Kâbusun ismi: Gale! Uzmanlar uyardı, sırada o var… İstanbul’da fırtına alarmı
Gülşah Karaman / Milliyet.com.tr – Son günlerde tesirini sürdüren fırtına ve şiddetli rüzgâr niçiniyle ağaçlar devrildi, binaların çatıları uçtu. 10 vilayette okulların tatil edilmesine yol açan rüzgârın suratı İstanbul Beylikdüzü’nde 130, Adalar’da 100, Boğaz etrafında ise 80 km/saate kadar ulaştı. Şiddetli fırtına niçiniyle İstanbul’da 4 kişi ömrünü kaybetti, 46 kişi de yaralandı. Kentte 141 çatı uçtu, 297 ağaç devrildi, 519 tehlike arz eden kesim düştü, 36 araç hasarı yaşandı ve 52 trafik ışığı ve taraf tabelası devrildi.
İstanbul Boğazı geçişleri gemi trafiğine kapatılırken, Kent Çizgileri’nin seferlerinde olumsuz hava şartları niçiniyle aksamalar yaşandı. 15 Temmuz Şehitler Köprüsü’nde de vakit zaman trafik iki taraflı olarak tek şeritten sağlandı.
Başta İstanbul olmak üzere tüm bölgeyi tesiri altına alan şiddetli fırtınayla ilgili İTÜ Meteoroloji ve Afet İdaresi Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu ve İTÜ Meteoroloji Mühendisliği Kısmı’ndan Dr.Öğr. Üyesi Deniz Demirhan açıklamalarda bulundu.
İSTANBUL’DAKİ ASMA KÖPRÜLERE DİKKAT!
Daha evvel de İstanbul’da bu çapta fırtınalar görüldüğünü söyleyen Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, “Bu çeşit düz esen kasırga isimli rüzgâr fırtınaları ülkemizde sık sık olur. Şayet ABD ve İngiltere’de olduğu üzere İstanbul’daki asma köprülerde de rüzgârın şiddetine göre tedbir alınsaydı, geçmişte tekraren sürat kısıtlamasına gidilmesi gerekirdi” dedi.
Rüzgârların düz esen ve kendi ekseni etrafında dönerek esen rüzgârlar olarak ikiye ayrıldığını belirten Prof. Dr. Kadıoğlu, “Son günlerde İstanbul’da etkilin olan rüzgârın temel ismi (gale) kasırgadır. Cetlerimiz Orta Asya’dan beri düz esen güçlü rüzgârlara kasırga ismini vermiştir. Son senelerda kasırga ismi, Orta Asya’daki atalarımızın haberdar bile olmadığı, kendi ekseni etrafında dönerek esen tayfunlara kazara veriliyor. Tayfunlara kasırga demek esasen hayli yanlıştı!” diye konuştu.
‘LODOS FIRTINASI DEĞİL!’
Fırtınanın niye bu kadar şiddetli yaşandığı noktasında da açıklamada bulunan Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu’na bakılırsa, bunun sebebi izobarlar. “İzobarlar yani eş basınç eğrileri ne kadar sıksa basınç gradyanı, sürtünme ve Coriolis istikrarındaki rüzgâr o kadar güçlü olur” diyen Prof. Dr. Kadıoğlu, bu yaşanılanın lodos olmadığını da belirtti.
Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, “Balkanlardan yaklaşan cephe niçiniyle de cephenin önündeki rüzgârın tarafı güney batı yani lodostur. Bu niçinle lodos fırtınası değil, lodos tarafından bir rüzgâr fırtınası ile karşı karşıya kaldık” diyerek ortadaki farkı deklare etti.
‘BU TIP TABİAT OLAYLARINI YAŞAMAYA DEVAM EDECEĞİZ’
Dünya var olduğu sürece bu tıp meteorolojik olaylar ile kimi vakit yavaşça kimi vakit güçlü bir biçimde müsabakaya devam edileceğini belirten Mikdat Kadıoğlu, “Bu bir tabiat kanunudur” açıklamasını yaptı.
BU KIŞ BİZİ NE BEKLİYOR?
Bu kışın sert geçip geçmeyeceği de merak edilen hususlar içinde. Bizi nasıl bir kış bekliyor? Hangi hava olaylarıyla karşı karşıya kalacağız? Prof. Dr. Kadıoğlu, “Kış vb. mevsimlik varsayımlar yağış ölçüsü ve hava sıcaklıklarının mevsim normallerine bakılırsa verilir. Güney Doğu Avrupa İklim Değişim Merkezi (SEEVCCC)’ne göre 2021-2022 kışı yağış varsayımı, Türkiye’nin batısı ve güneyi için yağış ölçüleri mevsim normallerinin altında olacak” dedi.
