açıklaması bekleniyor. Mümkün bir hurda ihracat vergisinin AB atık sürece standartlarına uymayan ülkelere uygulanabileceği, bu yüzden de Türkiye’nin AB’den yaptığı hurda ithalatında kısa vadede kıymetli bir değişiklik olmaması umuluyor. AB’nin hurda ihracatı 2020 yılında 17.45 milyon ton olurken, bu yılın birinci yarısında 11.24 milyon ton oldu. Öte yandan 2020’de AB’den 11.93 milyon ton, bu yılın birinci dokuz ayında ise 9.78 milyon ton hurda ithal eden Türkiye’nin muhtemel bir yasaktan nasıl etkileneceği merak ediliyor.
Türkiye’nin eli kuvvetli
Türk hurda üreticileri, AB’nin hurda rejimiyle ilgili olarak şunları söylüyor: “Geri dönüşümü dayanak veriyorlar lakin vergiler hurdadaki vergiler kendi telaffuzlarıyla çelişiyor. Karbon salınımının azaltılması için cevherden değil metalden dönüşüm yapan ark ocakları, tesisler desteklenmeli. Şayet karar bizim üzere düşük karbon üretimli ülkeleri de kapsarsa sürdürülebilir olmaz. Zira AB’nin değerli ölçüde dönüşüme muhtaçlık var. Onlardan aldığımız hurdayı işleyip onlara satıyoruz. Şayet hurda satamazlarsa mamul alamazlar. Türkiye’nin verdiği 45 günlük termin müddetini bile aşağı çekmek istiyorlar. Demek ki Türkiye’den gelen mamule gereksinim büyük. Bunu fakat Türkiye ile çözebilirler. Hindistan’dan ve Çin’den gelen eserden yüzde 100 daha kaliteliyiz. Finansman, termin, satış daha sonrası hizmet alanında da elimiz daha kuvvetli.
Bölümdeki yetkililer, AB’nin hurda ihracatına kısıtlama getirmesini bir pazarlık kozu haline getirebileceğini tabir ediyorlar. Yani mamul ithalatını kolaylaştıracak adımlar atılmasını sağlamak için hurdanın bir pazarlık ögesi olarak kullanılmasının kelam konusu olabileceğini söylüyorlar ve kalıcı olmasını beklemiyorlar.
Rusya, hurdacıya yasal zorluk çıkarıyor
AB’nin yanı sıra Rusya ve Ukrayna da hurda ihracatında kısıtlamaları güçlendirmeyi düşünüyor. Rusya hurda ihracat vergisini 70 Euro/ton düzeyinden 100 Euroya çıkarmayı planlarken, Ukrayna mevcut ihracat vergisini 58 dolardan 200 dolara yükseltmenin yollarını arıyor. Türkiye’deki kesim temsilcileri Rusya ve Ukrayna’nın rekabet güçlerini artırmaya çalıştığını söylüyor. Bu ülkelerin hurda yerine mamul ve yarı mamul satışlarını artırmayı hedefl ediğini söyleyen yetkililer, “Aslında Rus kütüğü bizden yüzde 10 daha ucuz lakin güç prosedürlerden dolayı getiremiyoruz. Tahlillerde zorluk çıkarıyorlar, yasal problemler çıkarıyorlar, gemileri bekletiyorlar. BDT menşeli kütük de yüzde 10 daha ucuza mal oluyor. Lakin içeri alamıyoruz” formunda şikayette bulunuyorlar.
