Anne babalar tek çocukla yaşarken bütün sevgilerini, ilgilerini, vakit içinderını çocuklarına verir. Anne baba için kimi vakit yeni bir bebek fikri, başka çocuğu mutsuz edeceği telaşı ile düşünmek istenmeyebilir. kimi vakit de kardeş yapıp yapmayacakları sonucuna başka çocuğu dâhil etmek isteyebilirler. halbuki her anne baba kendi şartlarını göz önüne alarak, yeni bir çocuk isteyip istemediğine kendileri karar vererek, ikinci çocuğu planlama konusunu değerlendirmelidirler. Bu karara, çocuğuna sorumluluk vererek katmak gerçek değildir. Karar verdikten ve hamilelik gerçekleştikten daha sonraki sürece ise çocuk dâhil edilebilir. Hamilelik sürecinde, annenin çocuğa ilgisi devam edeceğinden epey sorun yaşanmayabilir. bu vakitte çocuğun sorduğu sorulara onun yaşına ve gelişim düzebir daha uygun cevaplar verilmelidir. Anne verdiği cevapların çocuk tarafınca anlaşılıp anlaşılmadığını denetim edebilir. Verdiği bilgiler ve oyunlarla, gelecek bebeğin özelliklerine değinebilir. Bu özelliklere değinirken, gelecek bebeğin olumlu ve güç özellikleri de anlatılabilir. bir daha kardeş doğumundan daha sonra, yeni bebeğin “ağlaması, uymaması, annenin onunla fazlaca ilgilenmesi gibi” olumsuz ve çocuğu etkileyebilecek özelliklerin kardeşi tarafınca söz edilebilmesine fırsat verilmelidir.
Çocuklarda kardeş kıskançlığı
Kardeş kıskançlığı annenin hamileliği ve kardeş doğumu beklenen bir olaydır. Bu durum büyük çocukta var olan bir dengeyi bozar, lakin geçicidir. Sağlıklı bir ortamda istikrar bir daha kurulur. Yaşantı travmatik olmaz. Lakin büyük çocuk şöyleki ya da bu biçimde farklı seviyelerde kardeş kıskançlığı yaşayabilir. Kabaca tanımlandığında kardeş kıskançlığı annenin dikkatini çekmek için yarış duygusudur.
Kardeş doğumu yanlışsız bir biçimde anlatılmalı
Yeni bebeğin aileye gelişi büyük çocuğu hem ruhsal birebir vakitte fizikî olarak tesirler. Daha öncesinde tümden sahip olduğu anne, annenin sevgisini kaybetme korkusu ve kendilik kıymeti bu durumdan etkilenecektir. Çocuğun bu durumdan etkilenerek ya da etkilenmeden çıkmasında çocuğun yaşı, gelişimsel düzeyi ve ebeveyn çocuk bağlantısı belirleyici rol oynar. Çocuk daha evvel kendisine karşı anniçin ve etraftan gösterilen tüm ilginin bölündüğünün farkındadır. Büyük çocuğun annenin hamileliği ve yeni doğan bebeğin doğumuna ait hisleri ona verilen duygusal dayanakla direkt alakalıdır. Büyük çocuk bebeğin doğumunu daha evvel sahip olduğu tüm ilgi sevgi ve ayrıcalıkların elinden alınması olarak kıymetlendirebilir. Bu süreçten daha sonraki algıları, bu algılarına karşı ortaya koyduğu davranış değişiklikleri ile görünür hale gelir. Bunlar uyku, yeme sorunu (kardeşi üzere uyumama, kardeşi üzere daha öncesinden edindiği kendi kendine yeme hünerini bırakma, annenin yedirmesini isteme, onun üzere sıvı besinler almak isteme vs), oyunlarında kardeş doğumu ile ilgili temalar (kardeşi oyunda istememe, yok sayma, annenin kendisine ilgili olduğu üzerine oyunlar kurma, annenin kendisine ilgi göstermediği oyunlar, anneye ve kardeşe agresif temalar içeren oyunlar vs), hayali arkadaşlarla oynama ve vakit geçirme, mevt korkusu, kabızlık, kaka kaçırma, idrar kaçırma, anneye yapışma, endişeler, yalnız yatmak istememe, agresyon, sonluluk, mutsuzluk, içe kapanma ve davranış değişiklikleri gözlenebilir. Bunlar buz dağının görünen kısmıdır. Bu birinci periyotta ortaya çıkan davranış değişiklikleri çarçabuk fark edilirken, ebeveynin duygusal takviyesi kâfi olmaz ve uygun sağlıklı bir biçimde bu durum atlatılamazsa kardeş doğumundan daha sonra çocuğun kimliğini, gelecekteki yaşantısını derinden etkileyecek değişimler kelam konusu olur.
