Microsoft yıllık geliştirici konferansında ekseriyetle yeni donanımlar üzerinde durmuyor. Lakin Buld 2022 ile şirket, geliştiricilere yapay zeka takviyeli lokal ARM uygulamaları oluşturma konusunda yardımcı olmak için yeni bir PC duyurdu: Project Volterra.
Yazılım devi aktiflik sırasında ayrıyeten Windows 11 ve Microsoft Store için birtakım yeniliklere değindi. Ana başlıklar ise şöyle:
Yapay zeka kullanması, klâsik işlemci (CPU) ve GPU yeteneklerinin ötesinde muazzam seviyede süreç gücü gerektiriyor. Lakin yeni silikon tabanlı hudut sürece üniteleri (neural processing unit-NPU), kıymetli yapay zeka iş yükleri için işleri kolaylaştırmak için geliyor.
En kıymetli duyurudan başlayalım. Microsoft, Visual Studio 2022’nin lokal bir Arm64 sürümü ve minyatür bir Arm PC üzerinde çalışıyor. Visual Studio 2022’nin Arm lokal sürümünün önizleme sürümü “önümüzdeki birkaç hafta arasında” kullanıma sunulacak ve Arm64 .NET takviyesiyle bir arada bu yıl ortasında büsbütün gönderilmesi bekleniyor.
Surface Pro X üzere Arm aygıtlar, Visual Studio’yu x64 emülatör yoluyla çalıştırabilse de birtakım özellikler desteklenmedi ve performansta düşüşler yaşandı. Visual Studio 2022 ve VS Code için lokal Arm dayanağı mutlaka geliştiricilerin ilgisini çekecek. Microsoft, bu süreç için “Arm-native araç zinciri” ismini verdiği şeyi yaratıyor:
Aygıt Mac Mini’ye benziyor ve kompakt bir dizayna sahip. bu biçimdece geliştiriciler birden çok Project Volterra PC’yi masalarına yahut sunucu raflarına yerleştirebilir. Microsoft çabucak hemen kesin özellikleri açıklamıyor, fakat Project Volterra’nın bir DisplayPort ve Ethernet ilişki noktasının yanı sıra üç USB irtibat noktası var. Aygıtın yan tarafında da iki adet USB-C ilişki noktası bulunuyor ve aygıt geri dönüştürülmüş okyanus plastiğinden üretilmiş.
Hudut ağı işlemcisi çoklukla PC’lerde gördüğünüz bir şey değil. CPU’dan makine tahsili nazaranvlerini üstlenerek pil gücünden tasarruf etmeye yardımcı olan NPU’lar telefonlarda fazlaca daha yaygın. Fakat yerleşik NPU’lar içeren yongalarla birlikte masaüstü platform için bir genişleme bakılırsaceğiz. Microsoft’un baş eser sorumlusu Panos Panay şu biçimde diyor:
“Gelecekteki tüm bilgi süreç aygıtlarının olmasa da birçoklarında NPU’ların yerleşik olduğunu görmeyi beklediğimizden, uçtan uca Windows platformuna NPU’lar için takviye sağlayarak geliştiricilerin bu yeni yeteneklerden yararlanmalarını kolaylaştıracağız.”
Volterra ile Microsoft, NPU’lar için Windows dayanağı ekliyor. Şirket ayrıyeten Visual Studio 2022 ve Windows Terminal üzere geliştirme araçlarının yakında ARM donanımında mahallî olarak çalışacağını söylemiş oldu. Tüm bunlar, şirket geliştiricilerinin Windows için lokal ARM uygulamalarını programlamasını sağlamak için her zamankinden daha istekli olduğunu gösteriyor.
Redmond devi, açık Windows platformuyla insanların .NET, web, Android, C++, Linux yahut yazılım lisanı fark etmeksizin uygulamaları Windows üzerinde rahatlıkla geliştirmesini ve çalıştırabilmesini hedefliyor.
Windows masaüstü uygulamaları oluşturmak için kullanılan Windows App SDK ve WinUI 3 platformu, Windows 10’daki kullanıcılara ulaşmaya devam ederken C# yahut C++ kullanarak Windows 11 için varlıklı lokal uygulamalar geliştirmeyi kolaylaştırıyor. En son Windows App SDK 1.1 güncellemesi önizleme etabında ve yakında kullanıma sunulacak. WinUI 3’teki Fluent görsel malzemeler, güncellenmiş masaüstü pencereleme API’leri, anında iletme bildirimlerine yönelik geliştirmeler, C++ için yeni ortam API’leri ve çeşitli performans iyileştirmeleri üzere yeni özelliklerle yakında piyasaya sürülecek.