“Korumacılıkta hudut tanınmayan bir dönemdeyiz”
Hüseyin GÖKÇE
Türkiye Demir Çelik Üreticileri Derneği Genel Sekreteri Veysel Yayan, başta Rusya ve Ukrayna olmak üzere bölümde korumacılıkta hudut tanınmayan bir periyoda girildiğini söylemiş oldu. İhracat yasağı ve ek vergi konusunda Avrupa’da çatlak sesler olduğunu ve görüş birliği bulunmadığını lisana getiren Yayan, Avrupa’nın tutumunun 17 Kasım’da(yarın) netleşeceğini bildirdi. Yayan, şu değerlendirmede bulundu; “Rusya ve Ukrayna kendi kesimlerini korumak ve daha rekabetçi olmaları sağlamak maksadıyla hurda ihracatına 100 dolar civarında vergi getirdiler, daha ileri evrede yasaklamayı da planladıklarını söylüyorlar. Lakin burada hurda ihracatına yasaklama getirmelerinin kendilerine epeyce yarar sağlayacağını düşünmüyorum. esasen vergi getirdiklerinde fiilen yasaklamış üzere oluyorlar. Ayrıyeten bu yasaklama ile bir arada karşı tarafa her türlü karşı önlem hakkını vermiş olurlar. Şu anda dalda korumacılıkta hudut tanınmayan devirdeyiz. Avrupa’da ise kısıtlama konusunda çatlak sisler var. Yani 17 Kasım’da yapılacak görüşmede Avrupa durumunu netleştirmiş olacak. Yasaklama yerine tarife dışı pürüzler getirilebilir. Hammadde fiyatlarındaki değişim devirlerinden cevher kullananların kısmen yararlanıyor olduğunu söyleyebiliriz. Lakin piyasada fiyat, cevher ve hurda kullanan tesislerin ortak maliyetiyle belirleniyor. Üretimin yüzde 70’i ark ocaklı tesislerde yapıldığı için bu dalgalanmalar piyasa fiyatını epey etkilemiyor.
Türk inşaat demiri üreticileri global piyasada zayıf taleple karşı karşıya. Dünyada demir cevheri fiyatlarındaki gerilemeye rağmen dolar kurunun yükselmesi niçiniyle iç piyasada fiyat baskısı yaşayan inşaat demiri üreticileri, buna yüksek hurda meblağları eklendiğinde ihracat pazarlarında zorlanıyor.
Türkiye inşaat demiri ihracat teklifl eri, kimi üreticilerden daha yüksek ve daha düşük fiyatlarda alınabilmesine karşın, geçen hafta sıklıkla 740-745 dolar/ ton fob düzeyinde yer aldı. Çin’deki fiyat düşüşlerinden kaynaklı olarak piyasalardaki zayıflama baskı yaratırken, Türk üreticilerin ihracat pazarlarında yer bulmakta zorlandığı sav ediliyor. Dala ait bilgi ve tahlillere yer veren Kallanish’in haberine nazaran Türk üreticilerin şikayetleri artıyor. Bir Türk üretici Kallanish’e şunları söylüyor: “Çok yavaş bir hafta oldu. İsrail’e küçük ölçülerde satış yaptık lakin bu büyük pazardaki talep de değerli ölçüde zayıfl ismi.” Diğer bir üretici, “Neredeyse tüm destinasyonlarda talep eksikliği görülüyor” diyor. “Asya umutsuz, ABD daha düşük fiyatlar bekliyor, Kanada aslına bakarsanız kâfi ölçüden fazlasını satın aldı, Latin Amerika ithalat yerine ihracata başladı, AB’de kotalar ana sorun, Afrika’da BDT üreticileriyle zar sıkıntı rekabet ediyoruz. Türkiye’nin tonaj fazlasını karşılayacak bir pazar kalmadı” açıklamasında bulunuyor. Üçüncü bir üretici, “tutarların bu düzeylerde kalmasının sebebi hurda tutarları” diyor ve ekliyor: “Daha düşük düzeylerden hurda satın alamadık. Bu niçinle, üretim maliyetlerinde bir düşüş garanti edemeyiz lakin bir daha de inşaat demirini daha düşük fiyatlarla satamayız. Güç maliyetlerindeki artışlar niçiniyle maliyetlerimiz aslına bakarsan kıymetli ölçüde arttı.”