Kardeş kıskançlığında gerçek yaklaşım
Anne babanın, yeni bebekle ilgili hamilelik sürecinde ve konuta geldiğinde büyük çocuğa yönelik bilgi vermeleri kıymetlidir. Doğumdan daha sonra meskene bebek geldiğinde tüm ailenin ve etrafın ilgi odağı olan yeni bebekle karşılaşan büyük çocuğa gösterilen ilginin niteliği değerlidir. Günlük omurdaki rutininin mümkün olan an az biçimde değişikliğe uğramasına dikkat edilmelidir. Meskene bebek geldikten daha sonrasında kreşe ya da öbür bir meskene gönderilmesi uygun değildir. Annenin bebekle vakit geçirme zaruriliği olduğu üzere büyük kardeşe vakit ayırması gereklidir. Büyük kardeşin anneye ve yeni gelen bebeğe yönelik olumsuz hislerini tabir etmesine müsaade verilmelidir. Bu olmuyorsa oyunlarda çocuğun hür bir biçimde kardeş bahisli oyunlar oynaması için fırsat yaratılmalıdır. Ebeveynlerin çoğunlukla düştüğü en büyük yanılgı büyük kardeşin “artık büyüdüğü, bir abi ya da abla olduğu ve durumu yönetim etmesi, kendilerine yardım etmesi gerektiği” biçimindeki beklentidir. halbuki artık meskende iki küçük çocuk vardır. Her iki çocuk da annenin ilgisine ve sevgisine muhtaçtır.
Çocuklarda kardeş kıskançlığı
Kardeş kıskançlığı annenin hamileliği ve kardeş doğumu beklenen bir olaydır. Bu durum büyük çocukta var olan bir dengeyi bozar, lakin geçicidir. Sağlıklı bir ortamda istikrar bir daha kurulur. Yaşantı travmatik olmaz. Lakin büyük çocuk şöyleki ya da bu biçimde farklı seviyelerde kardeş kıskançlığı yaşayabilir. Kabaca tanımlandığında kardeş kıskançlığı annenin dikkatini çekmek için yarış duygusudur.
Kardeş doğumu yanlışsız bir biçimde anlatılmalı
Yeni bebeğin aileye gelişi büyük çocuğu hem ruhsal birebir vakitte fizikî olarak tesirler. Daha öncesinde tümden sahip olduğu anne, annenin sevgisini kaybetme korkusu ve kendilik kıymeti bu durumdan etkilenecektir. Çocuğun bu durumdan etkilenerek ya da etkilenmeden çıkmasında çocuğun yaşı, gelişimsel düzeyi ve ebeveyn çocuk bağlantısı belirleyici rol oynar. Çocuk daha evvel kendisine karşı anniçin ve etraftan gösterilen tüm ilginin bölündüğünün farkındadır. Büyük çocuğun annenin hamileliği ve yeni doğan bebeğin doğumuna ait hisleri ona verilen duygusal dayanakla direkt alakalıdır. Büyük çocuk bebeğin doğumunu daha evvel sahip olduğu tüm ilgi sevgi ve ayrıcalıkların elinden alınması olarak kıymetlendirebilir. Bu süreçten daha sonraki algıları, bu algılarına karşı ortaya koyduğu davranış değişiklikleri ile görünür hale gelir. Bunlar uyku, yeme sorunu (kardeşi üzere uyumama, kardeşi üzere daha öncesinden edindiği kendi kendine yeme hünerini bırakma, annenin yedirmesini isteme, onun üzere sıvı besinler almak isteme vs), oyunlarında kardeş doğumu ile ilgili temalar (kardeşi oyunda istememe, yok sayma, annenin kendisine ilgili olduğu üzerine oyunlar kurma, annenin kendisine ilgi göstermediği oyunlar, anneye ve kardeşe agresif temalar içeren oyunlar vs), hayali arkadaşlarla oynama ve vakit geçirme, mevt korkusu, kabızlık, kaka kaçırma, idrar kaçırma, anneye yapışma, endişeler, yalnız yatmak istememe, agresyon, sonluluk, mutsuzluk, içe kapanma ve davranış değişiklikleri gözlenebilir. Bunlar buz dağının görünen kısmıdır. Bu birinci periyotta ortaya çıkan davranış değişiklikleri çarçabuk fark edilirken, ebeveynin duygusal takviyesi kâfi olmaz ve uygun sağlıklı bir biçimde bu durum atlatılamazsa kardeş doğumundan daha sonra çocuğun kimliğini, gelecekteki yaşantısını derinden etkileyecek değişimler kelam konusu olur.
Kardeş kıskançlığında gerçek yaklaşım
Anne babanın, yeni bebekle ilgili hamilelik sürecinde ve konuta geldiğinde büyük çocuğa yönelik bilgi vermeleri kıymetlidir. Doğumdan daha sonra meskene bebek geldiğinde tüm ailenin ve etrafın ilgi odağı olan yeni bebekle karşılaşan büyük çocuğa gösterilen ilginin niteliği değerlidir. Günlük omurdaki rutininin mümkün olan an az biçimde değişikliğe uğramasına dikkat edilmelidir. Meskene bebek geldikten daha sonrasında kreşe ya da öbür bir meskene gönderilmesi uygun değildir. Annenin bebekle vakit geçirme zaruriliği olduğu üzere büyük kardeşe vakit ayırması gereklidir. Büyük kardeşin anneye ve yeni gelen bebeğe yönelik olumsuz hislerini tabir etmesine müsaade verilmelidir. Bu olmuyorsa oyunlarda çocuğun hür bir biçimde kardeş bahisli oyunlar oynaması için fırsat yaratılmalıdır. Ebeveynlerin çoğunlukla düştüğü en büyük yanılgı büyük kardeşin “artık büyüdüğü, bir abi ya da abla olduğu ve durumu yönetim etmesi, kendilerine yardım etmesi gerektiği” biçimindeki beklentidir. halbuki artık meskende iki küçük çocuk vardır. Her iki çocuk da annenin ilgisine ve sevgisine muhtaçtır.