OSB’lerin yeni işvereni mülki yönetim olacak

Bilgin

Global Mod
Global Mod
Ömer Faruk ÇİFTÇİ

DÜNYA, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın üzerinde çalıştığı ‘4562 sayılı OSB Kanunu’nda yapılması planlanan esas değişiklikler’ taslak ve münasebet çalışmasına ulaştı. Bakanlık 27 unsur ve 4 ek husus ile 18 süreksiz hususun büyük kısmı üzerinde çalışıyor.

Bahis Türkiye genelinde konseyi bulunan 326 OSB’yi yakından ilgilendiriyor. Endüstriciler yapılması planlanan düzenlemelerin birçoğundan mutlu kalırken, taslak metinde OSB’lerin özerkliğini sorgular nitelikte olduğu düşünülen birkaç husus reaksiyonla karşılandı.

Bunlar içinde en dikkat çekeni tüm OSB idarelerinin bir daha vilayet mülki yönetim amiri başkanlığında oluşturulacak müteşebbis heyetler ile yönetilecek olması.

OSB’ler bir daha müteşebbis heyet ile yönetilecek

4562 Sayılı OSB Kanunu’nun taslak metnine eklenen süreksiz 18’inci unsuruna nazaran genel heyet evresine geçmiş olan OSB’lerde ilgili unsurun yürürlüğe girmesinden itibaren en geç 3 ay ortasında genel konsey yapılarak müteşebbis heyet oluşturulacak. İştirakçiler kendi ortalarından yapı kullanma müsaadesi almış olan en az 8 asıl 8 yedek en çok 14 asıl, 14 yedek üye seçecek. Bu üyelerin de mülki amir hariç misyon müddetleri 2 devir ile sonlandırılacak.

Müteşebbis heyetler vilayetlerde Vali, ilçelerde Kaymakam başkanlığında teşekkül edecek.

Küçük sanayi sitelerinden oluşan OSB’lerin müteşebbis heyetinde ise, vilayetlerde Vali, ilçelerde Kaymakam başkanlığında OSB’nin bulunduğu ilçe belediyesinin belediye lideri, bulunduğu ilin kalkınma ajansından bir, sanayi odasından ve ticaret odasından da ikişer temsilci yer alacak. Bu unsurun hayata geçmesi halinde müteşebbis heyetin bitmiş olduği OSB’lerde bir daha müteşebbis heyetin teşekkül etmesine ait düzenleme yapılmış olacak. Ayrıyeten OSB müteşebbis heyetinde vilayetteki başka OSB’lerin ve OSB’de yatırım yapmak isteyen gerçek ve hukukî şahısların yer almasına imkân tanınacak. Buna bakılırsa OSB organlarında yapılan düzenleme ile müteşebbis heyetin sonlanmasına ait düzenlemeler mülga edilirken, genel heyetin sadece müteşebbis heyete temsilci seçmek üzere 4 yılda bir toplanması düzenleniyor. Ayrıyeten OSB organlarında nazaranv alanlara iki periyot sınırlaması getirilirken, bakanlığın yetkilerinde yapılan düzenleme ile OSB organ üyelerinin bakılırsavden alınması kolaylaştırılıyor.

Huzur Hakkı’na ‘kamu nazaranvlileri’ ibaresi eklenecek

Huzur Hakkı’nı içeren 17’nci unsurda yapılması planlanan değişiklikle ödenecek huzur hakkı taban fiyatın brüt fiyatını geçmeyecek biçimde her yıl müteşebbis heyet tarafınca belirlenecek ve hususa ‘kamu gorevlileri’ ibaresi de eklenecek. bu biçimdece geçmiş senelerda OSB’lerden gelir elde eden kamu vazifelilerinin soruşturmalara mevzu olmasının önüne geçilecek. OSB’lerin gayrimenkul yatırım iştiraki kurmasını içeren ek 5’inci hususun de “OSB hukukî kişiliğinin kar hedefi gütmeyen yapısından dolayı kazanılmış vergi muafiyetlerine halel gelmemesi için” kaldırılması planlanıyor. bir daha yönetmelikte yer alan OSB’lerin faaliyetleri için anonim şirket kurması ya da konseyi bir anonim şirkete ortak olması ile ilgili unsurun de kanuna taşınması planlanıyor.

