İstanbul Boğazı’nda 50 yıl daha sonra kılıç balığı
GÖKHAN KARAKAŞ İstanbul – Ağzının üstündeki kılıç formunda uzantısına okyanuslardaki en süratli balıklardan biri olması eklenince efsanelere, şiirlere ve edebiyat yapıtlarına bahis olan kılıç balığı ülkemizde kuşağı tükenen tiplerin başında yer alıyor. Kübalı ünlü müellif Ernest Hemingway’e 1953 yılında Pulitzer ve 1954 yılında Nobel Edebiyat mükafatları kazandıran İhtiyar Adam ve Deniz isimli yapıtına mevzu olan kılıç balığı (Merlin türü), Türk edebiyatında da Yaşar Kemal’in Deniz Küstü, Yaman Koray’ın Deniz Ağacı üzere yapıtlarında işlenmişti. Yakalanması en güç balıklar içindeki kılıç balığı, 1950’li senelerda İstanbullu balıkçıların geçim kaynakları içinde yer alıyor ve balık hallerinde çoğunlukla bulunuyordu. Plansız kentleşme, deniz kirliliği ve beslendiği çeşitlerin azalmasıyla İstanbul Boğazı’nda 1970’lerin sonundan itibaren görülmeyen kılıç balığı, geçtiğimiz günlerde ağlara yakalandı.
45 yıldır Marmara Denizi, İstanbul Boğazı ve Karadeniz’de balık avlayan Garipçeli reis Şaban Şengül, Kireçburnu açıklarında lüfer avlamak için ağ atmıştı. Yeteri kadar dolduğu düşünülen ağı toplayan Şaban Şengül ve tayfası, güverteye dökülen balıkların ortasında kılıç balığını görür görmez fazlaca şaşırdı. Şengül, “Sanırım lüferin peşinden gelmiş. Bizi fazlaca sevindirdi. 45 yıldır İstanbul Boğazı’ndayım, birinci kere geldi ağımıza. İstanbul’un eski günlerine dönmesini hayli isterim” dedi.
Lüfer sürüsünü takip
İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi, Balıkçılık Teknolojisi ve İdaresi Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Dr. Öğretim Üyesi Tuğrul Zahit Alıçlı, “En son ne vakit avlandığını bilmemiz mümkün değil fakat 1970 yılının sonları dememiz gerçek olacaktır. 1980’den itibaren görülmedi. Kılıç balığının temel besini uskumrudur. O periyotta kılıç balığının besini olan uskumru üzerinde av baskısı vardı. Uzun müddetten beri Marmara Denizi’nde görülmeyen kılıç balığı muhtemelen beslenme maksadı ile Ege Denizi’nden balık sürülerini takip ederek geldi” diye konuştu.
‘Sevindirici bir gelişme’
İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nuray Erkan ise, çok avcılık ve çevresel faktörlerle yok olan cinsin tekrar görülmesinin hayli sevindirici olduğunu belirterek, “Şu anda İstanbul Boğazı’nda 1950’lerin kaidelerinin olduğunu ve denizde düzelme olduğunu söyleyemeyiz. Kılıç balığının sularımıza geri döndüğünü de söyleyemeyiz fakat her istikametiyle sevindirici bir gelişme. Kuşağı tehlikede bir çeşidin İstanbul Boğazı’nda görülmesi epeyce değerli. Unutmayalım ki, 1967 yılında kılıç balığının avcılık ölçüsü 86 tondu. Ticari olarak soyu tükenen tıbbın pahasını bilmeliyiz” dedi.
GÖKHAN KARAKAŞ İstanbul – Ağzının üstündeki kılıç formunda uzantısına okyanuslardaki en süratli balıklardan biri olması eklenince efsanelere, şiirlere ve edebiyat yapıtlarına bahis olan kılıç balığı ülkemizde kuşağı tükenen tiplerin başında yer alıyor. Kübalı ünlü müellif Ernest Hemingway’e 1953 yılında Pulitzer ve 1954 yılında Nobel Edebiyat mükafatları kazandıran İhtiyar Adam ve Deniz isimli yapıtına mevzu olan kılıç balığı (Merlin türü), Türk edebiyatında da Yaşar Kemal’in Deniz Küstü, Yaman Koray’ın Deniz Ağacı üzere yapıtlarında işlenmişti. Yakalanması en güç balıklar içindeki kılıç balığı, 1950’li senelerda İstanbullu balıkçıların geçim kaynakları içinde yer alıyor ve balık hallerinde çoğunlukla bulunuyordu. Plansız kentleşme, deniz kirliliği ve beslendiği çeşitlerin azalmasıyla İstanbul Boğazı’nda 1970’lerin sonundan itibaren görülmeyen kılıç balığı, geçtiğimiz günlerde ağlara yakalandı.
45 yıldır Marmara Denizi, İstanbul Boğazı ve Karadeniz’de balık avlayan Garipçeli reis Şaban Şengül, Kireçburnu açıklarında lüfer avlamak için ağ atmıştı. Yeteri kadar dolduğu düşünülen ağı toplayan Şaban Şengül ve tayfası, güverteye dökülen balıkların ortasında kılıç balığını görür görmez fazlaca şaşırdı. Şengül, “Sanırım lüferin peşinden gelmiş. Bizi fazlaca sevindirdi. 45 yıldır İstanbul Boğazı’ndayım, birinci kere geldi ağımıza. İstanbul’un eski günlerine dönmesini hayli isterim” dedi.
Lüfer sürüsünü takip
İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi, Balıkçılık Teknolojisi ve İdaresi Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Dr. Öğretim Üyesi Tuğrul Zahit Alıçlı, “En son ne vakit avlandığını bilmemiz mümkün değil fakat 1970 yılının sonları dememiz gerçek olacaktır. 1980’den itibaren görülmedi. Kılıç balığının temel besini uskumrudur. O periyotta kılıç balığının besini olan uskumru üzerinde av baskısı vardı. Uzun müddetten beri Marmara Denizi’nde görülmeyen kılıç balığı muhtemelen beslenme maksadı ile Ege Denizi’nden balık sürülerini takip ederek geldi” diye konuştu.
‘Sevindirici bir gelişme’
İstanbul Üniversitesi Su Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nuray Erkan ise, çok avcılık ve çevresel faktörlerle yok olan cinsin tekrar görülmesinin hayli sevindirici olduğunu belirterek, “Şu anda İstanbul Boğazı’nda 1950’lerin kaidelerinin olduğunu ve denizde düzelme olduğunu söyleyemeyiz. Kılıç balığının sularımıza geri döndüğünü de söyleyemeyiz fakat her istikametiyle sevindirici bir gelişme. Kuşağı tehlikede bir çeşidin İstanbul Boğazı’nda görülmesi epeyce değerli. Unutmayalım ki, 1967 yılında kılıç balığının avcılık ölçüsü 86 tondu. Ticari olarak soyu tükenen tıbbın pahasını bilmeliyiz” dedi.