Özgür ruh Filiz ile hanım kız Ayşegül
Efnan Atmaca – Ben hayatta en epey Ayşegül’ü kıskandım. Annemin Ayşegül’ü benden çok sevmesinden korktum. Zira o hayli akıllıydı, âlâ kalpliydi, maharetliydi, çalışkandı. Sanata da spora da yeteneği vardı. Hayvanları, doğayı, çocukları hayli severdi. Kusursuz çocuktu Ayşegül. Kamu spotunda “Doğru Ahmet” ile “Bay Yanlış” vardı. Ahmet alkış toplarken Bay Yanlış ayıplanırdı. Ayşegül de kız çocukları için öyleydi. Kız çocukları kesinlikle eksiksiz Ayşegül ile karşılaştırılıp sınıfta kalmışlardır. Türkleştirilmiş bir kahraman Ayşegül, asıl ismi Martine. Amerika’da Debbie, İtalya’da Christina, Almanya’da Steffi, İngiltere’de Emma, Portekiz’de Anita… Belçikalı Marcel Marlier ve Gilbert Delahaye tarafınca yaratıldı ve birinci macerası 1954’te yayınlandı. Birfazlaca lisana çevrilen 59 macerası var. Kitap serisi dünyada 100 milyon sattı. Müellif Gilbert Delahaye 1997’de öldüğünde, Marcel Marlier’in oğlu Jean-Louis Marlier hikayeleri yazmaya devam etti. Dizi, 2011’de çizer Marcel Marlier’in 80 yaşında ölmesiyle bitmiş oldu. Son kitap 2010’da yayınlandı.
Tenkitler aldı
Türkiye’deki çocuklar ise Ayşegül’le 1965’de tanıştı. bir hayli hususta örnek oldu Ayşegül çocuklara. Onlara sayı saymayı öğretti, saatleri anlattı, yumuşak huylu ve düzgün kalpli olmaya teşvik etti. Özetle tüm dünya çocukları için aileleri tarafınca kendilerine örnek gösterilen “komşunun çocuğu”ydu o. Lakin beraberinde yanlış kodlamalara niye oluyordu bu hoş ve hanım hanımcık kız. Zira tam da eril dünyanın istediği bayan tasvirinin çocukluğuydu. Ağaç yaşken eğilir düsturuyla küçücük kız çocuklarının sonlarını belirliyor ve onlara dikiş dikmek, yemek yapmak, bebeklerine ya da kardeşlerine küçük anne olmak, uysal davranmak üzere ödevler yüklüyordu. şüphesiz 50’lerin ortalarında doğmuş Ayşegül’e yıllar ortasında hemcinslerinden tenkitler geldi. Bilhassa feminist kümeler kız çocuklarının hapsedildiği bu sonları yıkmak için yüksek sesle itiraz ettiler. Ayşegül de kimi ödünler vermedi değil. Pantolon giymeye başladı örneğin. Yaramazlıklar da yaptı biraz lakin bir daha masumiyetine zeval gelmedi. Benim içimde daima bir kuşku vardı ona karşı. Kıskançlıktan kaynaklanıyor diye kendimi durdurmaya çalıştığım bu his bana “Doğru Ayşegül”ün hayli da samimi olmadığını söylüyordu. Çok da haksız çıkmadım.
“Martine” Türkiye’de “Ayşegül” olarak en tanınan çizgi karakterlerden biri.
Erkeğe de rol model
Ayşegül’e dönersek; onun için de karşılaştırılacağı bir “komşunun çocuğu” vardı. Bizim kuşağın geç tanıştığı ve benim ergenliği geride bıraktığım senelerda küçük yeğenim yardımıyla ömrüme giren Filiz. Keşke Filiz’i küçükken tanısaydım. Filiz, Ayşegül’in çağdaşı. Asıl ismi Caroline. O da tıpkı toprakların çocuğu. Yaratıcısı Pierre Probst. Ayşegül annesiye pasta yaparken o Yabanî Batı’da haydutları yakalıyor. Vaktini dikiş dersleri alarak ortada çılgınlık yapıp misket oynayarak geçiren ve macera olarak kuzenlerini ziyarete giden Ayşegül’ün karşısında meskeninde hayvanlardan oluşan bir çeteyle yaşayan, Kuzey Kutbu’nda sürükleyici kovalamacalara katılan Filiz var. Sarı lüle ve dağınık saçlarıyla konutundaki sekiz hayvana liderlik eden Filiz; korkusuz, cesaretli ve gözü kara bir kahraman. Yalnızca 10 yaşında lakin mesken alabiliyor, Kuzey Kutbu’na gitmek için gemi kiralayabiliyor ya da isterse tarih öğretmeni olabiliyor. Arkadaşları da tıpkı onun üzere kayakla atlama yahut duvar kâğıdı döşeme üzere her türlü yetişkin hünerine sahip. Filiz çağdaş, savlı genç bayanların özelliklerini sergiliyor. Bağımsız ve özgür. Ve daha kıymetlisi Ayşegül üzere yalnızca kız çocuklarına değil, erkek çocuklarına da rol model olabiliyor. 1913’te Almanya’da doğan Pierre Probst, Caroline’i (Filiz) kızından ilham alarak yarattı. Filiz, Ayşegül’ün tersine eril dünyada kuvvetli olacak ve kendi ayakları üzerinde durmayı başarabilecek bir kahramandı. Filiz’in maceraları 20 yıl sürdü. 2007’de ölen Probst, 30 kitap yayımladı.