Uygulamanızı oluşturmak ve WinUI 3’ü kullanabilmeniz için iki araç da güncellendi:
Sitenizi bir uygulama üzere dağıtmanıza ve daha varlıklı işletim sistemi özelliklerinden yararlanmanıza imkan tanıyan Progressive Web App‘ı (PWA) kullanabilirsiniz. Microsoft artık en son URL protokolü işleyici kaydı ve özel başlık çubukları için pencere denetimleri katmanı üzere yeni özellikler getirdi.
Öte yandan uygulamalarınıza web içeriklerini dahil etmek için WebView2’yi kullanabilirsiniz. WebView2’nin paylaşılan çalışma vakti, Microsoft Edge tarayıcısıyla tıpkı anda en yeni web platformu özelliklerine ve güvenlik güncellemelerine erişmenizi sağlarken, uygulamalar içinde footprint’i ve çalıştırma vakti maliyetlerini en aza indirerek verimlilik sağlıyor.
Windows Subsystem for Linux (WSL), bilhassa bulut ve web için birfazlaca geliştirici, mühendis ve Linux iş akışlarına aşina biroldukca insan için kıymetli bir araç haline geldi. Windows geliştiricisi, WSL’yi daha kolay biçimde yüklemek ve güncellemeniz için yakın vakitte Microsoft Store’da kullanıma sunmuştu.
Windows Subsystem for Android (WSA), bildiğiniz üzere Windows 11 ile hayatımıza girdi. WSA daima güncellenmeye devam ediyor ve kısa müddet evvel değerli bir güncelleme aldığını yazmıştık.
Windows 11’deki widget’lar, kullanıcılar için yeni, kolay anlaşılır ve kullanışlı bir görünüm sağlamak emeliyle tasarlandı. Microsoft, Windows 11’de Win32 ve PWA uygulamaları için Adaptive Cards platformu tarafınca desteklenen yeni bir araçla bir arada Widget’lar tasarlamanıza imkan tanıyacak. Lakin şu an için tarih verilmedi ve yılın ilerleyen saatlerinde geliştiriciler için hazır olacak.
Evrak Gezgini üzerinde bulut entegrasyonunun geliştiğinden daha evvel bahsetmiştik. Microsoft, bulutta içerikler oluşturan ve depolayan uygulamaların, bu özel içeriği Windows 11’deki Evrak Gezgini üzere alanlara ve yaygın evrak irtibat kutularına entegre etmenizi kolaylaştıracak bir yaklaşım benimsiyor. Özetle, artık bulutla irtibat kuran uygulamaların içeriklerine Windows ortamında ulaşmak daha kolay olacak. Microsoft bu bahiste yakında daha fazla ayrıntı açıklayacağını söylüyor.
Windows 11 ile birlikte Microsoft Store sıfırdan geliştirilmişti. Kullanıcı arayüzünün yanı sıra geliştiriciler için de biroldukça yeni gelişme yaşandı. Şirket artık mağazası için kimi yeni duyurular yaptı:
Microsoft Store’da yapılan başka yeniliklere bakacak olursak;
Windows Arama
Bir uygulama Microsoft Store’da listelendiğinde, Windows Insider’lar yakında Başlat Menüsü üzerinden Microsoft Store’daki arama sonuçlarını görüntüleyebilecek ve akışından uzaklaşmadan uygulamayı buradan basitçe yükleyebilecek. Başlat Menüsü bildiğiniz üzere Windows üzerinde en epey kullanılan alanlardan biri ve insanların yarısından fazlası sistemli olarak buradan arama yapıyor. Microsoft ayrıyeten arama özelliğinin çoklukla uygulamalar için kullanıldığını söylüyor.
Uygulamaları Geri Yükleme
Yazılım üreticisi, kullanıcıların yeni bilgisayarlarına süratli ve sıkıntısız geçiş yapabilmesi için önce Microsoft Store’dan yüklediği uygulamaları yeni Windows aygıtlarına otomatik olarak geri yüklemesine imkan tanıyan bir özelliği de test etmeye başlıyor. bu biçimdelikle geliştiriciler de kullanıcılara bir daha yüklemeleri için bir hatırlatma yapmak zorunda kalmayacak. Bu özelliğin yakında Windows Insider kanalına ulaşacağını not düşelim.
