İnternetten alışverişte yeni oyun! Son anda fiyat değiştirirse…
Gülşah Karaman / Milliyet.com.tr – İnternet alışverişlerinde son günlerde yaşanan en büyük dertlerin başında, tüketicinin satın aldığı bir eserin, satıcı tarafınca daha yüksek fiyata satılmak istenmesi ya da fiyat artışına bağlı olarak satıştan kaldırılması geliyor. Tüketiciyi Müdafaa Derneği Lideri Aziz Koçal, tüketiciye sunulan eser sipariş verildiğinde bir fiyat belirtilmişse, satıcı firmanın bunu asla değiştiremeyeceğine dikkat çekerek, bu üzere durumlarda tüketicinin Ticaret Bakanlığı’na şikâyette bulunabileceğini söylemiş oldu.
‘FOTOĞRAFINI ÇEKİP HAVALE DEKONTUYLA BAŞVURUN’
Aziz Koçal, “Kişinin bu durumu kanıtlaması için sitedeki fiyatın fotoğrafını çekip, havale dekontuyla şikâyet etmesi gerekiyor” dedi. Bu usul durumlarda platformlara da sorumluluk yüklenmeli” diyen Koçal’a nazaran, bununla ilgili yasal düzenlemeler yapılmalı, platformlara müteselsil sorumluluk verilmeli.
Aziz Koçal, “Ürün taahhüt edilen müddette tüketiciye teslim edilmediyse, tüketici ödediği parayı iade talep edebilir. Bu durumda satıcı 14 gün ortasında parayı iade etmek zorundadır. Tüketici satıcı ve sağlayıcı ile yaşadığı yahut yaşayacağı sıkıntıların tahlili için tüketici hakem heyetlerine müracaat yapabilir” diye belirtti.
‘KÖTÜ NİYETLİ SATICILAR KESİNLİKLE ŞİKÂYET EDİLMELİ’
Makus niyetli satıcılar, alışveriş platformuna yapılan şikâyetlere karşın birden fazla vakit satış yapmaya devam ediyor. Pekala, bu üzere durumlarda tüketici nasıl bir yol izlemeli? Aziz Koçal, bu üzere firmaların alışveriş platformlarında satışlarının yasaklanması gerektiğini belirterek, “Bazı platformlar şikâyet olan firmalar ile ilgili tedbirler alıyor. Bu üzere durumlarda platform yöneticilerine ve Ticaret Bakanlığı’na şikâyette bulunabilirler” açıklamasında bulundu.
ALIŞVERİŞLERDE BUNLARA DİKKAT!
Öte yandan online alışverişte dikkat edilmesi gerekenleri sıralayan internet güvenliği uzmanı Can Erginkurban, ortak alanlardaki Wi-Fi erişim noktalarının tam olarak inançlı olmadığına dikkat çekti. Erginkurban, ödeme ayrıntıları üzere hassas dataları içeren rastgele bir sürecin katiyetle bu biçimde bir internet teması ile yapılmaması konusunda uyardı.
Meskendeki ağın güvenliğinin de ihmal edilmemesini belirten Can Erginkurban, “İlk kurulumdan bu yana yönlendiricinizin güvenlik ayarlarına dokunmadıysanız, bu ayarları hakikat biçimde yapılandırmanın tam vakti olabilir. Lakin yoğunluğunuz ve günlük koşuşturmalarınız içinde farklı yerlerdeyken çevrimiçi alışveriş yapıyor olabilirsiniz. bir daha de ortak alanlardaki erişim noktalarını kullanarak çevrimiçi alışveriş yapacağınız vakit bir sanal özel ağ (VPN) kullanın. Bu sayede trafiğinizi muhafaza altına alabilir ve inançlı bir biçimde alışveriş yapabilirsiniz” diye konuştu.
