‘Isı Adası’ kentleri vuracak
BAŞKAN YILMAZ Ankara – TBMM İklim Araştırma Komisyonu’nun raporunda, iklim değişikliğinin kentlere tesirine ait kritik tespitlere yer verilirken, “ısı adası” ihtarında bulunuldu.
Milliyet’in kamuoyuna deklare ettiğı TBMM İklim Araştırma Komisyonu’nun Raporu’nda, iklim değişikliğinin kentler üzerine tesiri başka başlık altında incelendi. İklim kaynaklı global risklerin kentsel alanlarda ağırlaştığı vurgulanan raporda, şu biçimde denildi:
GÜVENLİK AÇIĞI
“Dirençlilik ve sürdürülebilir kalkınmayı sağlayan adımlar, global olarak iklim değişikliğine başarılı ahengi hızlandırabilir. Isı gerilimi, çok yağış, iç ve kıyı taşkınları, toprak kaymaları, hava kirliliği, kuraklık ve su kıtlığı, kentsel alanlardaki beşerler, varlıklar, ekonomiler ve ekosistemler için risk oluşturmaktadır. Temel altyapı ve hizmetlerden mahrum olan yahut düşük kaliteli konutlarda ve açık alanlarda yaşayanlar için risklerin artması beklenmektedir. Temel hizmet açıklarının azaltılması, konutların uygunlaştırılması ve esnek altyapı sistemlerinin oluşturulması, kentsel alanlardaki güvenlik açığını ve maruziyeti değerli ölçüde azaltabilir.”
HALK SIHHATİ TEHLİKESİ
Türkiye nüfusunun yaklaşık yüzde 90’ının kentlerde yaşadığına dikkat çekilen raporda, “yaşanan iklim değişikliğinin kararında; bölgesel sıcaklık yükselmeleri ve atmosferde biriken metan, CO2 üzere gazların artışı üzere niçinlerle kentlerde hava kirliliği artacak, kuraklık ve sel olaylarının artışı kentsel su kaynaklarını ve altyapısını olumsuz etkileyecek, kentsel altyapının ziyan görmesi ve çok iklim şartları (aşırı sıcaklar, çok soğuklar, sel felaketleri, kasırgalar vb.) halk sıhhatini tehlikeye sokacak ve kıyı bölgelerindeki yerleşimler su altında kalma riski ile karşı karşıya kalacak” değerlendirmesi yapıldı.
ISI ADASI
Raporda, kentlerin, etrafındaki kırsal alanlardan daha yüksek hava sıcaklıklarına sahip olması “ısı ada” tesiri olarak belirtildi. Isı adası konusunda şu sözler kullanıldı:
“Kentleşmenin esas sorunu olarak görülen kentsel ısı adası tesiri ile kentsel sıcaklık artışı daha da belirginleşmektedir. Düşük albedo (yansıtma) ve yüksek kabulü olan asfalt ve çatı materyali üzere artan koyu yüzeyler, gölgeleme ve buharlaşmaya katkıda bulunan bitki örtüsü ile kaplı alanların ve çakıl yahut toprak üzere geçirgen yüzeylerin azalması ve insan aktivitesi (arabalar, klima, vb.) yoluyla üretilen ısının salınması etkiyi artıran faktörlerdir. Bu faktörler kent genelinde eşit olarak dağılmadığı için muhakkak alanlarda kentsel ısı adası daha yüksek bir seviyede ortaya çıkmaktadır. Kentsel sıcaklık
artışı, mesela, yüksek derecede yerleşim alanı olan topraklarda ve az yeşil alana sahip alanlarda, yeşil bitki örtülü bahçelerin olduğu banliyölere bakılırsa daha yüksek olacaktır. Bu sebeple, kentsel ısı adası bir kentsel alandaki nüfusu farklı hallerde etkilemektedir.”