Çizgi karakter “Caroline” Türkiye’de “Filiz” olarak biliniyor.
Rekabeti kim kazandı?
Pekala Ayşegül ile Filiz içindeki rekabeti kim kazandı? Nereden baktığınıza bağlı! Günümüzün bağımsız bayanı kendine Filiz’i örnek alsa ve çocuklarını Filiz üzere yetiştirse de maalesef Ayşegüllerin sayısı azımsanmayacak kadar fazla. Üstelik başta anavatanı Fransa olmak üzere bir fazlaca ülkede Filiz’in baskısı tükendi. Fakat bir daha Fransa başta olmak üzere bir epeyce ülkede bu yılbaşında raflarda Ayşegül kitapları var. Bizde de durum pek farklı değil. Yayınevleri Ayşegül’ün maceralarını tekrar yeniden basmaya devam ederken Filiz maalesef sahaflarda uzunluk gösteriyor artık. Üstelik Türkiye’deki çocuklar bugüne kadar Ayşegül’ün neredeyse tüm serisine aşinayken Filiz’i lakin bir elin parmaklarını geçmeyecek maceralarından tanıyorlar. Sonuncu sonuca gelirsek hanım hanımcık Ayşegül, özgür kız Filiz’e karşı kazanmış üzere duruyor. Fakat hiç bu sonuca aldanmayın! Zira artık çocuklar için fazlaca fazla kitap ve kahraman var. Pek birden fazla iki kahramanı sentezleyip çocuklar için hakikat model oluşturabiliyor. Daha da kıymetlisi o çocukları Ayşegül’e haset, Filiz’e hayranlık besleyen bayanlar yetiştiriyor.
Efnan Atmaca – Ben hayatta en epey Ayşegül’ü kıskandım. Annemin Ayşegül’ü benden çok sevmesinden korktum. Zira o hayli akıllıydı, âlâ kalpliydi, maharetliydi, çalışkandı. Sanata da spora da yeteneği vardı. Hayvanları, doğayı, çocukları hayli severdi. Kusursuz çocuktu Ayşegül. Kamu spotunda “Doğru Ahmet” ile “Bay Yanlış” vardı. Ahmet alkış toplarken Bay Yanlış ayıplanırdı. Ayşegül de kız çocukları için öyleydi. Kız çocukları kesinlikle eksiksiz Ayşegül ile karşılaştırılıp sınıfta kalmışlardır. Türkleştirilmiş bir kahraman Ayşegül, asıl ismi Martine. Amerika’da Debbie, İtalya’da Christina, Almanya’da Steffi, İngiltere’de Emma, Portekiz’de Anita… Belçikalı Marcel Marlier ve Gilbert Delahaye tarafınca yaratıldı ve birinci macerası 1954’te yayınlandı. Birfazlaca lisana çevrilen 59 macerası var. Kitap serisi dünyada 100 milyon sattı. Müellif Gilbert Delahaye 1997’de öldüğünde, Marcel Marlier’in oğlu Jean-Louis Marlier hikayeleri yazmaya devam etti. Dizi, 2011’de çizer Marcel Marlier’in 80 yaşında ölmesiyle bitmiş oldu. Son kitap 2010’da yayınlandı.