‘CİHAZINIZIN GÜVENLİĞİNİ SAĞLAYIN’
Biroldukça kişi alışverişin büyük bir kısmını akıllı telefondan yapıyor. Lakin birden fazla kişinin akıllı telefonlarını tüm gün ceplerinde gezdirdikleri ve tüm işlerini halledebildikleri cep boyutunda bir bilgisayar olduğunu göz gerisi edip, yalnızca bir telefonmuş üzere kullandıklarına dikkat çeken Can Erginkurban, fotoğraflardan alışveriş için kullanılan elektronik cüzdanlardaki ödeme kartlarına kadar tüm şahsi dataların akıllı telefonlarda yer aldığı konusunda ihtarda bulundu.
Bu niçinle bu aygıtların da korunması gerektiğini söz eden Can Erginkurban, “Biroldukca sağlam güvenlik tahlili bulunuyor. Bu güvenlik tahlilleri, aygıtınızı her türlü makûs emelli yazılıma karşı muhafazanın yanı sıra tehdit aktörlerinin düzenlediği kimlik avı hırsızlığı yahut makus hedefli kontaklar göndermek üzere etkinliklerden de sizi koruyor. Ayrıyeten, biyometrik kilitler ve parola sözlerinin bir kombinasyonu olarak kilit ekranları ekleyerek aygıtının güvenliğini sağlayabilirsiniz” açıklamasını yaptı.
‘ÖDEMELERİNİZİ KORUYUN’
Tercih edilen ödeme formlarının de müdafaa altına alınmasını gerektiğini vurgulayan Erginkurban, aygıtta sağlam bir güvenlik tahlili kullanılmasını vurgulayıp dolandırıcılara yönelik ikazlarda bulundu.
Erginkurban, “Tam donanımlı tahliller, ekseriyetle ödeme müdafaası özelliği sunar. Bu özellik bankacılık ve ödeme uygulamalarınız için fazladan bir muhafaza katmanı sağlar. Bu sayede, kimlik avı kampanyaları yahut başka tehditler ile ödeme ayrıntılarınızı ele geçirmeye çalışan dolandırıcılardan korunabilirsiniz” dedi.
KAMPANYA GÜNLERİNDE ALIŞVERİŞ YAPARKEN DİKKAT!
Alışveriş dönemlerinde her çeşitten kampanya yer alır ve alışveriş yapanlar en uygun indirimi yakalamaya çalışır. Yapılan indirimlerin dolandırıcılar için de fırsat olduğunu söyleyen Can Erginkurban, “Tüketicilerin unutmaması gereken ‘Bir şey gerçek olamayacak kadar uygunsa büyük olasılıkla gerçek değildir’ kuralıdır” dedi. Bu stil web siteleri hakkında, “Ödeme bilgileriniz dahil olmak üzere hassas ayrıntılarınızı ele geçirmeye çalışabilir yahut sizi, aygıtınıza berbat hedefli yazılım indirmeye yönlendirebilir” ikazında bulundu.
Ayrıyeten aygıtı ve işletim sistemlerini en son güvenlik yamaları ile şimdiki tutmak, güvenlik özellikleri ve güvenlik yazılımı kullanarak aygıtı korumak da epey değerli. Bu noktada Can Erginkurban, kuvvetli parolalar kullanma ve iki faktörlü kimlik doğrulamasını etkinleştirmeye başvurulmasını da tavsiye etti.
‘SAHTE SİTELER FARKLI İNTERNET ADRESİ KULLANIYOR’
Tüketiciler ekseriyetle alışveriş yaptığı sitenin inançlı olup olmadığı hakkında bilgi sahibi değil. Can Erginkurban, sağlam bir alışveriş ortamı sunan ve olası meseleleri çözmeye yardımcı olabilecek, saygın ve emniyetli e-ticaret sitelerin tercih edilmesinin altını çizdi.
Erginkurban, “Tanınmış bir siteden alışveriş yapsanız bile önlemi elden bırakmayın. Dolandırıcılar özgün emsalleriyle neredeyse tıpkı görünen geçersiz web siteleri oluşturabilirler. Bundan sakınmak için gözünüz URL’nin yani adres çubuğunun üzerinde olsun. Geçersiz siteler, taklit etmeye çalıştıkları resmi sitelerden farklı internet adresleri kullandıkları için basitçe tespit edilebilirler” diye konuştu.
