Korona vurdu! ‘Okullarda enteresan imgelerle karşılaştık’
Senim Tanay Karakuş / Milliyet.com.tr – Pandemi niçiniyle yaklaşık 1,5 yıl mühletle eğitim, okullardan başka olarak uzaktan gerçekleştirildi. Ortanın akabinde öğrenciler, bu sene 6 Eylül’de yüz yüze ve tam vakitli olarak eğitime başladılar. İster istemez bu da öğrencilerde bir adaptasyon zahmeti yarattı. Eğitimci Hatice Yılmaz, “Yüz yüze eğitimin başlamasıyla bir arada öğrenme kayıplarının ne ölçüde olduğunu daha net olarak gördük” diyerek, öğrencilerin okula adaptasyon sürecini kolaylaştırmada uyguladıkları halleri anlattı. Yeni işlenecek her hususa başlamadan evvel o mevzuyla ilgili ayrıntıları temelden alıp yineladıktan daha sonra yeni bahislere başladıklarını söyleyen Yılmaz, bunun öğrenme motivasyonunu güçlendirme ve öğretim uygulamaları açısından daha verimli olduğu kanaatinde.
“Öğrencilerimizin toplumsal, duygusal maharetlerini geliştirmek için teneffüslerde tüm öğrencilerin bahçeye çıkmasını sağlayarak, onları oyun oynamaya yönlendirdik” diyen Hatice Yılmaz, rehberlik ünitesinin yürüttüğü çalışmaların da süreci kolaylaştırdığını söylemiş oldu.
‘ÇOĞU ARBEDE OKUL İÇİNDEN ÇIKIYOR’
Rehberlik Kısmı Koordinatörü Yalın Kaya da, “Salgın ve meskende vakit geçirmek, öğrencileri de öğretmenleri de olumsuz etkiledi. Öğrencilerin bir arada hareket etmeyi, birbirlerine dayanak olmayı, birbirlerinden güç almayı unuttuğunu görüyoruz. O denli ki çabucak her gün hengame eden öğrenci kümeleriyle ilgili haberler görüyoruz. Birçok arbede da okul ortasından, yani okul arkadaşları içinde çıkıyor” dedi.
Adaptasyon sürecinde rehberlik servislerinin de büyük bir ehemmiyete sahip olduğunu vurgulayan Kaya, “Yüz yüze eğitim süreciyle ilgili olarak rehberlik servisleri, ağustos sonu ve eylül başında, okullar çabucak hemen açılmadan evvel öğrencileri bu sürece hazırlayıcı çalışmalar yaparak işe başladı. Bu çalışmalar, yazılı olarak yahut toplumsal medya üzerinden görsel/işitsel paylaşımlar biçiminde yapıldı. Okul açıldıktan daha sonra ise çeşitli formüllerle öğrencilerin yüz yüze eğitimin ögeleriyle etkileşime girmelerini ve toplumsal, duygusal öğrenme maharetleri geliştirmelerini sağlamaya devam ediliyor” bilgisini paylaştı.
‘DUYGUSAL OLARAK DAHA KIRILGAN OLDULAR’
Uzaktan öğretim, bir epeyce öğrencinin psikolojisini de negatif istikamette etkiledi. Uzaktan öğretim sırasında eğitim-öğretim etkinliklerinin öğrenciye ilişkin bir alanda ve onun dilediği biçimde katılabileceği biçimde yapılmasına rağmen, yüz yüze eğitim sırasında öğrencinin farklı ögeler tarafınca kısıtlanması, düzeltilmesi, yönlendirilmesi ve öğrencinin bunlara karşı gelebileceği, direnebileceği bir alan bulamaması durumu doğdu. Yalın Kaya, “Yapılan araştırmalar tüm dünyada öğrencilerin toplumsal, duygusal iyiliklerinde büyük bir çöküş yaşandığını, öğrencilerin duygusal olarak daha kırılgan ve toplumsal olarak da daha az paylaşım yaptıklarını ortaya koydu” diyerek durumun ciddiyeti vurguladı.