Tenkitler aldı
Türkiye’deki çocuklar ise Ayşegül’le 1965’de tanıştı. bir hayli hususta örnek oldu Ayşegül çocuklara. Onlara sayı saymayı öğretti, saatleri anlattı, yumuşak huylu ve düzgün kalpli olmaya teşvik etti. Özetle tüm dünya çocukları için aileleri tarafınca kendilerine örnek gösterilen “komşunun çocuğu”ydu o. Lakin beraberinde yanlış kodlamalara niye oluyordu bu hoş ve hanım hanımcık kız. Zira tam da eril dünyanın istediği bayan tasvirinin çocukluğuydu. Ağaç yaşken eğilir düsturuyla küçücük kız çocuklarının sonlarını belirliyor ve onlara dikiş dikmek, yemek yapmak, bebeklerine ya da kardeşlerine küçük anne olmak, uysal davranmak üzere ödevler yüklüyordu. şüphesiz 50’lerin ortalarında doğmuş Ayşegül’e yıllar ortasında hemcinslerinden tenkitler geldi. Bilhassa feminist kümeler kız çocuklarının hapsedildiği bu sonları yıkmak için yüksek sesle itiraz ettiler. Ayşegül de kimi ödünler vermedi değil. Pantolon giymeye başladı örneğin. Yaramazlıklar da yaptı biraz lakin bir daha masumiyetine zeval gelmedi. Benim içimde daima bir kuşku vardı ona karşı. Kıskançlıktan kaynaklanıyor diye kendimi durdurmaya çalıştığım bu his bana “Doğru Ayşegül”ün hayli da samimi olmadığını söylüyordu. Çok da haksız çıkmadım.
“Martine” Türkiye’de “Ayşegül” olarak en tanınan çizgi karakterlerden biri.
Erkeğe de rol model
Ayşegül’e dönersek; onun için de karşılaştırılacağı bir “komşunun çocuğu” vardı. Bizim kuşağın geç tanıştığı ve benim ergenliği geride bıraktığım senelerda küçük yeğenim yardımıyla ömrüme giren Filiz. Keşke Filiz’i küçükken tanısaydım. Filiz, Ayşegül’in çağdaşı. Asıl ismi Caroline. O da tıpkı toprakların çocuğu. Yaratıcısı Pierre Probst. Ayşegül annesiye pasta yaparken o Yabanî Batı’da haydutları yakalıyor. Vaktini dikiş dersleri alarak ortada çılgınlık yapıp misket oynayarak geçiren ve macera olarak kuzenlerini ziyarete giden Ayşegül’ün karşısında meskeninde hayvanlardan oluşan bir çeteyle yaşayan, Kuzey Kutbu’nda sürükleyici kovalamacalara katılan Filiz var. Sarı lüle ve dağınık saçlarıyla konutundaki sekiz hayvana liderlik eden Filiz; korkusuz, cesaretli ve gözü kara bir kahraman. Yalnızca 10 yaşında lakin mesken alabiliyor, Kuzey Kutbu’na gitmek için gemi kiralayabiliyor ya da isterse tarih öğretmeni olabiliyor. Arkadaşları da tıpkı onun üzere kayakla atlama yahut duvar kâğıdı döşeme üzere her türlü yetişkin hünerine sahip. Filiz çağdaş, savlı genç bayanların özelliklerini sergiliyor. Bağımsız ve özgür. Ve daha kıymetlisi Ayşegül üzere yalnızca kız çocuklarına değil, erkek çocuklarına da rol model olabiliyor. 1913’te Almanya’da doğan Pierre Probst, Caroline’i (Filiz) kızından ilham alarak yarattı. Filiz, Ayşegül’ün tersine eril dünyada kuvvetli olacak ve kendi ayakları üzerinde durmayı başarabilecek bir kahramandı. Filiz’in maceraları 20 yıl sürdü. 2007’de ölen Probst, 30 kitap yayımladı.
Çizgi karakter “Caroline” Türkiye’de “Filiz” olarak biliniyor.
Rekabeti kim kazandı?
Pekala Ayşegül ile Filiz içindeki rekabeti kim kazandı? Nereden baktığınıza bağlı! Günümüzün bağımsız bayanı kendine Filiz’i örnek alsa ve çocuklarını Filiz üzere yetiştirse de maalesef Ayşegüllerin sayısı azımsanmayacak kadar fazla. Üstelik başta anavatanı Fransa olmak üzere bir fazlaca ülkede Filiz’in baskısı tükendi. Fakat bir daha Fransa başta olmak üzere bir epeyce ülkede bu yılbaşında raflarda Ayşegül kitapları var. Bizde de durum pek farklı değil. Yayınevleri Ayşegül’ün maceralarını tekrar yeniden basmaya devam ederken Filiz maalesef sahaflarda uzunluk gösteriyor artık. Üstelik Türkiye’deki çocuklar bugüne kadar Ayşegül’ün neredeyse tüm serisine aşinayken Filiz’i lakin bir elin parmaklarını geçmeyecek maceralarından tanıyorlar. Sonuncu sonuca gelirsek hanım hanımcık Ayşegül, özgür kız Filiz’e karşı kazanmış üzere duruyor. Fakat hiç bu sonuca aldanmayın! Zira artık çocuklar için fazlaca fazla kitap ve kahraman var. Pek birden fazla iki kahramanı sentezleyip çocuklar için hakikat model oluşturabiliyor. Daha da kıymetlisi o çocukları Ayşegül’e haset, Filiz’e hayranlık besleyen bayanlar yetiştiriyor.