‘SİZİN İSMİNİZE YENİ BİR HESAP AÇABİLİRLER’
Online alışveriş yaparken şahısların uğradığı zararın yalnızca para kaybetmekle hudut kalmadığını söyleyen Can Erginkurban, kullanılan dolandırıcılık hallerini de deklare etti.
Siber hatalıların titiz bir çalışma örneği gerçekleştirerek toplumsal mühendislik uygulamalarından faydalandığına dikkat çekip, “kimi vakit eşinizin ve arkadaşlarınızın kimi vakit de anne babalarınızın bilmediği ayrıntılara hâkim olabilecek kadar bilgi toplayabiliyor ve bu ayrıntıları kendi maksatları için kullanabiliyorlar. Sizin isminize yeni bir hesap açabildikleri üzere var olan hesabınızı kullanarak yeni tuzaklar kurabiliyorlar” dedi.
SİBER HATALILARIN SIKÇA BAŞVURDUĞU YOL: OLTALAMA BİLDİRİLERİ
Sık karşılaşılan dolandırıcılık hallerinden biri de, bir kişinin toplumsal medya hesap profilini kopyalayarak o kişinin listesindeki şahıslara istek göndermek. daha sonrasında bu dolandırıcıların elde ettikleri ayrıntıları kendi maksatları için kullanmaya ve yasal olmayan işleri yapmaya başladıklarını tabir eden Can Erginkurban, “Tüketicileri kandırmaya yönelik ‘oltalama’ bildirileri yani phishing akınları öteden beri siber hatalıların sıkça başvurduğu bir akın formülü. Tüm dünyada pek yaygın. Fakat bilhassa ekonomik sorun ve dalgalanmaların olduğu devirlerde, siber hatalılar şahısların muhtaçlık ve zaaflarından faydalanarak, bu tekniği daha da fazla tercih etme yoluna giriyorlar” açıklamasını yaptı.
Pekala, indirimin ağır olduğu günlerde online alışveriş yaparken en epey nelere dikkat edilmeli?
KREDİ KARTI YAHUT SANAL KREDİ KARTI KULLANIN
– Kredi kartı kullanarak yapılan satın alma süreçleri, vadesiz yahut tasarruf hesaplarınızda tuttuğunuz paranızı kapsamadığından daha inançlıdır. Hatta limiti sınırlanmış sanal kredi kartı kullanırsanız, riski minimize etmiş olursunuz.
ALIŞVERİŞİ KENDİ CİHAZLARINIZLA YAPIN
– Bilgisayar, tablet yahut telefon, alışverişte kendi aygıtınızı kullanın. Aygıtın davranışındaki tuhaflıkları ayırt etmek sizin için fazlaca daha kolay olacaktır. Size ilişkin olmayan aygıtlardan finansal süreç yapmaktan mümkün olduğunca uzak durun.
GÜVENLİK YAZILIMINIZ AKTÜEL OLSUN
– Birden çok hami katmana sahip, proaktif ve aktüel bir internet güvenliği tahlili yükleyin. Tercihen bu tahlil, e-bankacılık ve online ödemeleriniz için de müdafaa hizmeti sunsun.
ONLİNE ADRES ÇUBUĞUNU HER VAKİT DENETİM EDİN
– Sağlam bir alışveriş ortamı sunan ve beklenen problemleri çözmenize yardımcı olabilecek, saygın ve emniyetli e-ticaret sitelerini tercih edin. Lakin tanınmış bir siteyi gördüğünüzde bile önlemi elden bırakmayın. Dolandırıcılar özgün emsalleriyle neredeyse birebir görünen uydurma web siteleri oluşturabilirler. Bundan sakınmak için gözünüz URL’nin yani adres çubuğunun üzerinde olsun. Uydurma siteler, taklit etmeye çalıştıkları resmi sitelerden farklı internet adresleri kullandıkları için kolaylıkla tespit edilebilirler.
GEÇERSİZ İNDİRİM FIRSATLARINA KARŞI TEMKİNLİ OLUN
– Gelen kutunuza uydurma indirim fırsatlarının gönderilmesi alışılmış bir durumdur. Bu geçersiz indirim fırsatları, kullanıcıları kredi kartı numaraları üzere kritik ayrıntıları toplayan düzmece web sitelerine yönlendirirler.