‘UYUM İÇİN BİRİNCİ EVVEL KENDİLERİNİ TANIMALARI GEREKLİ’
Pekala, öğrencilerin yüz yüze eğitim sürecine ahenk sağlayabilmeleri için okuldaki ruhsal danışmanlar, çocuklarda hangi maharetlerin gelişmesine yardımcı olmalılar? Toplumsal farkındalık, öz farkındalık ve öz idarenin geliştirilmesinin öncelikli olduğunu belirten Kaya, “Empati kurmadan, farklı bakış açılarını kabul etmeden ve hatta o farklılıklardan minnettar olmadan, toplumsal yaşama ve yüz yüze eğitime ahenk kelam konusu olamaz” formunda konuştu. Kaya’ya nazaran, öğrencilerin evvel kendi hislerini tanımaları, hudutlarını farkında olmaları ve kendisine güvenen, kendisini kâfi hisseden bireyler olmaları gerekiyor. Zira fakat bu biçimde geri dönülmez ziyanlara sebep olacak davranışlarının altyapısını oluşturan olumsuz hisler önlenebilir.
‘DIŞA BAĞIMLI BİR GENÇLİK OLUŞTU’
“Ne var ki salgın boyunca sokağa çıkma özgürlüğü haricindeki çabucak her şeye epeyce süratli erişen, erişmesi gerektiğini düşünen ve erişemediği vakit da çökkünlük yaşayan bir gençlik oluştu, dışa bağımlılıkları arttı” diyen Yalın Kaya, kelamlarına şu biçimde devam etti:
“Mesele hayatı bir YouTube görüntüsü üzere ileri geri sarmanın, bir Tiktok görüntüsü üzere filtreyle renklendirmenin, bir Twitter postunu siler üzere söylemiş olduklerini sildikleri bir ortama dönüştürmenin mümkün olmadığını anlatmak değil. Kendilerini yönettikleri, maksat koydukları, plan yaptıkları ve aksiyona geçtikleri vakit hayatın daha lezzetli olduğunu göstermek.”
‘GÖRÜLMEMİŞ ORANDA RUHSAL DAYANAK VERİLİYOR’
Kaya, “Gözlemlerimiz ve tecrübelerimiz gösteriyor ki, okullardaki rehber öğretmenler, geçmiş senelerda hiç görülmemiş oranda öğrencilere ruhsal danışmanlık hizmeti veriyor” diyerek, pandemi sürecinin yarattığı aksiliklere dikkat çekti.
“Çocuklar içinde geçmiş yılların epeyce üzerinde bir sayıda duygusal patlamalar, arbedeler, kelamlı ve fiziksel çatışmalar gerçekleşiyor. Bir de mesken ortasındaki aksilikler, okula dönüş ile birlikte düzgünce belirdi ve öğrencilerin ya konuttaki çok baskıdan ya da ihmâl ve ilgisizlikten şikayet ederek ruhsal dayanak arayışında oluyor” diyen Yalın Kaya, bilhassa okullardaki rehber öğretmenlerinin bu süreci yaşayan öğrencilere verecekleri ruhsal danışmanlık hizmetlerini gözden geçirmesi gerektiğini de belirtti.
Her yaş kümesinin özellikleri birbirinden farklı fakat asıl fark yaratan, öğrencilerin kapanma boyunca konutta geçirdikleri süredeki durumları. Kimi son derece kontrolsüz bir 18 ay geçirdi ve bu özgürlüğün sona ermesinden rahatsız. Kimi ise bu denetimsizliği bir ihmâl ve ilgisizlik olarak gördüğü için okulun kalabalık ortamına ahenk sağlamakta zorlanıyor. Kimi daima annesi ve/veya babasının ders baskısı altında kalmış ve bir hapishaniçin çıkmış üzere davranıyor. Kimi ise annesi ve babasının çok tedbirlerine şahit olarak, yanlarında o kadar inançta hissetmiş ki konutun haricinde olduğu vakit kaygılar yaşıyor ve kimseye güvenemiyor.
