‘Marmara’da besin piramidi bozuldu!
MERT İNAN İstanbul – İstanbul Üniversitesi Fizikî Oşinografi ve Deniz Biyolojisi Ana Bilim Dalı’ndan Doç. Dr. Ahsen Yüksek, Marmara Denizi’ni tesiri altına alan müsilajın birincil niçininin küçük balık tiplerinin büsbütün ortadan kalkması olduğuna dikkat çekerek, “Marmara kıyıları bilhassa son iki yıldır deniz analarının istilası altında. Besin zincirine ortak balık çeşitleri yok olunca deniz anaları ortama hakim olmaya başlar. İki yıldır deniz anasına dikkat çekmeye çalışıyoruz fakat sesimizi duyan olmadı” dedi.
Ani ve şiddetli yağışlarda atık su tesislerinde denetim sorunu yaşandığını ve atıkların olduğu üzere denize verilmek zorunda kalındığını belirten Doç. Dr. Yüksek, “Kocaeli Körfez ortasında beş arıtma sistemi var. Körfez’de hiç müsilaj salyası oluşmadı. Bunun sebebi balıkçılığa yasak bölge olmasından kaynaklanıyor. Balıkçılığı güzel yönetemezseniz sistem iflas eder. Marmara’da besin piramidi bozuldu. Tarımda kullanılan kimyasallar, dereden, yağmur kanallarından Marmara’ya taşınıyor. Susurluk ırmağı en ağır kirletici kaynaklar içinde. Planktonlar üzerinden beslenen hamsi, sardalya, çaça, istavrit, sardalyayı rahat bırakmadıktan daha sonra Marmara düzelmez. Gırgır teknelerinin Marmara Denizi’ne girmemesi gerek” tabirleri kullandı.
Yapılar tetikliyor
İTÜ Etraf Mühendisliği Bölümü’nden Prof. Dr. İzzet Öztürk ise müsilaja niye olan planktonların oluşmasında Karadeniz’den Marmara Denizi’ne akan suyun tesirine dikkat çekerek şu tespitleri sıraladı:
“Tuna, Dinyeper ırmaklarından Karadeniz’e boşalan atıklar, Boğaz’dan Marmara’ya taşınıyor. Kelam konusu büyük ırmakların taşıdıkları atık yükünün yüzde 70’i Boğaz’dan Marmara’ya boşalıyor. Marmara’yı kurtarmak istiyorsanız, Kırım-Sinop sınırından Romanya kıyılarına kadar olan alanı da pak tutmak zorundasınız. Son vakitte ortaya çıkan tabloda pandemi şartlarının da rolü olduğunu düşünüyorum. İşletim ve kontrol manasında aksaklıklar yaşandığını görüyoruz. Karadeniz’de Marmara’ya oranla daha epey plankton olsa da müsilaj sorunu yaşanmıyor. Karadeniz’deki planktonlar üst organizmalar tarafınca tüketiliyor. Doğal istikrar korunduğu için müsilaj görülmüyor. Bilhassa planktonla beslenen üst popülasyonun yok olmaya başlaması bu vahim tabloyu ortaya çıkartıyor. İstanbul’un Anadolu yakası kıyı bandında birfazlaca yapı mevcut. Mendirek, dalgakıran ve gibisi yapılar su sirkilasyonunu engelliyor. Azot ve fosfor ağır olunca bilhassa Anadolu kıyıları müsilaj için havuz haline geliyor. Kıyı dolguları, mendirek, dalgakıran, yat limanları üzere eklemlenmiş yapılar planktonların büyümesi için ülkü ortamı hazırlamış oluyor.”