KOLAY KESTİRİM EDİLEBİLECEK PAROLALAR KULLANMAYIN
– Online bankacılık ve alışveriş sitelerinde kullandığınız parola ve şifreler mümkünse harf ve sayı içersin ve 8 karakterden uzun olsun. Ayrıyeten birebir şifreyi, öteki hesaplarda sakın değerlendirmeyin. Siber hatalı bir şifreyi bulursa, bu şifrenin kullanıldığı öteki hesapların kapısını da açmış olur.
HALKA AÇIK WI-FI NOKTALARINDA ALIŞVERİŞ YAPMAYIN
– Online alışveriş için çarşı, alışveriş merkezleri ya da öbür rastgele bir yerdeki halka açık Wi-Fi noktalarını kullanmayın. Favori e-mağazanıza şahsi kontağınız yoluyla erişmeniz daha inançlı bir seçenektir.
ALIŞVERİŞTEN daha sonra EKSTRELERİNİZİ DENETİM EDİN
– Banka ve kredi kartı hesap bakiyelerini denetim etmek, bilhassa olağana nazaran ağır alışveriş yapılan periyotların akabinde her vakit güzeldir. Bir tuhaflık var ise, süratlice müdahale edebilirsiniz.
25-45 YAŞ KÜMESİ DAHA FAZLA ONLINE ALIŞVERİŞ YAPIYOR
Teknoloji kullanması her yaş kümesinde yaygınlaştı, bu niçinle her yaş kümesi artık online alışveriş yapıyor. Can Erginkurban, “bir daha de kredi kartı sahipliği olan, para kazanan 25-45 yaş kümesi daha fazla online alışveriş yapıyor. 45 – 55 yaş kümesi da faal olarak kullanıyor” dedi.
FARKLI BİR ESER GELİRSE…
Satın alınan eser tüketiciye ulaşmazsa ya da farklı gelirse, izlemesi gereken yolları açıklayan Tüketiciyi Müdafaa Derneği Lideri Aziz Koçal, internet aracılığı ile yapılan alışverişlerde eser tüketiciye teslim edilene kadar tüm sorumluluğun satıcı yahut sağlayıcıya ilişkin olduğunu belirtti.
Aziz Koçal, “Tüketicinin teslim almadığı bir eserde sorumluluğu yoktur. Sipariş verilen eserden farklı eser gelir ise tüketici eseri iade edip, ya fiyatını iade isteyebilir ya da sipariş verdiği eseri talep eder” bilgisini paylaştı.
Ayrıyeten tüketicinin e-ticaret yolu ile yaptığı alışverişlerde eser hasarlı olmasa dahi satıcı ve sağlayıcıya cayma bildiriminde bulunmak kaydıyla hiç bir cezai kaide ya da bedel ödemeden 14 gün ortasında eseri iade ederek parasını talep edebileceğini ekledi.
‘CAYMA HAKKINDA TELEFON İLE YAPILAN BİLDİRİM GEÇERSİZDİR’
Tüketicinin cayma hakkını kullanabilmesi için evvela eserin satın alındığı firmaya (satıcı yahut sağlayıcıya) cayma bildiriminde bulunması gerektiğini söyleyen Koçal, “Yapılan bildirim kesinlikle kalıcı data ortamında yazılı olarak yapılmalı. E-posta yahut taahhütlü posta yolu ile de yapılabilir. Telefon ile yapılan bildirim geçersizdir” diye belirtti.
ONLINE BESİN ALIŞVERİŞİ SIRASINDA BUNLARA DİKKAT!
Online besin alışverişlerinde siparişin teslim mühletine dikkat çeken Aziz Koçal, son tüketim yahut tavsiye edilen tüketim tarihleri ile eser üzerinde açıklamaların okunması konusunda tüketicileri uyardı. Koçal, “Son tüketim yahut tavsiye edilen tüketim tarihi geçen eserler alınmamalı. Alındıysa cayma hakkı kullanılarak iade edilmeli. Ayrıyeten dondurulmuş besinlerde eserin satın alındığı tarih ve saat ile konuta getirildiği ya da teslim mühleti düzgün hesaplanmalı” diye konuştu.