‘TUVALETE GİDERKEN KORİDORDA SOYUNAN DA VAR, ÇORABINI ÇIKARIP DERS DİNLEYEN DE’
Yalın Kaya, “Çokça farklı senaryo ile karşılaştık ve birbirine benzeseler de fazlaca eşsizler. Bu farklılıklar vesilesiyle, kapanma daha sonrası okullarda enteresan imajlarla karşılaştık. Sınıftan tuvalete giderken koridorda soyunmaya başlayan çocuklar, oyun hamurlarıyla oynayan ortaokul öğrencileri, sınıfta ayakkabısı ve çorabını çıkarıp ayaklarının üzerine oturarak ders dinlemeye çalışanlar, öğretmenin sesini uygun duyamadığında ‘Daha yüksek sesle anlatır mısınız?’ yerine ‘Sesinizi açar mısınız?’ diyenler ve daha kacı…” diyerek yaşanan vehameti gözler önüne serdi.
SORUN ÇÖZMEK YERİNE BAĞIRIP AĞLADI LAKİN daha sonra…
bu biçimdesi bir tabloyla karşılaşılmasının altında hangi sebepler yatıyor? Kaya, bu bahse şu sözlerle açıklık getirdi: “Anne ve babalar öğretmen ya da müdür değiller, meslekleri bu olsa bile çocukları için onlar ebeveyn. Bu durumda da çocukların gelişimleri için gerekli olan alanları meskende yaratmak mümkün olmadığı üzere onların karşılaşacakları ve toplumsal duygusal marifetlerinin gelişmesini sağlayacak senaryolar konutta gerçekleşmedi. Çocuklar, sorun çözmek yerine bağırdı, ağladı ve istediklerini yaptırdı ya da isteklerini alamadı, küskünlük yaşadı. Her halükarda alaka kurdukları şahıslar daima aile üyeleriydi, kandı, candı. Artık ise o kandan ve candan olmayanlar başkalarıyla bir ortada olmak zorundalar, tıpkı eskisi üzere ve bundan daha sonra olmaya devam edeceği üzere.”
Okul öncesi, ilkokul, ortaokul ve lise periyodu öğrencilerine yaş kümeleri göz önünde bulundurularak tatil daha sonrası nasıl yaklaşılmalı? Rehberlik Uzmanı Kaya, çocukların yaşı ve gelişim etaplarını göz önünde bulundurarak şu tekliflerde bulundu:
Okul öncesi ve 1. sınıf öğrencileri, ebeveynleri ve ailenin başka üyeleri ile kurdukları bağlara bağlı olarak ya okul ortamından korktukları için ya da okulun sonlandırıcı ve kurallı ortamında kısıtlanmış hissettikleri için ahenk sorunu yaşıyor. Korkan öğrencilerin velileri, çocuklarını koruyacaklarını söyleyerek okulda dururlarsa bu ahenk sürecini baltalarlar. Tersine öğretmenine ne kadar güvendiklerini, onu ne kadar beğendiklerini söylemeli, çocuğun önünde öğretmene karşı hürmet ve hürmetle eğiliyor gözükmeli ki öğrenci, öğretmenine kendisini teslim edebilsin. Şu süreçte hâlâ bu bahiste ahenk sağlanamamış ise ailenin önemli bir ruhsal takviye gereksinimi olabilir. Kısıtlandığı için okulda sorun yaşayan ve sorun çıkaran öğrencilerin ailelerinin ise konut ortamında kurallar ve sonlandırmalar oluşturmaları ve hem kendilerinin birebir vakitte öğrencinin uymasını sağlamalılar.
2 ve 3. sınıf öğrencileri okulun tadına varamamış, hevesleri kursaklarında kalmış bir küme. Onların okul ile ilgili hevesleri çok yüksek. En büyük sorunu arkadaşlarıyla yaşadılar ve bunlar da süratli biçimde çözüldü. Âlâ bir öğretmen ve o öğretmen ile irtibat halinde veliler ile ahenk sürecini çabuk atlatacaklardır. En büyük zorluğu ders çalışmak ve ödev yapmak konusunda yaşayan bu kümesi, bu konularda zorlamamak, elinden geldiğince yapması konusunda desteklemek ve eksikleri gidermek konusunda da yanında olmak gerekiyor. Geç kalmış 1. sınıf üzere olan bu küme, tatilin tadını çıkarıp okula tekrar dönmeyi ve arkadaşları ile oynamayı iple çekecektir.
