İstanbul’daki kar yağışının niçini kutup girdabı
Kar yağışı tüm Türkiye’de tesirini sürdürüyor. Ülkenin doğusundan batısına kadar bir epey kent beyaza büründü. Bilhassa İstanbul, uzun yıllardır görmediği kadar yağış aldı.
İstanbul’da görülen tesirli kar yağışı birkaç meteorolojik olayın bir ortaya gelmesiyle gelişti. Bu niçinlerden biri de polar vorteks; bir öteki sözle kutup girdabı. Pekala, kutup girdabı ne manaya geliyor? Kar yağışını nasıl etkiliyor? Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi Meteoroloji Laboratuvarı Lideri Adil Tek, TRT Haber’e kıymetlendirdi.
“İSTANBUL’DA OLAN KÜÇÜK BİR ÖRNEĞİ”
Kutup girdabının alçak basınç sistemlerinde oluştuğunu söyleyen Tek, “Normalde yüksek basınç alanlarının kenar bölgelerinde -özellikle kuzeyi baz aldığımızda- yüksek basınç alanlarının doğu tarafında, kuzeyden gelen soğuk hava, sıcak havayla buluşuyor. Buluştuğu bu noktalarda girdap oluşturuyor” tespitinde bulunuyor.
Büyük tropikal siklonların da bu türlü meydana geldiğini söz eden Tek, “İstanbul’da olan aslında küçük bir örneği” diyor ve şu biçimde devam ediyor:
“Avrupa üzerinde oturmuş olan epeyce güçlü bir yüksek basınç alanı var. Yüksek basınç alanlarının olduğu yerlere ‘antisiklon’ diyoruz. Alçak basınç olan yerlere de ‘siklon’ diyoruz ki burada saat istikametinin bilakis bir döngü kelam konusu. Kutupta oluşan bu yapı, bu sefer gelerek Karadeniz üzerinde oluştu. Kuzeyden epeyce soğuk bir hava geldi. Gelen soğuk hava, Karadeniz’in sıcak suyuyla buluştu.”
Fakat bu noktada değerli bir mevzuya dikkati çeken Tek, kelamlarını şöyle sürdürüyor:
“Bunu direkt kutup girdabı (polar vorteks) olarak isimlendirmek epeyce yanlışsız değil. Polar vorteks olağanda kutup bölgesinde oluşuyor. Birebir benzeri yapı, yüksek basıncın dönüşünden dolayı oluştu. Gelen soğuk hava Karadeniz üstündeki deniz suyu sıcaklığından kaynaklı girdap yapıyı oluşturdu. Art beslemesi de epey kuvvetliydü. Geriden daima, soğuk hava transferi devam etti. Tam İstanbul üzerinde o girdap oluşmaya başladı. Döngünün doğuya yanlışsız yavaşça hareketinden dolayı sabaha karşı tesirini kaybetti. Olağanda de o denli hareket eder esasen.”
DENİZ SUYU SICAKLIĞI AZALDI
İstanbul’da görülen ağır kar yağışını oluşturan vorteks, üzerinde bulunan havaya göre epey daha sıcak olan denizden nem ve güç transferiyle oluştu. Bu güçlü geri besleme sistemi yağışın şiddetini artırdı. Adil Tek, bu mevzuyu şu biçimde açıklıyor:
“Normalde, niye İstanbul’a kar yağmıyor diyoruz. Şayet fazlaca kuvvetli bir hava gelmiyorsa, deniz suyu sıcaklığı o havayı yumuşatıyor. İstanbul’da deniz suyu sıcaklığı 8 dereceye indiği vakit kar yağışı tabanda tutmaya başlıyor. Deniz suyu sıcaklıkları dünkü tahlillerde 8-9 derece civarındaydı. Marmara ve Batı Karadeniz’de bütün şartlar oluşmuş vaziyetteydi. Olağan şartlarda yağmur formunda gelen yağış, kuzeyden gelen epeyce güçlü akışla birlikte, denizin de o havayı yumuşatamamasından dolayı ve girdapla birlikte güçlü yağışı meydana getirdi. daha sonra ilerleyen saatlerde Anadolu yakasını tesiri altına alarak yavaş yavaş o yapı ortadan kayboldu.”
ŞUBAT ORTASINA DEK SOĞUK HAVA HAKİM
Tek, “Avrupa’da oluşan güçlü yüksek basınç bize soğuk hava taşımaya devam edecek” diyor. “Kuzeyden gelen taşınımlar devam edecek” tabirini kullanıyor ve kelamlarını şu biçimde noktalıyor:
“Avrupa’daki yüksek basınç daima besleniyor. Çok güçlü bir yüksek basınç var. Hava ortada bir ısınıyor üzere olacak, akabinde yeniden şubatın ortalarına kadar kuzeyden soğuk hava taşınmaya devam edecek. Ülke genelini de etkileyecek üzere görünüyor.”
