Yener KARADENİZ
Salgın periyodunda tedarikte yaşanan meşakkatler, markaların gelecek periyot planlarını ve stratejilerini de etkiledi. Değişen tüketici talebini de dikkate alan şirketler, koleksiyonlarında sürdürülebilir mamüllerin hissesini artırırken eser çeşitliliğini ise azaltmaya karar verdi. Amerikalı milletlerarası idare danışmanlık firması McKinsey tarafınca dünyanın önde gelen hazır giysi markalarının eser sorumlularının iştiraki ile hazırlanan raporun sonuçlarını deklare etti. Hazır giysi bölümünün geleceğine ve markaları stratejilerine yer verilen rapora nazaran, pandemi periyoduyla ortaya çıkan tedarik zinciri sıkıntıları, biroldukça firmanın kârsız satışlar yapmak zorunda kalarak eser çeşitliliğini sorgulamasına sebep oldu. Markalar “less is more” mantığından hareketle mağazalarında eser çeşitliliğini azaltacak. Kelam konusu araştırmaya katılan her 3 firmadan biri önümüzdeki 4 yıl ortasında eser çeşitliliğini yüzde 5-10 içinde düşüreceğini belirtirken yüzde 20’sinden çoksını ise yüzde 10-20 içinde azaltmayı planlıyor.
Orta segmentte gelir kaybı daha fazlaca olacak
Salgın sebebi ile hazır giysi dalında tedarik, talep değişimi, lojistik ve maliyet baskıları üzere sıkıntıların önümüzdeki yıl da devam edeceğinin açıklandıği raporda geride kalan periyotta bilhassa orta segmente hitap eden markaların epeyce daha fazla gelir kaybı yaşadığına işaret edildi. Öte yandan ankete katılan her 3 iştirakçiden 1’i 2025’e kadar mamüllerinin yüzde 90’ını sürdürülebilir elyaftan yapmayı planladıklarını lisana getirdi. Araştırmada yer alan bilgilere nazaran pet şişelerin dönüştürülmesinden elde edilen rPet elyafının vakit ortasında kullanması süratle artacak. Araştırmaya katılanların 4’te 1’i kullandıkları polyesterin en az yarısını rPet’le değiştirecek. İştirakçilerin yüzde 21’i 2025 yılına kadar pamukların, dörtte biri polyesler mamüllerin ve başka çeyreği ise viskoz mamüllerin en az 30’unu geri dönüştürmeyi hedeflediklerini belirtti.
Nakliye fiyatları yüksek kalmaya devam edecek
Bilindiği üzere salgının bir öteki tesiri ise lojistik maliyetlerinde görüldü ve nakliye maliyetleri 4 ile 5 kat yükseldi. Kelam konusu artış ile bir arada 2019’daki ankette en tesirli itici güç olarak belirtilen döviz kuru ve personel maliyetlerinin yerini, nakliye maliyetleri ve hammadde meblağları aldı. Araştırma raporunda nakliye maliyetlerinin yüksek kalmaya devam edeceği ve kapasite kısıtlamalarının da süreceği söz edildi.
Pandemi devriyle hızlanan sürat ve esneklik için dönüşüm geçiren şirketler, termin müddetlerini kısaltma ve talep odaklı tedarik zincirleri oluşturma eğilimi göstermeye başladı. Şirketlerin yarısı kelam konusu dönüşümü başlatmış olduğunı, yüzde 13’ü bu süreçte kıymetli yollar kat ettiğini, neredeyse çeyreği ise pilot sürecini tamamladığını söylemiş oldu.
Evvelce uzun süren müşteri araştırmalarıyla oluşturulan eser çeşitliliği süreç içerisinde akıllı tahlil formları ve dijital aygıtlarla, daha fazla müşteri odaklı ve tesirli hale geldi.
Dizaynda üç boyutlu teknoloji kullanması artıyor
Sanal tasarım ve sanal örnekleme, şirketlere hem vakit hem maliyet açısından tasarruf sağlarken beraberinde atık ve karbon ayak izinin azalmasına yardımcı oluyor. 3 boyutlu dizaynların gitgide ünlendiği dalda ankete katılan firmaların yüzde 29’u mamüllerinin yüzde 10 ile yüzde 30’unun dizaynında üç boyutlu teknolojileri kullanmayı hedeflediği açıklandı.
Türkiye tedarikte öncelik sıralamasında birinci 3’e girdi
İştirakçilere tedarikte potansiyel ülkeler sorulduğunda 2019 anketindeki üzere Bangladeş yüzde 24 ve Vietnam yüzde 13’lük oranla öncü pozisyonlarını korurken 2019 yılı anketinde birinci 5’te olmayan Türkiye, Endonezya ve Çin’le bir arada yüzde 11 oy alarak öncelikli 3. ülke ortasına girdi. Öte yandan Myanmar, Etiyopya ve Hindistan’ın oyları ve sıralamaları alt sıralara geriledi. Şirketlerin yüzde 24’ü tedarik stratejilerini daha epeyce dış kaynakları kendi ülkelerine aktarma (reshore) eğiliminde iken bu eğilimde Avrupa pazarında Türkiye cazip bir pozisyonu ile öne çıkıyor. ABD’li firmalar için ise Orta Amerika öncelikli. 2017 yılında yayınlanan raporda neredeyse hiç bir hazır giysi markası ve perakendeci bütünsel bir dijital dönüşüm başlatmadığını belirtirken hali hazırda firmalar, 2025 yılına kadar çeşitli konularda dijitalleşmeyi hedefliyor. Bu yatırımlarda şirketlerin odaklandığı genel husus ise kapasite planlaması olarak öne çıkıyor.