Gülşah Karaman / Milliyet.com.tr – İnternet alışverişlerinde son günlerde yaşanan en büyük dertlerin başında, tüketicinin satın aldığı bir eserin, satıcı tarafınca daha yüksek fiyata satılmak istenmesi ya da fiyat artışına bağlı olarak satıştan kaldırılması geliyor. Tüketiciyi Müdafaa Derneği Lideri Aziz Koçal, tüketiciye sunulan eser sipariş verildiğinde bir fiyat belirtilmişse, satıcı firmanın bunu asla değiştiremeyeceğine dikkat çekerek, bu üzere durumlarda tüketicinin Ticaret Bakanlığı’na şikâyette bulunabileceğini söylemiş oldu.
‘FOTOĞRAFINI ÇEKİP HAVALE DEKONTUYLA BAŞVURUN’
Aziz Koçal, “Kişinin bu durumu kanıtlaması için sitedeki fiyatın fotoğrafını çekip, havale dekontuyla şikâyet etmesi gerekiyor” dedi. Bu usul durumlarda platformlara da sorumluluk yüklenmeli” diyen Koçal’a nazaran, bununla ilgili yasal düzenlemeler yapılmalı, platformlara müteselsil sorumluluk verilmeli.
Aziz Koçal, “Ürün taahhüt edilen müddette tüketiciye teslim edilmediyse, tüketici ödediği parayı iade talep edebilir. Bu durumda satıcı 14 gün ortasında parayı iade etmek zorundadır. Tüketici satıcı ve sağlayıcı ile yaşadığı yahut yaşayacağı sıkıntıların tahlili için tüketici hakem heyetlerine müracaat yapabilir” diye belirtti.
‘KÖTÜ NİYETLİ SATICILAR KESİNLİKLE ŞİKÂYET EDİLMELİ’
Makus niyetli satıcılar, alışveriş platformuna yapılan şikâyetlere karşın birden fazla vakit satış yapmaya devam ediyor. Pekala, bu üzere durumlarda tüketici nasıl bir yol izlemeli? Aziz Koçal, bu üzere firmaların alışveriş platformlarında satışlarının yasaklanması gerektiğini belirterek, “Bazı platformlar şikâyet olan firmalar ile ilgili tedbirler alıyor. Bu üzere durumlarda platform yöneticilerine ve Ticaret Bakanlığı’na şikâyette bulunabilirler” açıklamasında bulundu.
ALIŞVERİŞLERDE BUNLARA DİKKAT!
Öte yandan online alışverişte dikkat edilmesi gerekenleri sıralayan internet güvenliği uzmanı Can Erginkurban, ortak alanlardaki Wi-Fi erişim noktalarının tam olarak inançlı olmadığına dikkat çekti. Erginkurban, ödeme ayrıntıları üzere hassas dataları içeren rastgele bir sürecin katiyetle bu biçimde bir internet teması ile yapılmaması konusunda uyardı.
Meskendeki ağın güvenliğinin de ihmal edilmemesini belirten Can Erginkurban, “İlk kurulumdan bu yana yönlendiricinizin güvenlik ayarlarına dokunmadıysanız, bu ayarları hakikat biçimde yapılandırmanın tam vakti olabilir. Lakin yoğunluğunuz ve günlük koşuşturmalarınız içinde farklı yerlerdeyken çevrimiçi alışveriş yapıyor olabilirsiniz. bir daha de ortak alanlardaki erişim noktalarını kullanarak çevrimiçi alışveriş yapacağınız vakit bir sanal özel ağ (VPN) kullanın. Bu sayede trafiğinizi muhafaza altına alabilir ve inançlı bir biçimde alışveriş yapabilirsiniz” diye konuştu.
‘CİHAZINIZIN GÜVENLİĞİNİ SAĞLAYIN’
Biroldukça kişi alışverişin büyük bir kısmını akıllı telefondan yapıyor. Lakin birden fazla kişinin akıllı telefonlarını tüm gün ceplerinde gezdirdikleri ve tüm işlerini halledebildikleri cep boyutunda bir bilgisayar olduğunu göz gerisi edip, yalnızca bir telefonmuş üzere kullandıklarına dikkat çeken Can Erginkurban, fotoğraflardan alışveriş için kullanılan elektronik cüzdanlardaki ödeme kartlarına kadar tüm şahsi dataların akıllı telefonlarda yer aldığı konusunda ihtarda bulundu.