Yapı ruhsatı alma mühleti 2 yıla çıkıyor

OSB’lerden gelen talep üzerine Süreksiz 15’inci unsurda de OSB olarak seçilen alan ortasında kalan ve OSB tarafınca iştirakçiye evresi gerçekleştirilen taşınmazların yatırım yapılmayarak boş kaldığının tespit edilmesi hâlinde taşınmaz malikine yapı ruhsatını alması için tanınan bir yıllık mühlet iki yıla çıkarılıyor. Buna bakılırsa; Kanunun çıkmasını takiben bir yıl ortasında yapılan evrelerde bakanlık satış fiyatı limiti belirlemeye ya da satış fiyatından bir kısmının OSB’ye irat kaydedilmesini sağlamaya yetkili olacak. Bu müddet ortasında yapı ruhsatı alınmaması yahut yapı ruhsatı alınmış ise yapı ruhsatı tarihinden itibaren iki yıl ortasında üretime geçilmemesi hâllerinde, taşınmaz kimin tasarrufunda olursa olsun OSB ismine tescil edilecek. Süreksiz 17’nci unsur de ise Islah OSB’de geçiş devrinde ruhsatların ilgili yönetimlerce verilmesine imkan tanınırken, Islah OSB Uygulamasının bir daha yürürlüğe konulması amaçlanıyor.

“KOSGEB ve TÜBİTAK’a gelirden hisse ayıracaklar”

OSB’lerin Nitelikleri’ni içeren 5’inci hususta yapılması planlanan değişiklikle Bakanlık ve TOKİ tarafınca OSB’ler için kamulaştırma yapma yetkisi verilmesi de hedefleniyor. 12’nci unsurda yer alan ‘OSB’lerin Gelirleri’ kısmında da iki kıymetli düzenleme yer alıyor. Bunlardan biri: “OSB’lerin bağış yapmasına ait konular Bakanlıkça yönetmelikte belirlenir. OSB’ler yıllık safi gelirinin binde beşini KOSGEB’e, binde beşini TÜBİTAK’a dayanak programlarında kullanılmak üzere ödemek zorundadır. OSB’lerin nakit ve gibisi varlıklarının kıymetlendirilmesine ve yatırım kararlarına ait tarz ve temeller Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir” unsuru. Başkası ise: “Ön tahsis, parsel tahsisi, üst yapılı yahut boş parsel satışı, kiralanması yahut üst hakkı tesis edilmesinden sağlanan gelirler.” Buna nazaran OSB’lerin ön tahsis, üst yapılı ya da boş parsel kiralaması ya da üst hakkı tesis etmesine imkan tanındığından bu faaliyetlerinden elde edeceği hasılatlar da gelirleri ortasına dahil ediliyor.

Sanayi lekesi var ise, yer seçimine gerek yok

Ayrıyeten son vakit içinderda iflas ertelemenin yerine konkordato uygulaması aldığından OSB’lerin talebi üzerine 12’nci hususta yer alan gelirler kısmına ek fıkra ile firmaların OSB’ye olan elektrik, su ve doğalgaz borçlarının ifası, takibi ve tahsili konusuna ‘konkordato’ koşulu da ekleniyor. Taslak metinde; Özel OSB’ler, OSBÜK yapılanması ve Tarıma Dayalı İhtisas OSB’ler ile ilgili bir değişiklik öngörülmüyor. Ayrıyeten sanayi lekesi olan alanlarda yer seçimi olmadan OSB kurulmasına imkân tanınırken, parsel ünite maliyetine ait düzenleme uygulamadaki sorunlar sebebi ile kaldırılacak.

Türkiye’de 350 civarında OSB var

OSB’ler başkanlığını vilayetlerde Vali, ilçelerde kaymakamların yaptığı müteşebbis heyet ile kurulur. İşyeri açma, çalışma ruhsatı sayısı yüzde 50’yi geçtiğinde genel şura toplanır. Endüstriciler birinci genel şurada müteşebbis heyetle devam edip etmemeyi oylarlar. Devam etmeme sonucu alınırsa her parselin birer iştirakçi olduğu ve dışarıdan kimsenin olmadığı yeni idaresi seçerek yoluna devam eder. OSB’lerde her yıl mali, 4 yılda bir de seçimli genel heyet yapılır.

Türkiye genelinde 350 civarında OSB faaliyet gösteriyor. 102 OSB süreci tamamlayarak genel şura etabına geçmiş durumda. Süreci tamamlayan 102 OSB’den 42’si idarede müteşebbis heyet ile devam etme sonucu alırken, 60 OSB kendi genel şuralarını yaparak kendi içlerinden idarelerini belirliyor.