Pop-up Mağaza (Açılır Pencereler)
Açılır mağaza ve Microsoft Store rozetleri, geliştiricilerin rastgele bir web sitesinde uygulamaları kolaylıkla tanıtmasına imkan tanıyarak yükleme tecrübesini geliştiriyor.
PWA Geliştiricileri İçin Yeni Araçlar
Geçtiğimiz senelerda PWABuilder.com, gelişmiş PWA’ları öğrenmek, başlatmak, oluşturmak, paketlemek ve uygulamaları Microsoft Store’a yahut öteki pazarlara dağıtmak için bir araç oldu. Bu istikamette yapılan yenilikler ise şöyle:
Yazılım devi aktiflik sırasında ayrıyeten Windows 11 ve Microsoft Store için birtakım yeniliklere değindi. Ana başlıklar ise şöyle:
- Mevcut kodlarınızı kullanabileceğiniz, uygulamalarınızı Windows’ta cazip hale getirmenize imkan tanıyan yeni uygulama oluşturma araçları.
- Microsoft Store ve Arama entegrasyonu.
- Windows 11 Widget özelliği üzerinde geliştirmeler.
- Yeni aygıtlarda uygulamaları geri yükleme.
- Yapay zeka yeteneklerine sahip yeni geliştirme kiti Project Volterra ve kapsamlı Arm-native geliştirici araç seti.
Yapay zeka kullanması, klâsik işlemci (CPU) ve GPU yeteneklerinin ötesinde muazzam seviyede süreç gücü gerektiriyor. Lakin yeni silikon tabanlı hudut sürece üniteleri (neural processing unit-NPU), kıymetli yapay zeka iş yükleri için işleri kolaylaştırmak için geliyor.
En kıymetli duyurudan başlayalım. Microsoft, Visual Studio 2022’nin lokal bir Arm64 sürümü ve minyatür bir Arm PC üzerinde çalışıyor. Visual Studio 2022’nin Arm lokal sürümünün önizleme sürümü “önümüzdeki birkaç hafta arasında” kullanıma sunulacak ve Arm64 .NET takviyesiyle bir arada bu yıl ortasında büsbütün gönderilmesi bekleniyor.
Surface Pro X üzere Arm aygıtlar, Visual Studio’yu x64 emülatör yoluyla çalıştırabilse de birtakım özellikler desteklenmedi ve performansta düşüşler yaşandı. Visual Studio 2022 ve VS Code için lokal Arm dayanağı mutlaka geliştiricilerin ilgisini çekecek. Microsoft, bu süreç için “Arm-native araç zinciri” ismini verdiği şeyi yaratıyor:
- Visual Studio 2022 & VSCode
- Visual C++
- .NET 6 ve Java
- .NET Framework
- Windows Terminal
- WSL ve WSA
Aygıt Mac Mini’ye benziyor ve kompakt bir dizayna sahip. bu biçimdece geliştiriciler birden çok Project Volterra PC’yi masalarına yahut sunucu raflarına yerleştirebilir. Microsoft çabucak hemen kesin özellikleri açıklamıyor, fakat Project Volterra’nın bir DisplayPort ve Ethernet ilişki noktasının yanı sıra üç USB irtibat noktası var. Aygıtın yan tarafında da iki adet USB-C ilişki noktası bulunuyor ve aygıt geri dönüştürülmüş okyanus plastiğinden üretilmiş.
Hudut ağı işlemcisi çoklukla PC’lerde gördüğünüz bir şey değil. CPU’dan makine tahsili nazaranvlerini üstlenerek pil gücünden tasarruf etmeye yardımcı olan NPU’lar telefonlarda fazlaca daha yaygın. Fakat yerleşik NPU’lar içeren yongalarla birlikte masaüstü platform için bir genişleme bakılırsaceğiz. Microsoft’un baş eser sorumlusu Panos Panay şu biçimde diyor:
“Gelecekteki tüm bilgi süreç aygıtlarının olmasa da birçoklarında NPU’ların yerleşik olduğunu görmeyi beklediğimizden, uçtan uca Windows platformuna NPU’lar için takviye sağlayarak geliştiricilerin bu yeni yeteneklerden yararlanmalarını kolaylaştıracağız.”
Volterra ile Microsoft, NPU’lar için Windows dayanağı ekliyor. Şirket ayrıyeten Visual Studio 2022 ve Windows Terminal üzere geliştirme araçlarının yakında ARM donanımında mahallî olarak çalışacağını söylemiş oldu. Tüm bunlar, şirket geliştiricilerinin Windows için lokal ARM uygulamalarını programlamasını sağlamak için her zamankinden daha istekli olduğunu gösteriyor.
