Malazgirt şehitlik alanı jeoradarlarla inceleniyor
Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Müzeler Genel Müdürlüğü’nün müsaadesi ile 2020 yılında Bitlis Ahlat Müze Müdürlüğü başkanlığında, Muş Alparslan ve Muğla Sıtkı Koçman üniversitelerinin iş birliğiyle, ‘Malazgirt Savaş Alanının Tespiti, Tarihi ve Arkeolojik Yüzey Araştırma Projesi’ hayata geçti. Proje kapsamında Süphan Dağı eteğindeki 1800 rakımlı Örenşar köyü Gribido Zirve mevkiinde başlatılan hafriyat çalışmaları, 12 üniversiteden 38 akademisyenle yürütülüyor. Şu ana kadar Malazgirt Savaşı’nın yapıldığı alanın tespiti için yapılan çalışmalar kapsamında bölgedeki hafriyatlarda şehit mezarı oldukları varsayım edilen yaklaşık 300 civarında mezar, muhafaza altına alındı. Jeoradarla incelenen alanda elde edilen datalarla toprağın 9 metre derinliğine kadar röntgen çekilerek, ofis ortamında bilgisayara aktarılıyor. Yapılan jeoradar çalışmasıyla defin alanının büyüklüğü belirlenecek.
Alandaki jeoradar çalışmalarını yürüten Bitlis Eren Üniversitesi Sanat Tarihi Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Yunus Levent Ekinci, daha evvel Gelibolu Savaşı şehitlik alanı incelemelerinde kullandıkları jeoradarları, ikinci sefer Malazgirt Savaşı alanı incelemelerinde kullandıklarını söylemiş oldu. Doç. Dr. Ekinci, “Burada Malazgirt Savaş alanı tespitinde elektrik özdirenç tomografi ismini verdiğimiz bir sistemle gömülü şehitlik mezar tespitlerini belirlemeye çalışıyoruz. Bu teknikle yer altına elektrik akımı veriyoruz. Elektrik akımına gelen direnci ölçüyoruz. Elde ettiğimiz dataları biroldukca matematiksel fonksiyondan geçirdikten daha sonra yer altına ilişkin imaj haritalarını çıkartıyoruz. Bu imaj haritalarından mezar yapılarını belirlemeye çalışıyoruz. Bunları belirlememiz halinde alışılmış ki bölgenin geçmişinin aydınlatılmasına bir katkı sunmuş olacağız. Umarım çalışmalarımızla bu tip yapılara rastlarız” diye konuştu.
BÖLGEDE GERÇEKLEŞEN BİRİNCİ ÇALIŞMA
Proje ortaklarından Muş Alparslan Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Fethi Ahmet Polat, hafriyat çalışmalarını yerinde inceleyerek, yol ve formül ile çalışmanın bölgede bir birinci olduğunu söylemiş oldu. Prof. Dr. Polat, “Muş Alparslan Üniversitesi olarak bugün burada tarihe şahitlik etmek üzere bulunuyoruz. Türkiye’nin farklı üniversitelerinden 12 üniversitesinden son derece kıymetli bilim adamları ile birlikte çeşitli incelemeler sonucunda ulaşmış olduğumuz şehit mezarlarını, kabirlerini tespit etmeye çalışıyoruz. bir daha birkaç küçük çocuk mezarı tespit edildi. Onların yeri ile ilgili birtakım tarihi dataları ulaştık, kalıntılar vardı. Onları tespit ettik ve bu kabirlerinin tekrar üzerlerini kapattık. Ama yapmış olduğumuz en değerli çalışmalardan bir tanesi jeoradarla yeni kabirlerin yerini tespit etmek biçiminde bir çalışma. Bu Türkiye’de tahminen bu bölgede birinci kez gerçekleşen bir çalışma. ötürüsıyla bu açıdan emek veren bütün hocalarımızı kutluyorum. Kültür Bakanlığı himayelerinde gerçekleşen Muş Alparslan Üniversitesi olarak bizim de organizatör olduğumuz bu çalışmanın bundan daha sonraki bütün arkeolojik araştırmalara örnek olabilecek birtakım hususiyetler var. Bunların başında da savaş arkeolojisine dair birinci sefer bir formül bir tarz inşallah burada deneniyor. Bu literatüre geçecek” dedi.
