Müsilaja uzaydan tahlil
LİDER YILMAZ Ankara – Marmara’daki müsilaja ait şu an memleketler arası mecmualarında yayınlanmak üzere olan ve basınla çabucak hemen paylaşılmayan bilimsel çalışmayı da açıklayan Kavzoğlu, “İlk defa sonuçları burada paylaşıyorum; Marmara’nın günlük olarak nokta bazlı izlenmesi. Avrupa Uzay Ajansı’nın gönderdiği bir uydudan fitoplankton -alglerin özellikle- Marmara Denizi’ndeki dağılımının günlük olarak nasıl görülebileceğiyle ilgili birtakım grafikler, bunlar da yeni. Bunların yorumlanmasını deniz bilimci ve çevreci arkadaşlarla çalışarak ortak yayın projeleri yapıyoruz” dedi. Avrupa Uzay Ajansı ve ABD’deki özel bir firmadan uzaydan bir sigara paketini gorecek kadar uydu verisi temin ettiklerini belirten Kavzoğlu, Marmara’da 4 bin 25 kilometrekarelik alanda bugüne kadar yaptıkları inceleme sonuçlarını ayrıntılı anlattı.
Uzaydan izleme haricinde ayrıyeten alana indiklerini kara ve denizden topladıkları örneklerle laboratuvar tahlilleri gerçekleştirdiklerini tabir eden Kavzoğlu, “özel aygıtlar yardımıyla 400 nanometre ile 2.500 nanometre içinde insan gözünün bakılırsamediği aralığı, müsilaj ne kadar, nasıl bir yansıma yapıyor, EKG, kalp grafisine benzeri bir grafisini çıkarttık” dedi. Kavzoğlu, uzaydan tahlil çalışmasının fotoğraflarını da göstererek şunları söylemiş oldu: “Aramıza NASA’da 2-3 yıl çalışmış bir arkadaşımız katıldı. NASA’nın datalarını ve kodlarını kullanarak bir tahlil yaptık. Günlük olarak her gün bu haritayı üretebiliyor, nokta bazlı da şunları çıkartabiliyoruz: Müsilaj ne kadar hareket etmiş? Niçin bu değişiyor? Zira akıntı ve rüzgâr var. Termal imajlardan müsilaj nasıl tespit edilir? Derin ve pak olan bölgelerde deniz suyu sıcaklığı uzaydan tespit ediliyor. Denizin üzerindeki müsilaj katmanının kalınlığından dolayı hem ısıyı aşağı geçirmiyor hem oksijen geçmiyor hem kendi içerisindeki kalın katmandan dolayı ısınan bir organizma var ortada. Bu termal imgelerden, denizin üstündeki ısı değişiminden, müsilaj nerede, ne kadar kalınlıkta olduğunu haritalayabiliyoruz. Bunu da 30 metreye kadar düşürebiliyoruz.”
İMECE’ye termal kamera
Türkiye’nin yakında uzaya fırlatacağı İMECE uydusuna iklim değişikliğini gözetleyecek özel termal kameralardan yerleştirilmesini öneren Kavzoğlu, “bu biçimdece tüm denizlerimizi izleyebiliriz, müsilaj petrol sızıntısı, kazaları rahatlıklı haritalandırıp ne olup bittiğini, nasıl dağıldığını, ne tedbir alınacağını ortaya koyabiliriz” sözlerini kullandı. Kavzoğlu, Göktürk uydusundan Hava Kuvvetleri Komutanlığı’ndan da manzara temin edilebileceğini söylemiş oldu. İHA ve drone’lara kızıl ötesi bantları ölçebilecek mercekler yerleştirerek uçurulabileceğini, bunu Etraf, Şehircilik ve İklim Bakanlığı’na önerdiklerini tabir eden Kavzoğlu, “İHA ile uydu bir arada olmalı. Uydu ile geniş alandan her an daima, drone ve İHA ile de istediğiniz alandan hava şartlarına takılmadan akü mühleti kadar ayrıntılı imaj sağlanabilir” dedi.