Redmond devi, açık Windows platformuyla insanların .NET, web, Android, C++, Linux yahut yazılım lisanı fark etmeksizin uygulamaları Windows üzerinde rahatlıkla geliştirmesini ve çalıştırabilmesini hedefliyor.
Windows masaüstü uygulamaları oluşturmak için kullanılan Windows App SDK ve WinUI 3 platformu, Windows 10’daki kullanıcılara ulaşmaya devam ederken C# yahut C++ kullanarak Windows 11 için varlıklı lokal uygulamalar geliştirmeyi kolaylaştırıyor. En son Windows App SDK 1.1 güncellemesi önizleme etabında ve yakında kullanıma sunulacak. WinUI 3’teki Fluent görsel malzemeler, güncellenmiş masaüstü pencereleme API’leri, anında iletme bildirimlerine yönelik geliştirmeler, C++ için yeni ortam API’leri ve çeşitli performans iyileştirmeleri üzere yeni özelliklerle yakında piyasaya sürülecek.
Uygulamanızı oluşturmak ve WinUI 3’ü kullanabilmeniz için iki araç da güncellendi:
- Template Studio for WinUI (C#): Bu Visual Studio uzantısı, yeni bir C# WinUI 3 uygulaması için başlangıç sürecini kolaylaştırıyor. Bu bağlamda uygulamanın kullanıcı arayüzü, mantığı ve paketlemesi için proje iskelesi sağlıyor.
- .NET Upgrade Assistant: WinUI 2’den WinUI 3’e güncelleme dahil olmak üzere .NET UWP uygulamalarının .NET 6’ya geçişini otomatik hale getirmek gayesiyle bu açık kaynaklı araçta yeni güncellemeler yapılıyor.
Sitenizi bir uygulama üzere dağıtmanıza ve daha varlıklı işletim sistemi özelliklerinden yararlanmanıza imkan tanıyan Progressive Web App‘ı (PWA) kullanabilirsiniz. Microsoft artık en son URL protokolü işleyici kaydı ve özel başlık çubukları için pencere denetimleri katmanı üzere yeni özellikler getirdi.
Öte yandan uygulamalarınıza web içeriklerini dahil etmek için WebView2’yi kullanabilirsiniz. WebView2’nin paylaşılan çalışma vakti, Microsoft Edge tarayıcısıyla tıpkı anda en yeni web platformu özelliklerine ve güvenlik güncellemelerine erişmenizi sağlarken, uygulamalar içinde footprint’i ve çalıştırma vakti maliyetlerini en aza indirerek verimlilik sağlıyor.
Windows Subsystem for Linux (WSL), bilhassa bulut ve web için birfazlaca geliştirici, mühendis ve Linux iş akışlarına aşina biroldukca insan için kıymetli bir araç haline geldi. Windows geliştiricisi, WSL’yi daha kolay biçimde yüklemek ve güncellemeniz için yakın vakitte Microsoft Store’da kullanıma sunmuştu.
Windows Subsystem for Android (WSA), bildiğiniz üzere Windows 11 ile hayatımıza girdi. WSA daima güncellenmeye devam ediyor ve kısa müddet evvel değerli bir güncelleme aldığını yazmıştık.
Windows 11’deki widget’lar, kullanıcılar için yeni, kolay anlaşılır ve kullanışlı bir görünüm sağlamak emeliyle tasarlandı. Microsoft, Windows 11’de Win32 ve PWA uygulamaları için Adaptive Cards platformu tarafınca desteklenen yeni bir araçla bir arada Widget’lar tasarlamanıza imkan tanıyacak. Lakin şu an için tarih verilmedi ve yılın ilerleyen saatlerinde geliştiriciler için hazır olacak.
Evrak Gezgini üzerinde bulut entegrasyonunun geliştiğinden daha evvel bahsetmiştik. Microsoft, bulutta içerikler oluşturan ve depolayan uygulamaların, bu özel içeriği Windows 11’deki Evrak Gezgini üzere alanlara ve yaygın evrak irtibat kutularına entegre etmenizi kolaylaştıracak bir yaklaşım benimsiyor. Özetle, artık bulutla irtibat kuran uygulamaların içeriklerine Windows ortamında ulaşmak daha kolay olacak. Microsoft bu bahiste yakında daha fazla ayrıntı açıklayacağını söylüyor.