DEFİNECİLERE DİKKAT
Projede paydaş üniversite olarak yer aldıklarını belirten Prof. Dr. Polat, “Bundan daha sonra savaş arkeoloji ile ilgili gerek Türkiye’de gerekse yurt haricinde yapılacak bütün çalışmalarda buradaki çalışmalarımız bir eşik, bir standart olarak kullanılacak, kaynaklara bir standart olarak bu çalışmalar referans olarak inşallah girecek. Bu açıdan da bölgemiz hayli şanslı diye düşünüyorum. Burada ben bilhassa halkımızı bir bahiste uyarmak istiyorum, define avcılarına fazlaca dikkat etsinler. Burada biroldukça alanda şehit mezarlarına baktığımızda ne yazık ki bu mezarların tahrip edildiğini gördük tıpkı vakitte aslında aradıklarının orada olmadığını tahminen bile bile bu çeşit tahribatın yapıldığını gördük. Bundan büyük keder duydum” diye konuştu.
ÇANAKKALE VE GELİBOLU’DA OLDUĞU ÜZERE
Yapılan çalışmalar kararında Doğu Anadolu Bölgesi’nin de şahlanarak değerli bir şehitlik anıtı olarak tescilleneceğini vurgulayan Prof. Dr. Polat, şunları söylemiş oldu:
“Burada yapılan hafriyatlar inanılmaz derecede bir iç turizme hatta yurt haricinde buranın hayli kıymetli turizm destinasyon merkezi bulunmasına vesile olacak. Burası tahminen Çanakkale’de, Gelibolu’da olduğu üzere Doğu Anadolu Bölgesi’nin de epey büyük bir şehitliği, bir Anıt Parkı olarak tescillenecek. bu biçimde bu bölgeye yalnızca turistlik maksatlı değil yani ekonomik manada yalnızca katkı değil, aslında kendi tarihlerini yakından okumak kendi tarihleri ile ecdatlarıyla onların mefkureleri ile onların mefkureleri ile buluşmak ismine bölgeye inanılmaz katkı sağlayacak. Ben bunun şahsen bölge için en büyük zenginlik olduğunu düşünüyorum ve halkımızın da bu kanıda olmasını fazlaca dilek ediyorum.”
Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Müzeler Genel Müdürlüğü’nün müsaadesi ile 2020 yılında Bitlis Ahlat Müze Müdürlüğü başkanlığında, Muş Alparslan ve Muğla Sıtkı Koçman üniversitelerinin iş birliğiyle, ‘Malazgirt Savaş Alanının Tespiti, Tarihi ve Arkeolojik Yüzey Araştırma Projesi’ hayata geçti. Proje kapsamında Süphan Dağı eteğindeki 1800 rakımlı Örenşar köyü Gribido Zirve mevkiinde başlatılan hafriyat çalışmaları, 12 üniversiteden 38 akademisyenle yürütülüyor. Şu ana kadar Malazgirt Savaşı’nın yapıldığı alanın tespiti için yapılan çalışmalar kapsamında bölgedeki hafriyatlarda şehit mezarı oldukları varsayım edilen yaklaşık 300 civarında mezar, muhafaza altına alındı. Jeoradarla incelenen alanda elde edilen datalarla toprağın 9 metre derinliğine kadar röntgen çekilerek, ofis ortamında bilgisayara aktarılıyor. Yapılan jeoradar çalışmasıyla defin alanının büyüklüğü belirlenecek.
Alandaki jeoradar çalışmalarını yürüten Bitlis Eren Üniversitesi Sanat Tarihi Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Yunus Levent Ekinci, daha evvel Gelibolu Savaşı şehitlik alanı incelemelerinde kullandıkları jeoradarları, ikinci sefer Malazgirt Savaşı alanı incelemelerinde kullandıklarını söylemiş oldu. Doç. Dr. Ekinci, “Burada Malazgirt Savaş alanı tespitinde elektrik özdirenç tomografi ismini verdiğimiz bir sistemle gömülü şehitlik mezar tespitlerini belirlemeye çalışıyoruz. Bu teknikle yer altına elektrik akımı veriyoruz. Elektrik akımına gelen direnci ölçüyoruz. Elde ettiğimiz dataları biroldukca matematiksel fonksiyondan geçirdikten daha sonra yer altına ilişkin imaj haritalarını çıkartıyoruz. Bu imaj haritalarından mezar yapılarını belirlemeye çalışıyoruz. Bunları belirlememiz halinde alışılmış ki bölgenin geçmişinin aydınlatılmasına bir katkı sunmuş olacağız. Umarım çalışmalarımızla bu tip yapılara rastlarız” diye konuştu.