İlkokulun son ve ortaokula geçiş sınıfı saydığımız 4. sınıftan 7. sınıfa kadarki öğrenciler, öğrenciliğin ne olduğu bilen, bir nebze olsun okulun onlardan ne beklediğini bilen öğrencilerdi. Bu sebeple akademik konulardaki ahenkleri çabuk oldu. Ne var ki arkadaşlık bağlantılarındaki beklentileri küçük çocuklarınkiler kadar saf değil. Bu yüzden hayli fazla uyuşmazlık, kelamlı atışma ve küsme gibisi davranışlar ile devasa yükseklikte sayıda akran zorbalığı hadisesi görülüyor. Öğrencilerin ortalarındaki uyuşmazlıkları dinleyen ebeveynlerin her hususta çocuklarına hak vermeleri, haklarını yedirmemek için diretmelerini öğütlemeleri bu zorbalık davranışlarını daha da şiddetlendirebilir. Bu çocuklar, empatik yaklaşmaları konusunda cesaretlendirilmeliler ve karşısındakileri anlayacak soruları sormak konusunda örneklerle teşvik edilmeliler.
8. sınıftan 12. sınıfa kadarki öğrenci kümeleri, yani yasal olarak toplumsal medya hesabı açma, işletme ve paylaşım yapma yetkisi sahibi olan 13+ yaş grubundakiler bilhassa dijital ortamdaki hayatları konusunda paylaşım yapmak konusunda ailelerine güvenmeli. Bu, hem internetten onlara gelecek ziyanları önlemek için birebir vakitte onların birbirlerine ziyan vermesine pürüz olmak için değerli. Bu itimadın sağlanması ismine bu konularda yaptıkları yanlışlarda ayıplayıcı, aşağılayıcı lisanlardan kaçınmak gerekiyor. Muhtaçlık duydukları şey, yanlışlarını düzeltmek konusundaki veli ve öğretmen takviyesidir. Toplumsallaşmaları dijital ortamda şekillenmiş olan ve yeni bir cins haline gelmiş olan bu küme için okullar yapılan çalışmaların temelinde de açık formda toplumsal duygusal maharetlerin geliştirilmesi odak noktası.
Senim Tanay Karakuş / Milliyet.com.tr – Pandemi niçiniyle yaklaşık 1,5 yıl mühletle eğitim, okullardan başka olarak uzaktan gerçekleştirildi. Ortanın akabinde öğrenciler, bu sene 6 Eylül’de yüz yüze ve tam vakitli olarak eğitime başladılar. İster istemez bu da öğrencilerde bir adaptasyon zahmeti yarattı. Eğitimci Hatice Yılmaz, “Yüz yüze eğitimin başlamasıyla bir arada öğrenme kayıplarının ne ölçüde olduğunu daha net olarak gördük” diyerek, öğrencilerin okula adaptasyon sürecini kolaylaştırmada uyguladıkları halleri anlattı. Yeni işlenecek her hususa başlamadan evvel o mevzuyla ilgili ayrıntıları temelden alıp yineladıktan daha sonra yeni bahislere başladıklarını söyleyen Yılmaz, bunun öğrenme motivasyonunu güçlendirme ve öğretim uygulamaları açısından daha verimli olduğu kanaatinde.
“Öğrencilerimizin toplumsal, duygusal maharetlerini geliştirmek için teneffüslerde tüm öğrencilerin bahçeye çıkmasını sağlayarak, onları oyun oynamaya yönlendirdik” diyen Hatice Yılmaz, rehberlik ünitesinin yürüttüğü çalışmaların da süreci kolaylaştırdığını söylemiş oldu.
‘ÇOĞU ARBEDE OKUL İÇİNDEN ÇIKIYOR’
Rehberlik Kısmı Koordinatörü Yalın Kaya da, “Salgın ve meskende vakit geçirmek, öğrencileri de öğretmenleri de olumsuz etkiledi. Öğrencilerin bir arada hareket etmeyi, birbirlerine dayanak olmayı, birbirlerinden güç almayı unuttuğunu görüyoruz. O denli ki çabucak her gün hengame eden öğrenci kümeleriyle ilgili haberler görüyoruz. Birçok arbede da okul ortasından, yani okul arkadaşları içinde çıkıyor” dedi.