‘Düzelme olabilir’
Öztürk, kelamlarına şöyleki devam etti:
“Bir de geçmişte yapılan yanlışlar var. Haliç ve Kurbağalıdere’nin balçığı Marmara’ya boşaltıldı. Bu iki bölgede çıkartılan balçık denizde ayrıyeten gübre fonksiyonu gördü. Marmara kıyılarına akan dereler pak değil. Durum ne kadar vahim olursa olsun düzelme olabilir. Marmara’nın üst katmanı 4-6 ay aralıklarla temizleniyor. Alt katman ise 12 aylık müddette kendi kendini yeniliyor. Marmara dinamik bir su geçiş alanı. Kirleticileri azaltırsak toparlanma epeyce kısa müddette gerçekleşir. Sanayi tesislerinin sıkı biçimde denetlenerek ön arıtma yapmaları sağlanmalı.”
Besin zinciri
Marmara Denizi besin zincirinin en altında besleyici tuzlarla ortaya çıkan fitoplanktonlar bulunuyor. Fitoplanktonların üzerinde ise mikroskobik denilen hayvansal planktonlar yer alıyor. Bu canlılar bitkisel planktonlarla besleniyorlar. Hayvansal planktonların bir üst zincirinde ise hamsi, sardalya, istavrit çeşidi küçük balık tipleri yer alırken, bu çeşitlerin beslenme zincirinin bir halkasında fitoplanktonlar da yer alıyor. Küçük balık çeşitlerinin üzerinde ise daha büyük balık cins ve deniz canlıları yer alırken, piramidin en zirvesinde ise insan bulunuyor.
Paklık seferberliği bugün başlıyor
Etraf ve Şehircilik Bakanlığı’nca, müsilajdan kaynaklanan kirliliğin temizlenmesi için hazırlanan “Marmara Denizi Hareket Planı”nın uygulanması konusunda ilgili bakanlık, valilik ve belediyelere genelge gönderildi. Etraf ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum imzasıyla yayımlanan genelgeye bakılırsa, Türkiye’nin en büyük deniz paklığı seferberliği “Marmara Hepimizin” sloganıyla yürütülecek. Seferberlik, Bakan Kurum, İstanbul Valisi Ali Yerlikaya, belediye liderleri ve sivil toplum kuruluşlarının da iştiraki ile İstanbul’da Caddebostan Sahili’nden bugün saat 14.00’te başlatılacak. Paklık çalışmaları, İstanbul’da Pendik, Kocaeli’de Karamürsel, Bursa’da Mudanya, Balıkesir, Yalova, Çanakkale ve Tekirdağ’da da eş vakitli yürütülecek. – ANKARA Milliyet
Okyanus canlıları tehdit altında!
Dünya’nın oksijeninin yaklaşık yüzde 80’ini üreten okyanuslar, global ısınma, iklim değişikliği, kirlilik ve çok avlanmanın tesirleriyle kendi ortasındaki canlı hayatını kaybetmeye başlarken, dünyanın oksijeni de tehdit altında.
Her yıl 8 Haziran’da kutlanan Dünya Okyanus Günü’nün bu yılki teması, okyanusların hayat verdiği dünya ve denizlerden geçimini sağlayanlara dikkat çekmek için “Okyanuslar: Hayat ve Geçim” olarak belirlendi.
Birleşmiş Milletler Etraf Programı, Doğal Kaynakları Savunma Kurulu (NRDC) bilgilerine göre atmosferdeki karbondioksitin yüzde 92’sini okyanuslar, 3’te birini ise tek başına mercanlar absorbe ediyor. Mercanlar dünyada tüketilen proteinin yüzde 17’sinin de direkt kaynağını oluşturuyor. Okyanuslarda artan sıcaklık, oksijen üretip karbondioksiti absorbe eden deniz yosunu ve mercanların yok bulunmasına niye oluyor. Okyanuslar son yüz yılda 0,76 derece ısındı. Deniz memelisi ve köpek balıklarının üçte biri okyanuslarda değişen kurallar niçiniyle yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. Tehlikenin ortadan kalkması için 2030’a kadar okyanusların yüzde 30’unun müdafaa altına alınması gerekiyor.