Bu niçinle bu aygıtların da korunması gerektiğini söz eden Can Erginkurban, “Biroldukca sağlam güvenlik tahlili bulunuyor. Bu güvenlik tahlilleri, aygıtınızı her türlü makûs emelli yazılıma karşı muhafazanın yanı sıra tehdit aktörlerinin düzenlediği kimlik avı hırsızlığı yahut makus hedefli kontaklar göndermek üzere etkinliklerden de sizi koruyor. Ayrıyeten, biyometrik kilitler ve parola sözlerinin bir kombinasyonu olarak kilit ekranları ekleyerek aygıtının güvenliğini sağlayabilirsiniz” açıklamasını yaptı.
‘ÖDEMELERİNİZİ KORUYUN’
Tercih edilen ödeme formlarının de müdafaa altına alınmasını gerektiğini vurgulayan Erginkurban, aygıtta sağlam bir güvenlik tahlili kullanılmasını vurgulayıp dolandırıcılara yönelik ikazlarda bulundu.
Erginkurban, “Tam donanımlı tahliller, ekseriyetle ödeme müdafaası özelliği sunar. Bu özellik bankacılık ve ödeme uygulamalarınız için fazladan bir muhafaza katmanı sağlar. Bu sayede, kimlik avı kampanyaları yahut başka tehditler ile ödeme ayrıntılarınızı ele geçirmeye çalışan dolandırıcılardan korunabilirsiniz” dedi.
KAMPANYA GÜNLERİNDE ALIŞVERİŞ YAPARKEN DİKKAT!
Alışveriş dönemlerinde her çeşitten kampanya yer alır ve alışveriş yapanlar en uygun indirimi yakalamaya çalışır. Yapılan indirimlerin dolandırıcılar için de fırsat olduğunu söyleyen Can Erginkurban, “Tüketicilerin unutmaması gereken ‘Bir şey gerçek olamayacak kadar uygunsa büyük olasılıkla gerçek değildir’ kuralıdır” dedi. Bu stil web siteleri hakkında, “Ödeme bilgileriniz dahil olmak üzere hassas ayrıntılarınızı ele geçirmeye çalışabilir yahut sizi, aygıtınıza berbat hedefli yazılım indirmeye yönlendirebilir” ikazında bulundu.
Ayrıyeten aygıtı ve işletim sistemlerini en son güvenlik yamaları ile şimdiki tutmak, güvenlik özellikleri ve güvenlik yazılımı kullanarak aygıtı korumak da epey değerli. Bu noktada Can Erginkurban, kuvvetli parolalar kullanma ve iki faktörlü kimlik doğrulamasını etkinleştirmeye başvurulmasını da tavsiye etti.
‘SAHTE SİTELER FARKLI İNTERNET ADRESİ KULLANIYOR’
Tüketiciler ekseriyetle alışveriş yaptığı sitenin inançlı olup olmadığı hakkında bilgi sahibi değil. Can Erginkurban, sağlam bir alışveriş ortamı sunan ve olası meseleleri çözmeye yardımcı olabilecek, saygın ve emniyetli e-ticaret sitelerin tercih edilmesinin altını çizdi.
Erginkurban, “Tanınmış bir siteden alışveriş yapsanız bile önlemi elden bırakmayın. Dolandırıcılar özgün emsalleriyle neredeyse tıpkı görünen geçersiz web siteleri oluşturabilirler. Bundan sakınmak için gözünüz URL’nin yani adres çubuğunun üzerinde olsun. Geçersiz siteler, taklit etmeye çalıştıkları resmi sitelerden farklı internet adresleri kullandıkları için basitçe tespit edilebilirler” diye konuştu.
‘SİZİN İSMİNİZE YENİ BİR HESAP AÇABİLİRLER’
Online alışveriş yaparken şahısların uğradığı zararın yalnızca para kaybetmekle hudut kalmadığını söyleyen Can Erginkurban, kullanılan dolandırıcılık hallerini de deklare etti.
