Kene popülasyonu patlama yapabilir!
Hande Atılgan / ANKARA – Geçtiğimiz ilkbahar ve yaz aylarında ülkenin kuzeyi ile tarım ve hayvancılığın ağır yapıldığı bölgeleri tesiri altına alan Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) hastalığı üzerine yapılan incelemede, kenelerin ağır görüldüğü endemik bölgeler için ekstra tedbirler ve KKKA’nın tespiti için gereken klinik testlerde yenilikler önerildi.
2002’de birinci kere Tokat’ta görülen hadisenin akabinde Kelkit Vadisi ve etraf vilayetlerini etkileyen hastalığa sebep olan keneler için uzmanlar ve Sıhhat Bakanlığı’nın ihtarlarına rağmen ölümlerin önüne geçilemiyor. Bu yıl; KKKA olayları ve bağlı vefatlar hava sıcaklıklarındaki artışa bağlı, 1 ay erken başladı ve geçen yıla göre yüzde 30-40 oranında artış gerçekleşti. Uzmanlar, sıcaklıklardaki artışa dikkat çekerek 2022’de kene popülasyonunda daha büyük bir patlama olabileceğine işaret ediyor.
Klinik Biyokimya Uzmanları Derneği’nin (KBUD) 11-14 Ekim’de düzenlediği Ulusal 3. Kalıtsal Metobolik Hastalıklar Laboratuvarı Sempozyumu’na katılan Giresun Şebinkarahisar Devlet Hastanesi’nde nazaranvli Hatice Bozkurt Yavuz, bölgedeki kene hadiselerini inceledi. Bozkurt Yavuz, 2018-2020 içindeki “zehirsiz böcek tarafınca sokulma” şikayetiyle gelen bin 606 hastanın 3 bin 744 müracaatının incelediği çalışmasında, bölgede son 3 yılda KKKA hadiselerinin daima artış eğiliminde olduğunu tespit etti.
Eğitim verilsin
Olayların demografik özellikleri ve laboratuvar sonuçları açısından incelendiği çalışmada, “Kenenin sıhhat çalışanı haricinde biri tarafınca çıkarılma oranının besbelli biçimde yüksek olduğunu gözlemledik. Bu niçinle endemik bölgeler için kene konusunda ek tedbirler alınmasını ve bilhassa hayvancılıkla uğraşanlara eğitim verilmesini öneriyoruz” denildi. Çalışmada, hastaneye yatışı gereken KKKA olay sayısının, keneyi sıhhat çalışanı haricinde birinin çıkardığı ve hastaneye birinci müracaat sırasında hastanın öbür şikayetlerinin de olduğu durumlarda daha yüksek olduğu da açıklandı. Çalışmada, hastalığın tespiti konusunda klinik çalışmalarda yeniliklere gereksinim olduğu belirtilirken, “Belirtilen laboratuvar parametrelerinde anormallik tespit edilen olguların yakından takip edilmesi, rutin tam kan sayımı parametreleri ortasında yer almayan PLR ve NLR sonuçlarının panele eklenmesi” teklifinde bulunuldu.
‘Tüm vilayetlerde ilaçlama’
Uzmanlar, kene popülasyon artışının önüne geçilebilmesi için yalnızca riskli bölgelerde değil, tüm vilayetlerde ilaçlama yapılması gerektiğini savunuyor. Bakanlık ise vatandaşlara şu ikazları yaptı:
– Tarla, bahçe, orman üzere kene istikametinden riskli alanlara giderken bedeni örten giysiler giyilmeli, pantolon paçaları çorapların içerisine sokulmalı.
– Kene üzerine sigara basmak, kolonya üzere hususlar dökmek katiyen yapılmamalıdır. Kene tutunmuş ise hiç vakit kaybetmeden bedene tutunduğu en yakın yerden tutarak uygun bir gereç ile (bez, naylon poşet, eldiven gibi) çıkarmalıdır.
– Kene ne kadar erken çıkarılırsa hastalığın bulaşma riskinin de o kadar azalır.
– Hasta ile temas eden yahut kene tutunan şahıslar, 10 günlük mühlet ortasında halsizlik, ateş, bulantı, kusma yahut ishal üzere belirtiler görülmesi halinde en yakın sıhhat kuruluşuna müracaat etmelidir.