Sıcaklık varsayımlarına de değinen Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, Türkiye’nin genelinde hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin üzerinde ya da mevsim normalleri civarında olacağının da altını çizdi.
OTOYOLLAR VE ASMA KÖPRÜLER İÇİN BU TEDBİRLER ŞART!
Yaşanan fırtınadan en epeyce etkilenen asma köprüler ve otoyollar için Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu alınması gereken tedbirleri ise şu tablolarla paylaştı:
Asma köprüler için:
DEMİR YOLLARI VE KARA YOLLARI İÇİN TEDBİR ALINAMIYOR!
Türkiye’de demir ve kara yolları genel müdürlüklerinde meteoroloji mühendisi bulunmadığı için bu cins tedbirlerin uygulanamadığını belirten Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, “Demir ve kara yolları genel müdürlükleri meteoroloji mühendisliği hizmeti alamıyor. Meteorolojik ayrıntıları olağan bir vatandaş üzere medya ya da Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün genel hizmetlerinden karşılamaya çalışıyor” sözlerini kullandı.
GÖZLER HAFTA SONUNDA!
Öte yandan İTÜ Meteoroloji Mühendisliği Kısmı’ndan Dr.Öğr. Üyesi Deniz Demirhan da, “Yurdumuzun kuzey batısından, Trakya, Marmara, Kuzey Ege, Batı Karadeniz’e hakikat hareket eden atmosferde yaklaşık 5 bin metre düzeylerindeki alçak basınç, güçlü rüzgarı da birlikteinde getirdi” dedi. Tüm hafta boyunca güçlü rüzgarın devam etmesinin beklendiğini belirten Dr. Deniz Demirhan, “Pazar gününe kadar rüzgarın suratı saatte 40 km civarında olabilir. Vapur seferlerinde aksamalar yaşanabilir. Çarşamba sabah erken saatlerde buzlanma niçiniyle trafikte daha dikkatli olmak gerekiyor. Çarşamba gece ve perşembe günü yağış biraz orta verse de cumartesi akşam saatlerinde ve pazar günü bir daha yağmur halinde yağış olma ihtimali var” diye konuştu.
“Şu sıralarda atmosferdeki sıcaklıkları ve yağışı etkileyen değerli bir salınım olan Kuzey Atlantik Salınımı’nın negatif fazındayız” diyen Dr. Deniz Demirhan, “Bu fazda Güney Avrupa’da ortalamaların üzerinde yağış ve sıcaklıklar beklenebilir. Kuzey Avrupa’da da bunun tam aksisi olması beklenir. ötürüsıyla ülkemizin bilhassa Akdeniz, Batı-Orta Karadeniz ve İç Anadolu bölgelerinde yağışların artması buna bağlı olabilir. Kuzey Atlantik Salınımının yanı sıra Avrupa’daki bölgesel hava şartlarını etkileyen öteki bir olay da La Nina’dır. La Nina’ya, El Nino’nun aksisi de denilebilir. Ekvatoral Pasifik Okyanusunun Doğu kıyılarının, yüzey sıcaklıklarının olağandan 3-5 derece daha soğuk olmasını sağlar ve bu durum yalnızca Ekvator bölgesindeki hava kurallarını değil, Avrupa’daki şartları da tesirler. Ülkemizde La Nina’nın direkt tesirlerini epey fazla hissetmeyiz. Bunun yanı sıra kış aylarında güçlenen ve kutup bölgelerinin soğuk olmasını sağlayan kutup girdabının güçlenmesi de bekleniyor” açıklamasını yaptı.
BİZİ NASIL BİR KIŞ BEKLİYOR?
Dr. Deniz Demirhan, 2021-2022 kış periyodunda Doğu Avrupa’nın soğuk bir kış geçirebileceğini belirterek, “Kutup girdabının kuvvetlenmesi, soğuk havanın Balkanlar’ı geçip ülkemizin Kuzey ve Doğu bölgelerini tesiri altına alabilmesi ihtimali artıyor. ötürüsıyla Kuzey ve Doğu bölgelerimizde ortalamaların artında sıcaklıkların olduğu, soğuk bir havayla karşılaşabiliriz. Yağmur ve kar mümkünlüğü ise artarak karşımıza çıkabilir. bu biçimdesi bir durumda Doğu bölgelerdeki dağlarda ağır kar olabilir. 2021-2022 kış periyodunda, Güney Avrupa’da ise sağanak yağışlı bir hava olabilir. Akdeniz üzerinde ülkemize yanlışsız ağır nem akışı olması bekleniyor. Bu nem akışıyla bir arada batı bölgelerimizde güçlü yağışlar ve fırtınalar gözlenebilir” ikazında bulundu.