Alıntıdır.
MERT İNAN İstanbul – İstanbul Üniversitesi Fizikî Oşinografi ve Deniz Biyolojisi Ana Bilim Dalı’ndan Doç. Dr. Ahsen Yüksek, Marmara Denizi’ni tesiri altına alan müsilajın birincil niçininin küçük balık tiplerinin büsbütün ortadan kalkması olduğuna dikkat çekerek, “Marmara kıyıları bilhassa son iki yıldır deniz analarının istilası altında. Besin zincirine ortak balık çeşitleri yok olunca deniz anaları ortama hakim olmaya başlar. İki yıldır deniz anasına dikkat çekmeye çalışıyoruz fakat sesimizi duyan olmadı” dedi.
Ani ve şiddetli yağışlarda atık su tesislerinde denetim sorunu yaşandığını ve atıkların olduğu üzere denize verilmek zorunda kalındığını belirten Doç. Dr. Yüksek, “Kocaeli Körfez ortasında beş arıtma sistemi var. Körfez’de hiç müsilaj salyası oluşmadı. Bunun sebebi balıkçılığa yasak bölge olmasından kaynaklanıyor. Balıkçılığı güzel yönetemezseniz sistem iflas eder. Marmara’da besin piramidi bozuldu. Tarımda kullanılan kimyasallar, dereden, yağmur kanallarından Marmara’ya taşınıyor. Susurluk ırmağı en ağır kirletici kaynaklar içinde. Planktonlar üzerinden beslenen hamsi, sardalya, çaça, istavrit, sardalyayı rahat bırakmadıktan daha sonra Marmara düzelmez. Gırgır teknelerinin Marmara Denizi’ne girmemesi gerek” tabirleri kullandı.
Yapılar tetikliyor
İTÜ Etraf Mühendisliği Bölümü’nden Prof. Dr. İzzet Öztürk ise müsilaja niye olan planktonların oluşmasında Karadeniz’den Marmara Denizi’ne akan suyun tesirine dikkat çekerek şu tespitleri sıraladı:
“Tuna, Dinyeper ırmaklarından Karadeniz’e boşalan atıklar, Boğaz’dan Marmara’ya taşınıyor. Kelam konusu büyük ırmakların taşıdıkları atık yükünün yüzde 70’i Boğaz’dan Marmara’ya boşalıyor. Marmara’yı kurtarmak istiyorsanız, Kırım-Sinop sınırından Romanya kıyılarına kadar olan alanı da pak tutmak zorundasınız. Son vakitte ortaya çıkan tabloda pandemi şartlarının da rolü olduğunu düşünüyorum. İşletim ve kontrol manasında aksaklıklar yaşandığını görüyoruz. Karadeniz’de Marmara’ya oranla daha epey plankton olsa da müsilaj sorunu yaşanmıyor. Karadeniz’deki planktonlar üst organizmalar tarafınca tüketiliyor. Doğal istikrar korunduğu için müsilaj görülmüyor. Bilhassa planktonla beslenen üst popülasyonun yok olmaya başlaması bu vahim tabloyu ortaya çıkartıyor. İstanbul’un Anadolu yakası kıyı bandında birfazlaca yapı mevcut. Mendirek, dalgakıran ve gibisi yapılar su sirkilasyonunu engelliyor. Azot ve fosfor ağır olunca bilhassa Anadolu kıyıları müsilaj için havuz haline geliyor. Kıyı dolguları, mendirek, dalgakıran, yat limanları üzere eklemlenmiş yapılar planktonların büyümesi için ülkü ortamı hazırlamış oluyor.”