Hande Atılgan / ANKARA – Geçtiğimiz ilkbahar ve yaz aylarında ülkenin kuzeyi ile tarım ve hayvancılığın ağır yapıldığı bölgeleri tesiri altına alan Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) hastalığı üzerine yapılan incelemede, kenelerin ağır görüldüğü endemik bölgeler için ekstra tedbirler ve KKKA’nın tespiti için gereken klinik testlerde yenilikler önerildi.
2002’de birinci kere Tokat’ta görülen hadisenin akabinde Kelkit Vadisi ve etraf vilayetlerini etkileyen hastalığa sebep olan keneler için uzmanlar ve Sıhhat Bakanlığı’nın ihtarlarına rağmen ölümlerin önüne geçilemiyor. Bu yıl; KKKA olayları ve bağlı vefatlar hava sıcaklıklarındaki artışa bağlı, 1 ay erken başladı ve geçen yıla göre yüzde 30-40 oranında artış gerçekleşti. Uzmanlar, sıcaklıklardaki artışa dikkat çekerek 2022’de kene popülasyonunda daha büyük bir patlama olabileceğine işaret ediyor.
Klinik Biyokimya Uzmanları Derneği’nin (KBUD) 11-14 Ekim’de düzenlediği Ulusal 3. Kalıtsal Metobolik Hastalıklar Laboratuvarı Sempozyumu’na katılan Giresun Şebinkarahisar Devlet Hastanesi’nde nazaranvli Hatice Bozkurt Yavuz, bölgedeki kene hadiselerini inceledi. Bozkurt Yavuz, 2018-2020 içindeki “zehirsiz böcek tarafınca sokulma” şikayetiyle gelen bin 606 hastanın 3 bin 744 müracaatının incelediği çalışmasında, bölgede son 3 yılda KKKA hadiselerinin daima artış eğiliminde olduğunu tespit etti.
Eğitim verilsin
Olayların demografik özellikleri ve laboratuvar sonuçları açısından incelendiği çalışmada, “Kenenin sıhhat çalışanı haricinde biri tarafınca çıkarılma oranının besbelli biçimde yüksek olduğunu gözlemledik. Bu niçinle endemik bölgeler için kene konusunda ek tedbirler alınmasını ve bilhassa hayvancılıkla uğraşanlara eğitim verilmesini öneriyoruz” denildi. Çalışmada, hastaneye yatışı gereken KKKA olay sayısının, keneyi sıhhat çalışanı haricinde birinin çıkardığı ve hastaneye birinci müracaat sırasında hastanın öbür şikayetlerinin de olduğu durumlarda daha yüksek olduğu da açıklandı. Çalışmada, hastalığın tespiti konusunda klinik çalışmalarda yeniliklere gereksinim olduğu belirtilirken, “Belirtilen laboratuvar parametrelerinde anormallik tespit edilen olguların yakından takip edilmesi, rutin tam kan sayımı parametreleri ortasında yer almayan PLR ve NLR sonuçlarının panele eklenmesi” teklifinde bulunuldu.
‘Tüm vilayetlerde ilaçlama’
Uzmanlar, kene popülasyon artışının önüne geçilebilmesi için yalnızca riskli bölgelerde değil, tüm vilayetlerde ilaçlama yapılması gerektiğini savunuyor. Bakanlık ise vatandaşlara şu ikazları yaptı:
– Tarla, bahçe, orman üzere kene istikametinden riskli alanlara giderken bedeni örten giysiler giyilmeli, pantolon paçaları çorapların içerisine sokulmalı.
– Kene üzerine sigara basmak, kolonya üzere hususlar dökmek katiyen yapılmamalıdır. Kene tutunmuş ise hiç vakit kaybetmeden bedene tutunduğu en yakın yerden tutarak uygun bir gereç ile (bez, naylon poşet, eldiven gibi) çıkarmalıdır.
– Kene ne kadar erken çıkarılırsa hastalığın bulaşma riskinin de o kadar azalır.
– Hasta ile temas eden yahut kene tutunan şahıslar, 10 günlük mühlet ortasında halsizlik, ateş, bulantı, kusma yahut ishal üzere belirtiler görülmesi halinde en yakın sıhhat kuruluşuna müracaat etmelidir.