Hurdadan üretim maliyeti %25 arttı
Üreticiler, güç maliyetlerinde görülen artışların akabinde hurdadan inşaat demiri üretim maliyetinin 160 dolar/ton düzeyinden 190-200 dolara yükseldiğini argüman ediyor. Kimi üreticiler hurda satın almak yerine üretimi kısmayı düşüneceklerini söylüyor. şimdi tüm üreticiler, Çin’de kıymetli bir toparlanma yaşanmadığı sürece, mevcut şartlar altında inşaat demiri fiyatlarında gerilemenin süreceği konusunda hemfikir. Fakat hurda kıymetlerinde bir gerileme görmeden, kendi meblağlarını düşürmekten kaçınıyorlar. bir daha de 725-730 dolar/ton FOB düzeyindeki teklifl eri uygulanabilir buluyorlar.
“Yeteri kadar hurda yok”
Hurda üreticileri ise fiyatlardaki artışın gereğince hurda çıkmamasından kaynaklandığını söylüyor. Kesimin önde gelen üreticilerine nazaran hurda kullanım alanlarının genişlemesine paralel biçimde gerek iç piyasada gerekse yurt haricinde talep artıyor lakin gereğince hurda çıkarılamıyor. Türkiye hurdada kıymetli oranda dışa bağımlı olmayı sürdürüyor. Üreticiler, yurtarasında hurda oluşumunun artması için yan endüstrinin gelişmesi, kentsel dönüşümün sürat kazanması ve endüstride çarklarının dönmesi gerektiğini vurguluyor. bu türlü daha fazla hurda çıkarılabileceği belirtiliyor. Hurda üretim tesislerine yönelik yatırımların arttığını lakin 2022’de 5 milyon tonluk yeni çelik üretim kapasitesinin devreye girmesinin beklendiğini söyleyen dal temsilcileri fakat yeni hurda çıktısının yetersiz kaldığının altını çiziyorlar. Yetkililer, hurda tedariki için etraf ve insan sıhhati açısından epey uygun olmamasına karşın gemi geri dönüşümüne yöneldiklerini söz ediyor. Türkiye, Aliağa gemi söküm tesisleriyle bu alanda dünyada birinci sıralarda yer alıyor.
AB’nin hurda vergisi Türkiye’ye negatif yansıyabilir
Avrupa Birliği’nin (AB) atık sevkiyatı düzenlemesine ait inceleme sonuçlarını yarın açıklaması bekleniyor. Mümkün bir hurda ihracat vergisinin AB atık sürece standartlarına uymayan ülkelere uygulanabileceği, bu yüzden de Türkiye’nin AB’den yaptığı hurda ithalatında kısa vadede kıymetli bir değişiklik olmaması umuluyor. AB’nin hurda ihracatı 2020 yılında 17.45 milyon ton olurken, bu yılın birinci yarısında 11.24 milyon ton oldu. Öte yandan 2020’de AB’den 11.93 milyon ton, bu yılın birinci dokuz ayında ise 9.78 milyon ton hurda ithal eden Türkiye’nin muhtemel bir yasaktan nasıl etkileneceği merak ediliyor.
Türkiye’nin eli kuvvetli
Türk hurda üreticileri, AB’nin hurda rejimiyle ilgili olarak şunları söylüyor: “Geri dönüşümü dayanak veriyorlar lakin vergiler hurdadaki vergiler kendi telaffuzlarıyla çelişiyor. Karbon salınımının azaltılması için cevherden değil metalden dönüşüm yapan ark ocakları, tesisler desteklenmeli. Şayet karar bizim üzere düşük karbon üretimli ülkeleri de kapsarsa sürdürülebilir olmaz. Zira AB’nin değerli ölçüde dönüşüme muhtaçlık var. Onlardan aldığımız hurdayı işleyip onlara satıyoruz. Şayet hurda satamazlarsa mamul alamazlar. Türkiye’nin verdiği 45 günlük termin müddetini bile aşağı çekmek istiyorlar. Demek ki Türkiye’den gelen mamule gereksinim büyük. Bunu fakat Türkiye ile çözebilirler. Hindistan’dan ve Çin’den gelen eserden yüzde 100 daha kaliteliyiz. Finansman, termin, satış daha sonrası hizmet alanında da elimiz daha kuvvetli.