Windows 11 ile birlikte Microsoft Store sıfırdan geliştirilmişti. Kullanıcı arayüzünün yanı sıra geliştiriciler için de biroldukça yeni gelişme yaşandı. Şirket artık mağazası için kimi yeni duyurular yaptı:
- Microsoft Store herkese açıldı: Microsoft Store’daki Win32 uygulamaları için bekleme listesi programı kaldırıldı ve tüm uygulama geliştiricilerine açıldı. Microsoft, geçen yıl Microsoft Store’da Win32 uygulamaları için bir bekleme listesi programı duyurmuştu. Bugün program artık tüm Win32 geliştiricilerine (.NET, C++, Electron, Flutter, Qt, Rust ve daha fazlası) için kullanılabilir durumda.
- Microsoft Store Reklamları: Microsoft, geliştirici topluluğundan gelen geri bildirimlere dayanarak hakikat müşterilere gerçek vakitte ulaşmaya yardımcı olmak için yakında yeni geliştirici araçlarını denemeye başlıyor. Geliştiriciler, Microsoft Advertising’i kullanarak Mağaza’da reklam kampanyaları oluşturabilecek, yayınlayabilecek ve görüntüleyebilecek.
- Amazon Appstore: Windows 11’deki Amazon Appstore önizlemesi şu anda ABD’de mevcut ve bu yılın sonuna kadar Fransa, Almanya, İtalya, Japonya ve Birleşik Krallık dahil olmak üzere beş ülkeye daha genişleyecek. Maalesef hala ülkemiz için bir gelişme yok, fakat listedeki ülkeler de bir çok kısıtlı.
Microsoft Store’da yapılan başka yeniliklere bakacak olursak;
Windows Arama
Bir uygulama Microsoft Store’da listelendiğinde, Windows Insider’lar yakında Başlat Menüsü üzerinden Microsoft Store’daki arama sonuçlarını görüntüleyebilecek ve akışından uzaklaşmadan uygulamayı buradan basitçe yükleyebilecek. Başlat Menüsü bildiğiniz üzere Windows üzerinde en epey kullanılan alanlardan biri ve insanların yarısından fazlası sistemli olarak buradan arama yapıyor. Microsoft ayrıyeten arama özelliğinin çoklukla uygulamalar için kullanıldığını söylüyor.
Uygulamaları Geri Yükleme
Yazılım üreticisi, kullanıcıların yeni bilgisayarlarına süratli ve sıkıntısız geçiş yapabilmesi için önce Microsoft Store’dan yüklediği uygulamaları yeni Windows aygıtlarına otomatik olarak geri yüklemesine imkan tanıyan bir özelliği de test etmeye başlıyor. bu biçimdelikle geliştiriciler de kullanıcılara bir daha yüklemeleri için bir hatırlatma yapmak zorunda kalmayacak. Bu özelliğin yakında Windows Insider kanalına ulaşacağını not düşelim.
Pop-up Mağaza (Açılır Pencereler)
Açılır mağaza ve Microsoft Store rozetleri, geliştiricilerin rastgele bir web sitesinde uygulamaları kolaylıkla tanıtmasına imkan tanıyarak yükleme tecrübesini geliştiriyor.
PWA Geliştiricileri İçin Yeni Araçlar
Geçtiğimiz senelerda PWABuilder.com, gelişmiş PWA’ları öğrenmek, başlatmak, oluşturmak, paketlemek ve uygulamaları Microsoft Store’a yahut öteki pazarlara dağıtmak için bir araç oldu. Bu istikamette yapılan yenilikler ise şöyle:
- PWA Starter: Bu yetenek, geliştiricilerin performansa, ana işletim sistemiyle entegrasyona ve olağanüstü bir kullanıcı tecrübesi için yönergelere yardımcı olarak PWA başlangıç sürecine yardımcı oluyor.
- PWA Studio: Bu Visual Studio Code’dan ayrılmadan PWA’ların oluşturulmasına, paketlenmesine ve Microsoft Store’da yayımlanmasına yardımcı olan yeni bir Visual Studio Code uzantısı.
- Meta Quest takviyesi: Microsoft Store’daki PWA’lar HoloLens aygıtlarında aslına bakarsanız desteklenmekte ve Meta yakın vakitte VR aygıtlarında PWA’ları desteklediğini duyurdu. Microsoft ve Meta, PWABuilder’ı sanal ve karma gerçeklik için PWA’ları paketlemek, kesin araç haline getirmek için iştirak kurdu ve geliştiricilere Meta Quest ve HoloLens için paketleri yandan yükleme yeteneği sağladı.