‘Düzelme olabilir’
Öztürk, kelamlarına şöyleki devam etti:
“Bir de geçmişte yapılan yanlışlar var. Haliç ve Kurbağalıdere’nin balçığı Marmara’ya boşaltıldı. Bu iki bölgede çıkartılan balçık denizde ayrıyeten gübre fonksiyonu gördü. Marmara kıyılarına akan dereler pak değil. Durum ne kadar vahim olursa olsun düzelme olabilir. Marmara’nın üst katmanı 4-6 ay aralıklarla temizleniyor. Alt katman ise 12 aylık müddette kendi kendini yeniliyor. Marmara dinamik bir su geçiş alanı. Kirleticileri azaltırsak toparlanma epeyce kısa müddette gerçekleşir. Sanayi tesislerinin sıkı biçimde denetlenerek ön arıtma yapmaları sağlanmalı.”
Besin zinciri
Marmara Denizi besin zincirinin en altında besleyici tuzlarla ortaya çıkan fitoplanktonlar bulunuyor. Fitoplanktonların üzerinde ise mikroskobik denilen hayvansal planktonlar yer alıyor. Bu canlılar bitkisel planktonlarla besleniyorlar. Hayvansal planktonların bir üst zincirinde ise hamsi, sardalya, istavrit çeşidi küçük balık tipleri yer alırken, bu çeşitlerin beslenme zincirinin bir halkasında fitoplanktonlar da yer alıyor. Küçük balık çeşitlerinin üzerinde ise daha büyük balık cins ve deniz canlıları yer alırken, piramidin en zirvesinde ise insan bulunuyor.
Paklık seferberliği bugün başlıyor
Etraf ve Şehircilik Bakanlığı’nca, müsilajdan kaynaklanan kirliliğin temizlenmesi için hazırlanan “Marmara Denizi Hareket Planı”nın uygulanması konusunda ilgili bakanlık, valilik ve belediyelere genelge gönderildi. Etraf ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum imzasıyla yayımlanan genelgeye bakılırsa, Türkiye’nin en büyük deniz paklığı seferberliği “Marmara Hepimizin” sloganıyla yürütülecek. Seferberlik, Bakan Kurum, İstanbul Valisi Ali Yerlikaya, belediye liderleri ve sivil toplum kuruluşlarının da iştiraki ile İstanbul’da Caddebostan Sahili’nden bugün saat 14.00’te başlatılacak. Paklık çalışmaları, İstanbul’da Pendik, Kocaeli’de Karamürsel, Bursa’da Mudanya, Balıkesir, Yalova, Çanakkale ve Tekirdağ’da da eş vakitli yürütülecek. – ANKARA Milliyet
Okyanus canlıları tehdit altında!
Dünya’nın oksijeninin yaklaşık yüzde 80’ini üreten okyanuslar, global ısınma, iklim değişikliği, kirlilik ve çok avlanmanın tesirleriyle kendi ortasındaki canlı hayatını kaybetmeye başlarken, dünyanın oksijeni de tehdit altında.
Her yıl 8 Haziran’da kutlanan Dünya Okyanus Günü’nün bu yılki teması, okyanusların hayat verdiği dünya ve denizlerden geçimini sağlayanlara dikkat çekmek için “Okyanuslar: Hayat ve Geçim” olarak belirlendi.
Birleşmiş Milletler Etraf Programı, Doğal Kaynakları Savunma Kurulu (NRDC) bilgilerine göre atmosferdeki karbondioksitin yüzde 92’sini okyanuslar, 3’te birini ise tek başına mercanlar absorbe ediyor. Mercanlar dünyada tüketilen proteinin yüzde 17’sinin de direkt kaynağını oluşturuyor. Okyanuslarda artan sıcaklık, oksijen üretip karbondioksiti absorbe eden deniz yosunu ve mercanların yok bulunmasına niye oluyor. Okyanuslar son yüz yılda 0,76 derece ısındı. Deniz memelisi ve köpek balıklarının üçte biri okyanuslarda değişen kurallar niçiniyle yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. Tehlikenin ortadan kalkması için 2030’a kadar okyanusların yüzde 30’unun müdafaa altına alınması gerekiyor.
Alıntıdır.