Gülşah Karaman / Milliyet.com.tr – Son günlerde tesirini sürdüren fırtına ve şiddetli rüzgâr niçiniyle ağaçlar devrildi, binaların çatıları uçtu. 10 vilayette okulların tatil edilmesine yol açan rüzgârın suratı İstanbul Beylikdüzü’nde 130, Adalar’da 100, Boğaz etrafında ise 80 km/saate kadar ulaştı. Şiddetli fırtına niçiniyle İstanbul’da 4 kişi ömrünü kaybetti, 46 kişi de yaralandı. Kentte 141 çatı uçtu, 297 ağaç devrildi, 519 tehlike arz eden kesim düştü, 36 araç hasarı yaşandı ve 52 trafik ışığı ve taraf tabelası devrildi.
İstanbul Boğazı geçişleri gemi trafiğine kapatılırken, Kent Çizgileri’nin seferlerinde olumsuz hava şartları niçiniyle aksamalar yaşandı. 15 Temmuz Şehitler Köprüsü’nde de vakit zaman trafik iki taraflı olarak tek şeritten sağlandı.
Başta İstanbul olmak üzere tüm bölgeyi tesiri altına alan şiddetli fırtınayla ilgili İTÜ Meteoroloji ve Afet İdaresi Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu ve İTÜ Meteoroloji Mühendisliği Kısmı’ndan Dr.Öğr. Üyesi Deniz Demirhan açıklamalarda bulundu.
İSTANBUL’DAKİ ASMA KÖPRÜLERE DİKKAT!
Daha evvel de İstanbul’da bu çapta fırtınalar görüldüğünü söyleyen Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, “Bu çeşit düz esen kasırga isimli rüzgâr fırtınaları ülkemizde sık sık olur. Şayet ABD ve İngiltere’de olduğu üzere İstanbul’daki asma köprülerde de rüzgârın şiddetine göre tedbir alınsaydı, geçmişte tekraren sürat kısıtlamasına gidilmesi gerekirdi” dedi.
Rüzgârların düz esen ve kendi ekseni etrafında dönerek esen rüzgârlar olarak ikiye ayrıldığını belirten Prof. Dr. Kadıoğlu, “Son günlerde İstanbul’da etkilin olan rüzgârın temel ismi (gale) kasırgadır. Cetlerimiz Orta Asya’dan beri düz esen güçlü rüzgârlara kasırga ismini vermiştir. Son senelerda kasırga ismi, Orta Asya’daki atalarımızın haberdar bile olmadığı, kendi ekseni etrafında dönerek esen tayfunlara kazara veriliyor. Tayfunlara kasırga demek esasen hayli yanlıştı!” diye konuştu.
‘LODOS FIRTINASI DEĞİL!’
Fırtınanın niye bu kadar şiddetli yaşandığı noktasında da açıklamada bulunan Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu’na bakılırsa, bunun sebebi izobarlar. “İzobarlar yani eş basınç eğrileri ne kadar sıksa basınç gradyanı, sürtünme ve Coriolis istikrarındaki rüzgâr o kadar güçlü olur” diyen Prof. Dr. Kadıoğlu, bu yaşanılanın lodos olmadığını da belirtti.
Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, “Balkanlardan yaklaşan cephe niçiniyle de cephenin önündeki rüzgârın tarafı güney batı yani lodostur. Bu niçinle lodos fırtınası değil, lodos tarafından bir rüzgâr fırtınası ile karşı karşıya kaldık” diyerek ortadaki farkı deklare etti.
‘BU TIP TABİAT OLAYLARINI YAŞAMAYA DEVAM EDECEĞİZ’
Dünya var olduğu sürece bu tıp meteorolojik olaylar ile kimi vakit yavaşça kimi vakit güçlü bir biçimde müsabakaya devam edileceğini belirten Mikdat Kadıoğlu, “Bu bir tabiat kanunudur” açıklamasını yaptı.
BU KIŞ BİZİ NE BEKLİYOR?
Bu kışın sert geçip geçmeyeceği de merak edilen hususlar içinde. Bizi nasıl bir kış bekliyor? Hangi hava olaylarıyla karşı karşıya kalacağız? Prof. Dr. Kadıoğlu, “Kış vb. mevsimlik varsayımlar yağış ölçüsü ve hava sıcaklıklarının mevsim normallerine bakılırsa verilir. Güney Doğu Avrupa İklim Değişim Merkezi (SEEVCCC)’ne göre 2021-2022 kışı yağış varsayımı, Türkiye’nin batısı ve güneyi için yağış ölçüleri mevsim normallerinin altında olacak” dedi.