LİDER YILMAZ Ankara – Marmara’daki müsilaja ait şu an memleketler arası mecmualarında yayınlanmak üzere olan ve basınla çabucak hemen paylaşılmayan bilimsel çalışmayı da açıklayan Kavzoğlu, “İlk defa sonuçları burada paylaşıyorum; Marmara’nın günlük olarak nokta bazlı izlenmesi. Avrupa Uzay Ajansı’nın gönderdiği bir uydudan fitoplankton -alglerin özellikle- Marmara Denizi’ndeki dağılımının günlük olarak nasıl görülebileceğiyle ilgili birtakım grafikler, bunlar da yeni. Bunların yorumlanmasını deniz bilimci ve çevreci arkadaşlarla çalışarak ortak yayın projeleri yapıyoruz” dedi. Avrupa Uzay Ajansı ve ABD’deki özel bir firmadan uzaydan bir sigara paketini gorecek kadar uydu verisi temin ettiklerini belirten Kavzoğlu, Marmara’da 4 bin 25 kilometrekarelik alanda bugüne kadar yaptıkları inceleme sonuçlarını ayrıntılı anlattı.
Uzaydan izleme haricinde ayrıyeten alana indiklerini kara ve denizden topladıkları örneklerle laboratuvar tahlilleri gerçekleştirdiklerini tabir eden Kavzoğlu, “özel aygıtlar yardımıyla 400 nanometre ile 2.500 nanometre içinde insan gözünün bakılırsamediği aralığı, müsilaj ne kadar, nasıl bir yansıma yapıyor, EKG, kalp grafisine benzeri bir grafisini çıkarttık” dedi. Kavzoğlu, uzaydan tahlil çalışmasının fotoğraflarını da göstererek şunları söylemiş oldu: “Aramıza NASA’da 2-3 yıl çalışmış bir arkadaşımız katıldı. NASA’nın datalarını ve kodlarını kullanarak bir tahlil yaptık. Günlük olarak her gün bu haritayı üretebiliyor, nokta bazlı da şunları çıkartabiliyoruz: Müsilaj ne kadar hareket etmiş? Niçin bu değişiyor? Zira akıntı ve rüzgâr var. Termal imajlardan müsilaj nasıl tespit edilir? Derin ve pak olan bölgelerde deniz suyu sıcaklığı uzaydan tespit ediliyor. Denizin üzerindeki müsilaj katmanının kalınlığından dolayı hem ısıyı aşağı geçirmiyor hem oksijen geçmiyor hem kendi içerisindeki kalın katmandan dolayı ısınan bir organizma var ortada. Bu termal imgelerden, denizin üstündeki ısı değişiminden, müsilaj nerede, ne kadar kalınlıkta olduğunu haritalayabiliyoruz. Bunu da 30 metreye kadar düşürebiliyoruz.”
İMECE’ye termal kamera
Türkiye’nin yakında uzaya fırlatacağı İMECE uydusuna iklim değişikliğini gözetleyecek özel termal kameralardan yerleştirilmesini öneren Kavzoğlu, “bu biçimdece tüm denizlerimizi izleyebiliriz, müsilaj petrol sızıntısı, kazaları rahatlıklı haritalandırıp ne olup bittiğini, nasıl dağıldığını, ne tedbir alınacağını ortaya koyabiliriz” sözlerini kullandı. Kavzoğlu, Göktürk uydusundan Hava Kuvvetleri Komutanlığı’ndan da manzara temin edilebileceğini söylemiş oldu. İHA ve drone’lara kızıl ötesi bantları ölçebilecek mercekler yerleştirerek uçurulabileceğini, bunu Etraf, Şehircilik ve İklim Bakanlığı’na önerdiklerini tabir eden Kavzoğlu, “İHA ile uydu bir arada olmalı. Uydu ile geniş alandan her an daima, drone ve İHA ile de istediğiniz alandan hava şartlarına takılmadan akü mühleti kadar ayrıntılı imaj sağlanabilir” dedi.