Kar yağışı tüm Türkiye’de tesirini sürdürüyor. Ülkenin doğusundan batısına kadar bir epey kent beyaza büründü. Bilhassa İstanbul, uzun yıllardır görmediği kadar yağış aldı.
İstanbul’da görülen tesirli kar yağışı birkaç meteorolojik olayın bir ortaya gelmesiyle gelişti. Bu niçinlerden biri de polar vorteks; bir öteki sözle kutup girdabı. Pekala, kutup girdabı ne manaya geliyor? Kar yağışını nasıl etkiliyor? Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi Meteoroloji Laboratuvarı Lideri Adil Tek, TRT Haber’e kıymetlendirdi.
“İSTANBUL’DA OLAN KÜÇÜK BİR ÖRNEĞİ”
Kutup girdabının alçak basınç sistemlerinde oluştuğunu söyleyen Tek, “Normalde yüksek basınç alanlarının kenar bölgelerinde -özellikle kuzeyi baz aldığımızda- yüksek basınç alanlarının doğu tarafında, kuzeyden gelen soğuk hava, sıcak havayla buluşuyor. Buluştuğu bu noktalarda girdap oluşturuyor” tespitinde bulunuyor.
Büyük tropikal siklonların da bu türlü meydana geldiğini söz eden Tek, “İstanbul’da olan aslında küçük bir örneği” diyor ve şu biçimde devam ediyor:
“Avrupa üzerinde oturmuş olan epeyce güçlü bir yüksek basınç alanı var. Yüksek basınç alanlarının olduğu yerlere ‘antisiklon’ diyoruz. Alçak basınç olan yerlere de ‘siklon’ diyoruz ki burada saat istikametinin bilakis bir döngü kelam konusu. Kutupta oluşan bu yapı, bu sefer gelerek Karadeniz üzerinde oluştu. Kuzeyden epeyce soğuk bir hava geldi. Gelen soğuk hava, Karadeniz’in sıcak suyuyla buluştu.”
Fakat bu noktada değerli bir mevzuya dikkati çeken Tek, kelamlarını şöyle sürdürüyor:
“Bunu direkt kutup girdabı (polar vorteks) olarak isimlendirmek epeyce yanlışsız değil. Polar vorteks olağanda kutup bölgesinde oluşuyor. Birebir benzeri yapı, yüksek basıncın dönüşünden dolayı oluştu. Gelen soğuk hava Karadeniz üstündeki deniz suyu sıcaklığından kaynaklı girdap yapıyı oluşturdu. Art beslemesi de epey kuvvetliydü. Geriden daima, soğuk hava transferi devam etti. Tam İstanbul üzerinde o girdap oluşmaya başladı. Döngünün doğuya yanlışsız yavaşça hareketinden dolayı sabaha karşı tesirini kaybetti. Olağanda de o denli hareket eder esasen.”
DENİZ SUYU SICAKLIĞI AZALDI
İstanbul’da görülen ağır kar yağışını oluşturan vorteks, üzerinde bulunan havaya göre epey daha sıcak olan denizden nem ve güç transferiyle oluştu. Bu güçlü geri besleme sistemi yağışın şiddetini artırdı. Adil Tek, bu mevzuyu şu biçimde açıklıyor:
“Normalde, niye İstanbul’a kar yağmıyor diyoruz. Şayet fazlaca kuvvetli bir hava gelmiyorsa, deniz suyu sıcaklığı o havayı yumuşatıyor. İstanbul’da deniz suyu sıcaklığı 8 dereceye indiği vakit kar yağışı tabanda tutmaya başlıyor. Deniz suyu sıcaklıkları dünkü tahlillerde 8-9 derece civarındaydı. Marmara ve Batı Karadeniz’de bütün şartlar oluşmuş vaziyetteydi. Olağan şartlarda yağmur formunda gelen yağış, kuzeyden gelen epeyce güçlü akışla birlikte, denizin de o havayı yumuşatamamasından dolayı ve girdapla birlikte güçlü yağışı meydana getirdi. daha sonra ilerleyen saatlerde Anadolu yakasını tesiri altına alarak yavaş yavaş o yapı ortadan kayboldu.”
ŞUBAT ORTASINA DEK SOĞUK HAVA HAKİM
Tek, “Avrupa’da oluşan güçlü yüksek basınç bize soğuk hava taşımaya devam edecek” diyor. “Kuzeyden gelen taşınımlar devam edecek” tabirini kullanıyor ve kelamlarını şu biçimde noktalıyor:
“Avrupa’daki yüksek basınç daima besleniyor. Çok güçlü bir yüksek basınç var. Hava ortada bir ısınıyor üzere olacak, akabinde yeniden şubatın ortalarına kadar kuzeyden soğuk hava taşınmaya devam edecek. Ülke genelini de etkileyecek üzere görünüyor.”