Sıcaklık varsayımlarına de değinen Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, Türkiye’nin genelinde hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin üzerinde ya da mevsim normalleri civarında olacağının da altını çizdi.
OTOYOLLAR VE ASMA KÖPRÜLER İÇİN BU TEDBİRLER ŞART!
Yaşanan fırtınadan en epeyce etkilenen asma köprüler ve otoyollar için Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu alınması gereken tedbirleri ise şu tablolarla paylaştı:
Asma köprüler için:
DEMİR YOLLARI VE KARA YOLLARI İÇİN TEDBİR ALINAMIYOR!
Türkiye’de demir ve kara yolları genel müdürlüklerinde meteoroloji mühendisi bulunmadığı için bu cins tedbirlerin uygulanamadığını belirten Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, “Demir ve kara yolları genel müdürlükleri meteoroloji mühendisliği hizmeti alamıyor. Meteorolojik ayrıntıları olağan bir vatandaş üzere medya ya da Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün genel hizmetlerinden karşılamaya çalışıyor” sözlerini kullandı.
GÖZLER HAFTA SONUNDA!
Öte yandan İTÜ Meteoroloji Mühendisliği Kısmı’ndan Dr.Öğr. Üyesi Deniz Demirhan da, “Yurdumuzun kuzey batısından, Trakya, Marmara, Kuzey Ege, Batı Karadeniz’e hakikat hareket eden atmosferde yaklaşık 5 bin metre düzeylerindeki alçak basınç, güçlü rüzgarı da birlikteinde getirdi” dedi. Tüm hafta boyunca güçlü rüzgarın devam etmesinin beklendiğini belirten Dr. Deniz Demirhan, “Pazar gününe kadar rüzgarın suratı saatte 40 km civarında olabilir. Vapur seferlerinde aksamalar yaşanabilir. Çarşamba sabah erken saatlerde buzlanma niçiniyle trafikte daha dikkatli olmak gerekiyor. Çarşamba gece ve perşembe günü yağış biraz orta verse de cumartesi akşam saatlerinde ve pazar günü bir daha yağmur halinde yağış olma ihtimali var” diye konuştu.
“Şu sıralarda atmosferdeki sıcaklıkları ve yağışı etkileyen değerli bir salınım olan Kuzey Atlantik Salınımı’nın negatif fazındayız” diyen Dr. Deniz Demirhan, “Bu fazda Güney Avrupa’da ortalamaların üzerinde yağış ve sıcaklıklar beklenebilir. Kuzey Avrupa’da da bunun tam aksisi olması beklenir. ötürüsıyla ülkemizin bilhassa Akdeniz, Batı-Orta Karadeniz ve İç Anadolu bölgelerinde yağışların artması buna bağlı olabilir. Kuzey Atlantik Salınımının yanı sıra Avrupa’daki bölgesel hava şartlarını etkileyen öteki bir olay da La Nina’dır. La Nina’ya, El Nino’nun aksisi de denilebilir. Ekvatoral Pasifik Okyanusunun Doğu kıyılarının, yüzey sıcaklıklarının olağandan 3-5 derece daha soğuk olmasını sağlar ve bu durum yalnızca Ekvator bölgesindeki hava kurallarını değil, Avrupa’daki şartları da tesirler. Ülkemizde La Nina’nın direkt tesirlerini epey fazla hissetmeyiz. Bunun yanı sıra kış aylarında güçlenen ve kutup bölgelerinin soğuk olmasını sağlayan kutup girdabının güçlenmesi de bekleniyor” açıklamasını yaptı.
BİZİ NASIL BİR KIŞ BEKLİYOR?
Dr. Deniz Demirhan, 2021-2022 kış periyodunda Doğu Avrupa’nın soğuk bir kış geçirebileceğini belirterek, “Kutup girdabının kuvvetlenmesi, soğuk havanın Balkanlar’ı geçip ülkemizin Kuzey ve Doğu bölgelerini tesiri altına alabilmesi ihtimali artıyor. ötürüsıyla Kuzey ve Doğu bölgelerimizde ortalamaların artında sıcaklıkların olduğu, soğuk bir havayla karşılaşabiliriz. Yağmur ve kar mümkünlüğü ise artarak karşımıza çıkabilir. bu biçimdesi bir durumda Doğu bölgelerdeki dağlarda ağır kar olabilir. 2021-2022 kış periyodunda, Güney Avrupa’da ise sağanak yağışlı bir hava olabilir. Akdeniz üzerinde ülkemize yanlışsız ağır nem akışı olması bekleniyor. Bu nem akışıyla bir arada batı bölgelerimizde güçlü yağışlar ve fırtınalar gözlenebilir” ikazında bulundu.