Adaptasyon sürecinde rehberlik servislerinin de büyük bir ehemmiyete sahip olduğunu vurgulayan Kaya, “Yüz yüze eğitim süreciyle ilgili olarak rehberlik servisleri, ağustos sonu ve eylül başında, okullar çabucak hemen açılmadan evvel öğrencileri bu sürece hazırlayıcı çalışmalar yaparak işe başladı. Bu çalışmalar, yazılı olarak yahut toplumsal medya üzerinden görsel/işitsel paylaşımlar biçiminde yapıldı. Okul açıldıktan daha sonra ise çeşitli formüllerle öğrencilerin yüz yüze eğitimin ögeleriyle etkileşime girmelerini ve toplumsal, duygusal öğrenme maharetleri geliştirmelerini sağlamaya devam ediliyor” bilgisini paylaştı.
‘DUYGUSAL OLARAK DAHA KIRILGAN OLDULAR’
Uzaktan öğretim, bir epeyce öğrencinin psikolojisini de negatif istikamette etkiledi. Uzaktan öğretim sırasında eğitim-öğretim etkinliklerinin öğrenciye ilişkin bir alanda ve onun dilediği biçimde katılabileceği biçimde yapılmasına rağmen, yüz yüze eğitim sırasında öğrencinin farklı ögeler tarafınca kısıtlanması, düzeltilmesi, yönlendirilmesi ve öğrencinin bunlara karşı gelebileceği, direnebileceği bir alan bulamaması durumu doğdu. Yalın Kaya, “Yapılan araştırmalar tüm dünyada öğrencilerin toplumsal, duygusal iyiliklerinde büyük bir çöküş yaşandığını, öğrencilerin duygusal olarak daha kırılgan ve toplumsal olarak da daha az paylaşım yaptıklarını ortaya koydu” diyerek durumun ciddiyeti vurguladı.
‘UYUM İÇİN BİRİNCİ EVVEL KENDİLERİNİ TANIMALARI GEREKLİ’
Pekala, öğrencilerin yüz yüze eğitim sürecine ahenk sağlayabilmeleri için okuldaki ruhsal danışmanlar, çocuklarda hangi maharetlerin gelişmesine yardımcı olmalılar? Toplumsal farkındalık, öz farkındalık ve öz idarenin geliştirilmesinin öncelikli olduğunu belirten Kaya, “Empati kurmadan, farklı bakış açılarını kabul etmeden ve hatta o farklılıklardan minnettar olmadan, toplumsal yaşama ve yüz yüze eğitime ahenk kelam konusu olamaz” formunda konuştu. Kaya’ya nazaran, öğrencilerin evvel kendi hislerini tanımaları, hudutlarını farkında olmaları ve kendisine güvenen, kendisini kâfi hisseden bireyler olmaları gerekiyor. Zira fakat bu biçimde geri dönülmez ziyanlara sebep olacak davranışlarının altyapısını oluşturan olumsuz hisler önlenebilir.
‘DIŞA BAĞIMLI BİR GENÇLİK OLUŞTU’
“Ne var ki salgın boyunca sokağa çıkma özgürlüğü haricindeki çabucak her şeye epeyce süratli erişen, erişmesi gerektiğini düşünen ve erişemediği vakit da çökkünlük yaşayan bir gençlik oluştu, dışa bağımlılıkları arttı” diyen Yalın Kaya, kelamlarına şu biçimde devam etti:
“Mesele hayatı bir YouTube görüntüsü üzere ileri geri sarmanın, bir Tiktok görüntüsü üzere filtreyle renklendirmenin, bir Twitter postunu siler üzere söylemiş olduklerini sildikleri bir ortama dönüştürmenin mümkün olmadığını anlatmak değil. Kendilerini yönettikleri, maksat koydukları, plan yaptıkları ve aksiyona geçtikleri vakit hayatın daha lezzetli olduğunu göstermek.”
‘GÖRÜLMEMİŞ ORANDA RUHSAL DAYANAK VERİLİYOR’
Kaya, “Gözlemlerimiz ve tecrübelerimiz gösteriyor ki, okullardaki rehber öğretmenler, geçmiş senelerda hiç görülmemiş oranda öğrencilere ruhsal danışmanlık hizmeti veriyor” diyerek, pandemi sürecinin yarattığı aksiliklere dikkat çekti.