İŞTE O TESİRLER
İklim değişikliği niçiniyle sel felaketlerinin, deniz düzeyindeki ve rüzgâr fırtınası sıklığında yaşanabilecek artışların kıyı taşkınlarına sebep olacağı vurgulanan raporda, bu durumun kıyı boyunca yer alan kentsel alanlar üzerinde yıkıcı tesir yapacağına dikkat çekildi. İklim değişikliği ve ısı adasının kentlerde yaşanan ve artması beklenen tesirleri şu biçimde özetlendi:
– Sel ve taşkınlarda artış buna bağlı olarak altyapıların (tünel, metro, alt geçit, vb.) ve yerleşim alanlarının sular altında kalması,
– Sıcaklık artışı ve sıcak hava dalgalarının ağırlaşması, soğutma muhtaçlığının ve dolaylı olarak elektrik tüketiminin artması,
– Dolu, fırtına ve hortumlarda şiddetlenme ve bunlara bağlı olarak elektrik çizgileri üzere alt yapılar ile araç ve konutlarda hasarlar, toz fırtınalarında artış,
– Kıyı kentlerinde deniz düzeylerindeki artışla kıyı erozyonu,
– Kuraklıkla su kaynaklarının azalması, pak içme ve kullanma suyuna ulaşmada zorluk, hidroelektrik güç üretiminde azalma
– Hava kalitesinin bozulması,
– Sıhhat meselelerinin artması,
– Ziraî üretimin ve verimliliğin azalması, yem bitkilerinin üretiminde azalma ve meraların ziyan görmesi sonucunda hayvancılığın da olumsuz etkilenmesi sebebiyle besin güvenliğinin riske girmesi ve besin meblağlarında artış,
– Kent etrafındaki orman alanlarındaki yangınlarda artış,
– Sulak alanlarda buharlaşmanın ve su kullanmasının artmasına bağlı kurumalar,
– Flora ve faunanın uygun habitatlara göç etmesi,
– İstilacı çeşitlerde, tarım, orman ve süs bitkileri zararlıları ve hastalıklarında artış.
BAŞKAN YILMAZ Ankara – TBMM İklim Araştırma Komisyonu’nun raporunda, iklim değişikliğinin kentlere tesirine ait kritik tespitlere yer verilirken, “ısı adası” ihtarında bulunuldu.
Milliyet’in kamuoyuna deklare ettiğı TBMM İklim Araştırma Komisyonu’nun Raporu’nda, iklim değişikliğinin kentler üzerine tesiri başka başlık altında incelendi. İklim kaynaklı global risklerin kentsel alanlarda ağırlaştığı vurgulanan raporda, şu biçimde denildi:
GÜVENLİK AÇIĞI
“Dirençlilik ve sürdürülebilir kalkınmayı sağlayan adımlar, global olarak iklim değişikliğine başarılı ahengi hızlandırabilir. Isı gerilimi, çok yağış, iç ve kıyı taşkınları, toprak kaymaları, hava kirliliği, kuraklık ve su kıtlığı, kentsel alanlardaki beşerler, varlıklar, ekonomiler ve ekosistemler için risk oluşturmaktadır. Temel altyapı ve hizmetlerden mahrum olan yahut düşük kaliteli konutlarda ve açık alanlarda yaşayanlar için risklerin artması beklenmektedir. Temel hizmet açıklarının azaltılması, konutların uygunlaştırılması ve esnek altyapı sistemlerinin oluşturulması, kentsel alanlardaki güvenlik açığını ve maruziyeti değerli ölçüde azaltabilir.”
HALK SIHHATİ TEHLİKESİ
Türkiye nüfusunun yaklaşık yüzde 90’ının kentlerde yaşadığına dikkat çekilen raporda, “yaşanan iklim değişikliğinin kararında; bölgesel sıcaklık yükselmeleri ve atmosferde biriken metan, CO2 üzere gazların artışı üzere niçinlerle kentlerde hava kirliliği artacak, kuraklık ve sel olaylarının artışı kentsel su kaynaklarını ve altyapısını olumsuz etkileyecek, kentsel altyapının ziyan görmesi ve çok iklim şartları (aşırı sıcaklar, çok soğuklar, sel felaketleri, kasırgalar vb.) halk sıhhatini tehlikeye sokacak ve kıyı bölgelerindeki yerleşimler su altında kalma riski ile karşı karşıya kalacak” değerlendirmesi yapıldı.