Siber hatalıların titiz bir çalışma örneği gerçekleştirerek toplumsal mühendislik uygulamalarından faydalandığına dikkat çekip, “kimi vakit eşinizin ve arkadaşlarınızın kimi vakit de anne babalarınızın bilmediği ayrıntılara hâkim olabilecek kadar bilgi toplayabiliyor ve bu ayrıntıları kendi maksatları için kullanabiliyorlar. Sizin isminize yeni bir hesap açabildikleri üzere var olan hesabınızı kullanarak yeni tuzaklar kurabiliyorlar” dedi.
SİBER HATALILARIN SIKÇA BAŞVURDUĞU YOL: OLTALAMA BİLDİRİLERİ
Sık karşılaşılan dolandırıcılık hallerinden biri de, bir kişinin toplumsal medya hesap profilini kopyalayarak o kişinin listesindeki şahıslara istek göndermek. daha sonrasında bu dolandırıcıların elde ettikleri ayrıntıları kendi maksatları için kullanmaya ve yasal olmayan işleri yapmaya başladıklarını tabir eden Can Erginkurban, “Tüketicileri kandırmaya yönelik ‘oltalama’ bildirileri yani phishing akınları öteden beri siber hatalıların sıkça başvurduğu bir akın formülü. Tüm dünyada pek yaygın. Fakat bilhassa ekonomik sorun ve dalgalanmaların olduğu devirlerde, siber hatalılar şahısların muhtaçlık ve zaaflarından faydalanarak, bu tekniği daha da fazla tercih etme yoluna giriyorlar” açıklamasını yaptı.
Pekala, indirimin ağır olduğu günlerde online alışveriş yaparken en epey nelere dikkat edilmeli?
KREDİ KARTI YAHUT SANAL KREDİ KARTI KULLANIN
– Kredi kartı kullanarak yapılan satın alma süreçleri, vadesiz yahut tasarruf hesaplarınızda tuttuğunuz paranızı kapsamadığından daha inançlıdır. Hatta limiti sınırlanmış sanal kredi kartı kullanırsanız, riski minimize etmiş olursunuz.
ALIŞVERİŞİ KENDİ CİHAZLARINIZLA YAPIN
– Bilgisayar, tablet yahut telefon, alışverişte kendi aygıtınızı kullanın. Aygıtın davranışındaki tuhaflıkları ayırt etmek sizin için fazlaca daha kolay olacaktır. Size ilişkin olmayan aygıtlardan finansal süreç yapmaktan mümkün olduğunca uzak durun.
GÜVENLİK YAZILIMINIZ AKTÜEL OLSUN
– Birden çok hami katmana sahip, proaktif ve aktüel bir internet güvenliği tahlili yükleyin. Tercihen bu tahlil, e-bankacılık ve online ödemeleriniz için de müdafaa hizmeti sunsun.
ONLİNE ADRES ÇUBUĞUNU HER VAKİT DENETİM EDİN
– Sağlam bir alışveriş ortamı sunan ve beklenen problemleri çözmenize yardımcı olabilecek, saygın ve emniyetli e-ticaret sitelerini tercih edin. Lakin tanınmış bir siteyi gördüğünüzde bile önlemi elden bırakmayın. Dolandırıcılar özgün emsalleriyle neredeyse birebir görünen uydurma web siteleri oluşturabilirler. Bundan sakınmak için gözünüz URL’nin yani adres çubuğunun üzerinde olsun. Uydurma siteler, taklit etmeye çalıştıkları resmi sitelerden farklı internet adresleri kullandıkları için kolaylıkla tespit edilebilirler.
GEÇERSİZ İNDİRİM FIRSATLARINA KARŞI TEMKİNLİ OLUN
– Gelen kutunuza uydurma indirim fırsatlarının gönderilmesi alışılmış bir durumdur. Bu geçersiz indirim fırsatları, kullanıcıları kredi kartı numaraları üzere kritik ayrıntıları toplayan düzmece web sitelerine yönlendirirler.