“Çocuklar içinde geçmiş yılların epeyce üzerinde bir sayıda duygusal patlamalar, arbedeler, kelamlı ve fiziksel çatışmalar gerçekleşiyor. Bir de mesken ortasındaki aksilikler, okula dönüş ile birlikte düzgünce belirdi ve öğrencilerin ya konuttaki çok baskıdan ya da ihmâl ve ilgisizlikten şikayet ederek ruhsal dayanak arayışında oluyor” diyen Yalın Kaya, bilhassa okullardaki rehber öğretmenlerinin bu süreci yaşayan öğrencilere verecekleri ruhsal danışmanlık hizmetlerini gözden geçirmesi gerektiğini de belirtti.
Her yaş kümesinin özellikleri birbirinden farklı fakat asıl fark yaratan, öğrencilerin kapanma boyunca konutta geçirdikleri süredeki durumları. Kimi son derece kontrolsüz bir 18 ay geçirdi ve bu özgürlüğün sona ermesinden rahatsız. Kimi ise bu denetimsizliği bir ihmâl ve ilgisizlik olarak gördüğü için okulun kalabalık ortamına ahenk sağlamakta zorlanıyor. Kimi daima annesi ve/veya babasının ders baskısı altında kalmış ve bir hapishaniçin çıkmış üzere davranıyor. Kimi ise annesi ve babasının çok tedbirlerine şahit olarak, yanlarında o kadar inançta hissetmiş ki konutun haricinde olduğu vakit kaygılar yaşıyor ve kimseye güvenemiyor.
‘TUVALETE GİDERKEN KORİDORDA SOYUNAN DA VAR, ÇORABINI ÇIKARIP DERS DİNLEYEN DE’
Yalın Kaya, “Çokça farklı senaryo ile karşılaştık ve birbirine benzeseler de fazlaca eşsizler. Bu farklılıklar vesilesiyle, kapanma daha sonrası okullarda enteresan imajlarla karşılaştık. Sınıftan tuvalete giderken koridorda soyunmaya başlayan çocuklar, oyun hamurlarıyla oynayan ortaokul öğrencileri, sınıfta ayakkabısı ve çorabını çıkarıp ayaklarının üzerine oturarak ders dinlemeye çalışanlar, öğretmenin sesini uygun duyamadığında ‘Daha yüksek sesle anlatır mısınız?’ yerine ‘Sesinizi açar mısınız?’ diyenler ve daha kacı…” diyerek yaşanan vehameti gözler önüne serdi.
SORUN ÇÖZMEK YERİNE BAĞIRIP AĞLADI LAKİN daha sonra…
bu biçimdesi bir tabloyla karşılaşılmasının altında hangi sebepler yatıyor? Kaya, bu bahse şu sözlerle açıklık getirdi: “Anne ve babalar öğretmen ya da müdür değiller, meslekleri bu olsa bile çocukları için onlar ebeveyn. Bu durumda da çocukların gelişimleri için gerekli olan alanları meskende yaratmak mümkün olmadığı üzere onların karşılaşacakları ve toplumsal duygusal marifetlerinin gelişmesini sağlayacak senaryolar konutta gerçekleşmedi. Çocuklar, sorun çözmek yerine bağırdı, ağladı ve istediklerini yaptırdı ya da isteklerini alamadı, küskünlük yaşadı. Her halükarda alaka kurdukları şahıslar daima aile üyeleriydi, kandı, candı. Artık ise o kandan ve candan olmayanlar başkalarıyla bir ortada olmak zorundalar, tıpkı eskisi üzere ve bundan daha sonra olmaya devam edeceği üzere.”