Salgın periyodunda tedarikte yaşanan meşakkatler, markaların gelecek periyot planlarını ve stratejilerini de etkiledi. Değişen tüketici talebini de dikkate alan şirketler, koleksiyonlarında sürdürülebilir mamüllerin hissesini artırırken eser çeşitliliğini ise azaltmaya karar verdi. Amerikalı milletlerarası idare danışmanlık firması McKinsey tarafınca dünyanın önde gelen hazır giysi markalarının eser sorumlularının iştiraki ile hazırlanan raporun sonuçlarını deklare etti. Hazır giysi bölümünün geleceğine ve markaları stratejilerine yer verilen rapora nazaran, pandemi periyoduyla ortaya çıkan tedarik zinciri sıkıntıları, biroldukça firmanın kârsız satışlar yapmak zorunda kalarak eser çeşitliliğini sorgulamasına sebep oldu. Markalar “less is more” mantığından hareketle mağazalarında eser çeşitliliğini azaltacak. Kelam konusu araştırmaya katılan her 3 firmadan biri önümüzdeki 4 yıl ortasında eser çeşitliliğini yüzde 5-10 içinde düşüreceğini belirtirken yüzde 20’sinden çoksını ise yüzde 10-20 içinde azaltmayı planlıyor.
Orta segmentte gelir kaybı daha fazlaca olacak
Salgın sebebi ile hazır giysi dalında tedarik, talep değişimi, lojistik ve maliyet baskıları üzere sıkıntıların önümüzdeki yıl da devam edeceğinin açıklandıği raporda geride kalan periyotta bilhassa orta segmente hitap eden markaların epeyce daha fazla gelir kaybı yaşadığına işaret edildi. Öte yandan ankete katılan her 3 iştirakçiden 1’i 2025’e kadar mamüllerinin yüzde 90’ını sürdürülebilir elyaftan yapmayı planladıklarını lisana getirdi. Araştırmada yer alan bilgilere nazaran pet şişelerin dönüştürülmesinden elde edilen rPet elyafının vakit ortasında kullanması süratle artacak. Araştırmaya katılanların 4’te 1’i kullandıkları polyesterin en az yarısını rPet’le değiştirecek. İştirakçilerin yüzde 21’i 2025 yılına kadar pamukların, dörtte biri polyesler mamüllerin ve başka çeyreği ise viskoz mamüllerin en az 30’unu geri dönüştürmeyi hedeflediklerini belirtti.
Nakliye fiyatları yüksek kalmaya devam edecek
Bilindiği üzere salgının bir öteki tesiri ise lojistik maliyetlerinde görüldü ve nakliye maliyetleri 4 ile 5 kat yükseldi. Kelam konusu artış ile bir arada 2019’daki ankette en tesirli itici güç olarak belirtilen döviz kuru ve personel maliyetlerinin yerini, nakliye maliyetleri ve hammadde meblağları aldı. Araştırma raporunda nakliye maliyetlerinin yüksek kalmaya devam edeceği ve kapasite kısıtlamalarının da süreceği söz edildi.
Pandemi devriyle hızlanan sürat ve esneklik için dönüşüm geçiren şirketler, termin müddetlerini kısaltma ve talep odaklı tedarik zincirleri oluşturma eğilimi göstermeye başladı. Şirketlerin yarısı kelam konusu dönüşümü başlatmış olduğunı, yüzde 13’ü bu süreçte kıymetli yollar kat ettiğini, neredeyse çeyreği ise pilot sürecini tamamladığını söylemiş oldu.
Evvelce uzun süren müşteri araştırmalarıyla oluşturulan eser çeşitliliği süreç içerisinde akıllı tahlil formları ve dijital aygıtlarla, daha fazla müşteri odaklı ve tesirli hale geldi.
Dizaynda üç boyutlu teknoloji kullanması artıyor
Sanal tasarım ve sanal örnekleme, şirketlere hem vakit hem maliyet açısından tasarruf sağlarken beraberinde atık ve karbon ayak izinin azalmasına yardımcı oluyor. 3 boyutlu dizaynların gitgide ünlendiği dalda ankete katılan firmaların yüzde 29’u mamüllerinin yüzde 10 ile yüzde 30’unun dizaynında üç boyutlu teknolojileri kullanmayı hedeflediği açıklandı.
Türkiye tedarikte öncelik sıralamasında birinci 3’e girdi
İştirakçilere tedarikte potansiyel ülkeler sorulduğunda 2019 anketindeki üzere Bangladeş yüzde 24 ve Vietnam yüzde 13’lük oranla öncü pozisyonlarını korurken 2019 yılı anketinde birinci 5’te olmayan Türkiye, Endonezya ve Çin’le bir arada yüzde 11 oy alarak öncelikli 3. ülke ortasına girdi. Öte yandan Myanmar, Etiyopya ve Hindistan’ın oyları ve sıralamaları alt sıralara geriledi. Şirketlerin yüzde 24’ü tedarik stratejilerini daha epeyce dış kaynakları kendi ülkelerine aktarma (reshore) eğiliminde iken bu eğilimde Avrupa pazarında Türkiye cazip bir pozisyonu ile öne çıkıyor. ABD’li firmalar için ise Orta Amerika öncelikli. 2017 yılında yayınlanan raporda neredeyse hiç bir hazır giysi markası ve perakendeci bütünsel bir dijital dönüşüm başlatmadığını belirtirken hali hazırda firmalar, 2025 yılına kadar çeşitli konularda dijitalleşmeyi hedefliyor. Bu yatırımlarda şirketlerin odaklandığı genel husus ise kapasite planlaması olarak öne çıkıyor.