KOLAY KESTİRİM EDİLEBİLECEK PAROLALAR KULLANMAYIN
– Online bankacılık ve alışveriş sitelerinde kullandığınız parola ve şifreler mümkünse harf ve sayı içersin ve 8 karakterden uzun olsun. Ayrıyeten birebir şifreyi, öteki hesaplarda sakın değerlendirmeyin. Siber hatalı bir şifreyi bulursa, bu şifrenin kullanıldığı öteki hesapların kapısını da açmış olur.
HALKA AÇIK WI-FI NOKTALARINDA ALIŞVERİŞ YAPMAYIN
– Online alışveriş için çarşı, alışveriş merkezleri ya da öbür rastgele bir yerdeki halka açık Wi-Fi noktalarını kullanmayın. Favori e-mağazanıza şahsi kontağınız yoluyla erişmeniz daha inançlı bir seçenektir.
ALIŞVERİŞTEN daha sonra EKSTRELERİNİZİ DENETİM EDİN
– Banka ve kredi kartı hesap bakiyelerini denetim etmek, bilhassa olağana nazaran ağır alışveriş yapılan periyotların akabinde her vakit güzeldir. Bir tuhaflık var ise, süratlice müdahale edebilirsiniz.
25-45 YAŞ KÜMESİ DAHA FAZLA ONLINE ALIŞVERİŞ YAPIYOR
Teknoloji kullanması her yaş kümesinde yaygınlaştı, bu niçinle her yaş kümesi artık online alışveriş yapıyor. Can Erginkurban, “bir daha de kredi kartı sahipliği olan, para kazanan 25-45 yaş kümesi daha fazla online alışveriş yapıyor. 45 – 55 yaş kümesi da faal olarak kullanıyor” dedi.
FARKLI BİR ESER GELİRSE…
Satın alınan eser tüketiciye ulaşmazsa ya da farklı gelirse, izlemesi gereken yolları açıklayan Tüketiciyi Müdafaa Derneği Lideri Aziz Koçal, internet aracılığı ile yapılan alışverişlerde eser tüketiciye teslim edilene kadar tüm sorumluluğun satıcı yahut sağlayıcıya ilişkin olduğunu belirtti.
Aziz Koçal, “Tüketicinin teslim almadığı bir eserde sorumluluğu yoktur. Sipariş verilen eserden farklı eser gelir ise tüketici eseri iade edip, ya fiyatını iade isteyebilir ya da sipariş verdiği eseri talep eder” bilgisini paylaştı.
Ayrıyeten tüketicinin e-ticaret yolu ile yaptığı alışverişlerde eser hasarlı olmasa dahi satıcı ve sağlayıcıya cayma bildiriminde bulunmak kaydıyla hiç bir cezai kaide ya da bedel ödemeden 14 gün ortasında eseri iade ederek parasını talep edebileceğini ekledi.
‘CAYMA HAKKINDA TELEFON İLE YAPILAN BİLDİRİM GEÇERSİZDİR’
Tüketicinin cayma hakkını kullanabilmesi için evvela eserin satın alındığı firmaya (satıcı yahut sağlayıcıya) cayma bildiriminde bulunması gerektiğini söyleyen Koçal, “Yapılan bildirim kesinlikle kalıcı data ortamında yazılı olarak yapılmalı. E-posta yahut taahhütlü posta yolu ile de yapılabilir. Telefon ile yapılan bildirim geçersizdir” diye belirtti.
ONLINE BESİN ALIŞVERİŞİ SIRASINDA BUNLARA DİKKAT!
Online besin alışverişlerinde siparişin teslim mühletine dikkat çeken Aziz Koçal, son tüketim yahut tavsiye edilen tüketim tarihleri ile eser üzerinde açıklamaların okunması konusunda tüketicileri uyardı. Koçal, “Son tüketim yahut tavsiye edilen tüketim tarihi geçen eserler alınmamalı. Alındıysa cayma hakkı kullanılarak iade edilmeli. Ayrıyeten dondurulmuş besinlerde eserin satın alındığı tarih ve saat ile konuta getirildiği ya da teslim mühleti düzgün hesaplanmalı” diye konuştu.