BÖLGEDE GERÇEKLEŞEN BİRİNCİ ÇALIŞMA
Proje ortaklarından Muş Alparslan Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Fethi Ahmet Polat, hafriyat çalışmalarını yerinde inceleyerek, yol ve formül ile çalışmanın bölgede bir birinci olduğunu söylemiş oldu. Prof. Dr. Polat, “Muş Alparslan Üniversitesi olarak bugün burada tarihe şahitlik etmek üzere bulunuyoruz. Türkiye’nin farklı üniversitelerinden 12 üniversitesinden son derece kıymetli bilim adamları ile birlikte çeşitli incelemeler sonucunda ulaşmış olduğumuz şehit mezarlarını, kabirlerini tespit etmeye çalışıyoruz. bir daha birkaç küçük çocuk mezarı tespit edildi. Onların yeri ile ilgili birtakım tarihi dataları ulaştık, kalıntılar vardı. Onları tespit ettik ve bu kabirlerinin tekrar üzerlerini kapattık. Ama yapmış olduğumuz en değerli çalışmalardan bir tanesi jeoradarla yeni kabirlerin yerini tespit etmek biçiminde bir çalışma. Bu Türkiye’de tahminen bu bölgede birinci kez gerçekleşen bir çalışma. ötürüsıyla bu açıdan emek veren bütün hocalarımızı kutluyorum. Kültür Bakanlığı himayelerinde gerçekleşen Muş Alparslan Üniversitesi olarak bizim de organizatör olduğumuz bu çalışmanın bundan daha sonraki bütün arkeolojik araştırmalara örnek olabilecek birtakım hususiyetler var. Bunların başında da savaş arkeolojisine dair birinci sefer bir formül bir tarz inşallah burada deneniyor. Bu literatüre geçecek” dedi.
DEFİNECİLERE DİKKAT
Projede paydaş üniversite olarak yer aldıklarını belirten Prof. Dr. Polat, “Bundan daha sonra savaş arkeoloji ile ilgili gerek Türkiye’de gerekse yurt haricinde yapılacak bütün çalışmalarda buradaki çalışmalarımız bir eşik, bir standart olarak kullanılacak, kaynaklara bir standart olarak bu çalışmalar referans olarak inşallah girecek. Bu açıdan da bölgemiz hayli şanslı diye düşünüyorum. Burada ben bilhassa halkımızı bir bahiste uyarmak istiyorum, define avcılarına fazlaca dikkat etsinler. Burada biroldukça alanda şehit mezarlarına baktığımızda ne yazık ki bu mezarların tahrip edildiğini gördük tıpkı vakitte aslında aradıklarının orada olmadığını tahminen bile bile bu çeşit tahribatın yapıldığını gördük. Bundan büyük keder duydum” diye konuştu.
ÇANAKKALE VE GELİBOLU’DA OLDUĞU ÜZERE
Yapılan çalışmalar kararında Doğu Anadolu Bölgesi’nin de şahlanarak değerli bir şehitlik anıtı olarak tescilleneceğini vurgulayan Prof. Dr. Polat, şunları söylemiş oldu:
“Burada yapılan hafriyatlar inanılmaz derecede bir iç turizme hatta yurt haricinde buranın hayli kıymetli turizm destinasyon merkezi bulunmasına vesile olacak. Burası tahminen Çanakkale’de, Gelibolu’da olduğu üzere Doğu Anadolu Bölgesi’nin de epey büyük bir şehitliği, bir Anıt Parkı olarak tescillenecek. bu biçimde bu bölgeye yalnızca turistlik maksatlı değil yani ekonomik manada yalnızca katkı değil, aslında kendi tarihlerini yakından okumak kendi tarihleri ile ecdatlarıyla onların mefkureleri ile onların mefkureleri ile buluşmak ismine bölgeye inanılmaz katkı sağlayacak. Ben bunun şahsen bölge için en büyük zenginlik olduğunu düşünüyorum ve halkımızın da bu kanıda olmasını fazlaca dilek ediyorum.”