ISI ADASI
Raporda, kentlerin, etrafındaki kırsal alanlardan daha yüksek hava sıcaklıklarına sahip olması “ısı ada” tesiri olarak belirtildi. Isı adası konusunda şu sözler kullanıldı:
“Kentleşmenin esas sorunu olarak görülen kentsel ısı adası tesiri ile kentsel sıcaklık artışı daha da belirginleşmektedir. Düşük albedo (yansıtma) ve yüksek kabulü olan asfalt ve çatı materyali üzere artan koyu yüzeyler, gölgeleme ve buharlaşmaya katkıda bulunan bitki örtüsü ile kaplı alanların ve çakıl yahut toprak üzere geçirgen yüzeylerin azalması ve insan aktivitesi (arabalar, klima, vb.) yoluyla üretilen ısının salınması etkiyi artıran faktörlerdir. Bu faktörler kent genelinde eşit olarak dağılmadığı için muhakkak alanlarda kentsel ısı adası daha yüksek bir seviyede ortaya çıkmaktadır. Kentsel sıcaklık
artışı, mesela, yüksek derecede yerleşim alanı olan topraklarda ve az yeşil alana sahip alanlarda, yeşil bitki örtülü bahçelerin olduğu banliyölere bakılırsa daha yüksek olacaktır. Bu sebeple, kentsel ısı adası bir kentsel alandaki nüfusu farklı hallerde etkilemektedir.”
İŞTE O TESİRLER
İklim değişikliği niçiniyle sel felaketlerinin, deniz düzeyindeki ve rüzgâr fırtınası sıklığında yaşanabilecek artışların kıyı taşkınlarına sebep olacağı vurgulanan raporda, bu durumun kıyı boyunca yer alan kentsel alanlar üzerinde yıkıcı tesir yapacağına dikkat çekildi. İklim değişikliği ve ısı adasının kentlerde yaşanan ve artması beklenen tesirleri şu biçimde özetlendi:
– Sel ve taşkınlarda artış buna bağlı olarak altyapıların (tünel, metro, alt geçit, vb.) ve yerleşim alanlarının sular altında kalması,
– Sıcaklık artışı ve sıcak hava dalgalarının ağırlaşması, soğutma muhtaçlığının ve dolaylı olarak elektrik tüketiminin artması,
– Dolu, fırtına ve hortumlarda şiddetlenme ve bunlara bağlı olarak elektrik çizgileri üzere alt yapılar ile araç ve konutlarda hasarlar, toz fırtınalarında artış,
– Kıyı kentlerinde deniz düzeylerindeki artışla kıyı erozyonu,
– Kuraklıkla su kaynaklarının azalması, pak içme ve kullanma suyuna ulaşmada zorluk, hidroelektrik güç üretiminde azalma
– Hava kalitesinin bozulması,
– Sıhhat meselelerinin artması,
– Ziraî üretimin ve verimliliğin azalması, yem bitkilerinin üretiminde azalma ve meraların ziyan görmesi sonucunda hayvancılığın da olumsuz etkilenmesi sebebiyle besin güvenliğinin riske girmesi ve besin meblağlarında artış,
– Kent etrafındaki orman alanlarındaki yangınlarda artış,
– Sulak alanlarda buharlaşmanın ve su kullanmasının artmasına bağlı kurumalar,
– Flora ve faunanın uygun habitatlara göç etmesi,
– İstilacı çeşitlerde, tarım, orman ve süs bitkileri zararlıları ve hastalıklarında artış.