Okul öncesi, ilkokul, ortaokul ve lise periyodu öğrencilerine yaş kümeleri göz önünde bulundurularak tatil daha sonrası nasıl yaklaşılmalı? Rehberlik Uzmanı Kaya, çocukların yaşı ve gelişim etaplarını göz önünde bulundurarak şu tekliflerde bulundu:
Okul öncesi ve 1. sınıf öğrencileri, ebeveynleri ve ailenin başka üyeleri ile kurdukları bağlara bağlı olarak ya okul ortamından korktukları için ya da okulun sonlandırıcı ve kurallı ortamında kısıtlanmış hissettikleri için ahenk sorunu yaşıyor. Korkan öğrencilerin velileri, çocuklarını koruyacaklarını söyleyerek okulda dururlarsa bu ahenk sürecini baltalarlar. Tersine öğretmenine ne kadar güvendiklerini, onu ne kadar beğendiklerini söylemeli, çocuğun önünde öğretmene karşı hürmet ve hürmetle eğiliyor gözükmeli ki öğrenci, öğretmenine kendisini teslim edebilsin. Şu süreçte hâlâ bu bahiste ahenk sağlanamamış ise ailenin önemli bir ruhsal takviye gereksinimi olabilir. Kısıtlandığı için okulda sorun yaşayan ve sorun çıkaran öğrencilerin ailelerinin ise konut ortamında kurallar ve sonlandırmalar oluşturmaları ve hem kendilerinin birebir vakitte öğrencinin uymasını sağlamalılar.
2 ve 3. sınıf öğrencileri okulun tadına varamamış, hevesleri kursaklarında kalmış bir küme. Onların okul ile ilgili hevesleri çok yüksek. En büyük sorunu arkadaşlarıyla yaşadılar ve bunlar da süratli biçimde çözüldü. Âlâ bir öğretmen ve o öğretmen ile irtibat halinde veliler ile ahenk sürecini çabuk atlatacaklardır. En büyük zorluğu ders çalışmak ve ödev yapmak konusunda yaşayan bu kümesi, bu konularda zorlamamak, elinden geldiğince yapması konusunda desteklemek ve eksikleri gidermek konusunda da yanında olmak gerekiyor. Geç kalmış 1. sınıf üzere olan bu küme, tatilin tadını çıkarıp okula tekrar dönmeyi ve arkadaşları ile oynamayı iple çekecektir.
İlkokulun son ve ortaokula geçiş sınıfı saydığımız 4. sınıftan 7. sınıfa kadarki öğrenciler, öğrenciliğin ne olduğu bilen, bir nebze olsun okulun onlardan ne beklediğini bilen öğrencilerdi. Bu sebeple akademik konulardaki ahenkleri çabuk oldu. Ne var ki arkadaşlık bağlantılarındaki beklentileri küçük çocuklarınkiler kadar saf değil. Bu yüzden hayli fazla uyuşmazlık, kelamlı atışma ve küsme gibisi davranışlar ile devasa yükseklikte sayıda akran zorbalığı hadisesi görülüyor. Öğrencilerin ortalarındaki uyuşmazlıkları dinleyen ebeveynlerin her hususta çocuklarına hak vermeleri, haklarını yedirmemek için diretmelerini öğütlemeleri bu zorbalık davranışlarını daha da şiddetlendirebilir. Bu çocuklar, empatik yaklaşmaları konusunda cesaretlendirilmeliler ve karşısındakileri anlayacak soruları sormak konusunda örneklerle teşvik edilmeliler.
8. sınıftan 12. sınıfa kadarki öğrenci kümeleri, yani yasal olarak toplumsal medya hesabı açma, işletme ve paylaşım yapma yetkisi sahibi olan 13+ yaş grubundakiler bilhassa dijital ortamdaki hayatları konusunda paylaşım yapmak konusunda ailelerine güvenmeli. Bu, hem internetten onlara gelecek ziyanları önlemek için birebir vakitte onların birbirlerine ziyan vermesine pürüz olmak için değerli. Bu itimadın sağlanması ismine bu konularda yaptıkları yanlışlarda ayıplayıcı, aşağılayıcı lisanlardan kaçınmak gerekiyor. Muhtaçlık duydukları şey, yanlışlarını düzeltmek konusundaki veli ve öğretmen takviyesidir. Toplumsallaşmaları dijital ortamda şekillenmiş olan ve yeni bir cins haline gelmiş olan bu küme için okullar yapılan çalışmaların temelinde de açık formda toplumsal duygusal maharetlerin geliştirilmesi odak noktası.