Bölümdeki yetkililer, AB’nin hurda ihracatına kısıtlama getirmesini bir pazarlık kozu haline getirebileceğini tabir ediyorlar. Yani mamul ithalatını kolaylaştıracak adımlar atılmasını sağlamak için hurdanın bir pazarlık ögesi olarak kullanılmasının kelam konusu olabileceğini söylüyorlar ve kalıcı olmasını beklemiyorlar.
Rusya, hurdacıya yasal zorluk çıkarıyor
AB’nin yanı sıra Rusya ve Ukrayna da hurda ihracatında kısıtlamaları güçlendirmeyi düşünüyor. Rusya hurda ihracat vergisini 70 Euro/ton düzeyinden 100 Euroya çıkarmayı planlarken, Ukrayna mevcut ihracat vergisini 58 dolardan 200 dolara yükseltmenin yollarını arıyor. Türkiye’deki kesim temsilcileri Rusya ve Ukrayna’nın rekabet güçlerini artırmaya çalıştığını söylüyor. Bu ülkelerin hurda yerine mamul ve yarı mamul satışlarını artırmayı hedefl ediğini söyleyen yetkililer, “Aslında Rus kütüğü bizden yüzde 10 daha ucuz lakin güç prosedürlerden dolayı getiremiyoruz. Tahlillerde zorluk çıkarıyorlar, yasal problemler çıkarıyorlar, gemileri bekletiyorlar. BDT menşeli kütük de yüzde 10 daha ucuza mal oluyor. Lakin içeri alamıyoruz” formunda şikayette bulunuyorlar.
“Korumacılıkta hudut tanınmayan bir dönemdeyiz”
Hüseyin GÖKÇE
Türkiye Demir Çelik Üreticileri Derneği Genel Sekreteri Veysel Yayan, başta Rusya ve Ukrayna olmak üzere bölümde korumacılıkta hudut tanınmayan bir periyoda girildiğini söylemiş oldu. İhracat yasağı ve ek vergi konusunda Avrupa’da çatlak sesler olduğunu ve görüş birliği bulunmadığını lisana getiren Yayan, Avrupa’nın tutumunun 17 Kasım’da(yarın) netleşeceğini bildirdi. Yayan, şu değerlendirmede bulundu; “Rusya ve Ukrayna kendi kesimlerini korumak ve daha rekabetçi olmaları sağlamak maksadıyla hurda ihracatına 100 dolar civarında vergi getirdiler, daha ileri evrede yasaklamayı da planladıklarını söylüyorlar. Lakin burada hurda ihracatına yasaklama getirmelerinin kendilerine epeyce yarar sağlayacağını düşünmüyorum. esasen vergi getirdiklerinde fiilen yasaklamış üzere oluyorlar. Ayrıyeten bu yasaklama ile bir arada karşı tarafa her türlü karşı önlem hakkını vermiş olurlar. Şu anda dalda korumacılıkta hudut tanınmayan devirdeyiz. Avrupa’da ise kısıtlama konusunda çatlak sisler var. Yani 17 Kasım’da yapılacak görüşmede Avrupa durumunu netleştirmiş olacak. Yasaklama yerine tarife dışı pürüzler getirilebilir. Hammadde fiyatlarındaki değişim devirlerinden cevher kullananların kısmen yararlanıyor olduğunu söyleyebiliriz. Lakin piyasada fiyat, cevher ve hurda kullanan tesislerin ortak maliyetiyle belirleniyor. Üretimin yüzde 70’i ark ocaklı tesislerde yapıldığı için bu dalgalanmalar piyasa fiyatını epey etkilemiyor.